İçeriğe atla

Cezâyir-i Bahr-i Sefîd (eyalet)

Eyâlet-i Cezi'ir-i Bahr-i Sefid
Osmanlı İmparatorluğu Eyaleti
←
 
←
 
←
1535–1864 →
 
→
 
→
 
→
Cezayir-i Bahr-i Sefid Eyaleti harita üzerinde
Cezayir-i Bahr-i Sefid Eyaleti harita üzerinde
Cezayir-i Bahr-i Sefid Eyaleti (1609)
MerkezGelibolu[1]
Tarih
 - Kuruluş 1535
 - Kaldırılış 1864
Yüzölçümü
 - c. 1860 25.458 km2 (9.829 sq mi)
Nüfus
 - c. 1860 700.000 
     Yoğunluk27,5 /km2  (71,2 /sq mi)
Bugün parçasıTürkiye Türkiye
Yunanistan Yunanistan
Kıbrıs Cumhuriyeti Kıbrıs
Mısır Mısır

Cezayir-i Bahr-i Sefid Eyaleti veya Cezayir-i Bahr-i Sefid Beylerbeyliği, 16. yüzyılda kurulan Osmanlı Devleti eyaletidir.

1534/1535 yılında Rumeli Beylerbeyliği ve Anadolu Beylerbeyliği topraklarından bazı sancakların alınmasıyla kurulan eyaletin 1550 yılındaki kayıtlardaki sancakları; Gelibolu, Eğriboz, Karlieli, İnebahtı, Rodos ve Midilli şeklindedir. Merkezi Gelibolu olan eyalet daha sonraları yeni fetihler ve idari gereksinimler nedeniyle büyümüş ve eyalete yeni sancaklar bağlanmıştır. 16. yüzyıl sonlarına doğru Sakız ve Cezair (On İki Ada) sancakları da eyalete dahil edildi.[2]

17. yüzyılda eyaletin sancakları; Gelibolu, Eğriboz, Karliili, İnebahtı, Rodos, Midilli, Sakız, Nakşa, Sigla (İzmir, Urla, Çeşme, Ayasuluk, Çine, Balat kazaları), Mehdiyye, Kocaeli, Mezistre, Biga, Sigacık olarak görülmektedir. 1670-1703 yılları arasında Kıbrıs adası da eyalet sınırları içerisinde yer almıştır.

1867 yılında Cezayir-i Bahr-i Sefid Eyaleti kaldırılmış, yerine Cezayir-i Bahr-i Sefid Vilayeti kurulmuştur. Yeni vilayet ilk başlarda Rodos, Biga, Sakız, İstanköy, Midilli ve Kıbrıs sancaklarından oluşurken, merkezi ilk başlarda Kale-i Sultaniye (Çanakkale) kazasıydı. Daha sonra Biga, 1878'de de Kıbrıs'ın bu eyaletten ayrılmasıyla dört sancaktan oluşan bir vilayet konumunda bulunmuştur. Lozan Antlaşması'na kadar mevcudiyetini sürdüren eyaletin merkezi 1876 yılından itibaren Rodos olmuştur.

Sancakları

17. yüzyılda sancakları:[3]
  1. Gelibolu Sancağı
  2. Ağriboz Sancağı
  3. Karlıeli Sancağı
  4. İnebahtı Sancağı
  5. Rodos Sancağı
  6. Midilli Sancağı
  7. Biga Sancağı
  8. Kocaeli Sancağı
  9. İzmit
  10. İzmir
1688'den 1702 sancakları :[4]
  1. Gelibolu sancağı
  2. Rodos sancağı
  3. Değirmenilk ve Mesentûri Sancağı (Milos)
  4. Andıra sancağı (Andros)
  5. Senturin Sancağı (Santorini)
  6. Nakşa Berre Sancağı (Naxos)
  7. Limni Sancağı
  8. Kavala Sancağı
  9. Midilli Sancağı
  10. Sakız sancağı
  11. Mezistre Sancağı
  12. İnebahtı Sancağı
  13. İskenderiyye Sancağı
  14. Dimyad Sancağı (Damietta) with Reşîd (Reşid)
1717 ve 1730 yıllarında:[4]
  1. Gelibolu Sancağı (Gelibolu)
  2. Kavala Sancağı (Kavala)
  3. Ağrıboz Sancağı (Negropont)
  4. İnebahtı Sancağı (Naupactus)
  5. Sığla Sancağı ya da Suğla (Ayasuluğ)
  6. Kocaeli Sancağı (İzmit)
  7. Karlıeli Sancağı
1731 ile 1740 yıllarında:[4]
  1. Gelibolu Sancağı (Gelibolu)
  2. Değirmenlik ve Mesentûri Sancağı (Milos)
  3. Sığla (Suğla) Sancağı (Ayasuluğ)
  4. Karlıeli Sancağı (Acarnania)
  5. Senturin Sancağı (Santorini)
  6. Nakşa Berre Sancağı (Naxos)
  7. Kavala Sancağı (Kavala)
  8. Ağriboz Sancağı (Negropont)
  9. İnebahtı Sancağı (Naupactus)
  10. Mora Sancağı (Nafplion, muhassıllık)
  11. Mezistre Sancağı (Mystras)
  12. Kocaeli Sancağı (İzmit)

Kaynakça

  1. ^ Macgregor, John. Commercial Statistics: A Digest of the Productive Resources, Commercial Legislation, Customs Tariffs, Navigation, Port, and Quarantine Laws, and Charges, Shipping, Imports and Exports, and the Monies, Weights, and Measures of All Nations. Including All British Commercial Treaties with Foreign States 2 ed., Vol. II, p. 12. Whittaker and Co. (London), 1850. Accessed 10 September 2011.
  2. ^ Ünal, A.,A., XVI. ve XVII. YÜZYILLARDA CEZAYİR-İ BAHR-İ SEFİD (AKDENİZ-EGE ADALARI) YA DA KAPDAN PAŞA EYALETİ., Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:12, Sayfa:251-261 Yılː 2002. URL:http://sbedergi.erciyes.edu.tr/sayi_12/sayi_12_16_a_a_unal_251_261.pdf 22 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2017-02-23
  3. ^ Çelebi, Evliya. Trans. by von Hammer, Joseph. Narrative of travels in Europe, Asia, and Africa in the seventeenth century 4 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Vol. 1, p. 91. Parbury, Allen, & Co. (London), 1834. Accessed 10 Sept 2011.
  4. ^ a b c Orhan Kılıç, XVII. Yüzyılın İlk Yarısında Osmanlı Devleti'nin Eyalet ve Sancak Teşkilatlanması, Osmanlı, Cilt 6: Teşkilât, Yeni Türkiye Yayınları, p. 104. (Ankara) 1999. ISBN 975-6782-09-9. (Türkçe)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vilayet</span> Osmanlı Devletinin son dönemlerindeki birinci derece mülki yönetim birimi

Vilâyet, 1864 yılında Teşkil-i Vilayet Nizamnamesi ile tanımlanan birinci dereceden bir yönetim birimidir. 19 ve 20. yüzyıllarda önce Osmanlı Devleti, ardından 1960'a kadar Türkiye Cumhuriyeti'nde, bir valinin yönetimi altındaki birimdir. Bugün Türkiye'de vilayet, il anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'nun idari bölünüşü</span> Osmanlı Imparatorluğu’na ait bölgesel yönetim düzeni

Osmanlı İmparatorluğu, çeşitli yönetim bölümlerine ayrılmıştır. Bu yönetim bölümleri devlet teşkilatının bir parçasıdır. Devletin topraklarının büyümesi ile kurulan eyalet sistemi, 1864 yılında Sultan Abdülaziz zamanında yerini vilayet sistemine bırakmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rumeli (eyalet)</span> 1362 yılında I. Murad zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti

Rumeli Eyaleti veya Rumeli Beylerbeyliği, 1362 yılında I. Murad zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti. Osmanlı Devleti'nde kurulan ilk eyalettir. Anadolu Beylerbeyi yükselirse Rumeli Beylerbeyi, Rumeli Beylerbeyi terfi edilirse vezir olurdu. Rumeli Beylerbeyi Divan-ı Hümayun müzakerelerine katılırdı. 17. yüzyıldan itibaren vezir derecesinde bulunanlar tayin edilmeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Karaman (eyalet)</span>

Karaman Eyaleti veya Karaman Beylerbeyliği, 1397-1402 ve 1470'te Konya merkez olmak üzere kurulan Osmanlı Devleti eyaleti. Eyaletin merkezi 1522-1562 arası Kayseri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir-i Bahr-i Sefid Vilayeti</span>

Cezayir-i Bahr-i Sefid Vilayeti, 1864 yılında kurulan Osmanlı Devleti vilayeti.

<span class="mw-page-title-main">Adana (eyalet)</span>

Adana Eyaleti veya Adana Beylerbeyliği, Osmanlı Devleti eyaletidir. 1608 yılında Adana civarında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Halep (eyalet)</span>

Halep Eyaleti veya Halep Beylerbeyliği, 1516 yılında kurulan Osmanlı eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Bağdat (eyalet)</span>

Bağdat Eyaleti veya Bağdat Beylerbeyliği, 1535 yılında Kanuni Sultan Süleyman zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Rakka (eyalet)</span> III. Murad zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti

Rakka Eyaleti veya Rakka Beylerbeyliği, 1594 yılında III. Murad zamanında kurulan Osmanlı Devleti eyaleti.

Osmanlı eyaletleri ve Osmanlı beylerbeylikleri listesi, Osmanlı Devleti'ndeki tarihsel eyaletlerin bir dizelgesidir. Osmanlı Devleti'nde 250'den çok eyalet, 5 tane özerk bölge vardır. 1864'te kabul edilen Teşkil-i Vilayet Nizamnamesi ile tüm eyaletler vilayete çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hamit Kapancı</span>

Hamit Kapancı, Türk bürokrat ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Biga Sancağı</span>

Biga Sancağı veya Kale-i Sultaniye, Osmanlı İmparatorluğu Sancağı. 1888 yılında Karesi Vilayetinden ayrılarak bağımsız Biga Sancağı adıyla İstanbul'a bağlanmıştır. Kazâları, Kale-i Sultaniye, Ezine, Ayvacık, Bayramiç, Biga, Lapseki idi. Şimdiki Çanakkale ilinin Anadolu'da olan topraklarını kapsıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Dedeağaç Sancağı</span>

Dedeağaç Sancağı veya 1878-1884 yılları arasında Dimetoka Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun sancaklarından biriydi. Sancağın merkezi Dedeağaç idi.

<span class="mw-page-title-main">Karlıeli Sancağı</span>

Karlıeli Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun sancaklarından biriydi.

Rodos Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun sancaklarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">İnebahtı Sancağı</span>

İnebahtı Sancağı veya Aynabahtı Sancağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun n Cezâyir-i Bahr-i Sefîd (Kaptanpaşa) eyaletinin 11 sancağından biri. Sancağın merkezi İnebahtı idi.

Mihalaki Salta Efendi, Osmanlı Rum ve Yunan hukukçu ve siyasetçi.

Arap Ahmed Paşa, Cezayir-i Garp ve Kıbrıs beylerbeyliği yapmış bir Osmanlı subayı ve devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Theodor Konstantinidis Efendi</span> Osmanlı ve Rum siyasetçi

Theodor Konstantinidis Efendi,, Osmanlı Rum ve Yunan hekim ve siyasetçi.

Derya Beyi, Osmanlı İmparatorluğu'nun Cezayir-i Bahr-i Sefid (Kaptanpaşa) eyaletine bağlı sancakbeylerine verilen ad.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.