İçeriğe atla

Cezayir cumhurbaşkanı

Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
رئيس الجمهورية الجزائرية الديمقراطية الشعبية (Arapça)
Président de la République algérienne démocratique et populaire (Fransızca)
Cumhurbaşkanlığı Forsu
Görevdeki
Abdülmecid Tebbun

19 Aralık 2019 tarihinden beri
Resmî ikametEl Muradya
AtayanHalk oyu
Görev süresi5 yıl, bir kez yenilenebilir
Oluşum15 Eylül 1963
İlk sahibiAhmed bin Bella
Maaş168.000$ yıllık[1]
WebsitesiResmi internet sitesi

Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Cezayir'in devlet başkanıdır ve aynı zamanda Cezayir Halk Ulusal Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanıdır.

Makamın tarihi

Cezayir, 1962'de Fransa'dan bağımsızlık savaşını kazandığında anayasa görevi gören Trablus Programı, cumhurbaşkanını devletin işleyişine yardımcı olan bir başbakanla devlet başkanı kurumu olarak kurdu. İç siyasi manevralar, 1963'te başbakanlık konumunu kaldıran ve tüm yürütme gücünü cumhurbaşkanlığına devreden yeni bir anayasayla sonuçlandı. Bağımsızlığın ilk kırk yılı boyunca hükûmet, Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLN) tarafından tek partili bir devlet olarak kontrol edildi. Cumhurbaşkanlığı, bir dizi FLN üyesi tarafından yapıldı; Ahmed bin Bella, Huari Bumedyen ve Şadli Bencedid. 1976'da yazılan anayasa, cumhurbaşkanının yürütme yetkisini korudu; ancak 1979'daki değişiklikler, hükûmet başkanını görevden aldı.

1980'lerin sonlarına doğru FLN rejiminde bir liberalleşme yaşandı. Ancak, İslami Kurtuluş Cephesi 1991'de parlamento seçimlerini kazandığında, ordu Şadli Bencedid'i parlamentoyu feshetmeye ve 11 Ocak 1992'de istifa etmeye zorladı. Ordu olağanüstü hal ilan etti, ülkenin yönetimini devraldı ve beş üyeli bir Yüksek Devlet Konseyi kurdu. Konsey, normal seçimlere geri dönüşü kolaylaştırmak adına üç yıllık bir dönem için göreve başlamak üzere Muhammed Budiaf adlı bir cumhurbaşkanı atadı. Ancak Budiaf öldürüldü ve yerine Ali Kafi geçti. Bu arada ülke, askeri hükûmet ile İslamcı gerillalar arasında bir iç savaş dönemine girdi. 1994 yılında Kafi'nin yerini, iç savaş devam ederken 1995'te yapılan tartışmalı seçimlerde tam beş yıllık dönemi kolayca kazanan Liamin Zérval aldı. İslami isyanın büyük ölçüde bastırıldığı 1999'da Zerval, başka bir erken seçim çağrısı yaptı. Abdülaziz Buteflika, diğer tüm adaylar çekildikten sonra bu seçimi kazandı. Yine tartışmalı seçimlerde 8 Nisan 2004'te yeniden seçildi, 2009 ve 2014'te nispeten rakipsiz olarak tekrar kazandı. Buteflika, 18 Nisan 2019'da yapılması planlanan[2] seçimde 5. dönem adaylığını açıklamış ancak 2 Nisan 2019'da protestoların ardından ordunun baskısıyla 4. dönemi bitmeden görevinden istifa etmiştir.

Cezayir Anayasası'nın 102. Maddesi uyarınca Millet Meclisi Başkanı Abdülkadir bin Salih, Abdülaziz Buteflika'nın 2 Nisan 2019'da istifa etmesi üzerine ülkenin cumhurbaşkanı vekili oldu.[3][4] Görev süresi, katılamayacağı seçimler yapılana kadar en fazla 90 gün sürebilirdi.[4]

Mevcut cumhurbaşkanı, 12 Aralık'ta 2019 Cezayir cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanan ve 19 Aralık 2019'da göreve başlayan Abdülmecid Tebbun'dur.

Son seçim

Aday Parti Oy %
Abdülmecid TebbunBağımsız4.945.116 58,15
Abdülkadir Bengrina Ulusal İnşaat Hareketi 1.477.735 17,38
Ali BenflisTalay El Huryate 896.934 10,55
İzzeddin Mihobi Demokratik Ulusal Birlik617.753 7,26
Abdülaziz Belayid Gelecek Cephesi 566.808 6,66
Geçersiz oylar 1.243.458 -
Tartışmalı oylar 11.588 -
Toplam (geçersiz ve tartışmalı oylar hariç)8.504.346 100
Kayıtlı seçmenler/katılım 24.474.161 39,93
Kaynak: Journal de Montreal 27 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.,[5]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "The highest and lowest paid African presidents - Business Daily". 8 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Algerians to elect new parliament amid apathy, president's absence 29 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Reuters, 1 May 2017
  3. ^ "Algeria's next in line: Bouteflika loyalist Abdelkader Bensalah". France 24. 2 Nisan 2019. 21 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2019. 
  4. ^ a b "Algerian Constitutional Council declares presidency vacant". TASS. 3 Nisan 2019. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2019. 
  5. ^ "Abdelmadjid Tebboune elected president of the Republic with 58.15% of votes". www.aps.dz (İngilizce). 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2019. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cezayir</span> Kuzey Afrikada bulunan bir ülke

Cezayir, resmî adıyla Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti, Kuzey Afrika'da bir ülkedir. 2,381,741 kilometre karelik yüzölçümü ile Afrika'nın yüzölçümü olarak en büyük ülkesi olan Cezayir, dünyanın onuncu, Arap Dünyası ve Afrika Birliği içerisinde ise en büyük ülkedir. Aynı zamanda, 44 milyonluk nüfusuyla da Afrika'nın en kalabalık sekizinci ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de siyaset</span> Türkiye Cumhuriyetinin siyasi yapısı

Türkiye'de siyaset, Türkiye'nin kuvvetler ayrılığı ilkesine dayalı bir yapısı vardır. Yasama, Yürütme ve Yargı erklerinden oluşan üçlü kuvvet ayrılığı ilkesi temel alınmıştır. Buradaki üç erk; Yasama (TBMM), Yürütme (Cumhurbaşkanı) ve Yargı (Mahkemeler) tarafından oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Abdülaziz Buteflika</span>

Abdülaziz Buteflika, Cezayirli siyasetçi. Buteflika, 1999-2019 yılları arasında 20 yıl boyunca Cezayir Cumhurbaşkanı görevinde bulundu. 1963 yılından 1979 yılına kadar Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Başkanı görevinde bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye cumhurbaşkanı</span> Türkiye Cumhuriyetinin devlet ve hükûmet başkanı

Türkiye Cumhuriyeti cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti'nin devlet ve hükûmet başkanıdır. Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin başkomutanlığını, Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk milletinin birliğini temsil eder. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın uygulanmasını ve devlet kurumlarının uyum içinde çalışmasını temin eder. Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 104. maddesinde düzenlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cumhurbaşkanlığı Kabinesi</span> Türkiye Cumhuriyetinin yürütme organı

Cumhurbaşkanlığı Kabinesi, Hükûmet veya Kabine, Türkiye'de Cumhurbaşkanının başkanlık ettiği ve tüm bakanların bir araya gelip kararlar aldığı kuruldur. Her bakan, kendi bakanlığını ilgilendiren iş ve emri altındaki kamu personelinin yerine getirdikleri işlem ve eylemlerinden sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">İslami Selamet Cephesi</span>

İslami Selamet Cephesi, Cezayir'de 1989-1992 yılları arasında faaliyet gösteren İslamcı bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir cumhurbaşkanları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, 1958'de Cezayir Savaşı sırasında Mısır'ın Kahire kentinde sürgündeki Cezayir Cumhuriyeti Geçici Hükûmeti'nin (GPRA) kurulmasından, 1962'de bağımsızlık yoluyla günümüze kadar Cezayir cumhurbaşkanlarının bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir tarihi</span>

Cezayir tarihi, genellikle Mağrip denilen Kuzey Afrika'nın verimli kıyı ovalarının tarihidir. Avrupa ve Orta Doğu'ya hareket eden insanlar için bir geçiş bölgesi olan Kuzey Afrika'da yaşayan halklar, diğer bölgelerden gelen halklardan etkilenmiştir. Bu karışımdan ortaya çıkan Berberiler dil ve kültür bakımından İslam'ın yayılması ve Arapların gelişine kadar bölgeye büyük ölçüde hakim oldular.

<span class="mw-page-title-main">Murad Medelsi</span> Cezayirli siyasetçi

Murad Medelsi, Cezayir Anayasa Konseyi Başkanı, eski Dışişleri Bakanı.

Cezayir başbakanı ya da Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti Başbakanı, Cezayir bakanlar kurulu ve Cezayir hükûmetinin başıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ali Benflis</span> Cezayir eski başbakanı

Ali Benflis, Cezayir eski başbakanı.

<span class="mw-page-title-main">Abdülmecid Tebbun</span> Cezayirli siyasetçi

Abdülmecid Tebbun 17 Aralık 2019 tarihinden beri Cezayir'in 8. Cumhurbaşkanı olarak görev yapan Cezayirli bir siyasetçi. Eski Cumhurbaşkanı Abdülaziz Buteflika ve eski Devlet Başkanı Abdülkadir bin Salih'in iktidarını devraldı. Daha önce, Mayıs 2017'den Ağustos 2017'ye kadar Cezayir Başbakanı idi. Daha önce 2001-2002 yılları arasında Konut Bakanı, 2012-2017 yılları arasında ise yine Konut Bakanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna devlet başkanı</span> Ukraynanın devlet başkanı

Ukrayna devlet başkanı, Ukrayna'nın en üst siyasi makamıdır. Devlet başkanı, uluslararası ilişkilerde milletini temsil eder, devletin dış politik faaliyeti yönetir, müzakereleri yürüten ve uluslararası anlaşmalar yapar.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan cumhurbaşkanı</span> Azerbaycanın devlet başkanı

Azerbaycan cumhurbaşkanı, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin başıdır. Cumhurbaşkanı, vatandaşların seçimi sonucu yedi yıl için belirlenir. Azerbaycan Anayasası, cumhurbaşkanının yürütme gücünün somutlaşmışı, başkomutan, "Azerbaycan'ın iç ve dış politikadaki temsilcisi" olacağını ve" dokunulmazlık hakkına sahip olacağını belirtir. Başkan, bir grup sekreter ve departman bakanından oluşan Başkanlık İdaresi olan icra dairesi aracılığıyla yönetir. Ek olarak, ekonomik ve sosyal politikayla ilgili bir Bakanlar Kurulu ve dış, askeri ve adli konularda bir Güvenlik Konseyi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye cumhurbaşkanı yardımcısı</span> Türkiyede bir resmî makam

Türkiye cumhurbaşkanı yardımcısı, Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanından sonra devlet protokolünde 2. sırada yer alan makamdır. Cumhurbaşkanlığı Kabinesi üyesidir. Makam, 16 Nisan 2017'de gerçekleştirilen anayasa değişikliği referandumu ile oluşturuldu ve 2018'deki cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra yeni cumhurbaşkanının 9 Temmuz 2018'de göreve başlamasıyla yürürlüğe girdi.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan cumhurbaşkanı</span> Macaristanın devlet başkanı

Macaristan cumhurbaşkanı, resmi olarak cumhuriyet başkanı, Macaristan'ın devlet başkanıdır. Makamın büyük ölçüde törensel bir rolü vardır, ancak aynı zamanda yasaları veto edebilir veya yasayı gözden geçirilmek üzere Anayasa Mahkemesine gönderebilir. Hükûmet bakanlarını seçmek ve yasama girişimlerine öncülük etmek gibi diğer yürütme yetkilerinin çoğu, onun yerine başbakanlık makamına verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Abdülaziz Cerad</span> Cezayirli akademisyen ve siyasetçi

Abdülaziz Cerad 28 Aralık 2019 tarihinden beri Cezayir Başbakanı olarak görev yapan Cezayirli bir siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Şadli Bencedid</span> Cezayirli siyasetçi (1929 – 2012)

Şadli Bencedid Cezayir'in üçüncü Cumhurbaşkanıdır; 9 Şubat 1979 ile 11 Ocak 1992 arasında görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Liamin Zerval</span> Cezayir Cumhurbaşkanı

Liamin Zerval Cezayir'in altıncı Cumhurbaşkanıdır; 31 Ocak 1994 ile 27 Nisan 1999 arasında görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan cumhurbaşkanı</span> Hırvatistanın devlet başkanı

Hırvatistan cumhurbaşkanı veya resmî adıyla Hırvatistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, Hırvatistan'ın devlet başkanıdır. Cumhurbaşkanı, Hırvatistan'daki en yüksek makamın sahibi olmasına karşın Hırvatistan'ın başbakanlık makamı ülkenin anayasal çerçevesi ve günlük siyaseti içinde en güçlü kişi olduğu bir parlamenter sisteme sahip olması nedeniyle, cumhurbaşkanı yürütme organının başı değildir.