Chakra (JScript motoru)

Chakra
Geliştirici(ler)	Microsoft
İlk yayınlanma	2009 (15 yıl önce) (2009)
Programlama dili	C++
İşletim sistemi	Microsoft Windows
Tür	JScript motoru
Lisans	tescilli

Chakra, Microsoft tarafından geliştirilen özel mülk bir JScript motorudur. Internet Explorer web tarayıcısında kullanılır.

Microsoft daha sonra Microsoft Edge tarayıcısı için kafa karıştırıcı bir şekilde Chakra olarak da adlandırılan yeni bir JavaScript motoru geliştirdi.

Özellikleri

Motorun ayırt edici bir özelliği, JIT'in komut dosyalarını web tarayıcısına paralel olarak ayrı bir CPU çekirdeğinde derlemesidir.^[1]^[2] Microsoft geçmişte, oluşturma ve sıralama gibi diğer öğelerin bir tarayıcının genel performansı için aynı derecede önemli olduğuna dikkat çekmiş olsa da,^[3] motordaki iyileştirmeleri Internet Explorer 8'in istemci tarafı komut dosyası işleme hızı açısından geride kaldığı, gelişen rakip tarayıcılara yanıt olarak yapıldı.^[4]

Tarihçe

18 Kasım 2009'da gerçekleştirilen SunSpider testleri, IE9'un PDC sürümünün komut dosyalarını çalıştırdığını, IE8'den çok daha hızlı ancak Firefox 3.6, Chrome 4 ve WebKit Nightly'den daha yavaş olduğunu gösterdi.^[3] 15 Mart 2010'da gerçekleştirilen aynı test, ilk IE9 Platform Önizlemesinin (o sırada geçerli olan Chakra sürümünü kullanarak) Firefox'tan (SpiderMonkey ile) daha hızlı ancak Safari'den (SquirrelFish Extreme), Chrome'dan (V8) ve Opera'dan (Carakan) daha yavaş olduğunu gösterdi.

8 Mart 2011'de Microsoft, 32-bit Internet Explorer 9'un Safari, Firefox (TraceMonkey), Chrome ve Opera'dan daha hızlı olduğunu gösteren sonuçları yayınladı.^[5]

ZDNet için Mart 2011 performans testleri, Internet Explorer 9 (32-bit), Chrome 10 ve Firefox 4 sürüm adayının "oldukça eşit olduğu" sonucuna vardı.^[6]

2012'de, Internet Explorer 10'da bulunan sürüm gibi Chakra'nın sonraki sürümleri x64 ve ARM mimarilerinde JIT derlemesi ve kayan nokta matematiği ile çöp toplamayla ilgili optimizasyonlar dâhil olmak üzere ek performans değişiklikleri getirdi.^[7]

Kaynakça

^ "Chrome 10 vs. Internet Explorer 9 Reconsidered". ZDNet. 10 Mart 2011. 15 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2011.
^ "Internet Explorer 9: An Early Look". PC Magazine. 16 Mart 2010. 22 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2010.
^ ^a ^b "An Early Look At IE9 for Developers". IEBlog on Microsoft Developer Network. Microsoft. 23 Kasım 2009. 20 Kasım 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2010. Hachamovitch, Dean (23 Kasım 2009). "An Early Look At IE9 for Developers" 8 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. IEBlog on Microsoft Developer Network. Microsoft. Erişim tarihi 19 Mart 2010.
^ "HTML5, Hardware Accelerated: First IE9 Platform Preview Available for Developers". IEBlog on Microsoft Developer Network. Microsoft. 18 Mart 2010. 22 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2010.
^ "WebKit Sunspider JavaScript Benchmark Results". Internet Explorer 9 Platform Demos: Test Drive. Microsoft. 24 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2010.
^ "IE9 vs Chrome 10 vs Firefox 4 RC vs Opera 11.01 vs Safari 5 - The BIG browser benchmark!". ZDNet. 15 Mart 2011. 20 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2011.
^ "Advances in JavaScript Performance in IE10 and Windows 8". Microsoft. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2013.

İlgili Araştırma Makaleleri

Web tarayıcısı veya ağ tarayıcısı, kullanıcıların World Wide Web (WWW) üzerinde bulunan bilgi kaynaklarını edinmeye ve görüntülemeye yarayan yazılımların genel adıdır. WWW üzerindeki bilgi kaynakları web sayfası, resim, video veya başka içerik türü olabilir. Bu kaynaklarda yer alan hiperlinkler aracılığıyla kullanıcılar, web tarayıcılarını kullanarak ilgili kaynaklar arasında dolaşabilir.

Mozilla Firefox, Mozilla Vakfı ve onun alt kuruluşu Mozilla Corporation tarafından geliştirilen, özgür ve açık kaynak kodlu bir web tarayıcısıdır. Firefox; Windows, macOS, Linux, Android ve iOS işletim sistemlerinde kullanabilir. Yazılımın Windows, macOS, Linux, Android sürümlerinde web sayfalarının oluşturulması için Gecko motoru kullanılır. Mozilla tarafından geliştirilen Gecko, mevcut ve planlanmış web standartlarıyla uyumludur. 2015'te çıkan iOS için Firefox uygulamasında ise Apple'ın getirdiği kısıtlamalar nedeniyle iOS'in bütünleşik WebKit motoru kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Tarayıcı savaşları</span>

Tarayıcı Savaşları, elektronik cihazların İnternete bağlanırken kullandıkları yazılımlar olan ağ tarayıcısı üreticisi şirketler arasında yaşanan ve pazar payını elinde tutmak ya da artırmak için girişilen yarış dönemlerine verilen addır.

JavaScript, HTML ve CSS ile birlikte World Wide Web'in temel teknolojilerinden biri olan programlama dilidir. Web sitelerinin %97'sinden fazlası, web sayfası hareketleri için istemci tarafında JavaScript kullanırlar ve kullanılan kodlar genellikle üçüncü taraf kitaplıkları içerir. Tüm büyük web tarayıcılarında, kaynak kodunu kullanıcıların cihazlarında yürütebilmek için özel bir JavaScript motoru bulunur.

Google Chrome, Google tarafından geliştirilen ücretsiz bir web tarayıcısıdır. Eylül 2008'de Microsoft Windows sürümü yayımlanmış; daha sonra Linux, macOS, iOS ve Android sürümleri de geliştirilmiştir.

Windows Internet Explorer ya da eski adıyla Microsoft Internet Explorer, Microsoft tarafından geliştirilen bir web tarayıcısıdır. Microsoft Windows, Mac OS ve Unix sürümleri vardır, öte yandan 15 Haziran 2022 tarihinden itibaren tarayıcı desteklenmediği için artık hiçbir sürümü geliştirilmemektedir. Eski bilgisayarlarda Microsoft Windows ile birlikte öntanımlı olarak gelen Internet Explorer'ın Windows'a bütünleşik gelmesinden dolayı tarayıcı piyasasının büyük bir bölümünü elinde bulundurmaktaydı. Windows Vista ile birlikte adı Windows Internet Explorer olarak değiştirildi. O dönem Microsoft tarafından yalnızca güvenlik yaması yayınlandı. 12 Ocak 2016'dan itibaren Internet Explorer 11 sadece tüketicilere resmi destek vermiştir. 16 Nisan 2019 tarihinde Internet Explorer'ın gözden geçirilmiş son güncellenmiş hali Windows Server 2012 ve Windows Embedded 8 Standard için yayınlandı. Microsoft 20 Mayıs 2021'de, Windows 10 LTSB ve LTSC sürümleri haricindeki Windows 10 edisyonları için 15 Haziran 2022'de Internet Explorer için tam desteğin kesileceği ardından alternatifin eski siteler için IE modlu Microsoft Edge olacağı açıklandı. Açıklandığı şekilde LTSB ve LTSC sürümleri haricindeki Windows 10 edisyonları için Internet Explorer'ın desteği 15 Haziran 2022 tarihinde Microsoft tarafından kesildi.

<span class="mw-page-title-main">Safari (web tarayıcısı)</span> Browser

Safari, Apple tarafından geliştirilen ve WebKit motorunu temel alan bir web tarayıcısıdır. İlk kez 2003'te Mac OS X Panther ile birlikte çıkmış, 2007'de iPhone'un çıkmasıyla birlikte iOS cihazlarda mobil sürümü yer almıştır. Apple'ın geliştirdiği tüm cihazların varsayılan tarayıcısıdır. 2007'de çıkan Windows sürümünün geliştirilmesi 2012'de durdurulmuştur.

Sekmeli tarayıcı, bir internet tarayıcısının, bir pencere içinde birçok sayfa açması olarak tanımlanabilir. İşletim sisteminin görev çubuğunda birçok tarayıcı penceresinin açık olmasının sayfalar arasında gezinmeyi zorlaştırdığı düşüncesi ile ilk kez 1998'de Netcaptor isimli tarayıcıyla hayatımıza girmiştir.

Internet Explorer 8 (IE8). Microsoft tarafından geliştirilen Internet Explorer Web tarayıcısının 8. sürümüdür. 19 Mart 2009 yılında sunuldu. 2006 yılında tanıtılmış olan Internet Explorer 7'nin yerini aldı. 2011 yılında ise yerini Internet Explorer 9 aldı. Windows 7 ve Windows Server 2008 R2 işletim sistemleri için varsayılan tarayıcıdır. Internet Explorer 8, IE'nin Acid2 testini geçen ilk sürümüdür. Daha sonraki Acid3 testinde yalnızca 24/100 puan aldı. Microsoft'a göre, güvenlik, kullanım kolaylığı, RSS, CSS, Ajax, Web sayfası bildirimcisi olan Web Slice desteğindeki iyileştirmeler IE8 için öncelikleriydi. Internet Explorer 8, Internet Explorer'ın Windows XP ve Windows Server 2003'te desteklenen son sürümüdür.

WebGL, kâr amacı gütmeyen teknoloji şirketler birliği Khronos Group tarafından yönetilen, web ortamında 3 boyutlu grafik çizimi sağlanmasını amaçlayan bir web standardıdır. OpenGL ES 2.0 üzerine temellendirilmiştir, otomatik hafıza yönetimli JavaScript gibi dillere uyum sağlaması için küçük değişikliklere uğramış olsa da WebGL OpenGL ES'ten çok da farklı değildir. Uyumlu web tarayıcısında herhangi bir eklenti kurulmasını gerektirmeden, HTML5'in Canvas elementi üzerinde 3 boyutlu grafik çizimi yapılmasını mümkün kılmaktadır.

Internet Explorer 9 (IE9). Microsoft tarafından geliştirilen Internet Explorer Web tarayıcısının 9. sürümüdür. 11 Mart 2011 yılında sunuldu. 2009 yılında tanıtılmış olan Internet Explorer 8'in yerini aldı. 2012 yılında ise yerini Internet Explorer 10 aldı. Microsoft, Internet Explorer 9'u ana bant dışı bir sürüm olarak yayınladı. Internet Explorer 9 için sistem gereksinimleri Windows 7, Windows Server 2008 R2, Windows Vista SP2 veya Platform Güncellemeli Windows Server 2008 SP2'dir. Windows XP ve önceki sürümler desteklenmez. Internet Explorer 9, Internet Explorer'ın Windows Vista ve Windows Server 2008'de desteklenen son sürümüdür. Hem IA-32, hem de X86-64 yapıları mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Microsoft Edge</span> Microsoftun geliştirdiği bir ağ tarayıcısı

Microsoft Edge, Windows 10, Windows 11, Windows 10 Mobile ve Xbox One'da kullanılmak üzere Microsoft tarafından geliştirilen web tarayıcısıdır. Tüm cihaz türlerinde Internet Explorer'ın yerini alarak varsayılan web tarayıcısı olmak üzere tasarlandı. Microsoft, Edge'in web standartlarıyla uyumlu bir motora sahip, hafif bir tarayıcı olduğunu belirtmektedir. Cortana ile bütünleşme, not alma araçları ve okuma görünümü gibi bazı yenilikçi özelliklere sahiptir.

Internet Explorer Mobile Microsoft Trident düzen motorunun sürümlerine dayalı olarak Microsoft tarafından geliştirilen durdurulan bir mobil tarayıcıdır. IE Mobile varsayılan olarak Windows Phone ve Windows CE ile yüklenir. Internet Explorer Mobile'nin geçerli sürümleri, Internet Explorer'ın masaüstü sürümünü temel alır. Bununla birlikte, Pocket Internet Explorer olan eski sürümler, aynı düzen motoruna dayanmaz.

Google Chrome Android Android sistemi için piyasaya sürülen Google Chrome'un bir sürümüdür. Google, 7 Şubat 2012 tarihinde, Android Ice Cream Sandwich cihazları için, seçilen ülkeler için Google Chrome Beta sürümünü piyasaya sürdü. Tarayıcının ilk kararlı sürümü 27 Haziran 2012'de piyasaya sürüldü. 26.02.2012 tarihinde piyasaya sürülen Chrome 18.0.1026.311, Android için Chrome'un Intel x86 tabanlı mobil cihazlarını destekleyen ilk sürümü idi.

<span class="mw-page-title-main">WebSocket</span> bilgisayar iletişim protokolü

WebSocket, tek bir TCP bağlantısı üzerinden tam çift yönlü iletişim kanalı sağlayan bir bilgisayar iletişim protokolüdür. WebSocket protokolü IETF tarafından 2011 yılında RFC 6455 ile standart hale getirilmiş ve WebIDL içerisindeki WebSocket API W3C tarafından standart hale getirilmektedir.

Favicon, kısayol simgesi, website ikonu, sekme ikonu, URL ikonu veya yer imi ikonu olarak da bilinir, bir veya daha fazla küçük simge içeren bir dosyadır, belirli bir web sitesi veya web sayfası ile ilişkili. Bir web grafik tasarımcısı böyle bir simge yaratabilir ve onu bir web sitesine çeşitli yollarla yükleyebilir ve ardından grafiksel web tarayıcısı bundan yararlanabilir. Favicon desteği sağlayan tarayıcılar tipik olarak bir tarayıcının faviconunu adres çubuğu ve yer imleri listesinde sayfanın adının yanında gösterir. Sekmeli tarayıcı özelliğini destekleyen tarayıcılar tipik olarak sekmedeki sayfanın başlığının yanında bir sayfanın favicon'unu gösterir ve siteye özgü tarayıcı favicon'u masaüstü simgesi olarak kullanır.

Opera Dragonfly, Opera Software tarafından sunulan Web geliştirme aracı'dır.

JavaScript motoru, JavaScript kodunu yürüten bir yazılım bileşenidir. İlk JavaScript motorları yalnızca yorumlayıcılardı, ancak ilgili tüm modern motorlar ise gelişmiş performans için tam zamanında derlemeyi kullanır.

Tarayıcı güvenliği, ağ bağlantılı verileri ve bilgisayar sistemlerini gizlilik ihlallerinden veya kötü amaçlı yazılımlardan korumak için İnternet güvenliğinin web tarayıcılarına uygulanmasıdır. Tarayıcıların güvenlik açıkları genellikle JavaScript ile bazen Adobe Flash kullanan ikincil bir yüke sahip siteler arası komut dosyası (XSS) kullanır. Güvenlik açıkları ayrıca tüm tarayıcılarda yaygın olarak kullanılan güvenlik açıklarından yararlanabilir.).

<span class="mw-page-title-main">Web geliştirme araçları</span>

Web geliştirme araçları, web geliştiricilerinin kaynak kodlarını test etmelerine ve hata ayıklamalarına olanak tanır. Bir web sayfasının doğrudan oluşturulmasına yardımcı olmamaları, bunun yerine bir web sitesinin veya web uygulamasının kullanıcı arayüzünü test etmek için kullanılan araçlar olmaları bakımından web sitesi oluşturuculardan ve entegre geliştirme ortamlarından (IDE'ler) farklıdırlar.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.