İçeriğe atla

Challenger Uzay Mekiği kazası

Challenger Uzay Mekiği kazası
Harita
Tarih28 Ocak 1986 (38 yıl önce) (1986-01-28)
Saat11:39:13 EST (16:39:13 UTC)
KonumFlorida açıklarında Atlantik Okyanusu
SonuçUzay Mekiği filosunun yaklaşık üç yıl boyunca duraklaması sırasında çeşitli güvenlik önlemleri, katı roket güçlendiricisi yeniden tasarlandı ve gelecekteki fırlatmalar için yönetim kararları alma konusunda yeni bir politika uygulandı.
Can kaybıFrancis R. Scobee, Komutan
Michael J. Smith, Pilot
Ronald McNair, Görev Uzmanı
Ellison Onizuka, Görev Uzmanı
Judith Resnik, Görev Uzmanı
Gregory Jarvis, Yük Uzmanı
Christa McAuliffe, Yük Uzmanı, Öğretmen
SoruşturmaRogers Komisyonu Raporu

Challenger Uzay Mekiği kazası, 28 Ocak 1986 tarihinde mekiğin kalkışından 73 saniye sonra patlamasıyla oluşan kazadır. Kazada 7 astronot ölmüştür. Patlama katı yakıt iticilerini bir arada tutan mührün olumsuz hava şartları sebebiyle açılması yüzünden olmuştur. Bu sorun daha önce mühendisler tarafından belirtilmiş olsa da politik baskılar ve medya baskısı nedeniyle fırlatma daha fazla ertelenememiştir.

Kaza nedeni

Challenger uzay mekiğinin STS 51-L görevi için kalkışının PAFB/IGOR kamera sahasından çekilmiş görüntüsü.

Uzay Mekiği Challenger'ın kalkışının gerçekleşeceği günden önceki gece, hava sıcaklığı oldukça düşüktü ve bazı mühendisler kalkışın iptal edilmesi yönünde görüş bildirmişlerdi.[1] Buna rağmen kalkış NASA tarafından onaylanmıştı ve uzay mekiğinin katı yakıt roketlerinin parçası olan güvenlik contaları soğuk sebebiyle zarar görmüş olmalarından ötürü, işlevlerini yerine getiremediler ve uçuşun 73. saniyesinde araç infilak etti.

Patlama araç yeryüzünden 48.000 feet (15 kilometre) yüksekte gerçekleşti.

Yaşamını yitirenler

  • Francis R. Scobee, Kaptan
  • Michael J. Smith, Pilot
  • Ronald McNair, Uzman
  • Ellison Onizuka, Uzman
  • Judith Resnik, Uzman
  • Greg Jarvis, Uzman
  • Christa McAuliffe, Öğretmen

Kaynakça

  1. ^ Rogers Commission (6 Haziran 1986). "Chapter V: The Contributing Cause of The Accident". Report of the Presidential Commission on the Space Shuttle Challenger Accident. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Space Shuttle</span> NASA tarafından dünya yörüngesine insan ve techizat taşıma amaçlı yürütülmüş uzay programı

Space Shuttle, Space Shuttle programının bir parçası olarak NASA tarafından 1981-2011 yılları arasında faaliyet gösteren, kısmen yeniden kullanılabilir alçak Dünya yörüngesi uzay aracıdır. Amacı uzaya gönderilen aracın tekrar tekrar kullanılarak maliyetini azaltmaktı. Zira ABD Uzay Mekiği 120'den fazla uçuş yapmıştır. Fakat daha sonra yapılan araştırmalar tekrar kullanılabilir uzay mekiklerinin eski tip roketlere göre daha maliyetli olduğunu gösterdi. Bunun sebebi uzay mekiklerinin kullanıldıktan sonra uzun ve pahalı bakımlara ihtiyaç duymasıydı.

<i>Mir</i> sovyetler birliği tarafından alçak yörüngeye yerleştirilen uzay istasyonu

Mir, 1986 yılından 2001 yılına kadar alçak Dünya yörüngesinde kalan, Sovyetler Birliği ve ardından Rusya tarafından yönetilen uzay istasyonudur. İlk modülü 19 Şubat 1986'da uzaya gönderildi. İnsanlığın uzayda uzun süre düzenli olarak içinde yaşadığı ilk uzay araştırma istasyonudur. Yapılan uluslararası iş birliği sayesinde, çeşitli milletlerden uzay adamlarının kullanımına açıldı. Yörüngede 1986 ile 1996 yılları arasında gönderilen pek çok modül ile başarılı bir şekilde kenetlendi. 23 Mart 2001 tarihinde görevi sona erdi ve atmosfere girerek yanması sağlandı.

<span class="mw-page-title-main">Discovery Uzay Mekiği</span>

Discovery Uzay Mekiği, hizmet dışı kalmış bir Amerikan uzay mekiği yörünge aracıdır. Bu uzay uçağı, NASA'nın Uzay Mekiği programındaki yörünge araçlarından biri ve inşa edilen beş tam operasyonel yörünge aracının üçüncüsüydü. İlk görevi olan STS-41-D, 30 Ağustos - 5 Eylül 1984 tarihleri arasında gerçekleşti. 27 yılı aşkın hizmeti boyunca 39 kez fırlatılıp indi ve bugüne kadar diğer tüm uzay araçlarından daha fazla uzay uçuşu gerçekleştirdi. Uzay Mekiği fırlatma aracı üç ana bileşenden oluşuyordu: Uzay Mekiği yörünge aracı, tek kullanımlık bir merkezi yakıt tankı ve iki adet yeniden kullanılabilir katı yakıtlı takviye roketi. Yörünge aracını atmosfere girişte yüksek sıcaklıklardan korumak için yaklaşık 25.000 ısıya dayanıklı seramikle kaplıydı.

<span class="mw-page-title-main">Uzay aracı</span> araştırma yapmak üzere uzaya gönderilen insanlı veya insansız araçların ortak adı

Uzay aracı ya da uzay gemisi, Dünya'nın atmosferi dışında, özellikle dış uzayda çalışmak üzere tasarlanmış araç ya da makinedir. Uzay araçları insanlı ya da insansız olabilir. Bir uzay aracı telekomünikasyon, Dünya'nın gözlemlenmesi, meteoroloji, yolbul, uzay kolonizasyonu, gezegen keşfi, uzay turizmi, uzay savaşımı, uzay ortamında insan ve kargo taşınması gibi görevler için yapılmış olabilir. Bu tanım aynı zamanda yapay uyduları da kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Challenger Uzay Mekiği</span> insanlı uzay aracı

Challenger Uzay Mekiği. NASA'nın Columbia Uzay Mekiği'nin ardından kullanmaya başladığı ikinci uzay mekiğidir. İlk uçuşunu 4 Nisan 1983'te yapmış, ardından Dünya yörüngesine dokuz uçuş daha yapmıştır. 28 Ocak 1986'da mekik kalkıştan 73 saniye sonra infilak etmiş, altı astronot ve bir öğretmenden oluşan yedi kişilik mürettebat ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Bombardier Challenger 600</span>

Bombardier Challenger 600 serisi Bill Lear tarafından tasarlanan ve Bombardier tarafından 1989'da satın alınmadan önce ilk olarak Canadair tarafından üretilen iş jeti ailesidir.

<i>Rendez-Vous</i>

Rendez-Vous, Jean Michel Jarre'ın besteleri ve yapımcılığında Polydor lisansıyla Disques Dreyfus tarafından 1986 yılında yayımlanmış, enstrümantel Elektronik müzik albümüdür. Dünya genelinde üç milyondan fazla satılmış, 20 hafta Amerikan listelerinde, 38 hafta da İngiltere listelerinde yer alarak önemli bir başarı elde etmiştir. Son parçadaki Saksofon bölümleri uzayda astronot Ron McNair tarafından çalındı, fakat 28 Ocak, 1986 yılında kalkışından 73 saniye sonra parçalanan Challenger Uzay Mekiği'nde öldü. O'nun anısına bu parça kendisine ithaf edildi.

<span class="mw-page-title-main">Uzay elbisesi</span> uzaya çıkan astronot ve kozmonotları dış etkenlere karşı koruyan özel giysi

Uzay elbisesi, tepkili uçak pilotları ve özellikle astronotların vücutlarını dış etkilerden koruyarak çalışabilmeleri ve yaşayabilmelerini sağlayan elbisedir. Bu elbise, astronotun durumunun stabil kalmasını sağlar.

Uzay teknolojisi; uzay bilimi araştırmaları veya havacılık endüstrisi tarafından uzay uçuşları, uydular ve uzayın keşfi konularında kullanılmak üzere geliştirilen teknolojiler. Uzay teknolojisi kavramının içine uzay aracı, yapay uydular, uzay istasyonları ve destek altyapısı, ekipman ve prosedürler ile uzay savaşı konuları girmektedir. Uzayda çalışma yapmak; yeni aletler ve teknikler, kısacası yeni teknolojiler gerektirmektedir. Hava tahmini, uzaktan algılama, GPS sistemleri, dijital uydu ve bazı uzak-mesafe iletişim sistemleri gibi günlük olarak kullanılan hizmetler uzay teknolojisi altyapısına bağımlıdırlar. Bilimler arasında özellikle astronomi ve yer bilimleri uzay teknolojilerinden faydalanmaktadır. Uzay ile ilgili girişimler tarafından üretilen ya da daha da geliştirilen yeni teknolojileri genellikle kısa sürede diğer ekonomik aktiviteler tarafından tüketilmeye başlar.

<span class="mw-page-title-main">Columbia Uzay Mekiği kazası</span> İnsanlı uzay aracı kazası

Columbia Uzay Mekiği kazası, 1 Şubat 2003, tarihinde STS-107 adlı mekiğin görev uçuşu esnasında gerçekleşmiştir. İçinde 6 Amerikalı ve 1 İsrailli astronot bulunan mekik, inişe 16 dakika kala, saat 16.00'da düşmüştür. Kalkış sırasında ana yakıt tankından kopan bir parçanın mekiğin sol kanadına verdiği zarar nedeniyle mekik Dünya'ya dönüşte atmosferde parçalanmıştır. Columbia Uzay Mekiği kazası, 1986 yılında gerçekleşen Challenger Uzay Mekiği kazasından sonraki 2. uzay mekiği kazasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Christa McAuliffe</span> Amerikalı astronot

Christa McAuliffe, Amerikalı öğretmen, astronot. Challenger uzay mekiği ile uzaya gitmeyi amaçlamıştır. 1985 yılında uzayda öğretmen projesi kapsamında NASA astronotu olarak seçilmiş ancak mekiğin uzaya çıkamamasından dolayı astronot unvanı alamamıştır. 1986 yılında Challenger uzay mekiği'nin kalkıştan 73 saniye sonra 48,000 feet'de infilak etmesi ile ölmüştür.

Uçuş yükü, bir hava taşıtının ya da bir fırlatma aracının taşıma sığasıdır ve genellikle ağırlık olarak ölçülür. Uçuşun ya da görevin türüne göre, aracın uçuş yükü şunları içerebilir: kargo, yolcu, uçuş mürettebatı, cephane, bilimsel araç gereç veya deneyler ya da diğer donanımlar. İsteğe bağlı olarak taşındığında, ek yakıt da ayrıca uçuş yükünün bir parçası sayılır. Ticari bağlamda, taşıma yükü sadece gelir getirici/üretici kargodan ya da ücret ödeyen yolculardan oluşabilir.

<span class="mw-page-title-main">Ares I</span>

Ares I, TakımYıldız Programı'nda kabin ekibini taşımak için NASA tarafından tasarlanmaya başlandı. Ares, eski Yunan mitolojisinde olan tanrı aynı zamanda eski Roma İmparatorluğu tanrısı olan Mars anlamına da gelmektedir. Ares I, ilk başlarda kabin ekibi taşıma aracı olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Uzay mekiği harici yakıt tankı</span>

Uzay mekiği harici tankı, uzay mekiği fırlatma aracının bir parçasıydı. Bu bölümde sıvı hidrojen ve sıvı oksijen yükseltgenleri bulunurdu. Aracın kalkış ve yükselme sırasında bu tank yörünge aracındaki üç uzay mekiği ana motoru için gerekli olan yakıtı ve yükseltgenlerini belli bir basınç altında sağlardı. Uzay mekiği harici tankı ana motorların devre dışı kalmasından 10 saniye sonra mekikten ayrılarak düşmeye başlar ve Dünya atmosferine yeniden girerdi. Katı roket iticilerinden farklı olarak harici tanklar tekrar tekrar kullanılamazlardı. Harici tank Hint Okyanusu’ na(veya Pasifik Okyanusu’ na düşmesi) düştükten sonra yeniden kullanılabilecek duruma getirilemediğinden dolayı ve transfer alanının dışına düşmesinden dolayı kurtarılamıyordu.

<span class="mw-page-title-main">STS-115</span>

STS-115, Atlantis’in uluslararası uzay istasyonuna yaptığı uzay mekiği uçuş görevidir. Bu görev, Columbia Uzay Mekiği faciasından sonra gerçekleştirilen ilk tamamlanan görevdi. Bu görevden sonra iki başarılı görev daha gerçekleştirildi. STS-115, 9 Eylül 2006’da Kennedy Uzay Merkezi Pad 39-B rampasından fırlatıldı.

Yeniden kullanılabilir fırlatma sistemleri sayesinde uzaya birden fazla kez yük taşıması yapılabilir. Bu sistem genişletilebilir fırlatma sistemlerininin çalışma prensibinin tam zıttında yürüyordu. Genişletilebilir fırlatma sistemlerinde araç bir kere kullanıldıktan sonra kullanılmıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Uzay mekiği ana motoru</span> NASAnın uzay aracına monte edilmiş kriyojenik sıvı yakıt roket motoru

Aerojet Rocketdyne RS-25 diğer adıyla Uzay Mekiği Ana Motoru, dondurucu sıvı yakıtlı bir roket motorudur. NASA’nın uzay istasyonunda kullanılmıştır ve fırlatma rampasında kullanılması düşünülmüştür ve Rocketdyne şirketi tarafından Birleşik devletlerde yapılmıştır. RS-25 dondurucu sıvı hidrojeni ve sıvı oksijeni yakar ve her bir motor kalkış esnasında 1,859 kN(418,000 lb) güç üretir. RS-25 60’lı yılların izinden gitmesine rağmen motorun gelişime açık olması nedeniyle çeşitli geliştirmelere uğramıştır. 1 Nisan 1981 tarihinde ilk denenmesinin yapılmasıyla beraber RS-25 güvenlik, bakım ve motor güvenilirliği açısından birçok geliştirmeye uğramıştır.

Pratt & Whitney Rocketdyne (PWR), sıvı yakıt kullanan roket motorları tasarlayan ve üreten bir Amerikan şirketidir. United Technologies Corporation'ın tamamen sahip olduğu bir yan kuruluş olan Pratt & Whitney'in bir bölümüdür. Merkezi Kaliforniya'da, Los Angeles'teki Canoga Park'tadır. 2013 yılında şirket GenCorp'a satıldı ve Aerojet Rocketdyne'in bir parçası haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">STS-7</span>

STS-7 NASA'nın yedinci Uzay Mekiği görevi ve Uzay Mekiği Challenger'ın ikinci göreviydi. Görev sırasında Challenger yörüngeye birkaç uydu yerleştirdi. Mekik, 18 Haziran 1983'te Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatıldı ve 24 Haziran'da Edwards Hava Kuvvetleri Üssü' ne indi. STS-7, Amerika'nın ilk kadın astronotu olan Sally Ride'ı taşıdı.

<span class="mw-page-title-main">Robert Crippen</span> Amerikalı uzay adamı

Robert Laurel Crippen emekli bir Amerikan deniz subayı ve havacı, test pilotu, uzay mühendisi ve emekli astronotdur. Dört kez uzaya gitti: Nisan 1981'de STS-1'in Pilotu olarak, ilk Uzay Mekiği görevi; ve Haziran 1983'te STS-7, Nisan 1984'te STS-41-C ve Ekim 1984'te STS-41-G Komutanı olarak görev yaptı.