İçeriğe atla

Cevher Özden

Abidin Cevher Özden
Doğum1933
Trabzon, Türkiye
Ölüm2 Haziran 2008 (74-75 yaşlarında)
İstanbul, Türkiye
Ölüm sebebiİntihar
Defin yeriKaracaahmet Mezarlığı
MilliyetTürkiye
Meslekİş insanı
Banker
Evlilik
Mukadder Özden
(e. 1958; ö. 2008)
Cevher Özden'in Karacaahmet Mezarlığı'ndaki mezarı
Cevher Özden'in Karacaahmet Mezarlığı'ndaki mezar taşı

Abidin Cevher Özden (1933, Trabzon - 2 Haziran 2008, İstanbul) Türk iş insanı ve bankerdi. Kamuoyunda Banker Kastelli olarak tanındı.

Gençliği

Trabzon'un Sürmene ilçesi Yeniay mahallesi, Baştımar (Kastel) köyündendir. 1949'da geleceğin ünlü aktörü Öztürk Serengil ve ünlü ressamı Cemal Akyıldız ile birlikte geldiği İstanbul'da yetişti. Trabzon eşrafından Memiş Ağa'nın torunu ve Hafız Mehmet'in yeğenidir.

Bankerlik

Türkiye'ye bankerlik iş kolunu ilk tanıtan ve aynı zamanda, Türkiye'de 1980'li yılların en geniş kapsamlı banker skandalının müsebbibi olan ve siyasi çalkalanmalar yaratmış bir kişidir. Kamuoyunda özellikle, o dönemdeki bankerlik şirketinin adı ile (Banker Kastelli) anılan skandal dünyanın da sayılı bankacılık krizleri arasında tarihteki yerini almıştır.[1]

İsmini finans piyasalarında (borsada hisse senedi ve diğer menkul kıymet aracılığı, döviz operasyonları) 1970'lerden itibaren duyurmuş, 1980 yılında Turgut Özal tarafından finans sektörünün çehresinin değiştirilmesiyle girilen sıcak para yarışı ortamında, kısa zamanda "Banker Kastelli" adı altında, on bankanın pazarlama aracılık hizmetlerini yürütmeye başlamış, yıl içinde yaklaşık 550 bin kişinin yine yaklaşık 2.5 milyar dolar değerinde mevduatını yöneten kişi konumuna gelmiştir.

Kastelli'nin akıllarda kalan reklamlarında çok ünlü oyuncular oynamış ve reklam replikleri o dönemde meşhur olmuştur. Bu oyunculardan bazıları Cüneyt Arkın, Eşref Kolçak, Fikret Hakan, Ekrem Bora, İzzet Günay, Orhan Günşiray ve Selma Güneri'dir.

1982 yılında yapılan Fenerbahçe başkanlık seçimlerinde mevcut başkan Ali Şen'in karşısında aday olmuştur. Başkan seçildiği takdirde kulübe 250 milyon lira hibe vaadinde bulunmasına rağmen 202 oy almış ve 467 oy alan Ali Şen'e kaybetmiştir.[2]

Batışı

Yönettiği kaynakları kendi kredi operasyonları için kullanması[] sonucunda, aracılığını yürüttüğü bankaların baskısı,[] kendi müşterilerinin borç yükümlülüklerini yerine getirememesi[] ve Merkez Bankası'nın 1982 yazında yaptığı yeni düzenlemelerle[] "Banker Kastelli" adı ile anılan skandal patlak vermiş, kendisi orta sınıftan topladığı paraları alıp[] Cenevre'ye kaçmıştır. Oradan da Tunus'a kaçmıştır. Skandal; Temmuz 1982'de o dönemde Başbakan Yardımcısı olan Turgut Özal'ın istifasına neden olmuştur.[3] Kastelli'nin; kaçtığı zaman diliminde İsviçre bankalarında en az 5 milyon İsviçre frangı olduğu hesaplandı.[4] Dönemin kaçakçılık daire başkanı Atilla Aytek'in düzenlediği bir operasyonla yurda getirildi.[5]

Ölümü

Skandal, yurt dışı, Türkiye'ye dönüş, cezaevi (8 ay) ve sonrasındaki yıllarda da gündemde kalmış olan Özden, 2 Haziran 2008 günü Kadıköy'de bulunan ofisinde; arkasında savcıya, avukatına, yakınlarına ve Yıldırım Demirören'e altı kısa not bırakmış ve silahını ağzının içine ateşleyerek intihar etmiştir. Karacaahmet Mezarlığında gömülüdür.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Kaynakça 1
  1. ^ David O. Beim (2001). "What triggers a systemic banking crisis?" (PDF) (İngilizce). Columbia University. 22 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  2. ^ "14 ŞUBAT 1989 CUMHURİYET/13,". Cumhuriyet Gazetesi. 14 Şubat 1989. 22 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2013. 
  3. ^ 5 Eylül 2010 tarihli 22 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Takvim haberi, 22 Ekim 2021 tarihinde erişilmiştir
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2023. 
  5. ^ ÖZTÜRK/ANKARA, Saygı (4 Haziran 2008). "'Uçakta ona akıl verdim'". www.hurriyet.com.tr. 20 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2024. 
Kaynakça 2

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Turgut Özal</span> 8. Türkiye cumhurbaşkanı (1989–1993)

Halil Turgut Özal, Türk mühendis, bürokrat, siyasetçi, devlet adamı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin 8. cumhurbaşkanı. Anavatan Partisi genel başkanı olarak 1983-1989 yılları arasında başbakanlık görevinde de bulunan Özal, 1989 seçimini kazanarak cumhuriyet döneminde doğan ilk cumhurbaşkanı olmuştur. Ayrıca Mustafa Kemal Atatürk'ün ardından, görevi başında vefat eden ikinci cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Öztürk Serengil</span> Türk oyuncu

Öztürk Serengil, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu ve komedyendir.

<span class="mw-page-title-main">Emin Çölaşan</span> Türk gazeteci

Mustafa Emin Çölaşan, Türk gazeteci ve yazardır.

Derin devlet, Anayasa'da belirlenmiş devlet yapısı dışında oluşturulan devlet yapısını ifade eden siyasi terim.

<span class="mw-page-title-main">Finans</span> Akademik disiplin

Finans, para, döviz ve sermaye varlıklarının incelenmesi ve disiplinidir. Mal ve hizmetlerin üretimi, dağıtımı ve tüketiminin incelenmesi olan ekonomi ile ilgilidir ancak ondan farklıdır. Kapsama dayalı olarak Finansal sistemlerde finansal faaliyetlere ilişkin disiplin, kişisel, kurumsal ve kamu finansmanı olarak ayrılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Adnan Kahveci</span> Türk siyasetçi ve bürokrat

Adnan Kahveci, Türk bürokrat, milletvekili ve bakan. 12 Eylül 1980 Darbesi sonrası Turgut Özal'ın yakın çevresinde geniş bir kamuoyunun takdirini kazanan Adnan Kahveci, 1983'te Anavatan Partisi'nin kurucuları arasında da yer almıştı. Adnan Kahveci, 1993 yılında kendi kullandığı arabayla meydana gelen trafik kazasında eşi ve kızıyla birlikte öldü.

<span class="mw-page-title-main">Anavatan Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–2009)

Anavatan Partisi, 1983 yılında Turgut Özal tarafından kurulmuş olan eski siyasi parti. Resmî kısaltması "ANAP" şeklindedir. 1983'ten 1991'e kadar aralıksız olarak tek başına iktidarda kalmış, 1996 ile 2002 yılları arasında da çeşitli koalisyon hükûmetlerinin içinde yer almıştır. 31 Ekim 2009 tarihinde Demokrat Parti ile birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Eşref Bitlis</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin 32. Jandarma Genel Komutanı

Eşref Turgut Bitlis Türk asker. Eski Jandarma Genel Komutanı. 17 Şubat 1993 tarihinde bindiği uçağın düşmesi sonucu öldü.

Dündar Ali Kılıç, Türk mafya lideri.

<span class="mw-page-title-main">Atakule</span> Türkiyede Bir Kule

Atakule Alışveriş Merkezi, Ankara'da, döner restoranlı kulesi ile meşhur alışveriş merkezi. Çankaya semtinde, Cinnah Caddesi ile Çankaya Caddesi'nin kesiştiği, Zübeyde Hanım Meydanı'na cepheli konumdadır.

<span class="mw-page-title-main">1983 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 17. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1983 Türkiye genel seçimleri, 12 Eylül Darbesinin ardından yapılan ilk genel seçimdir. Bu genel seçim ile TBMM 17. dönem milletvekilleri seçildi. Seçimlere Millî Güvenlik Konseyi'nin izin verdiği üç parti katıldı.

İsmet Kaya Erdem, Türk siyasetçi. Tarhan Erdem'in abisidir.

<span class="mw-page-title-main">Yılmaz Karakoyunlu</span> Türk yazar ve politikacı (1936–2024)

Yılmaz Karakoyunlu, Türk siyasetçi ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Efesbank</span> Zonguldakın ilk yerli ve özel bankası

Efesbank, Zonguldak merkezli eski bir bankadır.

<span class="mw-page-title-main">İngiltere Bankası</span>

İngiltere Bankası, Birleşik Krallık'ın merkez bankasıdır ve çoğu modern merkez bankasının dayandığı modeldir. İngiliz Hükümeti'nin bankeri olarak 1694 yılında kurulan ve halen Birleşik Krallık Hükümeti'nin bankerlerinden biri olan banka, dünyanın en eski sekizinci bankasıdır. Kurulduğu 1694 yılından 1946 yılında Attlee bakanlığı tarafından kamulaştırılana kadar hissedarların özel mülkiyetindeydi.

1993 Türkiye askerî darbe iddiaları, bazı kaynaklara göre 1993 yılında Türkiye'de, Türk Silahlı Kuvvetleri unsurları tarafından gizli yollarla düzenlenen ve yürütüldüğü iddia edilen bir darbedir. 1990'ların başında, Türkiye-PKK çatışması nedeniyle Türkiye'de büyük bir şiddet dönemi yaşanırken Cumhurbaşkanı Turgut Özal, önde gelen askeri isimler ve gazetecilerin ölmesi gibi bir dizi şüpheli ölümler yaşandı. Özellikle 2008 yılından itibaren Ergenekon davası ve derin devleti ve bu dönemden şüpheli ölümlerle ilgili soruşturmalar bağlamında, barış anlaşmasını önleme amaçlı bir gizli darbe yapıldığı iddiaları ortaya atıldı.

Civangate Skandalı, 19 Eylül 1994 tarihinde Emlak Bankası eski Genel Müdürü Engin Civan'ın vurulmasıyla birlikte ortaya çıkan ve Türkiye'nin gündemini uzun süre meşgul eden skandaldır.

Bankerler krizi, Türkiye tarihinde 1980'li yıllarda yüksek faizli gelir elde etmek amacıyla paralarını bankerlere yatıran ve bankerlik sisteminin çöküşü ile mevduat sahiplerinin parasını kaybetmesi ile sonuçlanan olay. Sayılarının 300 bini geçtiği tahmin edilen bankerzedeler 1980'li yıllarda Türkiye gündeminin popüler konularından biri olmuştur. Olay, toplumsal bir infiale yol açmış, o dönem intiharlar, öldürme ve yaralamalar artmıştır.

Korkmaz Yiğit, Türk iş insanıdır.

Bu sayfada 1982 yılında Türkiye'de görevdeki siyasi kurumlar ve kişiler, yaşanan olaylar, doğan ve ölen kişiler yer alır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.