İçeriğe atla

Cep bilgisayarı

Windows Mobile 5.0 ile çalışan Eten M600 telefon-cep bilgisayarı

Cep bilgisayarı - PDA (Personal Data Assistant - Kişisel Veri Yardımcısı), taşınabilir küçük cep bilgisayarları.

Küçük boyutlu bu bilgisayarlarda isim ve adreslerin saklanabildiği bir veritabanı, not defteri ve iletişim kurmayı sağlayan bölümler yer alır. Gelişen elektronik ve bilgisayar teknolojisi cihazların boyutlarını küçültmüş ve özelliklerini arttırmıştır. Cep telefonu, video ve fotoğraf çekimi, GPS gibi özellikleri olan örneklerinin üretilmesi ile cep bilgisayarlarının kullanımı yaygınlaşmıştır.

Tarihçe

PDA kelimesi ile ilk kez 1993 yılında Apple şirketi tarafından üretilen Newton OS sistemli MessagePad cihazı için kullanılmıştır. Ancak Message Pad'dan önce de PDA özelliklerine sahip olduğu söylenebilecek cihazlar bulunmaktaydı (Psion ve Sharp Wizard gibi). PDA'ların yaygınlaşması Palm tarafından 1996'da üretilen Palm Pilot'la birlikte başladı. Palm'in ilk modeli, kısa sürede PDA pazarının en popüler ürünü haline geldi. 90'lı yılların sonunda Microsoft tarafından üretilen modeller ise Pocket PC (Cep Bilgisayarı) adı ile anılmaya başladı. Microsoft için ilk Pocket PC 2000 yılında HTC tarafından tasarlandı ve üretildi.

İlk Örnekler

Casio FX-880P

Cep bilgisayarlarının ilk örneklerinde; renksiz ekran, sınırlı işlem gücü ve düşük enerji tüketimleri sayesinde uzun pil ömrü özellikleri öne çıkar. Bu tür cihaz üretiminin öncülerinden Japon şirketi Casio'yu daha sonra birçok üretici takip etmiştir.

İşletim sistemi basit ve alete özeldir. Genelde telefon defteri, adres defteri olarak ya da hesap makinesi olarak kullanılır. Casio FX-880P, PB-1000 ve PB-2000C gibi BASIC, Prolog, CASL, Assembler ve C dillerinde programlanabilir örnekleri de üretilmiştir. PB-2000C farklı ROM modülleri takılarak programlama dilinin değiştirilebildiği tek Casio ürünü olmuştur. PB-2000C sonrasında üretilen FX-890 modelinde tüm diller ROM'un içinde hazır halde bulunmaktadır. PB-1000 ve PB-2000C modellerinde hafızadaki programlar, diğer ürünlerden farklı olarak bir dosya sistemi içinde saklanırlar. Böylelikle programların içinden dosya üretmek, ekran görüntülerini hafızada saklamak ve hafızadan geri okumak mümkün olmuştur. Bu özellikleri ile Casio zamanının ötesinde ürünler ortaya çıkarmıştır.

Palm ve türevleri

Palm Pilot 5000 modeli

Monokromik ile başlayan renkli ekranlar, artan işlem gücü, görece uzun pil suresi ile karakterize edilir. Pocket PC'lerin piyasaya girmesi ile rekabet sonucu ekran renklenmiş, işlem gücü artmıştır. Doğal olarak da pil ömru azalmıştır. PalmOS denilen özel bir işletim sistemi kullanmaktadır. Palm'dan sonra birçok firma da bu tarz cep bilgisayarı üretimine yeltenmiş ama başarılı olamamıştır. En son Sony bu tür cihazların üretimini durdurduğunu duyurmuştur

Pocket PC

Microsoft'un PocketPC işletim sisteminin desteği ile piyasada yer bulmuştur. Renkli ekran ve güclü işlemci, multimedya işlemlerine (video gösterme müzik çalma) navigasyon ve cep telefonu olarak kullanılabilmesi nedeni ile yoğun ilgiyle karşılanmıştır.

Yapı

Veri Girişi ve Kullanıcı Arayüzü

Tipik bir cep bilgisayarında veri girişi, duyarlı ekran üzerine kalem (stylus) ile veya sadece dokunmak sureti ile yapılır. 320x240 (QVGA), 640x480 (VGA) veya 800x480 (WVGA) piksel gibi çözünürlükteki duyarlı ekran sayesinde el yazısı veya ekran tuş takımı ile veri girişi yapılabilir. Ayrıca sesle komut alma gibi sabit görevleri algılayabilecek programlarda mevcuttur. Gelişen teknoloji ve günümüz kullanıcı isteklerine bağlı olarak yeni modellerde yer alan kayar klavyeler ile veri girişi daha da kolaylaştırılmıştır.

İletişim

Cep bilgisayarları, masa üstü bilgisayarlar veya diğer birimler ile USB üzerinden kablolu iletişim yapabilirler. Yeni nesil cihazlar Bluetooth veya Wi-Fi üzerinden ya da dahili GSM birimleri sayesinde bu protokol üzerinden kablosuz olarak da iletişim kurabilmektedir.

Cep bilgisayarları; Wi-Fi, GSM veya Bluetooth üzerinden internet bağlantısı kurabilirler. Dosya, doküman ya da e-posta alıp gönderme, internet sayfalarını görüntüleme gibi işlemleri yababilirler.

3G (3. Nesil) Görüntülü telefon görüşmeleri, EDGE, HSDPA 'da yeni teknoloji ile orataya konulmuş bağlantı seçenekleridir.

İşletim Sistemi

Cep bilgisayarları yaygın olarak Windows Mobile işletim sistemleri ile çalışırlar. Android, iOS, PalmOS gibi diğer mobil işletim sistemlerini kullanan cihazlar için tam bir Pocket PC tanımlaması yapılamamakla beraber farklı bir kategoride değerlendirilmektedir. 16 Şubat 2009'da Microsoft CEO'su Steve Ballmer Barselona'daki Mobile World Congress'de yaptığı açıklamada bu tarihten sonra Windows Mobile olarak geçen işletim sistemi isminin cihazlar ile bütünleştirilerek Windows Telefonu (Windows Phone) olarak anılacağını açıkladı.

Windows Mobile işletim sistemi sürümleri;

  • Windows CE Serisi
  • Windows Mobile 2002
  • Windows Mobile 2003
  • Windows Mobile 2003 SE (Second Edition)
  • Windows Mobile 5
  • Windows Mobile 6
  • Windows Mobile 6.1
  • Windows Mobile 6.5
  • Windows Mobile 6.5.3
  • Windows Phone 7
  • Windows Phone 7.5 Mango
  • Windows Phone 7.5 Refresh Tango
  • Windows Phone 8 Apollo
  • Windows Phone 8.1
  • Windows 10 Mobile

İşlevler

Cep bilgisayarlarında, uygun yazılım kullanarak neredeyse bir masa üstü bilgisayarında yapılabilen her işi yapabilmek olasıdır.

Sıradan bir cep bilgisayarında standart olan özellikler; not defteri, kelime işlemci (Pocket Word vb.), hesaplama tablosu (Pocket Excel vb.), hesap makinesi, zamanlayıcı, çoklu ortam oynatıcı (Windows Çoklu Ortam Oynatıcı vs.), resim gösterici olarak sıralanabilir.

Programlama

Yeni teknolojiler ile PocketPC, PDA gibi cihazlar mevcut sunucular ile veri alışverişinde kullanılarak çok kullanışlı hale gelmiştir.

Büyük işletmeler üretimlerini stoklarını müşteri ilişkilerini rahatlıkla takip edebilmektedir.

Bu tip cihazlara program hazırlamak için Appforge firmasının üretmiş olduğu visual studio.net ile birlikte çalışan crossfire kullanılabilir.

Not: Appforge firmasının sitesi oracle'a gitmektedir. http://www.appforge.com 6 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Windows Telefonları Resmi Sitesi 28 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Microsoft Windows Telefonu Resmi Blogu 6 Mayıs 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Windows Phone Uygulama Geliştiricileri Sitesi 18 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

Handspring PalmOS kullanan PDA'lar üretmiş olan bir firmadır. Firma Visor ve Treo serisi cihazları üretmiştir. Treo serisinin son cihazları halen popülerliğini korumaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Windows Mobile</span>

Windows Mobile, Microsoft şirketi tarafından PDA ve akıllı telefonlar gibi mobil cihazlar için tasarlanmış olan bir işletim sistemidir. C++ yazılımında yapılmış ve Windows CE sistemi çekirdeği üzerine temellendirilmiştir. Güncellenme yöntemi Windows Mobile 5.0-dən başlayarak AKU ile oluyor.

<span class="mw-page-title-main">Palm Treo</span>

Treo, ilk kez Handspring tarafından geliştirilen, artık Palm tarafından üretilen Palm OS ve Windows Mobile işletim sistemleri ile çalışan sürümleri bulunan akıllı telefon serisidir. Palm firması 5 Ocak 2006 tarihinde Windows Mobile kullanan ilk Treo modeli olan Treo700w'yu çıkarmıştır.

iPAQ

iPAQ Compaq tarafından Nisan 2000'de açılan bir Pocket PC ve kişisel dijital asistanı belirtir. Ad Compaq'ın önceki iPAQ Masaüstü Kişisel Bilgisayarlarından ödünç alındı. Önceleri Compaq firmasının "pocket computer", yani cep bilgisayarı markası olarak doğdu. Daha sonra HP (Hewlett-Packard) firmasının Compaq firmasını alması ile "HP ipaq" markası altında pek çok cep bilgisayarı modeli üretildi. Cihazlar Windows Mobile arayüzü kullanmaktadır. Buna ek olarak, bu aygıtların bazılarında da çalışan birkaç Linux dağıtımı bulunmaktadır. Daha önce, birimler modülerdi. Ünitenin etrafında bir kart okuyucu, kablosuz ağ, GPS ve hatta ekstra piller gibi işlevsellik katan, teknik olarak adı verilen ceketler "Sleeve" aksesuarları kullanıldı. IPAQ'lerin son sürümleri bu özelliklerin çoğunu temel cihaza entegre ettirir..

Akıllı telefon, cep telefonunun sağladığı klasik özelliklere, bilgisayar dünyasının bir ürünü olan PDA’lerin özelliklerinin de eklenmesiyle tasarlanan gelişmiş mobil iletişim cihazıdır. Akıllı telefonlarda mobil işletim sistemleri bulunur bu sayede birçok farklı amaç için daha aktif bir şekilde kullanılabilir ve neredeyse her iş için bir uygulama bulunabilir.

<span class="mw-page-title-main">Windows Mobile 2003</span>

Windows Mobile 2003 kod ismi "Ozone" Microsoft şirketinin Windows Mobile işletim sisteminin 3. sürümüdür. 23 Haziran 2003 tarihinde yayımlandı, Pocket PC 2000 ve Pocket PC 2002 sistemlerinden sonra "Windows Mobile" adlı ilk Microsoft işletim sistemi oldu. Windows CE 4.20 sistemine dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pocket PC 2002</span>

Pocket PC 2002 kod ismi "Merlin" Microsoft şirketinin Windows Mobile işletim sisteminin 2. sürümüdür. Ekim 2001'de serbest bırakıldı. Pocket PC 2000 gibi, Windows CE 3.0 tarafından desteklenmektedir. 240x320 çözürlüyün (QVGA) Pocket PC cihazları için başlıca hedef olmasına rağmen, Pocket PC 2002 sürümü Pocket PC telefonları ve ilk defa, akıllı telefonlar için kullanılan oldu. Bu Pocket PC 2002 cihazları çoğunlukla GSM cihazları idi. Estetik olarak, Pocket PC 2002 sonra yeni yayımlanan Windows XP tasarımına benzer olması gerekiyordu. Yeni programlar Gerçek zamanlı veri akışı özelliği ile, Windows Media Player 8, Dijital haklar yönetimi desteği ile MSN Messenger ve Microsoft Reader 2, eklendi veya güncellendi. Pocket Wordde bir yazım denetleyicisi ve kelime sayısı aracı içerir ve Pocket Outlook gelişdi. Bağlantı, Palm OS gibi Microsoft olmayan cihazlarda dosya gülmesi, Terminal Hizmetleri ve Sanal Özel Ağ desteği dahil ve klasörleri senkronize yeteneği ile geliştirildi. Diğer yükseltmelere Pocket Internet Explorerde tema desteği ile gelişmiş UI ve WAP yüklemeler dahil idi.

<span class="mw-page-title-main">Pocket PC 2000</span>

Pocket PC 2000 kod ismi "Rapier" Microsoft şirketinin Windows Mobile işletim sisteminin ilk sürümüdür. Windows CE 3.0 tarafından desteklenmektedir. Bu, daha sonra, Windows Mobile işletim sistemi olarak adlandırılan ilk sistem idi ve Palm-boyutlu PC işletim sistemi için bir halefi olması gerekiyordu. Geriye dönük uyumluluk Palm-boyutlu PC uygulamaları ile elde edilmiştir. Pocket PC 2000 sürümü Pocket PC cihazlar için esas amaçlandı, ancak birkaç Palm boyutlu PC cihazların da güncelleştirilmesi yeteneği vardı. Ayrıca, çeşitli Pocket PC 2000 telefonlar serbest bırakıldı, ancak Microsoft'un "Akıllı telefon" donanım platformu henüz oluşturulamadı. Bu sürümde desteklenen tek çözünürlük 240x320 (QVGA) idi. Çıkarılabilir depolama kartı formatları CompactFlash ve MultiMediaCard'ı desteklenmiştir. Şu anda Pocket PC cihazları belirli bir işlemci mimarisi ile standardize edilmemiştir. Sonuç olarak, Pocket PC 2000 birden fazla CPU mimarilerinde: SH-3, MIPS, ARM-de yayınlandı. Kızılötesi (IR) Dosya gülen yeteneği orijinal donanım özellikleri arasında yer aldı. Orijinal Pocket PC işletim sistemi Windows 98, Windows Me ve Windows 2000 işletim sistemlerinde benzer bir görünüme sahiptir. Pocket PC 2000 sürümü 10 Eylül 2007 tarihi itibarıyla desteklenmiyor.

<span class="mw-page-title-main">ActiveSync</span> Mobil veri senkronizasyon programı Microsoft tarafından geliştirildi

ActiveSync Microsoft tarafından geliştirilen 1996'da orijinal olarak piyasaya sürülen, Microsoft tarafından geliştirilen mobil bir veri senkronizasyon uygulamasıdır. Verileri avuçiçi cihazlar ve masaüstü bilgisayarlarla senkronize eder. Windows Görev Yöneticisi'nde, ilişkili işlem wcescomm.exe olarak adlandırılır.

Windows Mobile , Windows CE tabanlı Microsoft tarafından geliştirilen ve Pocket PC 2002-in sonrası ve Windows Phone'ın öncülü olan bir mobil işletim sistemidir. 2003 ve 2010 yılları arasında Pocket PC 2000, Pocket PC 2002, Windows Mobile 2003, Windows Mobile 5.0, Windows Mobile 6.0, Windows Mobile 6.1 ve Windows Mobile 6.5 sürümleri, ayrıca Windows Mobile çalıştıran yeni aygıtlar serbest bırakıldı. Pek çok farklı şirket, bu zaman aralığında Windows Mobile çalıştıran aygıtlar üretti..

<span class="mw-page-title-main">El bilgisayarı</span>

El bilgisayarı herhangi bir standart dizüstü bilgisayardan daha küçük bir form faktörü etrafında inşa edilmiş bir bilgisayardır. Bazen palmtop bilgisayar diye de anılır. Zamanında masaüstü IBM kişisel bilgisayarlarıyla uyumlu ilk elde taşınabilir cihaz 1989 tarihli Atari Portfolioydu. Diğer erken modeller 1989 yılında Poqet PC ve 1991 yılında Hewlett Packard'dan HP 95LX idi. Diğer DOS uyumlu taşınabilir bilgisayarlar da vardı. Bazı avuçiçi bilgisayarlar, Microsoft'un Windows CE işletim sistemini kullanmaktadır; bu terim, daha geniş ticari pazar tarafından piyasaya sürülen Windows CE cihazlarını kapsamaktadır.

Windows Mobile Smartphone Windows Mobile Standard işletim sistemini çalıştıran bir akıllı telefondur. Aygıtların donanım özellikleri "Windows Mobile Standard" olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Casio Cassiopeia</span>

Casio Cassiopeia Casio tarafından üretilen bir PDA markasıydı. Windows CE sistem'ini İşletim sistemi olarak kullandı. Casio, PDA'ların ilk üreticilerinden biriydi. Başlangıçta klavyeler ve gri tonlamalı ekranlara sahip küçük cep büyüklüğündeki bilgisayarlar geliştirdi ve daha sonra müşterinin talebine yanıt olarak daha küçük ünitelere taşındı.

<span class="mw-page-title-main">Palm PDA</span>

Palm PDA Palm OS sistemi'ni çalıştıran Kişisel Dijital Asistanlar (PDAs) serisi idi. 28 Nisan 2010 tarihinde, Hewlett-Packard şirketi'nin Palm'ı yaklaşık 1,2 milyar dolara alacağı bildirildi. HP, başlangıçta Palm markasını koruduğu halde, 9 Şubat 2011 tarihinde yapılan basın açıklamasında tüm yeni PDA cihazlarının Palm cihazları değil, HP cihazları olarak markalandığını açıkladı. TCL Corporation, Ocak 2015'te, 2014 yılının sonunda Palm'ın fikrî mülkiyetini HP'den satın aldığını, "Kitle fonlaması" ile yeni Palm akıllı telefonların geliştirilmesini planladığını açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">HP Jornada</span>

HP Jornada Hewlett-Packard tarafından üretilen bir dizi kişisel dijital asistan veya PDA'ydı. Jornada, Palm-boyutlu PC'leri, El bilgisayarı ve Cep bilgisayarı'nı içeren geniş bir ürün yelpazesine sahipti. İlk model 1998'de piyasaya çıkan 820 idi ve sonuncusu 2002'de Compaq ve HP'nin birleştiği zaman sunulan 928 modeliydi. Jornada hattı, daha popüler olan iPAQ modelli PDA'lar tarafından başarıyla sonuçlandı. Tüm Jornada modelleri, Windows CE tabanlı Microsoft İşletim Sistemlerini çalıştırdı.

<span class="mw-page-title-main">Samsung SPH-i300</span>

Samsung SPH-i300 Samsung tarafından üretilen erken bir Palm OS tabanlı akıllı telefondu. 2001 yılı civarında serbest bırakıldı. Amerika Birleşik Devletleri'nde Sprint'in cep telefonu şebekesinde kullanılmak üzere pazarlandı. ABD'de renkli bir ekranla ilk "PDA telefonu" idi. Cihazın ardılı Samsung SPH-i500 ve Samsung SPH-i550 modelleridir. Başka türevi olan Samsung SGH-i300 modeli ise Windows Mobile sistemlidir.

Samsung SGH-i300 Mart 2005 yılında Samsung Electronics tarafından CEBiT konferansında sunulan ve Windows Mobile işletim sistemine sahip bir cep telefonudur. Pocket PC 2002 değil, Windows Mobile 2003 sürümünde çalışır. Palm OS sistemli Samsung SPH-i300 modelinin türevidir. Model sabit disk gömülü dünyanın ilk akıllı telefonudur ve aynı zamanda Samsung'un Avrupa Birliği'nde ilk Windows Mobile akıllı telefonu olarak piyasaya sunulmuştur. Bu akıllı telefon projesinin kod adı Thor'du ve serisi Odin, Müzler de adlandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Samsung SPH-i700</span> Samsungun 2002de ürettiği akıllı telefon

Samsung SPH-i700 Samsung tarafından 2002 yılında üretilen bir Windows Mobile akıllı telefonudur. Kendi sınıfında diğerlerine kıyasla güçlü ve genişletilebilir bir ikinci nesil Pocket PC aygıtıdır. Bir yarı iletken ekran, bir VGA kamera, 300 MHz İşlemci içerir ve yetkili bir PDA yaparak SDIO'yu destekler. Bir kutu, bir stereo kulaklık-mikrofon, şarj ünitesi ve hem düzenli hem de genişletilmiş bir pil dahil olmak üzere eksiksiz bir aksesuar paketi içerir. Kablosuz radyonun güçlü sinyaller aldığı ve Verizon Express Ağında iyi ses kalitesi ve hızlı veri hızı sağladığı bildirildi.

<span class="mw-page-title-main">HTC Gene</span> Şubat 2007 yılında HTC tarafından üretilen bir Windows Mobile sistemli Cep bilgisayarı (PDA) modeli

HTC Gene, Şubat 2007 yılında HTC tarafından üretilen bir Windows Mobile sistemli Cep bilgisayarı (PDA) modelidir. 200 MHz TI OMAP 850 işlemci kullanıyor. HTC Gene P3400i için Microsoft Windows Mobile 6.0 Professional ve HTC Gene P3400 işletim sistemi için Microsoft Windows Mobile 5.0 Pocket PC'yi çalıştırıyor. 65K renkleri ve 2 megapiksel kameralı TFT dayanıklı dokunmatik ekran içerir. Bu telefonun taşıyıcıya bağlı isimleri Dopod D600'ü içerir. Aynı zamanda cihazlar farklı ROM güncellemeleri ile Windows Mobile 6.1 ve Windows Mobile 6.5 sürümlerine yükseltilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Mobil bilgisayarlarlar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu, bir mobil bilgisayar listeleridir.