İçeriğe atla

Cezeri Kasım Paşa

Cezeri Kasım Paşa
DoğumBilinmiyor
Ölüm1484
Selanik, Osmanlı İmparatorluğu
MeslekŞair ve devlet adamı

Cezeri Kasım Paşa (Safi) (ö. 1484, Selanik), Osmanlı devlet adamı ve şair.

Devlet adamı yönünden çok şairlik yönüyle anılır.[1] İmparatorluğun değişik yerlerinde pek çok hayır eseri yaptırmıştır.

Yaşamı

Doğum yeri ve tarihi hakkında kesin bilgiler bulunmaz. Kimi kaynaklara göre babası kıraat ve hadis alimi İbn-i Cezerî’nin oğlu olan ve Fatih Sultan Mehmed döneminde Dîvân-ı Hümâyun’da tuğra çekmekle görevendirilmiş olan Cezerîzâde Şemseddin Mehmed Bey’dir; kimi kaynaklara göre İbn-i Cezeri’nin kızı soyundan gelmektedir; Kimi kaynaklara göre Cezeri ailesinin kölesidir. Fatih Sultan Mehmed’in korumasında özel eğitim gördü.[2]

Çeşitli devlet görevlerinde bulundu. Fatih Sultan Mehmed döneminde Kocaeli Sancakbeyi iken 1479 yılında 30 gemiden müteşekkil bir Osmanlı filosuna komuta ederek Çerkesya kıyılarına çıkarma yaptı ve Anapa, Kopa ve Taman'ı Osmanlı topraklarına kattı.[3][4]

II. Bayezid devrinde nişancılık ve ardından vezirlik yaptı. Hayatının bir bölümünü Bursa’da geçirdi, bu şehirde bir medrese ve hamam yaptırdı. Bursa’daki hayır eserlerinin dışında İstanbul’da Cağaloğlu’nda bir mescit, Eyüpsultan'da bir mescit, medrese ve mektep yaptırmış; Selanik’te Aya Dimitri Kilisesi’ni “Kāsımiyye Cami” adlı camiye çevirmiştir.

Kimi kaynaklara göre Bursa'da ölmüştür ve mezarı Bursa'da yaptırdığı medresededir. Kimi kaynaklara göre ise 1484'te Selanik'te ölmüştür.

Kasım Paşa devlet adamlığı yanında şairlik yönüyle de anılır. Şiirde Sâfî mahlasını kullanmıştır. Şiirleri de sade bir dille yazılmıştı. Atasözlerini çokça kullanan bir şairdi. Şiirlerinde zor ifadelere yer vermemesi nedeniyle halk tarafından çok benimsenmişti.[2] Kasım Paşa'nın divanının şimdilik bilinen tek nüshası İsmail E. Erünsal'ın özel kütüphanesinde bulunmaktadır.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b "İsmail E. Erünsal, Kasım Paşa, Cezeri, Tük Diyanet Vakfı Ansiklopedisi". 10 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2015. 
  2. ^ a b "Yaşar Akdoğan, Özlem Demirel, Cezeri Kasım (Safi) Paşa'nın Hayatı ve Eserleri, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi Cilt 50 Sayı 50 Yıl 2014". 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2015. 
  3. ^ "Tâc-üt Tevârih", Hoca Sadeddin Efendi, İstanbul (1861), c.1, s.567-568
  4. ^ "Osmanlı Sultanları Tarihi", Karamanlı Nişancı Mehmed Paşa, İstanbul (1949), s.360

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Zağanos Paşa</span> 12. Osmanlı sadrazamı

Zağanos Mehmed Paşa, II. Mehmed saltanatında 1453-1456 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. İstanbul'un Fethi'nden sonra sadrazamlığa getirilen ilk kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Safiye Sultan</span> III.Murad Hanın Hasekisi ve III.Mehmed Hanın validesi. Valide Sultan (1595 - 1603)

Safiye Sultan veya Melike Safiye Sultan, Osmanlı Padişahı III. Murad'ın eşi ve Sultan III. Mehmed'in annesi.

<span class="mw-page-title-main">Nilüfer Hatun</span> Orhan Gazinin eşi ve Murad Hüdavendigarın validesi. Valide Hatun ( 1362 - 1383)

Nilüfer Hatun,, Yarhisar Tekfuru'nun kızı, Osmanlı Devleti'nin ikinci padişahı Orhan Gazi'nin eşidir. Rumeli Fatihi Süleyman Paşa ve Osmanlı Devleti'nin üçüncü padişahı I. Murad'ın annesidir. Bursa ve İznik'te büyük izler bırakmıştır. Bursa'nın Nilüfer ilçesinin ve Nilüfer Çayı'nın adı ondan gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Paşa (Orhan Gazi'nin oğlu)</span>

Süleyman Paşa, Gazi Süleyman Paşa veya Süleyman Gazi, Osmanlı Padişahı Orhan Gazi

Molla Hüsrev d. Karkın - ö. 1480, İstanbul) Fıkıh alimi ve devlet adamı.

İshak Paşa II. Mehmed saltanatında 1469-1472 yılları arasında ve II. Bayezid saltanatında 1481-1482'de sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Hersekzade Ahmed Paşa II. Bayezid saltanatında 1497-1498, 1503-1506, 1511 tarihlerinde dört defa ve I. Selim saltanatında 1515-1516 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. 1506-1511 döneminde Kaptan-ı Derya görevi de yapmıştır.

Koca Mustafa Paşa, II. Bayezid saltanatı sonunda ve I. Selim saltanatı başında 1511-1512 döneminde sadrazamlık yapan Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rüstem Paşa</span> 33. Osmanlı sadrazamı

Rüstem Paşa, Kanuni Sultan Süleyman saltanatı döneminde 28 Kasım 1544 - 6 Ekim 1553 ve 29 Eylül 1555 - 10 Temmuz 1561 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Hadım Hasan Paşa, III. Mehmed saltanatı döneminde 3 Kasım 1597-9 Nisan 1598 tarihleri arasında beş ay altı gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Pîrî Mehmed Paşa</span> 28. Osmanlı sadrazamı

Pîrî Mehmed Paşa, I. Selim saltanatının son yıllarında ve I. Süleyman saltanatının ilk yıllarında 25 Ocak 1518-27 Haziran 1523 tarihleri arasında beş yıl beş ay iki gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Külliye</span>

Külliye, cami ile birlikte hamam, medrese, mektep, imaret, türbe, kütüphane, aşevi, darüşşifa, çarşı, tekke, zaviye binalarından oluşan yapılar topluluğu.

Sofu Mehmet Paşa veya Mevlevi Mehmed Paşa, Osmanlı Padişahı I. İbrahim'in saltanatının son döneminde ve IV. Mehmed saltanatında 7 Ağustos 1648-21 Mayıs 1649 tarihleri arasında dokuz ay on beş gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamı. 18 Ağustos 1648'de İstanbul'da liderliğini yaptığı isyanda Sultan İbrahim'in boğdurulması emrini vermiştir.

Azmizade Haleti, Osmanlı Divan şairidir. Osmanlı zamanında doğmuş, kadılık, kazaskerlik ve şairlik yapmıştır. Asıl adı "Mustafa" idir.

Ahmed Paşa, 15. yüzyılda Sultan II. Mehmed ve Sultan II. Beyazıd dönemlerinde kazaskerlik, vezirlik, sancak beyliği ve kadılık gibi yüksek görevleri yüklenmiş bir ulema sınıfı mensubu ve Divan Edebiyatı şairi.

<span class="mw-page-title-main">Cezeri Kasım Paşa Camii (Fatih)</span>

Cezeri Kasım Paşa Camii İstanbul'un Fatih ilçesinin Cağaloğlu semtinde Cezeri Kasım Paşa tarafından yaptırılan camii.

<span class="mw-page-title-main">Kemalpaşazâde</span> Şeyhülislam ve tarihçi

Kemalpaşazâde veya İbn-i Kemal, Osmanlı devleti şeyhülislamı ve tarihçidir.

<span class="mw-page-title-main">Cezeri Kasım Paşa Camii (Eyüpsultan)</span>

Cezeri Kasım Paşa Cami, Eyüpsultan, Zalpaşa Caddesi üzerindedir. Cezeri-zade Nişancı Kasım Paşa tarafından 1515 tarihinde yaptırılmıştır. Kasım Paşa'nın İstanbul, Cağaloğlunda ve Selanik'te de birer camisi, ayrıca Selanik'te İmareti, Bursa'da medrese ve hamamı bulunmaktadır. Mabed, tuğla hatıllı olarak kesme taştan inşa edilmiştir. Tek ve sağır kubbelidir. Önünde üç kubbeli bir revakı bulunmaktadır. Tek minaresi ve şadırvanı vardır. İstanbul'da sınırlı sayıda bulunan kabe tasvirli çini panolardan birisi de caminin kıble yönünde, mihrabın sağında bulunmaktaydı. 2003 yılında çalınarak yurt dışına kaçırılmış, 2006 yılında İngiltere'de bir müzayede de satışı yapılırken gerekli girişimler yapılarak tekrar ülkeye geri getirilmiştir. Vakıflar Genel Müdürlüğü Müzesinde sergidedir. Camideki boşalan yerine bir kopyası yapılarak asılmıştır. Ayrıca caminin kıble yönünde küçük bir hazire yer alır. 2023 yılı itibarıyla restorasyon kapsamına alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kemâleddin İsmâil Bey</span>

Candaroğlu İsmâil Bey,, 1443-1461 yılları arasında hüküm sürmüş Candaroğulları Beyi. Vakıf kayıtlarından anlaşıldığı kadarıyla Kemaleddin unvanını kullanmıştır.

Hadım Ali Paşa veya Atik Ali Paşa, Sultan II. Bayezid zamanında 1501-1503 ve 1506-1511 dönemlerinde iki kez sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.