İçeriğe atla

Ceza kartı

Bir futbol maçında hakem tarafından gösterilen sarı kart.

Ceza kartı, bazı sporlarda oyuncuları, antrenörleri veya takımdaki diğer görevlileri uyarma ve cezalandırma amacıyla kullanılan kartlardır. Genel olarak müsabakaların hakemleri tarafından, ihlali gerçekleştiren kişiye gösterilir. Kartı eline alan hakem, ihlali gerçekleştiren kişiye bakarak kartı havaya kaldırır. Kartın rengi veya şekli, ihlalin durumu ve büyüklüğüne göre değişiklik gösterebilir.

Tarihçe

Hakemlerin herhangi bir dilden bağımsız, renkli kartlar kullanarak kararlarını iletmesi fikri, ilk olarak Britanyalı futbol hakemi Ken Aston tarafından ortaya atıldı.[1] 1966 FIFA Dünya Kupası'nda hakem sorumlusu olan Aston, aynı zamanda FIFA Hakemler Komitesi'nin üyesiydi. Kupanın çeyrek finallerinde İngiltere ve Arjantin, Wembley Stadyumu'nda karşı karşıya geldi. Maçın ardından yayınlanan gazete raporları, hakem Rudolf Kreitlein'in İngiliz oyuncular Bobby ve Jack Charlton'u uyardığı, ayrıca Arjantinli Antonio Rattin'i oyundan attığını yazdı. Ancak hakem bu kararları maç esnasında açık olarak belirtmemişti. İngiltere teknik direktörü Alf Ramsey, maç sonrası durumun açıklığa kavuşturulması için FIFA'ya başvurdu. Ortaya çıkan durum, Aston'u, hakem kararlarının oyuncu ve izleyicilere net biçimde aktarılması için yöntemler düşünmeye itti. Aston trafik ışıklarının (sarı - uyarı, kırmızı - dur) çalışma prensibini temel alacak bir renk kodlu sistemin, dil engelini ortadan kaldırarak, bir oyuncunun cezalandırıldığının herkesçe anlaşılmasını sağlayacağı fikrine ulaştı.[1] Sonuç olarak Meksika'daki 1970 FIFA Dünya Kupası'nda ilk kez, ihtar için sarı ve oyundan atılma için kırmızı kartlar kullanıldı. Ceza kartlarının kullanımı, bu dönemden sonra farklı sporlara da uyarlanarak genişledi. Her sporda, temel fikir, sporun kendi özel kural ve yönetmelikleriyle kullanıma alındı.

Sarı kart

Sarı kart

Sarı kart; farklı sporlarda, farklı anlamlarda kullanılmaktadır.

  • Futbol: Hakem tarafından oyundaki oyunculara gösterilebileceği gibi, yedek kulübesindeki oyunculara da gösterilebilen sarı kart; uyarı niteliğindedir.[2] Birçok futbol organizasyonunda farklı maçlarda gördüğü sarı kartların sayısı belli bir sayıya ulaşan oyuncu, bir sonraki maçta oynamamakla cezalandırılır. Sarı kartın gösterileceği durumlar futbol kurallarının 12. maddesinde tanımlanmış olup; eğer bir oyuncu aşağıdaki 7 ihlalden birini yaparsa uyarı verilip, sarı kart gösterilir (ilk üç madde aynı zamanda yedek oyuncular için de geçerlidir):[2]
  1. Sportmenliğe aykırı davranıştan suçlu ise,
  2. Oyunun tekrar başlamasını geciktirirse,
  3. Hakeme veya hakemin kararlarına sözle veya hareketle itiraz ederse,
  4. Oyun kurallarını devamlı ihlal ederse,
  5. Oyun bir köşe vuruşu, serbest vuruş veya taç atışı ile tekrar başlarken gerekli mesafeye açılmaz ise,
  6. Hakemin izni olmaksızın oyun alanına ilk kez girer veya tekrar girerse,
  7. Hakemin izni olmaksızın oyun alanını kasıtlı olarak terk ederse.
  • Avustralya futbolu: "Ciddi" olarak nitelendirilen ihlaller haricindeki ihlalleri (rakip takım oyuncularına saldırmak, hakeme küfretmek gibi) gerçekleştiren oyuncular sarı kartla cezalandırılır. Sarı kart gören bir oyuncu, oyun süresinin dörtte biri kadar süre boyunca oyunda mücadele edememekte, fakat takım antrenörü tarafından oyundan alınarak yerine başka bir oyuncu oynatılabilmektedir. Avustralya futbolunun en üst seviye ligi olan Australian Football League'de ceza kartları kullanılmamaktadır.[3]
  • Bandy:

Kırmızı kart

Kırmızı kart
  • Futbol: Hakem tarafından oyundaki oyunculara gösterilebileceği gibi, yedek kulübesindeki oyunculara ve teknik ekibe de gösterilebilen kırmızı kart; kartı görenin oyundan ihraç edildiğini belirtir. Sarı kartın gösterileceği durumlar futbol kurallarının 12. maddesinde tanımlanmış olup; eğer bir oyuncu aşağıdaki 7 ihlalden birini yaparsa, kırmızı kart gösterilerek oyundan ihraç edilir:[4]
  1. Ciddi faullü oyundan suçlu ise,
  2. Şiddetli hareketten suçlu ise,
  3. Rakibe veya bir başkasına tükürürse,
  4. Topa bilerek elle oynayıp rakip takımın bariz golünü veya gol atma şansını önlerse (kendi ceza alanındaki kaleci hariç),
  5. Kaleye doğru ilerleyen rakibin bariz gol atma şansını serbest vuruş veya penaltı vuruşu gerektiren bir ihlal ile önlerse,
  6. Saldırgan, hakaret edici veya küfürlü bir şekilde konuşursa ve/veya baş ve el-kol hareketleri yaparsa,
  7. Aynı maçta ikinci kez sarı kart görürse.

Siyah Kart

Sadece eskrim'de kullanılır. Oyuncunun diskalifiye olması anlamına gelir. 2 çeşit siyah kart cezası vardır.

1. 6 ay turnuvadan men edilmek.

2. Sporcunun lisansının iptal edilip başka bir spor dalından hiçbir şekilde lisans alamamak, bu sporlara satranç da dahildir. Ayrıca bu cezayı alan sporcunun hakemlik, seminer ve antrenörlük belgesi var ise hepsi iptal edilir.

Kaynakça

  1. ^ a b "Ken Aston - the inventor of yellow and red cards". fifa.com. 30 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2013. 
  2. ^ a b Futbol Oyun Kuralları: 2012/2013; sf. 38
  3. ^ "AFL Laws of the Game" (PDF). AFL Komisyonu. 22 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2013. 
  4. ^ Futbol Oyun Kuralları: 2012/2013; sf. 39

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Futbol</span> çim veya toprak zeminde, on birer oyuncudan oluşan iki taraf arasında topla oynanan takım sporu

Futbol, on birer oyuncudan oluşan iki takım arasında, kendine özgü küresel bir topla oynanan takım sporudur. 21. yüzyıl itibarıyla 200'ün üzerinde ülkede 250 milyonu aşkın oyuncu tarafından oynanmakta olup dünyadaki en popüler spordur.

<span class="mw-page-title-main">Ofsayt</span> futbol kuralı

Ofsayt, [Offside] Genel Sekreteri Urs Lins imzasıyla ülke federasyonlarına gönderilen 968 nolu sirkülere göre; kendisine pas atılan oyuncunun ayağının, kafasının veya vücudunun herhangi bir bölümünün, pas atıldığı anda kale çizgisine toptan ve sondan ikinci rakipten daha yakın olduğu anlamına gelmektedir. Ofsayt belirlenirken pası atan oyuncunun pas dokunuşunu yaptığı ilk an esas alınır. Topun ayaktan çıktığı anda top kale çizgisine sondan ikinci rakipten daha yakınsa "Son adam" tabiri top için geçerli olur ve bu durumda pası alan oyuncunun ofsayt sayılması için kale çizgisine sondan ikinci rakipten değil, toptan daha yakın olması gerekir. Top ile kale çizgisi arasında hiç rakip olmasa bile "Son adam" tabiri yine top için geçerli olur. Topun ayaktan çıktığı anda pası alan oyuncu kendi yarı alanında ise, oyuncu hiçbir şekilde ofsaytta sayılmaz, ofsayt kuralı yalnızca rakip yarı alanında geçerlidir. Kollar bu tanıma katılmamıştır. Futbol baş, vücut ve ayaklarla oynanan bir oyundur ve sadece bu bölgeler rakibin kale çizgisine yakınsa orada potansiyel bir avantaj vardır. Yalnızca kollar rakibin ilerisindeyse, kazanılacak bir avantaj yoktur şeklinde yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Futsal</span> salon futbolu olarak bilinen ve kendine özgü kuralları olan spor

Futsal, salon futbolu olarak bilinen ve genel olarak futbola benzese dahi kendine özgü kuralları olan spordur. Beşe beş futbol, halı saha futbolu ve mini futbol ile benzerlikleri var.

<span class="mw-page-title-main">Penaltı vuruşu</span> futbolda bir tür direkt serbest vuruş

Penaltı vuruşu, bir oyuncunun yalnızca rakip takımın kalecisi tarafından savunulan kaleye tek bir atış yapmasına izin verilen, federasyon futbolunda oyunu yeniden başlatma yöntemidir. Bir oyuncunun kendi ceza sahasında direkt serbest vuruşla cezalandırılabilecek bir faul yapması veya topa el ile dokunması durumunda hakem tarafından verilir. Şut, kale çizgisine 11 m uzaklıkta olan ve taç çizgileri arasında ortalanmış olan penaltı noktasından yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan futbolu</span> On birer oyuncudan oluşan iki takımın arasında, mekik biçimli bir topla, kendisine özgü bölünmüş oyun alanı bulunan dikdörtgen şeklindeki bir sahada oynanan takım sporudur

Amerikan futbolu ; on birer oyuncudan oluşan iki takımın arasında, mekik biçimli bir topla, kendisine özgü bölünmüş oyun alanı bulunan dikdörtgen şeklindeki bir sahada oynanan bir Kuzey Amerika futbolu çeşididir. Oyundaki temel amaç; belirli kurallar ve mekanikler çerçevesinde daha fazla sayı yapan taraf olmaktır. Bu amaca hücum takımının, topu pas ya da koşu ile ilerletmesi yoluyla ulaşılır. Topun ilerletilmesinde hücum takımının on yardlık mesafeyi geçmek için dört hücum hakkı bulunur ve eğer bu dört hücum hakkı içerisinde on yardlık mesafe geçilirse, hücum takımı yeni dört hücum hakkı kazanır. Savunma takımının amacı ise, hücum takımının ilerlemesine engel olmaktır. Skor kazanmanın temel yolları ise; topun saha sonuna ulaştırılması, yani touchdown ya da topun belirli bir noktadan vurularak sayı direkleri arasından geçirilmesi yani field goal'dır. Bir touchdownun değeri 6 sayıyken, bir field goalın değeri 3 sayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Avustralya futbolu</span>

Avustralya futbolu, aynı zamanda genellikle futbol ya da Aussie kuralları, günlük konuşma dilinde footy ve tarih bilimi dilinde Avustralasya futbolu ya da Viktorya futbolu olarak geçer, 2 takım ve 18 sporcu arasında açık havada geniş oval şekilli bir çim sahada oynanan bir futbol sporu.

<span class="mw-page-title-main">Direkt serbest vuruş</span>

Direkt serbest vuruş, futbolda savunma durumundaki takımın topa ceza sahası dışında elle dokunması veya bir oyuncuya faul yapması sonucunda kullanılan faul atışı.

<span class="mw-page-title-main">Hurling</span>

Hurling; oldukça hızlı bir spor olmasının yanında esas olarak Gal futbolu'yla beraber İrlanda'nın millî sporudur. Oyuncuları ve izleyicileri arasındaki popülerliği açısından İrlanda'da futbolun arkasından 2. olarak gelir. Ülke nüfusunun yarısından çoğu her yıl düzenlenen Hurling organizasyonunu takip eder. İrlanda dilinde "iomanaichot" veya "iomaint" olarak adlandırılan hurling, herkesin rahatlıkla oynayabileceği bir oyun değildir. Rakibin durdurulması ya da bariz bir şekilde engellenmesi yasaktır.

<span class="mw-page-title-main">2010 FIFA Dünya Kupası finali</span>

2010 FIFA Dünya Kupası finali, 11 Temmuz 2010'da Güney Afrika'nın Johannesburg şehrindeki Soccer City Stadyumu'nda, 2010 FIFA Dünya Kupası'nı kazanan takımı belirlemek için oynanan maçtır. Normal süresi 0-0 berabere biten maçta Hollanda'yı, uzatmaların 116. dakikasında Andrés Iniesta'nın attığı golle 1-0 yenen İspanya, kupanın sahibi oldu. Gösterilen sarı kartların çokluğu ve Hollanda'nın sert futbolu eleştirildi. FIFA Dünya Kupası'ndaki en büyük başarısını 1950'deki dördüncülükle elde eden İspanya, bu şampiyonlukla birlikte, kupayı ilk kez kazanmış oldu. 1974 ve 1978'de kaybettiği final maçlarının ardından Hollanda, bu maçı da kaybederek bu alanda bir rekora imza attı. Maçın ardından, ilk kez bir Avrupa takımı, kendi kıtası dışında düzenlenen Dünya Kupası'nı kazanmış oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kaleci (futbol)</span>

Kaleci, futbolda yer alan bir pozisyondur. Spordaki en özelleştirilmiş mevkiidir. Kalecinin asıl görevi rakip takımın gol atmasını engellemektir. Bu, kalecinin topu yakalamak veya kale çizgisinden daha uzağa yönlendirmek için topun yörüngesine doğru hareket etmesiyle gerçekleştirilir. Ceza sahası içinde kalecilerin ellerini kullanmalarına izin verilir, bu da onlara sahada topu elle kontrol etme hakkını verir. Kaleci, takım arkadaşlarından ve rakipten farklı renkte bir forma giymektedir.

1985 Cumhurbaşkanlığı Kupası, 1984-85 Türkiye 1. Futbol Ligini şampiyonlukla tamamlayan Fenerbahçe ile 1984-85 sezonu Türkiye Kupası şampiyonu Galatasaray arasında oynanan 20. Cumhurbaşkanlığı Kupası maçıdır. 12 Haziran 1985'te, Ankara 19 Mayıs Stadyumu'nda oynanan ve normal süresi 1-1 biten maçı Fenerbahçe, seri penaltı vuruşları sonucunda 4-2 kazanarak kupanın sahibi oldu.

<span class="mw-page-title-main">Hakem (futbol)</span> futbol maçlarında kurallarının uygulanmasından sorumlu olan kişi

Hakem, futbol maçlarının kurallarının uygulanmasından sorumlu olan ve saha içinde yönetim yetkisine sahip olan kişidir. Hakemler, yardımcı hakemler ve dördüncü hakemler, oyuncuların giydiği formaya benzer bir forma giyerler ve bu formalar genellikle siyahtır. Formalarının göğüs bölümünde bir veya iki tane kart cebi vardır. Futbol kurallarında belirtilmiş olmasa da hakemler, iki takımının formasının renginde forma giymez. 1998 yılında Premier League hakemi David Elleray, Aston Villa-Wimbledon maçını yönetirken, Wimbledon takımının formasına benzer renkte bir forma giydiği için devre arasında formasını değiştirmek zorunda kalmıştır.

Josip Šimunić, defans mevkiinde oynamış Hırvat eski millî futbolcudur. Kısaca "Joe" (Džo) olarak bilinir.

Endirekt serbest vuruş veya çift vuruş, futbol maçlarında bir takımın oyuncusuna faul yapıldığı zaman o oyuncunun takım arkadaşıyla birlikte topun arkasında durup takım arkadaşı topa dokunduktan sonra yayın yakınında ise şut, dışında ise genellikle pas veya orta açabilir. Bu oynayan futbolcuya bağlı olan bir karardır. Endirekt serbest vuruşlarda direkt olarak kaleye gönderilen top kale çizgisini geçerse gol değeri kazanmaz ve rakip takım oyuna kale atışıyla başlar. Gol değeri kazanması için topun, vuruş kullanıldıktan sonra rakip oyuncu ya da takım arkadaşı fark etmeksizin en az bir oyuncuya temas etmesi gerekir.

Futbol kuralları, futbolun oynanması için hazırlanan kurallardır. Uluslararası Futbol Birliği Kurulu tarafından yazılmış olup, sporun en büyük yönetim kurumu Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği tarafından yayımlanmaktadır. 17 ana kuraldan oluşmaktadır.

Faul, futbol maçlarında oyuncular tarafından yapılan ve hakem tarafından kurallara aykırı olarak tanımlanan hareketler. Futbol kurallarının 12. maddesinde "fauller ve fena hareketler" başlığıyla ele alınmış, yapılan hareketin faul olarak tanımlanması için aşağıdaki şartları sağlaması gerekmektedir:

<span class="mw-page-title-main">Topun oyunda ve oyun dışı olması</span>

Topun oyunda ve oyun dışı olması, futbolda, topun hangi durumlarda oyunda hangi durumlarda oyun dışında olduğunu belirten futbol kurallarının dokuzuncu kuraldır.

<span class="mw-page-title-main">Başlama vuruşu</span>

Başlama vuruşu, futbolda oyuna başlama yöntemlerinden birisi. Futbol maçlarını oluşturan her iki devrenin başlangıcında, atılan gol sonrasında ve eğer oynanıyorsa her iki uzatma devresinin sonunda, oyuna başlama amacıyla yapılır.

Seri penaltı vuruşları, genelde eliminasyon sisteminde oynanan futbol maçlarında normal süre ve uzatmaların beraberlikle sonuçlanması durumunda maçın galibini belirlemek için iki takımın sırayla beşer penaltı kullanmaları, sonucun tayin edilememesi halinde ise penaltı vuruşlarına eşitliğin bozuluncaya kadar seri bir şekilde devam edildiği futbol kuralı. Penaltı vuruşlarında, penaltıyı kullanacak ilk beş oyuncu liste ile belirlenir. Bu oyuncuların kullandıkları vuruşlardan sonra eşitlik bozulmazsa penaltı vuruşları takımdaki diğer oyuncuların vuruşlarıyla devam eder. Maç içerisinde kırmızı kart gören ve oyundan alınan oyuncular penaltı vuruşu kullanamazlar. Eğer tüm oyuncular penaltı kullanmış ve eşitlik yine bozulmamışsa, vuruşlar tekrar en baştan sırayla başlar. Seri penaltı vuruşlarında atıcının yalnızca bir vuruş hakkı vardır. Vuruşunu yaptıktan sonra atıcı topa ikinci defa vuruş yapamaz. Top ilk vuruşun aksiyonu ile kale çizgisini geçerse gol kararı uygulanır.

<span class="mw-page-title-main">2015 Copa América finali</span>

2015 Copa América finali, CONMEBOL tarafından 11 Haziran-4 Temmuz tarihleri arasında Şili'de düzenlenen Güney Amerika futbol turnuvası 2015 Copa América'da oynandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.