İçeriğe atla

Cereus repandus


Cereus repandus
Çiçek sistemlerinin çizimi
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae
Klad Angiosperms
(Kapalı tohumlular)
Klad Eudicots
(İki çenekliler)
Klad Core eudicots
Takım: Caryophyllales
Familya: Cactaceae
Oymak: Cereeae
Cins: Cereus
Tür: ''C. repandus''
''Cereus repandus''
Haw.
Sinonimler

Cereus peruvianus

Cereus Peruvianus ufak fideleri

Cereus repandus, büyük dikenli cereus oymağından bir kaktüs türü olup Peru başta olmak üzere Güney Amerika'da bulunur. Ayrıca Dev Lobut Kaktüsü, Çit Kaktüsü, cadushi, (Wayuu dilinde[1]) ve kayush gibi adlarla anılır.

Ağaç gibi görünüme sahip olan elma kaktüsünün silindirik' yeşilden maviye kadar gövdesi 10 metre yüksekliğe ve 10–20 cm çapa ulaşabilir. Sadece 1 gece duran ve gece açançiçekleri bulunur. Meyveleri, yerel olarak "pitaya" ya da Peru Elması olarak bilinir. Meyveleri dikensiz olup mor kırmızıdan sarıya kadar türe göre değişen rengi bulunan bir kabuğa sahiptir. Yenilebilir beyaz ve yine ufak gevrek tohumlara sahiptir. Olgunlaştıkça meyvesi tatlılaşır. Aynen diğer pitaya türleri gibi meyve vermesi ve çoğalması için iki bitkinin varlığı gerekir,tozlaşmayı ise geceleyin faal durumda olan yarasa,güveler gibi çeşitli memeli ve böcek türleri sağlar.

Cereus repandus hakkında henüz tam bir araştırma yapılmamış olmakla, süs bitkisi olarak ve meyveleri için yetiştirilmektedir. Ancak yerel halkı mutfaklarında kullanmaktadır. Ayrıca Wayuular Kolombiya'nın Guajira Yarımadasından Venezuelaya kadar kayush olarak adlandırdıkları odununun iç kısmını saz ve çamurla birlikte inşaatlarında kullanmaktadır.[1]

Cereus Peruvianus gelişmekte olan fideleri
Cereus Peruvianus çeliği

Dipnotlar

  1. ^ a b Villalobos et al. (2007)

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekvador</span> Güney Amerikadaki egemen devlet

Ekvador veya resmî adıyla Ekvador Cumhuriyeti, Güney Amerika'da temsilî demokrasi ile yönetilen bir cumhuriyettir. Kuzeyde Kolombiya, doğu ve güneyde Peru ile komşudur ve batısında Büyük Okyanus vardır. Anakaradan 965 kilometre batıda, Büyük Okyanus'ta bulunan Galapagos Adaları da ülkenin sınırları dâhilindedir. Adını aldığı ekvatorla ülke ikiye bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kaktüsgiller</span> bitki familyası

Kaktüs, Caryophyllales takımının 1750 kadar bilinen türüne ve yaklaşık 127 cinsine sahip Cactaceae bitki familyasının bir üyesidir. "Kaktüs" kelimesi Latince aracılığıyla, Theofrastos tarafından kimliği kesin olmayan dikenli bir bitki için kullanılan Antik Yunanca kelimesinden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kaynanadili</span>

Kaynanadili (Opuntia), kaktüsgiller (Cactaceae) familyasında sınıflanan bitki cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Red Bull</span> Enerji içeceği ve sportif organizasyon şirketi

Red Bull, Red Bull GmbH tarafından sunulan enerji içeceği markasıdır. Tayland'daki bir enerji içeceğinin Avrupalı damak tadına uyarlanması ile oluşturulmuş Avusturyalı içecek ve aynı marka altında sportif organizasyonlar düzenleyen firmadır. Red Bull, senede 7,5 milyar kutu satışıyla (2019) enerji içecekleri arasında en yüksek pazar payına sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Pitaya</span>

Pitaya, bilimsel anlamda Hylocereus cinsi çeşitli kaktüs türlerinin olarak adlandırılan meyvesidir. En önemlisi ve yaygın olanı da Hylocereus cinsinden olanlardır.

<i>Stenocereus</i>

Stenocereus, Cactaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir.

<i>Stenocereus gummosus</i>

Stenocereus gummosus, Seri yerlilerince meyveleri 'ekşi pitaya' diye adlandırılan Stenocereus cinsinden bir kaktüs türüdür. Anavatanı Kaliforniya'nın güneyi, Meksika'nın Kuzeyi, Baja yarımadası ve Sonora çölüdür. 1 ila 3 metre boylanabilir, beyaz çiçeklidir ancak pembe veya mora yakın çiçeklere sahip olan çeşitleride vardır. 4 cm'lik gri veya kırmızı gri çiçek saplarının üstünde açan çiçekler 8 cm çapa kadar ulaşabilir. Temmuz-Eylül arası açan çiçekleri geceleri ve her bir çiçeği sadece 1 gece için açar. Meyve vermesi için çift olarak bu türün yetişmesi gerekmekle, güveler v.s kelebek türleri ile tozlaşmayı sağlamaktadır. Çiçeklerinin ardından verdiği meyve dikenli olup,6 ila 8 cm çapındadır. Ekşi ancak ferahlatıcı bir tadı vardır. Bölgedeki yerlilerce epey tercih edilen bir meyvedir.

<i>Stenocereus griseus</i>

Stenocereus griseus, bilinen adları Meksika org borusu, hançer kaktüsü ve Pitayo de Mayois dir, Stenocereus cinsi bir kaktüs bitkisidir.Venezuela sahilleri ve adaları, Meksika'da yaygın olarak bulunmaktadır.

<i>Stenocereus thurberi</i> Meksika ve ABDde bulunan Stenocereus cinsinden bir kaktüs türü

Stenocereus thurberi, Meksika ve ABD'de bulunan Stenocereus cinsinden bir kaktüs türüdür. Kayalık çöllerde bulunur. İki tanede dağılımı ve yüksekliğinden ayırt edilebilecek alt türü bulunmaktadır. O kadar ünlü bir kaktüs türüdür ki ABD'de Arizona eyaleti Sonora çölünde bu türden kaktüsleri Org Borulu Kaktüs Ulusal Anıtı olarak ilan etmiştir,UNESCO tarafından miras olarak kabul edilmiştir..

Ferocactus latispinus, Meksika'ya özgü bir fıçı kaktüs türüdür. İlk olarak 1824'te İngiliz doğa bilimci Adrian Hardy Haworth tarafından Cactus latispinus olarak tanımlanmış, 1922'de Amerikalı botanikçiler Britton ve Rose tarafından Ferocactus cinsinin dikilmesiyle bugünkü adını almıştır. Tür adı Latince latus "geniş" ve spinus "omurgadan" türetilmiştir. Ferocactus recurvus, türün eski adıdır.

<i>Leuenbergeria</i>

Leuenbergeria , Cactaceae familyasındaki çiçekli bitki'nin bir cinsidir, çoğunlukla Karayipler civarına özgüdür. Çoğu kaktüsün aksine, kalıcı yapraklara sahiptir ve büyümesinin erken dönemlerinde gövdelerinde kabuk oluşturur. Cins 2012 yılında Joël Lodé tarafından yaratılmıştır. Bir cins olarak Leuenbergeria oluşturulmadan önce, içindeki türler geniş bir sınırlı bir cins olan Pereskia kapsamına girmekteydi. Leuenbergeria, Leuenbergerioideae alt familyasındaki tek cinstir.

<span class="mw-page-title-main">Rhipsalis baccifera</span> Kaktüs türü

Rhipsalis baccifera, yaygın olarak ökse otu kaktüsü olarak bilinir, Orta Amerika kökenli bir epifitik kaktüs'tür ve Güney Amerika, Karayipler ve Florida bulunur Ayrıca Afrika'nın tropikleri ve Sri Lanka'da da bulunur ve burada Seylanca'da nawahandi (නවහන්දි) olarak bilinir. Bu, Amerika dışında doğal olarak bulunan tek kaktüs türüdür. Bir hipotez, Eski Dünyaya göçmen kuşlar tarafından, Eski Dünya popülasyonlarının ayrı alt türler olarak kabul edilmesi için yeterince uzun zaman önce tanıtılmış olmasıdır. Alternatif bir hipotez, türlerin başlangıçta Atlantik Okyanusu'nu Güney Amerika ve Afrika arasında ticaret yapan Avrupa gemileriyle geçtiğini, ardından kuşların onu daha geniş bir alana yaymış olabileceğini öne sürer.

<i>Opuntia microdasys</i> Bitki

Opuntia microdasys, Cactaceae familyasındaki, orta ve kuzey Meksika‘nın yerel ve endemik çiçekli bitki türüdür.

<i>Rhodocactus</i>

Rhodocactus Orta Güney Amerika'ya özgü kaktüs Cactaceae familyasındaki bir çiçekli bitki cinsidir. Çoğu kaktüs türünden farklı olarak, Rhodocactus‘ün kalıcı yaprakları ve tamamen ağaca benzer bir yapısı vardır. Cins, geniş sınırlı Pereskia içine konuldu ancak 2005'ten itibaren moleküler filojeni çalışmaları, bu sınırlandırma ile Pereskia parafiletik olduğunu gösterdi ve 2016'da Rhodocactus yeniden Güney Amerika türleri içine konuldu.

<i>Pereskia</i>

Pereskia, diğer kaktüs türlerine pek benzemeyen, yaklaşık dört tür kaktüs içeren küçük bir cinstir ve önemli miktarda yaprak ve sulu olmayan sapları içerir. Cins, adını 16. yüzyıldan kalma bir Fransız botanikçi olan Nicolas-Claude Fabri de Peiresc'den almıştır. Cins, moleküler filogenetik çalışmalarının parafiletik olduğunu gösterene kadar sınırlandırılmış idi. Türlerin çoğu o zamandan beri Leuenbergeria ve Rhodocactus türlerine aktarılmıştır. "Pereskia" genel morfolojisinde diğer kaktüslere benzemese de, yakından incelendiğinde areolelerden gelişen dikenler ve kaktüs ailesinin ayırt edici çiçek kupası olduğu görülür. Pereskia'nın tüm kaktüslerin atasına benzediğine inanılır.

<i>Rhodocactus grandifolius</i> bitki türü

Rhodocactus grandifolia doğu ve güney Brezilya'ya özgü bir kaktüs türüdür. Rhodocactus cinsindeki tüm türler gibi ve çoğu kaktüsün aksine kalıcı yaprakları vardır. İlk olarak 1819'da tanımlanmıştır. süs bitkisi olarak yetiştirilir ve doğal aralığının dışında doğallaştırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Echinocactus platyacanthus</span> bitki türü

Dev fıçı kaktüsü, altın varil kaktüsü, dev viznaga veya olarak da bilinen 'Echinocactus platyacanthus' biznaga de dulce, bir kaktüs türüdür. Chihuahuan Çölü'ndeki Meksika merkeze özgüdür. Bu tür, fıçı kaktüslerinin en büyüğüdür. Meksika'da kıllar genellikle dokuma için kullanılır; ilik kaynatılarak geleneksel bir şeker üretilir.

<span class="mw-page-title-main">Stenocereus eruca</span> bitki türü

Stenocereus eruca', yaygın olarak sürünen şeytan olarak bilinir, Cactaceae ailesinin bir üyesidir. Nispeten küçük olan Stenocereus cinsinin bir üyesi olan en belirgin kaktüslerden biridir. Baja California Sur'un orta Pasifik kıyılarında endemik ve yalnızca devasa koloniler oluşturduğu kumlu topraklarda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Cereeae</span>

Cereeae kaktüsgiller familyasının Cactoideae alt familyasına ait yaklaşık 50 cinsi içeren ve Cereinae, Rebutiinae ve Trichocereinae olmak üzere üç alt oymağa ayrılan bir kaktüs oymağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Trichocereinae</span>

Trichocereinae, Güney Amerika'ya özgü bir kaktüs alt-oymağıdır. Bu alt-oymakta 28 tane tanımlanmış cins bulunur.