İçeriğe atla

Chagos Takımadaları

Koordinatlar: 6°00′K 71°30′D / 6.000°K 71.500°D / 6.000; 71.500
Chagos Takımadaları
Harita
BölgeHint Okyanusu
Siyasi
Adadaki ülke(ler)

Chagos Takımadaları, Hint Okyanusu'nun ortasında, Hindistan Yarımadasının ucundan yaklaşık 1,600 km güneyde yer alan ada grubu, Britanya Denizaşırı Toprakları'nın bir parçası olan Britanya Hint Okyanusu Toprakları'nın (BHOT) başlıca coğrafî özelliklerinden birini oluşturur. Toplam yüzölçümü 60 km²'dir. Doğuya bakan bir yarımay oluşturan takımadalar, kuzey uçtaki Salomon Adalarından başlayarak Peros Banhos Atolü, Three Brothers, Eagle ve Dangers adaları, Egmont Adaları ve grupraki en büyük kara kütlesi olan Diego Garcia Atolü biçiminde sıralanır.

Hint Okyanusu'nun ortasında stratejik bir konumu bulunan Chagos Takımadaları siklon fırtınalarının yolu dışında kalır. Bölgedeki kıyı ve ada devletleri BM kararları doğrultusunda okyanusun barış kuşağı konumunu korumak isterken, ABD ve Birleşik Krallık, başta Diego Garcia olmak üzere bu adaları hava ve deniz araçları için yakıt ikmâl ve takviye üssü olarak kullanmaktadırlar.

Mauritius, adalar üzerinde hak iddia etmektedir. 2021'de Uluslararası Deniz Hukuku Mahkemesi, Mauritius'un Chagos Takımadaları üzerindeki egemenliğini onaylayarak takımadaların Birleşik Krallık ve A.B.D. tarafından yasadışı işgalini eleştirdi. Birleşmiş Milletler de aynı yıl Birleşik Krallık'ın talebini reddederek, Mauritius lehinde karar verdi.[1]

Ağustos 2021'de Dünya Posta Birliği'nin Britanya pullarının BHOT'ta kullanılmasını yasaklamasının ardından açıklama yapan Mauritius başbakanı, bu kararı 'ada üzerindeki Mauritius egemenliğinin tanınması yönünde büyük bir adım' olarak tanımlamıştır.[2]

Ekim 2024'te Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı David Lammy yaptığı açıklamada, ada üzerindeki egemenliğin Mauritius'a devredilmesi konusunda anlaşmaya varıldığını duyurdu. Açıklamada üzerinde üs de bulunan Diego Garcia adasının da bu kapsamda Mauritius'a geri verileceği ancak üssün konumunda ve statüsünde bir değişiklik olmayacağı bildirildi. Bu anlaşma ile birlikte Mauritius, Chagos adasına da daha önce Birleşik Krallık tarafından adadan sürülen yerliler olmak üzere yeniden nüfus konumlandırabilecek.[3]

Kaynakça

  1. ^ "BM'den Chagos adaları kararı". 9 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2022. 
  2. ^ "Dünya Posta Birliği'nden posta pulu yasağı". 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2024. 
  3. ^ "Birleşik Krallık, adaların Mauritius'a devri konusunda anlaşıldığını duyurdu". 3 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ülkeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, egemen devletlere genel bir bakış sağlamaktadır ve ülkelerin egemenliklerinin tanınması hakkında bilgi veren bir listedir.

<span class="mw-page-title-main">Okyanusya</span> coğrafi bölge

Okyanusya, Büyük Okyanus'a dağılmış adaları kapsayan ülkelerden ve Avustralya'dan oluşan coğrafi bölgedir. Asya'nın güney ve güneydoğusunda, Antarktika'nın kuzeyinde ve Büyük Okyanus ile Hint Okyanusu'nun arasında yer alır. Yüzölçümü 8.970.000 km², nüfusu 35.669.267'dir.

<span class="mw-page-title-main">Cebelitarık</span> Birleşik Krallıka bağlı denizaşırı toprak

Cebelitarık, Akdeniz'den Atlantik Okyanusu'na geçişin yakınında, İber Yarımadası'nın güney ucunda, Cebelitarık Körfezi'nde bulunan bir Britanya Denizaşırı Bölgesi ve şehirdir. 6.8 km² bir alana sahiptir ve kuzeyde İspanya ile sınır komşusudur. Cebelitarık'ın peyzajı, eteklerinde yaklaşık 34.003 kişinin yaşadığı, yoğun nüfuslu bir kasabanın bulunduğu "Cebelitarık Kayası" tarafından domine edilmektedir ve bu nüfusun büyük çoğunluğu Cebelitarıklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Turks ve Caicos Adaları</span> Karayiplerde Birleşik Krallıkın denizaşırı toprağı

Turks ve Caicos Adaları, Karayipler'de, Kuzey Atlas Okyanusu'nda Britanya Denizaşırı Toprakları olan ve iki takımadadan oluşan adalar grubu. Turks ve Caicos Adaları, Bahamalar ile birlikte Lucayan Adaları'nı oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mauritius</span> Afrika kıtasına bağlı ada ülke

Mauritius, Morityus, resmî adıyla Mauritius Cumhuriyeti, Hint Okyanusu'nda Afrika anakarasının yaklaşık 2000 km açığında bir ada ülkesidir. Afrika'nın güneydoğusunda, Madagaskar'ın doğusunda yer almaktadır. Ülke ana ada olan Mauritius ile Rodrigues, Agaléga ve Cargados Carajos adalarından oluşur. Mauritius ve Rodrigues adaları, Fransa'nın bir denizaşırı ili olan Réunion ile Mascarene Adaları'nı oluşturur. Birçok endemik türe ev sahipliği yapan Mauritius, insanlarca nesli tüketilmeden önce dodo kuşlarının bilinen tek yaşam alanıydı. Ülkenin başkenti ve en büyük şehri Mauritius adası üzerindeki Port Louis'dir. Mauritius yalnızca 2040 km² yüz ölçümüne karşın 2,3 milyon km² büyüklüğünde bir münhasır ekonomik bölgeye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları</span> Güney Atlantikte bulunan Birleşik Krallıka bağlı adalar

Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları, Güney Atlantik'te bulunan Birleşik Krallık'a bağlı adalar. Güney Georgia Falkland Adaları'nın yaklaşık 1300 km doğu-güneydoğusunda yer alırken Güney Sandwich Adaları, Güney Georgia'nın yaklaşık 640 km güneydoğusunda bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Hint Okyanusu Toprakları</span> Birleşik Krallıkın Hint Okyanusu üzerinde bulunan denizaşırı bölgesi

Britanya Hint Okyanusu Toprakları, Birleşik Krallık'ın Hint Okyanusu üzerinde bulunan denizaşırı bölgelerinden bir tanesidir. Birleşik Krallık'ın sahip olduğu bu bölge günümüzde sadece Chagos Takımadaları'ndan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Falkland Savaşı</span> 1982de Arjantin ve Birleşik Krallık arasındaki savaş

Falkland Savaşı, 2 Nisan 1982'de Arjantin'in Falkland ve Güney Georgia Adalarını işgal etmesi ile başlayan savaştır. Altı hafta süren savaşın ardından Arjantin teslim olmuş ve işgal ettiği toprakları terk etmiştir. Arjantin'de iktidardaki Leopoldo Galtieri rejimi savaşın ardından devrilmiştir. Birleşik Krallık'ta ise Margaret Thatcher zaferin etkisiyle 1983 Birleşik Krallık genel seçimlerini ezici çoğunlukla kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Pul (posta)</span>

Posta pulu, posta gönderilerinde posta ücretinin ödendiğini göstermek amacı ile kullanılan bir tarafı yapışkanlı, diğer tarafı çoğunlukla resimli ve yazılı kâğıt etiket. Posta pulları geçmişte gönderinin posta ücretini ödemenin en çok kullanılan şekliydi. Günümüzde ise gönderiler çoğunlukla damga makinesinden geçirilmekte ve kâğıt pul taşımamaktadır. Ayrıca posta idareleri tarafından hazırlanan antiye zarf ve antiye kart gibi ayrıca ek bir ücret veya pul gerektirmeyen yazı malzemeleri de postada kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Britanya İmparatorluğu</span> Birleşik Krallık tarafından yönetilmiş devletler ve dominyonlardan oluşan imparatorluk

Britanya İmparatorluğu, Birleşik Krallık veya öncül devletleri tarafından yönetilen dominyonlar, sömürgeler, himayeler ve mandalar ile diğer bağımlı bölgelerden oluşmuş olan imparatorluktur. 16. ve 17. yüzyıllarda İngiltere Krallığı tarafından kurulan denizaşırı sömürgeler ve ticaret karakolları olarak başlamıştı. En güçlü döneminde tarihteki en geniş topraklara sahip devlet olmasının yanı sıra bir yüzyıldan fazla bir süre boyunca dünyanın en önde gelen küresel gücüydü. 1922'de 458 milyon kişi, yani dünya nüfusunun neredeyse dörtte biri, Britanya İmparatorluğu'nun egemenliği altındaydı ve toprakları 33.000.000 km2'lik alanı kapsıyordu. Bu derece geniş bir coğrafyaya hükmettiği için siyasi, dilsel ve kültürel kalıtı hâlen yaygın olarak devam etmektedir. Gücünün doruklarındayken, dünya geneline yayılmış toprakları nedeniyle her zaman en az bir bölgesinde gün ışığı olmasından ötürü "üzerinde güneş batmayan imparatorluk" olarak da tanımlanmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Denizaşırı Toprakları</span> Birleşik Krallıkın hâkimiyetindeki on dört bölge

Britanya Denizaşırı Toprakları ya da Birleşik Krallık Denizaşırı Toprakları, Birleşik Krallık'ın bir parçasını oluşturmamakla birlikte Birleşik Krallık hâkimiyeti altında bulunan on dört bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Egmont Adaları</span>

Egmont Adaları (İngilizce: Egmont Islands) ya da Egmont Mercan Adaları (İngilizce: Egmont Atoll), Six Iles olarak da bilinen, Birleşik Krallık egemenliği altında olan ve Chagos Takımadaları'nın bir parçası olarak Britanya Denizaşırı Toprakları'na bağlı Britanya Hint Okyanusu Toprakları içerisindeki ıssız bir mercan ada.

<span class="mw-page-title-main">UTC+06.00</span>

UTC+06:00, UTC'den 6 saat ileri zaman dilimi.

<span class="mw-page-title-main">Mauritius bayrağı</span> Ulusal bayrak

Mauritius bayrağı ülkenin bağımsızlığını kazandığı 12 Mart 1968 tarihinde göndere çekilerek kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Natal Kolonisi</span> Afrika kıtasının güneyinde 1843 ile 1910 yılları arasında Büyük Britanya idaresinde kurulan sömürge bölgesi

Natal Kolonisi, Afrika kıtasının güneyinde 1843 ile 1910 yılları arasında Büyük Britanya idaresinde kurulan sömürge bölgesi.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Hint Okyanusu Toprakları bayrağı</span> Ulusal bayrak

Britanya Hint Okyanusu Bölgesi bayrağı, Hint Okyanusu'nda bulunan ve Britanya Denizaşırı Toprakları'na dâhil edilen ve günümüzde sadece Chagos Takımadaları'nı kapsayan Britanya Hint Okyanusu Toprakları'nda kullanılan bayrak. Britanya Hint Okyanusu Bölgesi bayrağı günümüzdeki hâli ile 8 Kasım 1990 tarihinde kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mayotte'de posta pulları ve posta tarihi</span>

Bu, Afrika'nın güneydoğu tarafında bulunan Komorlar Takımadaları adalarından biri olan Hint Okyanusu adası Mayotte'nin posta pulları ve posta tarihine genel bir bakıştır.

Diego Garcia, Birleşik Krallık'ın denizaşırı bölgesi olan Britanya Hint Okyanusu Toprakları'nda bulunan bir adadır. Orta Hint Okyanusu'ndaki ekvatorun hemen güneyinde askerileştirilmiş bir atol ve Chagos Takımadalarını oluşturan 60 küçük adanın en büyüğüdür. Ekim 2024'te ada üzerindeki egemenliğin Mauritius'a devredileceği açıklandı.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Hint Okyanusu Toprakları arması</span> Ulusal arma

Britanya Hint Okyanusu Bölgesi arması, Hint Okyanusu'nda bulunan ve Britanya Denizaşırı Toprakları'na dâhil edilen ve günümüzde sadece Chagos Takımadaları'nı kapsayan Britanya Hint Okyanusu Toprakları'nda kullanılan arma. Britanya Hint Okyanusu Bölgesi arması günümüzdeki hâli ile bölgenin oluşturuluşunun 25. yılın anısına 1990 tarihinde kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Salomon Adaları</span>

Salomon Adaları veya Salomon Atolü, Birleşik Krallık'a bağlı Britanya Hint Okyanusu Toprakları'ndaki Chagos Takımadaları'nın küçük bir mercan adasıdır.