İçeriğe atla

Cep telefonu

Cep telefonlarının evrimi
2000'li yılların başlarından çeşitli cep telefonları. Hızlı bir evrim geçiren cep telefonları günümüzde renkli ekranlı ve harici antensizdir.

Cep telefonu, kolayca taşınabilen, geniş kapsama alanlı, kablosuz telefon sistemini kullanan bir iletişim ve multimedya aygıtı.

Cep telefonu ile sağlanan hizmetler, telefon modeline ve servis sağlayıcıya göre değişmekle beraber en yaygın olarak kullanılanları, sesli görüşme ve kısa mesaj hizmetidir. Sesli ve yazılı görüşmenin yanı sıra görüntülü görüşme, görüntülü mesaj, müzikçalar, video oyunları, internet, veri transferi ve hatta ofis uygulamaları gibi tüm diğer bilgisayar işlevlerini kullanıcısına ulaştırabilir.

Cep telefonları internet ve telefon bankacılığı hizmetlerinde de kullanılabilir. Paypal gibi çevrimiçi hesapları kullanarak, sms aracılığıyla, satın alınan mal ve hizmetlerin ücretlerinin ödenmesi amacıyla kullanılabilir. Türkiye'de ilk cep telefonu görüşmesi 23 Şubat 1994 günü gerçekleştirilmiştir.

Çeşitleri

Teknolojideki gelişmeler sonucu her geçen gün yeni cep telefonu modelleri çıkmaktadır. Bu modeller zaman zaman farklı grupların özelliklerini de barındırdığı için tam bir sınıflandırma yapmak mümkün değildir. Cep telefonları genel bir sınıflamayla başlıca şu gruplara ayrılır:

Veri girişine göre

Tuş takımlı: Tuş takımlı telefonlar karakter girişi ve menü seçimleri için fiziksel butonlara sahiptir. Başlıca iki gruba ayrılır:

  • Alfanümerik: Alfanümerik tuşlarda genellikle 0-9 arası rakamları ihtiva eden tuşlar ve bu tuşlara atanmış belirli harfler bulunur. Farklı karakterlere ulaşmak için aynı tuşa birden fazla kez basılması gerekebilir.
  • Klavyeli: Klavyeli telefonlarda genellikle tüm harfleri ve rakamları kapsayan bir klavye bulunur.

Dokunmatik: Bu tür telefonlarda dokunmatik ekran ya da dokunmatik padlara parmaklar veya özel kalemlerle dokunarak veri girişi yapılabilir.

Bazı telefon modellerinde dokunmatik ekran ve tuş takımı bir arada bulunur.

Gövdesine göre

Normal (düz): Normal veya düz telefonlar, sadece ekrana veya ekran ile aynı düzlemde bulunan bir tuş takımına sahiptir. Tuş takımını ya da ekranı kaplayan, koruyan herhangi bir parça ihtiva etmez. İlk cep telefonları modellerinin tamamı bu şekildedir. Tuş kilidini aktif hale getirmek için genellikle birkaç tuştan oluşan bir kombinasyonu kullanmak gerekir.

Kapaklı: Kapaklı cep telefonlarında (İngilizce: flip phone) tuş takımını, ekranı veya her ikisini birden kaplayan koruyucu bir kapak bulunur. Genellikle bir çift menteşe etrafında dönen kapak, elle veya bir düğme yardımı ile açılıp kapanır. Kapaklı cep telefonlarında ekran ve tuş takımı dış etkenlerden korunurken, tuş kilidi kullanımına da gerek kalmaz.

Kızaklı (kayan kapaklı veya kaydıraklı): Kızaklı telefonlar (İngilizce: slide phone), genellikle bir çift kızak üzerinde hareket eden iki parçadan oluşur. Üstteki parça sadece ekranı, birkaç önemli tuşu ya da her ikisini birden ihtiva eder. Alttaki parça ise genellikle tuş takımını ihtiva eder. Kızaklı cep telefonlarında, genellikle, tuş kilidini açmak için üstteki parçayı kaydırmak yeterlidir.

Cep telefonu aparatları

Simkart

Tipik bir simkartın her iki yüzü
Ana madde: Simkart

Simkart, cep telefonlarının servis sağlayıcının telefon hizmetinden yararlanmasını sağlayan ve kimlik bilgilerini barındıran bir mikroçiptir. Simkart sözcüğü, İngilizce Subscriber Identity Module (Abone Kimlik Modülü) sözcüklerinin baş harfleri ile kart sözcüğünün birleşmesinden meydana gelmiştir. Simkart cep telefonunun içine yerleştirilir. Çıkarıldığında cep telefonundan normal aramalar yapılamaz. Sim kartsız bir cep telefonu ile sadece acil servisler aranılabilir. Simkart başka bir telefona takıldığında eğer yeni telefon farklı simkartlara kilitli değilse normal şekilde çalışır.

Pil

Nokia 3310'a ait Lityum iyon bir pil.

Günümüzdeki cep telefonlarında yaygın olarak şarj edilebilir lityum iyon piller kullanılır. Pilin ömrü telefon modeline, özelliklerine ve kullanıcının alışkanlıklarına göre farklılık gösterir. Cep telefonlarının şarj edilme ihtiyacını minimuma indirmek veya tamamen ortadan kaldırmak için güneş enerjisi ile çalışan cep telefonları üretimi konusunda yoğun çalışmalar yapılmaktadır.[1]

Anten

Cep telefonlarında sinyalleri daha iyi yakalayabilmek için antene ihtiyaç vardır. İlk modellerde genellikle harici bir anten bulunurken, gelişmiş modellerde harici anten yerine dahili anten bulunur. Modern telefonlarda, SAR etkisini azaltmak amacıyla dahili antenler kullanıcının kulak hizasına gelmeyecek şekilde genellikle cihazın alt kısımlarında konumlandırılırlar.

Tarihçe

Cep telefonunun mucidi Amerikalı John Francis Mitchell ve Martin Cooper'dır.[2] Motorola şirketinde mühendis olarak çalışırken 1973'te ilk cep telefonunu geliştiren Martin Cooper, "İlk cep telefonları bir kilodan ağırdı, bataryası 20 dakikadan fazla dayanmıyordu, ancak bu telefonların uzun süre elde tutulmaması açısından iyiydi" demiştir.[3]

Zararları

Cep telefonlarının tüm zararları kapsamlı olarak incelenememiştir. Tüm zararlarının ve insanlar üzerindeki etkilerinin daha detaylı incelenebilmesi için daha uzun bir zaman dilimine ihtiyaç duyulmaktadır.

Kanser ve beyin hücrelerine etkisi

Finlandiya'da insan hücreleriyle ve canlı farelerle yapılan iki yıllık bir deneyin sonuçlarına göre cep telefonları zararlı maddelerin beyine kan yolu ile girmesini engelleyen kan bariyerlerine zarar vermektedir. Küçülen bariyerler beyne ulaşan zararlı molekülleri filtreleme görevini tam olarak yerine getirememektedir.[4]

Selçuk Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, cep telefonu kullanımı alzheimer ve parkinson gibi hastalıkların oluşma riskini artırmaktadır.[5]

Cep telefonu ve kanser arasındaki ilişkiyi araştıran günümüze kadarki en kapsamlı çalışma Danimarka'da yapılmıştır. Aralarında 10 yıldan fazladır cep telefonu kullanan kişilerin de bulunduğu 420 bin kişinin katıldığı bu araştırma da cep telefonu ile hiçbir kanser tipi arasında bağlantı kurulamamıştır.[6] Bunun haricindeki araştırmaların çoğunda da cep telefonunun kanser riskini artırdığına dair bir bulguya ulaşılamamıştır.[6] Birkaç araştırmada, beyin kanseri olan kimselerde cep telefonu kullanılan tarafta kanser gelişme riskinin yüksek olduğunu gösteren bulgular elde edilmiştir. Ancak aynı kimselerin beyninin diğer yarısında kanser gelişme riskinin de düştüğü gözlenmiştir.[6]

Bununla birlikte birçok kanser türünün vücutta oluşumu on yıldan fazla sürdüğü için, kablosuz telefonların özellikle insanlarda kanserojen etkisinin tam olarak incelenebilmesi uzun zaman gerekmekte ve deneklerin kablosuz telefonları bu süre zarfında yoğun olarak kullanan kimseler olması gerekmektedir.[7] İsviçre'nin Orebro Üniversitesi'nden Profesör Kjell Hansson Mild, birçok resmi raporun kablosuz telefonların zararsız olduğunu söylemesini çok tuhaf bulduğunu, on yıldan fazla kablosuz telefon kullanımının vücutta değişikliklere neden olduğunu gösteren güçlü bulguların bulunduğunu belirtmiştir.[7]

Baş ağrısı, görme ve işitmeye etkileri

Oyun, SMS gibi görsel öğelerinin uzun süre kullanımı göz yorulmasına ve baş ağrısına neden olabilir. Aynı şekilde sesli öğelerinin uzun süre, yüksek ayarda ve özellikle kulaklık ile kullanımı geçici ve kalıcı işitme kayıplarına ve baş ağrısına neden olabilir.

Dikkat kaybı

İngiltere'de yapılan bir araştırmaya göre direksiyon başında cep telefonu kullanımı dikkati %30 oranında azaltmaktadır. Bu etki yasaların izin verdiği maksimum alkol miktarının yaptığı etkiden daha fazladır.[8] Birçok ülkede direksiyon başındayken elde cep telefonu kullanımı kanunen yasaktır. Yasalarda yapılan son değişikliklerle "ahizesiz" (İngilizce: hands-free) kullanım da yasaklanmaya çalışılmaktadır.

Zararlarından korunma yolları

Cep telefonlarından tamamen uzak durmak pek mümkün görünmese de basit önlemlerle muhtemel zararları minimuma indirilebilir. İş makinası ve taşıt kullanırken cep telefonu kullanımından kaçınılmalı, yüksek ses ayarında ve uzun süre kullanılmamalı, çok gerekli olmadıkça hamile bayanlar ve çocuklar tarafından kullanılmamalıdır.

Selçuk Üniversitesi'ndeki bir araştırmanın sonuçlarına göre, kulaklık ve mikrofon seti kullananların yaklaşık yüzde 80'inde, cep telefonundan kaynaklanan sorunların görülmediği ortaya çıkmıştır. Bir diğer sonuca göre ise telefondan tam sinyal alınamıyorsa, cihaz daha fazla elektromanyetik dalga yayacağı için konuşmanın kısa tutulması tavsiye edilmektedir.[5]

2001 yılından itibaren vücut tarafından absorbe edilen elektromanyetik dalga miktarı birimi (Specific Absorption Rate [SAR]) Avrupa'da standart hale getirilmiştir.[9] Birçok ülkede cep telefonu üreticileri SAR bilgisini tüketiciye vermek zorundadır. Düşük SAR'lı bir telefon modeli seçmek cep telefonlarının muhtemel kanserojen etkilerinden korunmada etkili olabilir.

Kimyasal maddelerin doğaya vereceği zararları minimuma indirmek için ömrünü tamamlayan cep telefonları doğaya terkedilmemeli, geri dönüşüm yapılmalıdır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Solar powered mobile phones. Is this the end of the charger? uswitch.com. Erişim: 29 Şubat 2012.
  2. ^ "Who invented the cell phone?". 23 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2017. 
  3. ^ "Cep telefonunu icat eden Martin Cooper'ın kafası karışık". 6 Kasım 2009. 6 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2017. 
  4. ^ BBC News 19.06.2002 11 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  5. ^ a b Cep Telefonunun Zararlarından Korunun 17 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TRT.Haber. Erişim: 16 Ağustos 2009
  6. ^ a b c Mobil telefonlar ve kanser 7 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. CanserResearchUK.org
  7. ^ a b Rapora göre, kablosuz telefonlar tehlikelidir 24 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Personal Computer World
  8. ^ BBC News 25.03.2002 1 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  9. ^ Cep telefonları ve sağlık 19 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Birleşik Krallık Sağlık Bakanlığı (pdf) (İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cep bilgisayarı</span>

Cep bilgisayarı - PDA, taşınabilir küçük cep bilgisayarları.

<span class="mw-page-title-main">Nokia 1100</span>

Nokia 1100, Nokia firması tarafından üretilmiş bir seri 30 sistemli cep telefonudur. 200 milyonun üzerindeki satışla iPod'u, Motorola Razr'ı(50 milyon), LG Chocolate'yi ve Sony Playstation 2'yi geçmiştir. 2003'ün sonunda piyasaya sürülmesinden bu yana 250 milyondan fazla 1100 satışa sunuldu, dünyanın en çok satan el cihazı ve o zamanlar dünyanın en çok satan tüketici elektroniği cihazı oldu. Model 2009 yılında sonlandırıldı.

Akıllı telefon, cep telefonunun sağladığı klasik özelliklere, bilgisayar dünyasının bir ürünü olan PDA’lerin özelliklerinin de eklenmesiyle tasarlanan gelişmiş mobil iletişim cihazıdır. Akıllı telefonlarda mobil işletim sistemleri bulunur bu sayede birçok farklı amaç için daha aktif bir şekilde kullanılabilir ve neredeyse her iş için bir uygulama bulunabilir.

Tuş kilidi, çeşitli elektronik aletlerde tuşlara yanlışlıkla basılmasını önlemek amacıyla oluşturulmuş koruma sistemi. Tuş kilitleri bazen ayrı bir düğme olabileceği gibi bazen de çeşitli rakamların kombinasyonu şeklinde olabilir.

Form faktör, bir cep telefonunun boyut, şekil ve stilinin yanı sıra, ana bileşenlerin yerleşimi ve konumunu ifade eder. Kalıp telefonlar, kaydıraklı telefonlar ve kapaklı telefonlar gibi üç ana form faktörü yanı sıra, bu formların alt kategorileri ve bazı atipik formlar vardır.

Kilit ekranı çeşitli işletim sistemleri tarafından kullanılan bir bilgisayar kullanıcı arabirimi öğesidir. Kullanıcı şifre girerek, belirli bir tuş kombinasyonu veya bir cihazın dokunmatik ekranını kullanarak belli bir hareketi gerçekleştirme gibi işlem gerçekleştirir ve bir cihaza anında erişim sağlar. PC işletim sistemlerinde bulunan birçok kilit işlevi yalnızca bir giriş ekranı kullanırken, mobil cihazlarda kilit ekranları çoğu zaman telefonun kilidini açmanın ötesinde daha fazla işlevsellik sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Kapaklı telefon</span>

Kapaklı telefon, iki veya daha fazla bölümde bir menteşe ile katlanan bir cep telefonu form faktör özellikli telefondur. Menteşe uzun kenardaysa, cihazın kapaklı olarak adlandırılması daha olasıdır.. Kılıf açıkken, telefon kullanılmaya hazır hale gelir. Kızaklı telefon gibi, arabirim parçaları kapanırken olduğundan daha fazla yüzey alanı sunan kapakçıkın içinde tutulur. Tuşlar ve ekran gibi arayüz bileşenleri, kilit kapatıldığında korunur, cihazı daha kısa veya daha dar bir hale getirir ve cihazın taşınmasını kolaylaştırır. Kapaklı dizaynın bir dezavantajı yorulma veya arıza olma eğilimi olan bağlantı menteşesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kızaklı telefon</span> telefon biçimi

Kızaklı telefon, bir cep telefonu form faktör özellikli telefondur. İki, bazen daha fazla raylar üzerinde birbirinin üzerinden kayan bölümlerden oluşur. Kaydırıcının iki parçası vardır, ancak aynı eksende sabitlenmez, fakat paralel düzlemlerde bulunurlar. Bu düzlemlerde birbirlerine göre genellikle yalnızca bir yönde hareket etmelerini sağlayan "kayar" özel mekanizması ile bağlanırlar. Çoğu zaman telefonun ön üst kısmında bir ekran, bir hoparlör ve az sayıda kontrol düğmesi vardır. Kullanıcı bu düğme sayesinde çağrıya hızlı bir şekilde cevap verebilir ve ayrıca telefonunun gerekli işlevlerine hızlı bir şekilde erişebilir. Alt kısımda genellikle bir pil, temel elektronik bileşenler ve ön paneldeki kontrol düğmeleri yetersiz olduğunda kullanılan sayısal tuş takımı bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tüketici elektroniği</span>

Tüketici elektroniği, genel olarak evlerde günlük kullanıma yönelik elektronik veya dijital ürünlerdir. Genellikle, inovasyonlar, eğlence için kullanılan cihazlar, gadget, aksesuar, haberleşme ile ev ofisi ürünlerini kapsamaktadır.

Celkon Mobiles Hindistan'da Haydarabad merkezli bir cep telefonu üretim şirketidir. Cep telefonları, Tablet PC'lerin ve kablosuz teknolojilerin geliştirilmesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">HTC S730</span>

HTC S730 HTC tarafından Haziran 2007 yılında üretilmiş bir kızaklı Windows Mobile aygıtıdır. Windows Mobile 5.0 ile değil, Windows Mobile 6.0 Standard sürümü ile çalışıyor. Model tuş takımı ve genişletilebilir Q klavye (QWERTY) ile geldi.

<span class="mw-page-title-main">Palm Treo Pro</span>

Palm Treo Pro 5 Ocak 2009 yılında hem GSM, hem de CDMA'da sunulan, Palm Treo ailesine ait bir kombinasyon PDA / cep telefonu. Palm'ın dördüncü Windows Mobile sistemli Treo'sudur. Kısa süren Sprint taşıyıcılı Palm Treo 800w'nin yerini aldı. Windows Mobile 6.1 Professional sistemlidir.

<span class="mw-page-title-main">Nokia Asha 303</span>

Nokia Asha 303, Nokia tarafından üretilmiş Nokia Asha serisi ve Seri 40 sistemi'ne mensup bir bir QWERTY cep telefonudur. "Bağlanın. Sosyal olun. Eğlenin." sloganı ile yapıldı. Londra'daki Nokia World 2011'de üç Asha telefonu olan Nokia Asha 200/201, Nokia Asha 201 ve Nokia Asha 300 ile birlikte ilan edildi. 303, Asha ailesinin amiral gemisi olarak kabul edildi. Nokia X3-02 ve Nokia Asha 302 modelinin yerini aldı. Ardılı ise Nokia Asha 311-dir. Temel özellikleri QWERTY klavye ve kapasitif dokunmatik ekran, Pentaband 3G radyo, 3G üzerinden SIP VoIP ve Wi-Fi ve daha önce hiç Series 40 telefonunda görülmemiş olan Angry Birds'i oynama özelliği idi. Nokia Asha 303, herhangi bölgeye pazarlandığına bağlı olarak bir dizi dilde mevcuttur. Güney Asya'da satılan modeller en az sekiz dili desteklemektedir: İngilizce, Hintçe, Gujarati, Marathi, Tamil, Kannada, Telugu ve Malayalam.

Nokia Asha 310, Nokia tarafından üretilmiş Nokia Asha serisi ve Seri 40 sistemi'ne mensup cep telefonudur. Mart 2013'te serbest bırakıldı. Çift abone kimlik modülü (SIM) yuvaları ve Wi-Fi bağlantısı ile Asha telefon serisinde ilk oldu. Yeni Android cihazlarla rekabet edebilmek için Asha serisinin yenilenmesi oldu. Dokunmatik ekrana sahip, 2 veya 4 GB'lık bir mikro SD kartı ile birlikte geldi, 64 MB RAM, 2 MP kamera ve bekleme modunda 600 saate kadar sürebilen bir pille çalışıyor. Telefon 54 saate kadar müzik çalabilir veya 9 saate kadar video oynatabilir ve maksimum 17 saat konuşma süresi (2G) gösterebilir. Nokia Asha 205 modelinin ardılıdır.

<span class="mw-page-title-main">HTC Wizard</span>

HTC Wizard, Ekim 2005 yılında HTC tarafından üretilen, İnternet kullanan bir Windows Mobile sistemli Cep bilgisayarı (PDA) modelidir. Microsoft Windows Mobile 5.0 Pocket PC'yi çalıştırıyor. Sol tarafta kaydırılmış QWERTY klavye bulunan dokunmatik ekrana sahiptir. Wizardın işlevleri, yazılı mesajlaşma ve multimedya mesajlaşmasına ek olarak bir kameralı telefonun ve portatif bir medya oynatıcının işlevlerini içerir. Ayrıca, e-posta, anında mesajlaşma, web tarama ve yerel Wi-Fi bağlantısı da dahil olmak üzere İnternet hizmetleri sunmaktadır. GPRS ve EDGE özellikli dört bantlı bir GSM telefonudur. Kasanın tasarımında, klavyede ve araçüstü bir kameranın varlığından farklı varyantlar var. AT & T / Cingular'da Wizard, AT & T / Cingular 8525 olarak bilinen HTC TyTN tarafından takip edildi. T-Mobile USA'da ise Wizard, T-Mobile Wing olarak bilinen HTC P4350 ile değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Ericsson R380</span>

Ericsson R380 2000 yılında Ericsson'un bir yan kuruluşu olan Ericsson Mobile Communications tarafından yapılan bir GSM cep telefonuydu. Cep telefonu ve cep bilgisayarının (PDA) işlevlerini birleştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Samsung SPH-i500</span>

Samsung SPH-i500 Samsung Electronics tarafından üretilen bir Palm OS tabanlı akıllı telefondu. Samsung SPH-i330 modelinin devamı oldu. Haziran ayında CommunicAsia 2002'de önizleme yapıldı ve o yıl başlatıldı. Daha sonra Ağustos 2005'te kullanımdan kaldırılmıştır. Amerika Birleşik Devletleri'nde Sprint'in cep telefonu şebekesinde kullanılmak üzere pazarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nokia 9210 Communicator</span>

Nokia 9210 Communicator Nokia tarafından 21 Kasım 2000 yılında piyasaya sunulan Nokia Communicator ailesine ait akıllı telefon. Seri 80 sisteminde çalıştı. Kapaklı telefon'dur ve enine açılır. Nokia 9110 Communicator modelinin 2. nesli oldu. Cihazın ardılı olarak Nokia 9300 ve Nokia 9500 Communicator geldi.

<span class="mw-page-title-main">Nokia 2010</span> 1994 cep telefonu modeli

Nokia 2010, Nokia Corporation'ın Ocak 1994'te satışa sunduğu cep telefonudur. Nokia 1011 modelinin devamı, Nokia 2110 ve Nokia 1610 modellerin öncülüdür. O sırada Nokia Cep Telefonları yöneticisi Matti Makkonen'e göre, Nokia 2010, mesajların kolayca yazılmasını sağlayan ilk cep telefonu oldu.

<span class="mw-page-title-main">Smartbook</span>

Bir smartbook, 2009 ve 2010 yılları arasında üretilen bir akıllı telefon ve netbook bilgisayarın bazı özelliklerini birleştiren bir mobil cihaz sınıfıydı. Smartbooklar, her gün açık, gün boyu pil ömrü, 3G, Wi-Fi bağlantısı ve GPS, 5 ila 10 inç ekran boyutuna sahip bir dizüstü bilgisayar veya tablet bilgisayar tarzı gövdede gibi özelliklerle tanıtıldı. Fiziksel veya yumuşak bir dokunmatik ekran klavyesi var. Lenovo Skylight, Toshiba AC100, Chromebook gibi modeller var.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.