İçeriğe atla

Cevad Heyet

Prof. Dr. Cevad Heyet
Doğum24 Mayıs 1925
Tebriz, İran Şahlığı
Ölüm12 Ağustos 2014 (89 yaşında)
Bakü, Azerbaycan
MilliyetAzeri
Vatandaşlıkİran
Kariyeri
DalıKalp cerrahisi

Cevad Heyet (Farsça: جواد هیئت, Azerice: Cavad Heyət; 24 Mayıs 1925, Tebriz - 12 Ağustos 2014, Bakü), İran Azerisi cerrah, Türkolog. Hem tıp hem Türkoloji alanında çalışmalar yapmış olan Heyet, İran’da kalp cerrahisinin kurucusu ve öncüsü olarak kabul edilir.[1] İran’da yayınlanan en eski ve sürekli Türkçe dergi olan Varlık dergisini yayınlayan Heyet, arkadaşı Hamit Nutki ile birlikte ilmî Türkoloji’nin temelini atmıştır.[1] “İki Azerbaycan'ın Aksakalı”, “Çağımızın Dede Korkut’u”, “Asrımızın Promete’si”, “Bilge Dede” lakaplarıyla tanınır.[2]

Yaşamı

24 Mayıs 1925 tarihinde Tebriz’de dünyaya geldi. Babası, bir din ve siyaset adamı olan Ali Heyet’tir. Ali Bey, Meşrutiyet Fermanı'nı Necef’ten Tahran’a götüren heyetin başında olduğu için aile “Heyet” soyadını almıştır.[3]

1941 yılında Tahran Tıp Fakültesi’nde başladığı tıp öğrenimine İstanbul’da devam etti. İran’dan Türkiye’ye gönderilen ilk öğrenci grubundaydı. 1946 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldu. Uzmanlık eğitimi için üç yıl daha İstanbul’da kalan Heyet, 1949’da Paris’e giderek ihtisasını orada tamamladı, 1952’de Yüksek Mütehassıs Cerrah olarak Tahran’a döndü.

Hidayet ve Adliye devlet hastanelerinde cerrahlık klinikleri kurup başkanlığını yapan Heyet, daha sonra "Cavid" adlı özel bir hastane kurarak hizmetini ve çalışmalarını burada devam ettirmiştir.[4]

1961 yılında İran’da ilk açık kalp ameliyatını; 1969’da ise ilk kalp kapakçığı değiştirme, insanlarda böbrek nakli, köpeklerde kalp nakli ameliyatlarını gerçekleştirdi. 1963 yılında Dünya Cerrahlar Cemiyeti’ne, 1983’te Fransa Cerrahi Akademisi’ne üye seçildi. 12 yıl boyunca "Tıp Bilimi" (Daneşe Pezeki) adlı dergiyi yayımladı.[2]

1979'daki İran devriminin ardından doğan koşulları değerlendirerek bir Türkoloji dergisi yayımlamaya başladı.[2] Varlık dergisini çıkararak, dergide Azerbaycan-Türk dili, edebiyatı, tarihi ve folkloruyla ilgili makaleleri yayınladı. Dergi, dilin yeniden canlanmasında çok önemli bir rol oynadı ve böylece, dünya Türkoloji biliminin önemli dergilerinden biri olarak literatüre geçti.

Heyet, Azerbaycan'da gerek tıp, gerekse Türkoloji alanında birçok üniversitenin fahri doktoru ve profesörü unvanını aldı. Türkiye'de de Türk Dil Kurumunun şeref üyesi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinin de fahri doktorudur.

Cevat Heyet, 12 Ağustos 2014 tarihinde Azerbaycan'da öldü. Cenazesi Bakü Fahri Hıyabanı'nda toprağa verildi.

Bazı kitapları

  • Mukayesetü'l Lügateyn (İki Dilin Mukayesesi)
  • Türk Dilinin ve Lehçelerinin Tarihî Seyri
  • Azerbaycan Edebiyatına Bir Bakış, 2 cilt
  • Azerbaycan Şifahî Halk Edebiyatı
  • Türklerin Tarihi ve Ferhengine (Kültür) Bir Bakış
  • Edebiyatşınaslık

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Cevad Heyet ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ a b "Prof. Dr. Cevat Heyet vefat etti, Türk Dil Kurumu web sitesi, Erişim tarihi:21.08.2014". 21 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2014. 
  2. ^ a b c M. Rıza Heyet, Bıçak ve Kalem Üstadı Cevat Heyet, Türk Yurdu Dergisi, Sayı: 324, Ağustos 2014
  3. ^ "Azad Karadereli, İran'daki "Varlık" Dergisinin Kurucusu Prof. Cevad Heyet Öldü, Gercekedebiyat.com sitesi, 18.08.2014". 21 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2014. 
  4. ^ "Ali Kafkasyalı, Büyük Türkolog Dr. Cevat Heyet Hakk'a Yürüdü, Erişim tarihi:21.08.2014" (PDF). 21 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Azerice</span> Azerbaycanın resmî dili olan Türk dili

Azerice, Azerbaycanca veya Azerbaycan Türkçesi, Türk dilleri dil ailesinin Oğuz grubu içerisinde yer alan ve bir Türk halkı olan Azerilerin ana dilini oluşturan dil. En çok konuşucusu İran Azerbaycanı'nda bulunan dil, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin resmî dilidir. Rusya'ya bağlı özerk bir cumhuriyet olan Dağıstan'ın ise resmî dilleri arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Memduh Şevket Esendal</span> Türk yazar, diplomat, siyasetçi

Mustafa Memduh Şevket Esendal, Türk yazar, diplomat ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Türkoloji</span> Türk dili, tarihi, edebiyatı ve halk bilimi araştırmalarını konu edinen bilim dalı

Türkoloji (Osmanlı Türkçesi: Türkiyat [تركيات], İngilizce: Turcology, Fransızca: Turcologie) veya Türklük bilimi; Türk halklarının filolojisi, antropolojisi, edebiyatı ve tarihi başta olmak üzere genel bir somut ve somut olmayan kültürel miraslarını sistematik bir şekilde derleyen, araştıran ve inceleyen bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tebriz</span> İranda bir şehir

Tebriz, İran'da Doğu Azerbaycan Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehir. Tebriz İran'ın kuzey batısındaki en büyük şehri, aynı zamanda İran Azerileri'nin yoğunluklu olarak yaşadığı bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Halit Fahri Ozansoy</span> Türk şair, gazeteci, oyun yazarı ve öğretmen (1891-1971)

Halit Fahri Ozansoy, Türk şair, gazeteci, oyun yazarı ve öğretmendir.

<span class="mw-page-title-main">5. Uluslararası Türkçe Olimpiyatları</span>

5. Uluslararası Türkçe Olimpiyatları, Uluslararası Dil Öğretimi Derneği tarafından düzenlenen, tüm dünyadaki Türkçe öğrencilerinin katıldığı dil olimpiyatlarının beşincisidir. Bu yılki teması "Türkçenin 100 Akları" ve "100 ülke sevgi diliyle buluşuyor, yarışıyor." olan olimpiyatlara 105 ülke katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Hüseyin Şehriyar</span> Azərbaycanlı Şair

Seyid Muhammed Hüseyin Behçet-Tebrizi, şiirlerinde kullandığı Şehriyar mahlası ile tanınan İran Azerisi olan İranlı şairdir. Şehriyar, şiirlerini hem Azerice hem de Farsça olarak yazmıştır.

Dr. Hatice Aliye Açıkalın, Türk hekimi ve tıp eğitimcisidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Cevat Emre</span> Türk siyasetçi, dilbilimci, çevirmen ve yazar

Ahmet Cevat Emre, Türk siyasetçi, dilbilimci, çevirmen ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">İran Türkleri</span>

İran Türkleri, İran'da yaşayan Türk halkları. Başta İran Azerileri olmak üzere Türkmenler, Kaşkaylar, Horasan Türkleri, Halaçlar, Sungurlar, Ebiverdiler, Kazaklar ve Özbekler gibi Türk dilli halklar İran’ın belirli bölgelerinde yaşamaktadırlar.

Ferhad Zeynalov, Azerbaycanlı dilbilimci ve Türkologdur. Çağdaş Türkolojinin gelişiminde hizmetleri olan bilim adamlarından biri olarak kabul edilmektedir.

Türkoloji Günü. 5 Mayıs 2011 tarihinde Ankara Üniversitesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü tarafından düzenlenen "Türkçenin Varlığı İçin I. Türkoloji Günü" adlı sempozyumda, toplantıyı düzenleyenlerin önerisi ve orada bulunan Ankara, Gazi ve Hacettepe üniversiteleri bilim insanlarının ortak kararıyla 5 Mayıs, "Türkoloji Günü" olarak ilan edildi.

Varlık 1979-2014 yılları arasında Tahran'da Prof. Dr. Cevat Heyet ve 2015 yılından itibaren Ankara'da Dr. Rıza Heyet tarafından 3 ayda bir yayımlanan Türk dili, edebiyatı ve kültürü araştırmaları dergisidir. Derginin dili Türkçe ve Farsçadır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Cevad</span>

Ahmet Cevad, Azerbaycanlı şair, tercüman, AYB üyesi (1934), profesör (1933), Kuba Halk Eğitim Şubesi müdürü, Gence'de Azerbaycan Tarım Enstitüsü'nde Azerbaycan ve Rus dilleri kürsüsünde öğretmen, doçent, kürsü başkanı (1930-1933), Azerbaycan Devlet Yayınevi'nin çeviri bölümünde editör (1934), "Azerbaycanfilm" stüdyosunda belgesel filmler bölümünün müdürü (1935-1936), Azerbaycan Cumhuriyeti'nin resmi devlet marşının sözlerinin yazarı büyük şairimiz Ahmed Cevad'dır. Azerbaycan şiirinde yeni bir edebi okulun temelini atmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Celil Memmedguluzade</span> Azeri yazar

Mirza Celil Memmedkuluzade , Azeri hikâye ve oyun yazarı, gazeteci, fikir adamı.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyinzade Ali Turan</span> Azeri doktor, ressam, yazar ve filozof

Hüseyinzade Ali Turan, Azerbaycan Türkü doktor, ressam ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Tebriz Üniversitesi</span> Tebriz, İranda bulunan devlet üniversitesi

Tebriz Üniversitesi (Güney Azerice: تبریز بیلیم یوردو "Təbriz bilim yurdu") Tebriz, İran'da bulunan devlet üniversitesidir. 1947'de, Azerbaycan Üniversitesi adıyla kurulan üniversitede tıp, eczacılık, ziraat, ebelik ve edebiyat fakülteleri bulunmaktaydı. 1979'daki İran İslam Devrimi sonrasında adı, günümüzdeki adıyla değiştirildi. 1985'te İslamî Şûra Meclisi tarafından alınan kararla ülkedeki tüm tıp fakülteleri bağlı oldukları üniversitelerden ayrılarak bağımsız birer üniversite hâline gelirken, Tebriz Üniversitesi Tıp Fakültesi de Tebriz Tıp Bilimleri Üniversitesi adını alarak bağımsız oldu.

<span class="mw-page-title-main">Kamal Abdulla</span> Azerbaycanlı dilbilimci, edebiyatçı ve yazar

Kamal Abdulla veya Kamal Mehdi oğlu Abdullayev, Azerbaycanlı dilbilimci, edebiyatçı, yazar, Azerbaycan Milli İlimler Akademisinin asil üyesi, Bakü Slav Üniversitesi Rektörü (2000-2014), Azerbaycan Milli İlimler Akademisi İnsani ve Sosyal Bilimler Bölümü Sekreteri (2010-2014), Azerbaycan Cumhuriyeti Milletlerarası, Çok Kültürlülük ve Dinî Konularda Devlet Müşaviri (2014-2017), Azerbaycan Diller Üniversitesi Rektörü, Azerbaycan Milli İlimler Akademisine bağlı "Türkologiya" dergisinin editörü, Azerbaycan Yaratıcılık Vakfı Başkanı; Bakü Uluslararası Multikulturalizm (Çokkültürlülük) Merkezinin Mütevelli Heyet Başkanı, birinci derece devlet müsteşarı.

<span class="mw-page-title-main">Ali Tebrizli</span>

Ali Tebrizli, şair, yazar ve yayıncı. "Atropat" yayınevini kurdu. Bu yayınevinde "Aliağa Vahidin Külliyati", "Azerbaycan Şarkıları ve Bayatıları", "Köroğlu" destanı, "Azerbaycan klasik edebiyatından şiir derlemeleri", "Fuzuli Divanı", "Salman Mümtaz'ın şiirleri" gibi kitapları hazırlayıp yayınladı.

Hamid Memmedzadeh Azerbaycanlı yazar, edebiyat eleştirmeni.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.