Chaco Savaşı

Chaco Savaşı

Tarih	1932-1935
Bölge	Gran Chaco
Sonuç	Paraguay'ın zaferi

Taraflar

Bolivya

Paraguay

Güçler

250.000 Bolivya Askeri

150.000 Paraguay Askeri

Kayıplar

50,000–80,000 ölü^[1]^[2]

35,000–50,000 ölü^[3]^[4]

Chaco Savaşı (İspanyolca: Guerra del Chaco; okunuşu: Gerra del Çako), 1932-1935 yılları arasında Gran Chaco düzlüklerinde yapılmış Paraguay-Bolivya savaşı.

Chaco Boreal

Paraguay Nehri'nin batısında, Rio Pilcomayo'nun kuzeyinde 100.000 mil karelik (yaklaşık 260.000 kilometre kare) bir toprak parçasıdır.

Savaş Sebebi

Chaco Boreal'in kimin olacağı Bolivya ile Paraguay arasında bir gerilim nedeniydi. Pasifik Savaşı'nda sahil şeridini kaybeden Bolivya, Paraguay ve Parana nehirleri üzerinden Atlantik'e uzanan bir yol vasıtasıyla petrolünü taşımak için bir gemi yolu buldu. Bolivyalı askerler ve koloni kurucular petrol kuyusu olduğunu düşündükleri için Chaco'ya girdiler.

Gelişme

Bolivya askerleri bölgeye girdiklerinde bölgeye konumlanmış olan Paraguay askerleri tarafından saldırıya uğradılar. 1928 yılında iki ordu birbirine karşı tüm güçlerini seferber etti. Saldırlar ABD sponsorluğunda bir barış ile durdurulmaya çalışıldı. Ancak barış çalışmaları başarısız oldu. Bununla birlikte büyük bir meydan savaşı da önlenmişti. 1932 yılında Paraguay geniş çaplı bir saldırı düzenleyene kadar ufak çatışmalar devam etti. 10 Mayıs 1933'te Paraguay, Bolivya'ya resmi olarak savaş ilan etti. Bununla birlikte Bolivya ordusu iyi teçhizatlanmıştı ve Alman General Hans von Kundt tarafından komuta ediliyordular.

Bolivya farklı bir cepheden karşı saldırıya geçti ve aralarında Fort'n Boqueron'un da bulunduğu stratejik bölgeleri ele geçirdiler. Mücadeleyi kendi topraklarının savunması olarak gören Paraguay, milli seferberlik ilan etti ve Albay José Felix Estigarribia komutasında Bolivya'ya gönderdi. Paraguaylılar oldukça başarılı bir şekilde ilerlediler. Boqueron Kalesi tekrar ele geçirildi.

Bolivya ordunun komutasını Alman generalden alıp yerine, Enrique Panaranda'yı atadı. Bununla birlikte Paraguay stratejik bölgeleri ele geçirmeye devam ediyordu. Fakat Bolivyalı direnişçiler Ballivian anahtar kalesinde Paraguay'ı geri püskürttüler.

Savaşın Sonucu

Savaşta Paraguay oldukça büyük bir zafer kazanmıştı. Savaştan sonra 1938'de Bouneos Aires Antlaşması imzalandı. Paraguay istediği yerlerden fazlasını elde etti.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Chaco Savaşı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Chaco Savaşı 23 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ordular 6 Kasım 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Kaynakça

^ Bruce Farcau, The Chaco War (1991)
^ Singer, Joel David, The Wages of War. 1816-1965 (1972)
^ Marley, David, Wars of the Americas (1998)
^ Dictionary of Twentieth Century World History, by Jan Palmowski (Oxford, 1997)

İlgili Araştırma Makaleleri

93 Harbi ya da 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, Osmanlı padişahı II. Abdülhamit ve Rus çarı II. Aleksandr döneminde yapılmış olan bir Osmanlı-Rus Savaşı'dır. Rumi takvime göre 1293 yılına denk geldiğinden Osmanlı tarihinde 93 Harbi olarak bilinir. Hem Osmanlı Devleti'nin batı sınırındaki Tuna (Balkan) Cephesi'nde, hem de doğu sınırındaki Kafkas Cephesi'nde savaşılmıştır. Savaşa hazırlıksız yakalanan Osmanlı Devleti, çok ağır bir yenilgi almıştır. Savaşın başlıca sebepleri; Osmanlı Devleti'nde yaşanan azınlık isyanları, Rusya ve Batı Avrupa ülkelerinde, Osmanlı Devleti'nde yaşayan Hristiyanların insan haklarının çiğnendiği konusunda oluşan tek taraflı kamuoyu, Rusya'nın Balkanlardaki genişleme siyaseti, Romanya ve Bulgaristan'ın bağımsızlık istekleri ve Panslavizm akımıdır. Avrupa'nın büyük güçleri savaşı önlemek için İstanbul'da Tersane Konferansı'nı toplamışlar, ancak Osmanlı Devleti'ne yaptıkları taleplerin reddedilmesi üzerine savaş patlak vermiştir.

Paraguay Cumhuriyeti, Güney Amerika'da bir ülkedir. Denize kıyısı olmayan bir ülke, güneyi ile güneybatısında Arjantin, kuzeyi ile kuzeydoğusunda Brezilya, kuzeybatısında ise Bolivya ile çevrelenmiştir.

Bolivya, resmî adıyla Çokuluslu Bolivya Devleti bir Güney Amerika ülkesidir. Başkenti Sucre olup; La Paz, Cochabamba, Santa Cruz, Potosi diğer önemli şehirlerinden birkaçıdır.

Barbarossa Harekâtı, Alman Silahlı Kuvvetleri'nin 22 Haziran 1941 günü başlayan Sovyetler Birliği'nin işgali harekâtına Alman kaynaklarında verilmiş olan kapalı addır. Aynı zamanda II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ni açan harekâttır. Tarihin en geniş çaplı askerî harekâtı olarak nitelendirilir.

Körfez Savaşı veya Birinci Körfez Savaşı, kod adı Çöl Fırtınası Harekâtı 2 Ağustos 1990'da Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesiyle başlayan krizin sonucunda, ABD öncülüğünde, Birleşik Krallık, Fransa, Suudi Arabistan, Suriye, Mısır'ın da aralarında bulunduğu 37 ülkenin dahil olduğu koalisyon gücünün Irak'a karşı düzenlediği askerî harekât.

XII. Karl ya da Türkçe kaynaklarda kullanılan lakabıyla Demirbaş Şarl, 5 Nisan 1697 – 30 Kasım 1718 tarihleri arasında İsveç kralı. Bağlı bulunduğu hanedan Wittelsbach Hanedanı'nın bir kolu olan "Palatina-Zweibrücken" Hanedanı idi. XII. Karl'ın babası XI. Karl ve annesi Ulrika Elanoara Danimarkalı idi. Bunların hayatta kalan tek erkek çocuğu olarak 5 Nisan 1697'de babasının ölümü üzerine XII. Karl adıyla daha 14 yaşında İsveç Krallığı kralı ve babasının hanedanının hükümdarı olduğu modern Almanya'da bulunan "Palatina-Zweibrücken Dükü" oldu ve iki hükümdarlığı 30 Kasım 1718'de daha 36 yaşında iken Fredrikshald kuşatması sırasında öldürülmesine kadar yönetti.

Kış Savaşı ya da Fin-Sovyet Savaşı, II. Dünya Savaşı'nın başlarında Finlandiya ile Sovyetler Birliği arasında yaşanan savaştır. Savaş, II. Dünya Savaşı ve Sovyetlerin Polonya İstilasından iki ay sonra, 30 Kasım 1939'da Sovyetlerin saldırısıyla başladı ve 13 Mart 1940'ta Moskova Barış Antlaşması'yla sona erdi. Milletler Cemiyeti saldırıyı yasa dışı olarak kabul etti ve 14 Aralık 1939'da Sovyetler Birliği'ni cemiyetten attı.

1948 Arap–İsrail Savaşı veya Birinci Arap–İsrail Savaşı, Filistin'de İngiliz manda rejiminin sona ermesinin hemen ardından 14 Mayıs 1948'de Tel-Aviv'de toplanan Yahudi Millî Konseyi'nin, İsrail Devleti’nin kurulduğunu ilan etmesinden birkaç saat sonra Arap Birliği'nin İsrail'e savaş ilanıyla başlayan savaştır. Yeni kurulan devletin sınırlarıyla ilgili, “Eretz İsrail” dışında hiçbir bildiri yoktu. Bunun hemen ardından ABD ve ertesi gün de Sovyetler Birliği İsrail'i tanıdığını açıkladı. Bu gelişmelerin öncesinde ise İngiliz birlikleri bölgeyi terk etmeye başlamışlardı.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı</span> 1917den 1922ye kadar süren bir iç savaş

Rus İç Savaşı, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır. Savaş Beyaz Ordu birliklerinin 1918 baharında Beyaz Terör saldırılarıyla başladı. Ana muharebe Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Bolşevik Kızıl Ordusuyla komünizm karşıtlarının Beyaz Ordusu arasında geçti. Ancak savaşa Beyaz Ordu'ya finansal destek ile silah ve asker yardımında bulunan ABD, İngiltere, Fransa, Polonya ve Japonya da müdahil oldu. 1921 yılında Bolşevikler Beyaz Terör'ü ve destekçilerini yenerek tüm ülkeye hâkim oldular. 1922 yılında da Sovyetler Birliği kuruldu.

Plevne Savunması ; 93 Harbi sırasında Plevne kentinin Rus İmparatorluk Ordusu tarafından kuşatılmasının ardından, kentin Gazi Osman Paşa komutası altındaki Osmanlı Ordusu tarafından Rus ve daha sonra Rumen taarruzlarına karşı 19 Temmuz ve 10 Aralık 1877 arasında 145 gün boyunca savunmasıyla gerçekleşen, 93 Harbi'nin en önemli muharebelerinden biridir. Osmanlı Ordusu, 145 gün boyunca sayıca kendisinden kalabalık olan Rus ve Rumen ordularının gerçekleştirdiği üç büyük taarruzu püskürtmüş ve Plevne'yi başarılı bir şekilde savunmuştur. Ancak, tüm bu taarruzlardan sonra Osmanlı kuvvetlerinin yiyecek ve cephaneleri tükenmiş ve buna ek olarak kış mevsiminin gelmesiyle şiddetli soğukla karşı karşıya kalıp bitap düşmüşlerdir. Kuşatmayı yarmak için düzenledikleri son bir huruç harekâtının da başarısızlıkla sonuçlanması ile, Osman Paşa kenti Rus ve Rumen ordularına teslim etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Francisco Solano López</span>

Francisco Solano López, Carlos Antonio Lopez'in büyük oğluydu.

Alfredo Stroessner Matiauda, 1954 ve 1989 yılları arasında Paraguay'ı yöneten askeri diktatör. Latin Amerika'da 20. yüzyılın en uzun süren diktatörlüğünü kurdu.

Birinci Balkan Savaşı, 7 Ekim 1912-30 Mayıs 1913'te Bulgaristan Krallığı, Sırbistan Krallığı, Yunanistan Krallığı ve Karadağ Krallığı'ndan oluşan Balkan Birliği'nin Osmanlı Devleti'ne karşı başlattığı savaş. Bu savaş ile Balkan devletleri, Osmanlı Devleti'nin Balkanlardaki topraklarının büyük bir bölümünü ele geçirmiştir. Bu savaş sonucunda Osmanlı Devleti Edirne ve Kırklareli'ne kadar olan Midye-Enez Hattı'nın batısındaki tüm topraklarını Balkan devletlerine bırakmak zorunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik Savaşı (1879-1884)</span>

Pasifik Savaşı, Şili, Peru ve Bolivya arasında Arica ve Parinacota bölgesi, Tarapacá bölgesi ve Atacama bölgesi için bugünkü Şili'nin kuzeyinde 1879 ile 1884 yılları arasında meydana gelmiştir. Peru ile Bolivya savaş öncesinde gizli bir antlaşma ile Şili'ye karşı ittifaka girmişlerdir.

II. Dünya Savaşı'nda Finlandiya, üç büyük savaşa girdi. Bunlardan ilk ikisi Sovyetler Birliği'ne karşı yapıldı. Son savaşını ise müttefik olduğu Almanya'ya karşı yaptı.

Callinicum Muharebesi, Paskalya'da, 19 Nisan 531 Cumartesi günü, Belisarius komutasında Bizans İmparatorluğu ordusu ile Azaritis komutasındaki Sasani süvari kuvveti arasında gerçekleşmiştir. Dara Muharebesi'ndeki yenilgiden sonra Sasanilar, savaşın yönünü döndürmek amacıyla Suriye'yi işgal etmek için harekete geçtiler. Belisarius'un hızlı müdahalesi planı bozdu ve Sasanilerin Pirus tarzı muzaffer oldukları muharebe öncesi Belisarius'un askerleri Sasanileri Suriye'nin sınırına doğru geri ittiler.

1930'lar, 1 Ocak 1930'da başlayan ve 31 Aralık 1939'da sona eren, Gregoryen takviminin içinde bulunan bir onyıldır.

<span class="mw-page-title-main">Kılkış-Langaza Muharebesi</span>

Kılkış-Langaza Muharebesi Yunanistan Krallığı ile Bulgaristan Krallığı arasında İkinci Balkan Savaşı sırasında yapılmış muharebedir. İki ordu da Orta Makedonya'nın Kılkış yerleşim biriminde karşılaşmış ve 19-21 Haziran 1913'te yapılan bu muharebeden Yunanlar galip ayrılmıştır.

Brezilya'da Acreli Devrimi olarak bilinen Acre Savaşı ve İspanyolca olarak La Guerra del Acre, Bolivya ile Birinci Brezilya Cumhuriyeti arasında, kauçuk ve altın yatakları açısından zengin olan Acre Bölgesi üzerinde bir sınır çatışmasıydı. Çatışma 1899 ile 1903 arasında iki aşamadan geçti ve Acre zaferi ve ardından Acre'yi Brezilya'ya bırakan Petrópolis Antlaşması ile sona erdi. Sonuç, Peru ile ihtilaflı bölgeleri de etkiledi.

José Félix Estigarribia Insaurralde, 1939'dan 7 Eylül 1940'taki bir uçak kazasında ölene kadar Paraguay'ın 34. Başkanı olarak görev yapan Paraguaylı bir subay ve politikacıydı. Paraguay için üzücü bir zaferle sonuçlanan Chaco Savaşı sırasında Paraguay Ordusu'nun başkomutanı rolündeydi.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.