İçeriğe atla

Cevat Önder

Cevat Önder
Türkiye Büyük Millet Meclisi
12., 13., 14. ve 15. Dönem Milletvekili
Görev süresi
25 Ekim 1961 - 5 Haziran 1977
Seçim bölgesi1961 – Ankara
1965 – Ankara
1969 – Ankara
1973 – Ankara
Kişisel bilgiler
Doğum 1929
Oltu, Erzurum, Türkiye
Ölüm 17 Aralık 1984 (55 yaşında)
Ankara, Türkiye
Partisi Yeni Türkiye Partisi
(1961-1962)
Adalet Partisi (1962-1969)
Demokratik Parti (1970-1977)
Bitirdiği okul Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Mesleği Avukat

Cevat Turan Önder (1929, Oltu Erzurum - 17 Aralık 1984, Ankara) Türk siyasetçi ve hukukçu. 1.(XII), 2.(XIII), 3.(XIV) Dönem Erzurum, 4.(XV) Dönem Ankara Milletvekilli. Evli ve 3 çocuk babasıdır.

Hayatı

Cevat Önder, Oltu Millî İslam Şurası Reislerinden Şakirzade Ahmet Bey'in torunu, Nazım Bey'in oğludur. Cevat Önder'in büyükbabası Ahmet Bey ve Nazım Bey, her ikisi de ayrı ayrı, Ruslara ve Ermenilere karşı savaştıkları için (Gazi Mustafa Kemal imzalı beratla) taltif edilmişlerdir.

Erzurum'un Oltu ilçesinde doğdu. İlkokulu Oltu'da, Ortaokulu Erzurum'da, Liseyi Erzurum ve İzmir'de bitirdi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun olmuştur.

Tüccarlık, Memurluk, Öğretmenlik ve Avukatlık yapmıştır. T.C. Merkez Bankası Müdürler Kurulu Üyeliği, Devlet Yatırım Bankası ve Türkiye Çimento Sanayii T.A.Ş. Yönetim Kurulu Üyeliklerinde bulunmuştur.

Siyasal Hayatı

Cevat Önder, 1961,1965, 1969 Genel Şeçimlerinde Erzurum'dan ve 1973 Genel Seçimlerinde ise Ankara'dan Milletvekili seçilmiş, 1961 ile 1977 yılları arasında dört dönem milletvekilliği yapmıştır.

1962-1969 arasında 7 yıl Adalet Partisi Genel İdare Kurulu Üyeliği, 1971-1977 arasında 6 yıl Demokratik Parti Genel Başkan Yardımcılığı, görevlerinde bulunmuştur.

Cevat Önder, Erzurum milletvekili iken 1963 yılının Mart ayında, Adalet partisi Genel Merkezi'nin ve Meclisin, anarşist ve teröristler tarafından tecavüze uğraması üzerine, bu durumu protesto etmek maksadı ile, Şerefi zedelenen ve haysiyeti korunamayan bir Parlamentoda daha fazla çalışamıyacağım için Erzurumlulardan aldığım millet emanetini millete teslim ediyor ve Milletvekilliğinden istifa ediyorum şeklinde bir telgraf çekmiş ve Milletvekilliğinden istifa etmiştir. Cevat Önder bu telgraf sebebiyle, TBMM'nin manevi şahsiyetini tahkir iddiasıyla Ankara Ağır Ceza Mahkemesinde yargılanmış ve neticede beraat etmiştir.

Cevat Önder, 1969 yılında Adalet Partisi'nden ihraç edilmiş ve bazı arkadaşları ile Demokratik Parti'nin kuruluşuna katılmıştır. Cevat Önder, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından, 13 Mayıs 1972 tarihinde onaylanmayan Ürgüplü Hükûmetinde Millî Eğitim Bakanlığı'na getirilmiştir.

Adalet Partisi'nin Tüzüğünün tamamını ve Programı'nın genel hükümlerini yazmıştır. Sekiz yıl, T.B.M.M. Bütçe ve Plan Komisyonunda çalışmıştır. Muhtelif yıllarda bütçe ile ilgili çalışmalar ve konuşmalar yapmıştır. Millet Meclisi Anayasa, Partilerarası Anayasa ve Seçim Komisyonlarında çalışmıştır. Ayrıca, Millî Savunma ve Millî Eğitim Komisyonlarında da çalışmıştır. Kamu İktisadi Teşebbüsleri Kanun Tasarıları Komisyonuna da başkanlık yapmıştır.

Eserleri

  1. İkinci Beş Yıllık Planın Genel Yapısı (Akbank tarafından yayınlanmıştır)
  2. Millî Siyaset Anlayışımız
  3. Anayasa Islahatı
  4. Teklif Ediyoruz (Anayasa değişikliği teklifleri)
  5. Türk Tarih Kurumunda Yapılan Yolsuzluklar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Celâl Bayar</span> 3. Türkiye cumhurbaşkanı (1950–1960)

Mahmut Celalettin Bayar, Türk ekonomist, siyasetçi ve eski cumhurbaşkanı. Çağdaş Türkiye'nin siyasi yaşamının çeşitli dönemlerinde önemli roller oynamış olan Bayar, Meclis-i Mebusan üyesi, cumhuriyet döneminde iktisat vekili, Mustafa Kemal Atatürk'ün son başbakanı ve 1950-1960 arasında Türkiye'nin üçüncü ve asker kökenli olmayan ilk cumhurbaşkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Müfit Kurutluoğlu</span> TBMM 1. Dönemde Kırşehir milletvekilliği yapmış din adamı ve hukukçu

Ahmet Müfit Kurutluoğlu, TBMM 1. Dönem'de Kırşehir milletvekilliği yapmış din adamı ve hukukçudur.

<span class="mw-page-title-main">Mazhar Müfit Kansu</span> Türk siyasetçi

Ahmet Mazhar Kansu, Türk devlet adamı, vali, milletvekili ve yönetici.

Adalet Partisi, hem 1961-1981 yılları arası hem de iki darbe arasında faaliyet yürütmüş liberal muhafazakâr olarak tanımlanan eski bir Türk siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Parti (Türkiye)</span> Türkiyede eski bir siyasi parti

Demokratik Parti, 1970-1980 yılları arasında faaliyet göstermiş Türk siyasi partisi. Demokrat Parti'nin gerçek siyasal mirasçısı olma iddiasıyla ortaya çıktı. Celâl Bayar'ın desteğiyle 1973 seçimlerinde başarı sağlayan parti, 1975 yılında çözülmeye başladı. 1977 seçimleri ile birlikte siyasi arenadaki gücünü kaybettiyse de 1978 yılında Bülent Ecevit başkanlığında kurulan 42. Türkiye Hükûmetinde yerini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Cevat Abbas Gürer</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmet Cevat Abbas Gürer, Türk asker, siyasetçi, Mustafa Kemal Paşa’nın başyaveri, Meclis-i Mebûsan ve TBMM I., II., III., IV. ve V. dönem Bolu milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Hilmi İncesulu</span> Türk siyasetçi

Mehmet Hilmi İncesulu, bürokrat, siyasetçi. XII. ve XIII. dönem TBMM'de Çorum milletvekilidir. 26. hükûmette Mili Eğitim Bakanı olarak görev yapmıştır.

Ahmet Tahtakılıç, Türk siyasetçidir.

Mahmut Oltan Sungurlu, Türk siyasetçi.

İsmail Müftüoğlu Türk hukukçu ve siyasetçi, 1973-1977 yıllarında Sakarya Milletvekilliği, 1975-1977 yılları arasında Adalet Bakanlığı ve aynı dönemlerde vekâleten İçişleri Bakanlığı yapmıştır. Milli Nizam Partisi Kurucu Üyeliği ve Milli Selamet Partisi Genel Başkan Vekilliği görevinde bulunmuştur. Milli Görüş Hareketi’nin öncülerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Kâzım Yurdakul</span>

Kâzım Yurdakul, Türk siyasetçidir.

Talat Asal, Türk siyasetçi, Spor yöneticisi ve Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün 21. başkanıdır.

Rıfkı Danışman, Türk siyasetçidir.

Oya Araslı, Türk siyasetçidir.

Muzaffer Şamiloğlu,, Türk siyasetçi.

Mehmet Cevat Dursunoğlu, Türk eğitimci ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Cavit Şadi Pehlivanoğlu</span> Türk siyasetçi

Cavit Şadi Pehlivanoğlu, eski Türk siyasetçidir. TBMM eski milletvekili ve Anavatan Partisi (ANAP) eski Genel Başkan Yardımcısı'dır. ANAP'ın kurucularındandır. Adalet Partisi'nde de görev almıştır. TBMM 12, 13 ve 19. dönem Ordu ili milletvekilidir. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunudur. Siyasetin yanı sıra avukatlık ve üst düzey yöneticilik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Kacar</span>

Kemal Kacartunalı, din adamı ve siyasetçi.

Kadri Eroğan, Türk siyasetçidir.

Yusuf Beyazıt Türk bürokrat ve siyasetçi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.