İçeriğe atla

Challenger seferi

Bir HMS Challenger illüstrasyonu.

Challenger seferi, 1872 yılından 1876 yılına dek süren, 68.000'den fazla yolun katedilip 362 oşinografi istasyonundan sıcaklık, akıntılar, su kimyası ve okyanus tabanı çökeltileri hakkında veri toplanıldığı ve verilerin derlenmesi 23 yıl süren 50 ciltlik, 29.500 sayfalık bir raporda yayınlandığı bir seferdir.[1] Okyanus bilimi'nin doğuşu bu sefere atfedilir.

Seferin sonuçları 1800 yılında Report of the Scientific Results of the Exploring Voyage of H.M.S. Challenger during the years 1873-76 adlı yapıtla bilim dünyasına duyurulmuştur. John Murray'nin deyişiyle "bu sefer 15. ve 16. yüzyıllarda yapılan ünlü keşiflerden sonra dünyamızı bilgilendirmek açısından en büyük ilerlemeyi sağladı".[2]

Hazırlık aşaması

Charles Wyville Thomson, 1871 yılında iyi ilişkilerinin olduğu Kraliyet Bilimler Akademisi'ne bir öneri sunmuştur. Okyanuslardaki yaşamın bilimsel olarak taranmasını öneren Thomson'ın önerisi kabul edilmiş, Kraliyet Donanmasından maddi ve lojistik destek talep edilmiştir. Donanmanın da onay vermesiyle hazırlıklar başlamıştır.

HMS Challenger isimli savaş gemisi sefer için tahsis edilmiş ve bir bilimsel araştırma üssüne çevrilmiştir. Gemideki toplar çıkarılmış yerlerine ise kimyasal ve biyolojik analizlerin yapılabilmesini sağlayacak laboratuvarlar inşa edilmiştir. Bu laboratuvarlara binlerce kavanoz ve tüp yerleştirilmiş, gemi sarsıntılarında kırılacak eşyaların muhafaza edilebilmesi için özel raflar yapılmıştır.[2]

Donanma tarafından 21 subay ve 216 tayfanın verildiği[3] geminin kaptanı ise George Nares olmuştu. Sefer için seçilen bilimsel kadro ise 6 kişiden oluşmaktaydı. İlk seçilen kadroda yer almayan John Murray, Thomson'ın asistanlarından biri sefere katılmaktan vazgeçince listeye dahil edilmiştir.

Sefer ve keşifler

Challenger seferi sırasında Macellan Boğazı'nda keşfedilen Raja brachyura.

Gemi 21 Aralık 1872 cumartesi günü Portsmouth Limanı'ndan ayrılmış ve sefer başlamıştır.[4] Sefer subaylarından biri olan William James Joseph Spry 1877 yılında yayımlanan kitabında gemide geçen bir günü şu şekilde açıklamıştır: "Sabah 4'te uyanırdık ve ilk olarak güverte baştan sona yıkanırdı. Sabah 6'da kakao ve bisküviden oluşan kahvaltımızı yapıp iş kıyafetlerimizi giyer ve o gün kullanacağımız aletleri hazırlardık."[5] Spry'ın kitabında 1100 metre derinlikteki suyun sıcaklığını dahi ölçtükleri yazmaktadır. Bu ölçümler ise sekiz saate kadar uzayabiliyordu.

Sefer boyunca yapılan keşiflerde 4.717 yeni tür keşfedilmiş, sınıflara ayrılmış, yaşadıkları derinlikler ayrıntılı olarak tespit edilmiştir. Sekiz bin metreye kadar derinliklerden su örnekleri alınmış ve su sıcaklıklarının profili çıkarılmıştır. Çok sayıda atmosferik rasat alınarak akıntılar ölçülmüş ve bunların haritaları çıkarılmıştır.[6] Ayrıca Orta Atlantik Sırtı da yine bu sefer sırasında keşfedilmiştir.

713 gün boyunca 127.580 kilometrelik[7] bir yolculuk yapan Challenger'ın yolcuğu 1876 yılında Spithead'de son bulmuştur.[4] Toplam 243 kişiyle başlayan sefer ölü ve kaçaklar nedeniyle 144 kişiyle tamamlanmıştır.[3]

Raporlar

Seferin ilk bilimsel raporu 1880 yılında basılmıştır. Fakat Thomson buna ek olarak ayrı bir rapor hazırlamaya başlamış, 1882'deki ölümü sonrasında Murray raporu tamamlamıştır. The Voyage fo the "Challenger" adıyla yayımlanan raporun hazırlanması 23 yıl sürmüş ve 29.500 sayfa tutmuştur.

Bunların haricinde sefere katılan görevlilerin ve diğer akademisyenlerin raporları da vardır. Günümüzde Challenger raporlarına internet üzerinden erişmek mümkündür.[8]

Kaynakça

  1. ^ "Mountains in the Sea". oceanexplorer.noaa.gov. 24 Temmuz 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2023. 
  2. ^ a b Tont, Sargun (1 Aralık 2012). "Challenger 1872: Derinliklerin keşfi". NTV Tarih. ss. 74-78. 
  3. ^ a b Bishop, Tina. "Then and Now: The HMS Challenger Expedition and the "Mountains in the Sea" Expedition" (İngilizce). noaa.gov. 25 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2013. 
  4. ^ a b Rice, A.L. (1999). Understanding the Oceans: Marine Science in the Wake of HMS Challenger (İngilizce). Londra: Routledge. ss. 27-48. ISBN 978-1-85728-705-9. 
  5. ^ Spry, William James Joseph (1877). The cruise of Her Majesty's ship "Challenger" (İngilizce). Harper & Brothers. s. 42. 
  6. ^ Weyl, Peter K. (1970). Oceanography: an introduction to the marine environment (İngilizce). ss. 49. 
  7. ^ Deacon, Margaret (2001). The Challenger Expedition (İngilizce). Londra: Routledge. ISBN 978-1-85728-705-9. []
  8. ^ Bossard, David C. "Library of 19th Century Science" (İngilizce). 19thcenturyscience.org. 10 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2013. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Challenger seferi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Birincil raporlar, açıklamalar ve günlükler
İkincil kaynaklar
Koleksiyonlar ve arşivler

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Antarktika</span> kutup kıtası

Antarktika, Güney Yarımküre'nin en güneyinde bulunan ve Güney Kutbu'nu içeren kıta. Afrika ve Okyanusya'nın güneyinde olan ve içinde ülke bulunmayan tek kıta. Dünyanın en kurak yeridir, kıtanın bazı yerlerine 2 milyon sene yağmur yağmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Delikliler</span>

Delikliler (Foraminifera), protistler (Protista) âleminin ameboid harekete sahip canlılar içeren bir şubesidir.

<span class="mw-page-title-main">J. J. Thomson</span> İngiliz fizikçi (1856-1940)

Sir Joseph John Thomson, çağdaş fiziğin gelişimine büyük katkılarıyla tanınan Britanyalı fizikçi. Elektronu ve izotop kavramını keşfetmesi ile kütle tayfölçerini icat etmesiyle bilinir. Gazların elektriksel iletkenliği üzerindeki çalışmaları ve elektronu keşfinden dolayı 1906'da Nobel Fizik Ödülü ile ödüllendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ernst Mayr</span>

Ernst Walter Mayr ,,20. yüzyılın önemli evrimsel biyologlarından biridir. Ayrıca taksonomist, kâşif, ornitolojist, bilim tarihçisi, natüralist olarak da ünlüydü. Çalışmaları Mendel genetiği ve Darwinci evrimden modern evrimsel senteze geçişi amaçlıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Sanat Galerisi</span>

Ulusal Sanat Galerisi, 1937 yılında National Mall, Washington'da kurulan, ulusal bir sanat müzesidir. Yöneticisi Kaywin Feldman'dır. 1938 yılında ABD Kongresi tarafından inşa edilmiştir. Andrew W. Mellon tarafından birçok eser bu müzeye bağışlanmıştır. Müzede 2000'den fazla heykel, tablo, dekoratif sanat parçaları ve Joseph E. Widener tarafından bağışlanmış birçok İtalyan porselen vardır.

<span class="mw-page-title-main">Arthur Stanley Eddington</span> İngiliz astrofizikçi (1882-1944)

Arthur Stanley Eddington, OM, FRS, 20. yüzyıl başlarında yaptığı çalışmalarla tanınan astrofizikçi. Eddington aydınlatma gücü ve yıldızların aydınlatma gücünün doğal sınırı, adını kendisinden alır.

<span class="mw-page-title-main">Joseph René Bellot</span> Fransız Kutup Kaşifi

Joseph René Bellot, Fransız Kuzey Kutbu kâşifi. Bir nalbantın oğlu olarak Paris'te doğan Bellot'un ailesi, 1831'de Rochefort'a taşındı. Yerel ilçe yönetimi tarafından gönderildiği denizcilik eğitiminde yüksek başarı kazanan Bellot, Madagaskar'a giden bir Aglo-Frank seferinde başarılı yönetimi sayesinde onur madalyası aldı. 1851'de Kaptan William Kennedy kumandasında Sir John Franklin'i aramak için düzenlenen Kuzey Kutbu seferine katıldı. Gördüğü ilk Eskimolardan engelli olan birine yapay bacak yapması, Eskimoların sevgisini kazanmasına yol açmıştır. Ağustos 1853'te Sir Edward Belcher ile haberleşmek için 2 yoldaşıyla beraber çıktığı riskli yolculukta buz kütleleri arasında kayboldu

<span class="mw-page-title-main">Darwin ispinozları</span> tanagerler familyasından kuşlar

Darwin ispinozları veya Galapagos ispinozları (Geospizinae), 14 veya 15 türden oluşan bir ötücü kuşlar grubu. Darwin ispinozlarının hangi kuş ailesine ait oldukları tam olarak açıklık kazanmamış olsa da gerçek İspinozgiller (Fringillidae) ile akraba olmadıkları bilinmektedir. Örnekleri ilk olarak Charles Darwin tarafından, onun HMS Beagle gemisi ile yaptığı ikinci yolculuğu sırasında Galapagos adalarında toplanmıştır. Darwin ispinozları türlerinden on üçü Galapagos adalarında bulunurken bir tanesi de Cocos Adası'nda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">James Tissot</span> Fransız ressam (1836 – 1902)

James Jacques Joseph Tissot, kariyerinin çoğunu İngiltere'de geçiren bir Fransız ressam.

<span class="mw-page-title-main">1909 FA Cup finali</span>

1909 FA Cup finali, 24 Nisan 1909 tarihinde 1908-09 FA Cup şampiyonunu belirlemek için Crystal Palace Ulusal Spor Merkezi'nde, Bristol City ile Manchester United takımları arasında oynanan FA Cup finalidir. Manchester United, maçtan 1-0 galip ayrılarak FA Cup şampiyonluğuna ulaştı.

Rhipidaster vannipes Percy Sladen tarafından 1889 yılında tanımlanmış bir denizyıldızı türüdür. Rhipidaster vannipes Solasteridae familyasının Rhipidaster cinsine ait bir türdür.

<span class="mw-page-title-main">Franklin'in Kayıp Seferi</span> İngiliz Kuzey Kutbu seferi

Franklin'in Kayıp Seferi 19. yy'da coğrafya ve denizcilik alanında önemli bir yer kaplayan Kuzeybatı Geçidi'ni bulma çabaları üzerine girişilmiş önemli bir keşif seferidir.

<span class="mw-page-title-main">George Robert Gray</span>

George Robert Gray, İngiliz zoolog ve yazar. Kırk bir yıl boyunca Londra'daki şu anda Doğal Tarih Müzesi olan İngiliz Müzesi'nin ornitolojik bölümünün başkanıydı. Zoolog John Edward Gray'in küçük kardeşi ve botanikçi Samuel Frederick Gray'in oğluydu.

<span class="mw-page-title-main">Bali Denizi</span> deniz

Bali Denizi, Bali adasının kuzeyinde, Endonezya'daki Kangean Adası'nın ise güneyinde bulunan bir su kütlesidir. Bali Denizi, Flores Denizi'nin güneybatı bölümünü oluşturur ve Madura Boğazı batıdan Bali Denizi'ne açılır.

<span class="mw-page-title-main">Xavier de Maistre</span>

Xavier de Maistre, Savoylu yazar, ressam ve asker. Daha çok asker kimliğiyle tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Alexander Agassiz</span>

Alexander Emmanuel Rodolphe Agassiz, Louis Agassiz'in oğlu ve Elizabeth Cabot Agassiz’in üvey oğlu, Amerikalı bir bilim adamı ve mühendisti.

HMS <i>Beagle</i>ın ikinci yolculuğu

HMS Beagle'ın ikinci yolculuğu, Robert FitzRoy'un kaptanı olduğu HMS Beagle gemisinin 27 Aralık 1831'den 2 Ekim 1836'ya kadar süren ikinci araştırma gezisidir. FitzRoy, jeolojik araştırmalar yürütebilecek birinin gemide olmasının fayda getireceğini düşünmüş ve ayrıca fazladan bir doğa bilimcinin yanlarında olmasını istemişti. Yeni mezun olmuş 22 yaşındaki Charles Darwin bir papaz olmadan önce tropikleri görmeyi umut ediyordu ve bu fırsatı değerlendirdi. Yolculuğu sırasında okuduğu Charles Lyell'ın Principles of Geology kitabından çok etkilenmişti. Araştırma gezisinin sonunda Darwin, adını jeolog ve fosil koleksiyoneri olarak duyurmuş ve günlüğünü yayınlayarak yazarlığıyla da büyük bir ün kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Belçika Antarktik Keşif Gezisi</span>

1897-1899 Belçika Antarktik Keşif Gezisi, Antarktika bölgesindeki ilk kış gezisiydi. RV Belgica'da Adrien de Gerlache de Gomery önderliğindeki bu gezi, Belçika'nın ilk Antarktik keşif gezisiydi ve Antarktik Keşiflerin Kahramanlık Çağı'nın ilk seferi olarak kabul edilir. Üyeleri arasında, daha sonra Kuzey ve Güney Kutuplarını fethetmeye çalışacak olan kaşifler Frederick Cook ve Roald Amundsen de vardı.

<span class="mw-page-title-main">Adrien de Gerlache</span> Belçikalı kaşif (1866 – 1934)

Baron Adrien Victor Joseph de Gerlache de Gomery, Belçika Kraliyet Donanması'nın 1897-99 Belçika Antarktik Keşif Gezisi'ne liderlik eden Belçikalı subayı.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Arktik Keşif Gezisi</span>

1875-1876 Britanya Arktik Keşif Gezisi, İngiliz Deniz Kuvvetleri tarafından Grönland'ın batı kıyısındaki Smith Sound üzerinden Kuzey Kutbu'na ulaşma girişiminde bulunmak üzere Sir George Nares öncülüğünde gönderilen keşif gezisi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.