İçeriğe atla

Ceratophyllus gallinae

Ceratophyllus gallinae
Korunma durumu
Değerlendirilmedi (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Arthropoda
Sınıf:Insecta
Takım:Siphonaptera
Familya:Ceratophyllidae
Cins:Ceratophyllus
Tür: C. gallinae
İkili adlandırma
Ceratophyllus gallinae
(Schrank, 1803)

Ceratophyllus gallinae, Ceratophyllus cinsine bağlı bir böcek türüdür.[1] Kuş piresi[2][3] veya tavuk piresi[4] olarak da nitelenir. 1803'te Alman botanikçi ve böcekbilimci Franz von Paula Schrank tarafından tanımlanmıştır.

Özellikler

Yetişkinler yaklaşık 2-2,5 mm (0,08-0,10 in) uzunluğunda, yanal olarak yassı ve kahverengidir. Bir çift göz, kan emmek için bir hortum ve arka bacağın uyluğunda ayırt edici olan dört ila altı kıl vardır. Bacakların taban bölümlerinde diken yoktur.[5]

Taksonomi

Ceratophyllus gallinae, ilk kez 1803 yılında Fauna Boica'nın üçüncü cildinde Franz von Paula Schrank tarafından Pulex gallinae olarak tanımlanmıştır.[6] Daha sonra John Curtis tarafından kendi British Entomology adlı eserinde tanımlanmış olan Ceratophyllus cinsine taşınmıştır.[7]

Dağılım ve habitat

Yaklaşık olarak 36.000.000 kilometrekare (14.000.000 sq mi) yer kapladığı düşünülmektedir.[8]

Ceratophyllus gallinae, çoğunlukla çalılar ve ağaçlarda yapılan kuru kovuk veya yarı kovuk yuvaları olan birkaç kuş türü ile ilişkili geniş bir konak aralığına sahiptir. Genellikle kümes hayvanlarına saldırır; insanları ve diğer memelileri ısırabilir.[9] Başka bir kuş piresi olan C. garei, genellikle ıslak, yere yapılmış ördek yuvaları, uzun bacaklı kıyı kuşları ve diğer su kuşları ile ilişkilidir. Pek çok konakta bulunan üçüncü bir ortak kuş piresi, Dasypsyllus gallinulaedir ve bu, diğer iki türün aksine, neredeyse yalnızca yuvasında yaşamak yerine kuşun üzerinde yolculuk yapar ve böylece yaygın bir biçimde dağılır. Çoklu kuş konakçılarına sahip başka bir tür, ötücü kuşların yuvalarında ve uçuruma yuvalanan deniz kuşlarının yuvalarında bulunan Ceratophyllus borealis'tir. C. borealis'in C. gallinae ile melezlendiği bilinmektedir.[10]

C. gallinae, yuva deliklerinde ve yarıklarında yuvaları olan kuşlarda en yaygın olan türdür. Yuva delikleri ve yarıklarındaki yuvaların enfestasyonları da daha yoğundur, yani bu yuvalarda kışlayan çok fazla C. gallinae vardır.[9]

C. gallinae'nin ilk konağının bir Paridae olduğu düşünülse de, Paridae türünün olmadığı çok sayıda adada bulunmaktadır. Paridae türleri, C. gallinae için en uygun üreme koşullarını sağlamaktadır ve bu durum türün ana konakçı olduğuna işaret etmektedir.[9] Sıklıkla sincap yuvalarında, sincaplardaki pirelerin de kuş yuvalarında bulunduğu kaydedilmiştir. Evcil kediler, bir kuşu yakaladığında, genellikle onunla oynar ve kuş soğudukça taşıdığı pire, sıcak kanlı kediye geçer. Pireler kediden beslenebilse de, yaşam süreleri veya üreme oluşması ile ilgili durumlar belirsizdir.[11]

Yaşam döngüsü

Birçok pire türü için çiftleşmeden önce bir kan yemeği gerekse de bu durum Ceratophyllus gallinae için geçerli değildir.[10] Diğer pireler gibi yaşam döngüsü de yumurtadan, larva evrelerinden, pupa evresinden ve yetişkin evreden oluşmaktadır.[11] Larvaların çiğneme çeneleri vardır; ancak konağı ısırmaya gücü yetebilenler yalnızca yetişkinlerdir. En uygun sıcaklık ve nem koşulları altında, yetişkinler kozadan 23 gün içinde ortaya çıkabilir. Yılda kaç kuşağın olacağı, konak kuşun art arda kaç kez kuluçkaya yatacağına bağlıdır.[12] Pireler genellikle başkalaşıma uğrar ve erken ortaya çıkan yetişkinler kışlamak durumundadır. Bunlar koza içinde tamamen oluşur ve titreşim, ısı veya artan karbondioksit düzeyinin durumuna göre ortaya çıkar.

Genellikle konaklarına zıplayarak temas eder. Atlamanın, ışığın şiddeti azaltıldığında başlatıldığı belirlenmiştir.[13] Konak ilkbaharda, toprakta yem ararken enfekte olur.[14]

Yuvalarda bulunan C. gallinae gibi pireler üreme mevsimini genellikle konakçılarınınkine denk getirdiği belirlenmiştir. Bu durum, konaktan uzak kaldıklarındaki yaşama süreciyle ilişkilidir. C. gallinae; sıklıkla konak veya konağın yuvasından uzakta, ağaç kabuklarının altında, çatlaklarda veya yapraklarda, belirsiz bir beslenme sürecindeyken görülmüştür.[11]

Tek bir kuşun yuvasında en fazla C. gallinae sayısı Periparus ater yuvasından olup, 5.754 tane pire olduğu kaydedilmiştir.[10]

Kaynakça

  1. ^ "GBIF". 11 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2024. 
  2. ^ Karol, Sevinç (1963). Zoooloji Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. 
  3. ^ Önder, Feyzi; Karsavuran, Yusuf; Tezcan, Serdar; Önder, Pervin (1987). Türkiye'de Tarım Orman ve Evcil Hayvanlarda Hayvansal Kökenli Zararlı ve Yararlı Türlerin Bilimsel ve Türkçe İsimleri. Ankara: Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı. 
  4. ^ Demirsoy, Ali İsmet (1992). Yaşamın Temel Kuralları, Cilt II Kısım II: Omurgasızlar-Böcekler Entomoloji (3. bas.). METEKSAN. 
  5. ^ "Chicken Fleas: Ceratophyllus gallinae Bites". FleaBites.net. 10 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2016. 
  6. ^ Schrank, Franz von Paula; Richmond, Charles Wallace (1803). Fauna Boica. 3. s. 195. doi:10.5962/bhl.title.44923. 
  7. ^ Curtis, John (1832). British Entomology, Being Illustrations and Descriptions of the Genera of Insects Found in Great Britain and Ireland: Containing Coloured Figures from Nature of the Most Rare and Beautiful Species, and in Many Instances of the Plants Upon Which They are Found. 9. 
  8. ^ Tripet, Frederic; Christe, Philippe; Moller, Anders Pape (2002). "The importance of host spatial distribution for parasite specialization and speciation: a comparative study of bird fleas (Siphonaptera: Ceratophyllidae)". Journal of Animal Ecology. 71 (5): 735-748. Bibcode:2002JAnEc..71..735T. doi:10.1046/j.1365-2656.2002.00639.x. ISSN 0021-8790. 
  9. ^ a b c Tripet, F. (1997). "The coevolutionary potential of a 'generalist' parasite, the hen flea Ceratophyllus gallinae". Parasitology. 115 (4). ss. 419-427. 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2020. 
  10. ^ a b c Brinck-Lindroth, Gunvor; Smit, F.G.A.M. (2007). The fleas (Siphonaptera) of Fennoscandia and Denmark (İngilizce). BRILL. ss. 6-10. ISBN 978-90-474-2075-0. 9 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2020. 
  11. ^ a b c Rothschild, Miriam; Clay, Theresa (1952). Fleas, Flukes and Cuckoos. A study of bird parasites. Londra: Collins. ss. 86-96. 
  12. ^ Harper, G.H. (1992). "The Ecology of the Hen Flea Ceratophyllus gallinae and the Moorhen Flea Dasypsyllus gallinulae in Nestboxes". Journal of Animal Ecology. 61 (2). ss. 317-327. 
  13. ^ Humphries (2009). "The host-finding behaviour of the hen flea, Ceratophyllus gallinae (Schrank) (Siphonaptera)". Parasitology. 58 (02). ss. 403-414. 20 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2020. 
  14. ^ Bates (2009). "Field studies on the behaviour of bird fleas". Parasitology. 52 (1-2). s. 113. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ötücü kuşlar</span> kuş takımı

Ötücü kuşlar (Passeriformes), kuşlar (Aves) sınıfından özel ses yapılarına sahip çok sayıda kuş türünü içeren takım. Oldukça kalabalık olan bu takımda 60'ın üzerinde aile bulunur. Ses kutuları çok iyi gelişmiştir. Vücut boyları, yapıları ve gagaları değişkendir. Ayak parmaklarından üçü arkaya diğerlerinden büyük olan parmak ise öne doğrudur. Genellikle ağaçlarda ve çeşitli diğer yerlerde yaptıkları yuvalarda yaşarlar. Yavrular yumurtadan çıktıkları zaman gözleri kapalıdır ve gagaları renklidir.

<span class="mw-page-title-main">Bayağı doğan</span> Yırtıcı bir kuş türü ve dünyanın en hızlı hayvanı

Bayağı doğan, gökdoğan, alaca doğan ya da yalnızca doğan doğangiller (Falconidae) familyasından oldukça yaygın bir gündüz yırtıcı kuş türüdür. Büyük bir kuş olan gökdoğanın sırtı kül grisi, başı kara ve alt kısımları beyaz üzerine çubukludur. Kuşlarla beslenen yırtıcı kuşlarda görüldüğü üzere, gökdoğan eşeysel dimorfizm sergiler ve dişileri erkek bireylerden biraz daha büyüktür. Gökdoğan hızıyla tanınır; avına doğru yaptığı kendine özgü dalış sırasında maksimum hızının anlık olarak saatte 360 km'nin üzerine çıkabildiği tahmin edilmektedir. Bu hız, gökdoğanı hayvanlar âleminin en hızlı türü yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bitler</span>

Bit yaklaşık olarak Phthiraptera takımından, 5.000 türü bulunan kanatsız böceklerdir. Bitler tek delikliler, pangolinler, yarasalar ve memeli deniz hayvanları dışındaki her tür kuşlar ve memelilerde yaşayabilen sıcakkanlı zorunlu parazitlerdir. Bitler tifüs gibi hastalıkların taşıyıcısıdırlar.

<span class="mw-page-title-main">Guguk</span>

Guguklar, Cuculiformes takımının tek familyası olan Cuculidae içinde yer alan kuşlardır. Cuculiformes takımı Otidimorphae kladının iç üyesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Angut (kuş)</span>

Tadorna ferruginea veya Angut veya da angıt, Anatidae familyasına bağlı evcilleştirilebilen göçmen bir kuş türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Pire</span> Siphonaptera takımını oluşturan kanatsız, küçük, kan emici 1.600 dolayında böcek türüne verilen genel bir ad

Siphonaptera veya Pire, Holometabola üsttakımına bağlı kanatsız, küçük, kan emici bir hayvan takımıdır. Tropik, astropik ve ılıman bölgelerden kutup bölgelerine kadar yayılmış olan bu böcekler özelleşmiş vücut yapıları sayesinde memelilerin ve kuşların derisine tutunarak kanlarını emer, konakları arasında yer değiştirirken son derece tehlikeli hastalıkları da bulaştırabilir. Vebanın insanlara bulaşmasında baş rolü oynayan Xenopsylla cheopis ve akrabaları Orta Çağda Avrupa nüfusunun yaklaşık dörtte birinin ölümünden sorumludur. Pireler dış parazitlerdir. Memelilerin ve kuşların kanlarını emerek yaşamlarını sürdürürler. Boyları 1,5 milimetreden 3,3 milimetreye kadar değişiklik gösterir. Hızlı hareket edebilen genelde koyu renkli canlılardır. Genellikle köpek, kedi, insan, tavşan ve kümes hayvanlarında bulunurlar ve ısırdıkları yerleri uyuşturmak için kullandıkları salgı kaşıntı yaratır. Alerjik reaksiyon gösterildiği takdirde deride kızarıklıklar oluşur. Taşıdıkları Yersinia pestis adlı bakteri insanlara bulaştığında ölümcül hıyarcıklı veba hastalığı meydana gelebilir. Özel tasarlanmış ayakları sayesinde şu ana dek evrende bilinen en hızlı ivmelenmeye sahip canlıdır. Yerden fırlatılan bir uzay roketinden ağırlık-hız oranına göre yaklaşık 40 kat daha hızlıdır. Bu yüzden pireler ışınlanmış gibi anlık farklı yerlerde gözükür. Pirenin hızı 2 m/s (saniye), 7 km/h (saat) dir.

<span class="mw-page-title-main">Sığırcık</span> Ötücü bir kuş türü

Sığırcık ya da bayağı sığırcık ; ötücü kuşlar (Passeri) takımından, sığırcıkgiller (Sturnidae) familyasına ait bir kuş türüdür. Yaklaşık 20 cm uzunluğunda ve metalik parıltılı parlak siyah tüylere sahip olan sığırcığın tüy örtüsünde, yılın bazı dönemlerinde beyaz benekler görülür. Genç bireylerin tüy örtüleri, erişkin bireylerinkinden daha kahverengi tonlardadır. Bacakları pembe olan türün gagası kışları siyah yazları ise sarı renklidir. Özellikle toplu tüneme durumlarında gürültücü olan bu kuşun şakıması, müzikal bir tonda olmasa da çeşitlilik arz eder. Türün taklitçilik yetisine, çeşitli edebi eserlerde atıflar verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uzunkuyrukgiller</span> Ötücü kuşların bir familyası

Uzunkuyrukgiller (Aegithalidae), ötücü kuşlar takımında yer alan ve uzun kuyruklu kuş cinslerini kapsayan bir familyadır.

<span class="mw-page-title-main">Aynakgaga</span>

Aynakgaga, aynakgagagiller (Ibidorhynchidae) familyasından bir kıyı kuşu türü. Ibidorhynchidae familyasına ait tek türdür.

<span class="mw-page-title-main">Balıkçılgiller</span>

Balıkçılgiller (Ardeidae), pelikansılar takımına ait, tatlısu ya da tuzlusu kıyılarında yaşayan uzun bacaklı kuşları kapsayan bir familyadır.

<span class="mw-page-title-main">Aynakgiller</span>

Aynakgiller (Threskiornithidae), Pelecaniformes takımına ait, karada ve sulak alanlarda yaşayan kuşları kapsayan bir familya. Familya içinde 36 tür sınıflandırılmaktadır.Bunlardan Threskiornis solitarius türünün soyu tükenmiştir. Geleneksel olarak iki altfamilya olarak sınıflandırılır: Aynaklardan oluşan Threskiornithinae ve kaşıkçılardan oluşan Plataleinae. Ancak yakın dönemde yapılan genetik araştırmalar bu geleneksel sınıflandırmanın düzeltilmesi gerektiğini ve kaşıkçıların Eski Dünya aynakları ile sınıflandırılması gerektiğini ve Yeni Dünya aynaklarının ise daha erken zamanda ortak atadan ayrıldığını göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tavuksular</span> kuş takımı

Tavuksular, kuşlar sınıfına ait, tavuklar, sülünler ve hindiler gibi kuşları kapsayan bir takımdır.

<span class="mw-page-title-main">Sakallı akbaba</span>

Sakallı Akbaba (Gypaetus barbatus) Gypaetus cinsine bağlı bir kuş türüdür. Karakuş, kuzu kuşu, Nuri kuşu olarak da bilinir. Cins, Eski Dünya akbabalarındandır.

<i>Sıvacı kuşu</i> Küçük kuşları barındıran bir kuş cinsi

Sitta veya Sıvacı kuşu, Passeriformes takımından Sittidae familyana bağlı küçük kuşları barındıran bir kuş cinsidir. Gövdesine göre büyük kafası, küçük kuyruğu, renkli vücudu ve güçlü gaga ile ayakları belirgin özellikleridir. Yüksek ve basit şakımaları bölgelerini belirtir. Türlerin çoğunda göz çevresinde siyah bir bant bulunurken üst tüyleri gri ile mavi arası bir renktedir.

<span class="mw-page-title-main">Hamerkop</span> Kuş türü

Hamerkop ya da çekiç başlı, çekiç başlı leylek, leyleğe benzeyen orta büyüklükte suda gezerek avlanan bir kuş türüdür. Uzun gagası ve kafasının arkasındaki sorguç şeklindeki tüyleri çekice benzediğinden dolayı bu adla anılır. Afrika'da Madagaskar'dan Arabistan'a kadar olan bölgede haliçler, göl ve akarsu kıyıları, kayalık sahiller gibi çeşitli su havzalarında yaşar. Göçmen olmayan ancak mevsimsel olarak yerel yer değişikliğinde bulunan hamerkop yöresel olarak Afrika ve Madagaskar'da yüksek popülasyona sahiptir ve korunma durumu asgari endişe altında türler arasındadır. Boyu ortalama 56 cm, ağırlığı ise ortalama 470 g'dır. Monotipik Scopidae familyasının monotipik Scopus cinsinde sınıflandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Kuluçka paraziti</span>

Kuluçka paraziti ya da kuluçka asalağı organizmalar, kuşlar, balıklar ve böcekler arasında bulunan ve üremek için kendi türlerinin ya da başka türlerin yuvalarına yumurtalarını bırakarak ve yavrularını konak organizmalara besleterek büyütme stratejisi olan ve bir çeşit kleptoparazitizm sayılabilecek kuluçka parazitliğini seçmiş olan organizmalardır. Bu sayede parazit ebeveyn yuva yapmak ve yavruları büyütmek gibi işlere vakit ayırmadan zamanlarını daha fazla besin aramak ve yavrulamak için kullanabilmektedir. Ayrıca yumurtaları birkaç yuvaya birden dağıtarak rakunlar gibi tehditler tarafından yumurtaların yok edilmesi riskini de en aza indirebilmektedirler. Bu davranış şekli konak tür için zarar verici olduğundan genellikle parazit ve konak tür arasında bir evrimsel silahlanma yarışına neden olur.

<span class="mw-page-title-main">Konak (biyoloji)</span> başka bir organizmayı barındıran organizma

Biyolojide, daha küçük canlıları parazitizm, mutualism veya kommensalism gibi simbiyotik bir ilişki içerisinde vücudunda barındıran canlılara konak denir. Konak canlı, misafirine genellikle besin ve barınma imkanı sağlar. Virüslerin konak hücreleri, köklerinde azot bağlayan bakterileri barındıran baklagiller ve parazit kurtlara konak sağlayan hayvanlar örnek olarak sayılabilir. Botanikte daha spesifik bir örnek ise, bir tür ektoparazit olan mikropredatörlere besin kaynağı sağlayan konak bitkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Dağ baştankarası</span>

Dağ baştankarası, Paridae adlı baştankara familyasından olan bir ötücü kuştur. Ilıman ve yarı arktik Avrupa ve Palearktik biyocoğrafik bölgesi boyunca yayılım göstermektedir ve yaygın görülen yerleşik üreyen bir türdür. Başı ve boğazının üst bölümü siyah olmakla birlikte tüyleri gri-kahverengi ve kirli beyaz renklerindedir. Kozalaklı ağaçlar konusunda yakın akrabası kayın baştankarasına göre daha çok uzmanlaşmıştır. Yerleşik bir türdür ve bu türün çoğu bireyi göç etmemektedir.

<i>Ceratophyllus fringillae</i>

Ceratophyllus fringillae, Ceratophyllus cinsine bağlı bir böcek türüdür. 1856'da Francis Walker tarafından tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kedi sağlığı</span>

Evcil kedilerin sağlığı, veteriner tıpta iyi çalışılmış bir alandır.
Konular arasında bulaşıcı hastalıkları, genetik hastalıkları ve bu hastalıkların önlenmesini; diyeti, beslenmeyi ve kısırlaştırma gibi cerrahi işlemleri içerir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.