İçeriğe atla

Cemil Topuzlu

Cemil Topuzlu
Doğum18 Mart 1866
Salacak, Üsküdar
Ölüm25 Ocak 1958
Defin yeriZincirlikuyu Mezarlığı
MeslekHekim ve yönetici
Tanınma nedeniEski İstanbul belediye başkanı

Cemil Topuzlu (18 Mart 1866 - 25 Ocak 1958), Türkiye'de modern cerrahinin kurucusu hekim, yönetici ve İstanbul eski Belediye Başkanı.

Yaşamı

Üsküdar, Salacak Mahallesi'nde dünyaya gelmiştir. Babası İskeçeli, Topuzlu oğullarından Yusuf Ziya Paşa'dır. Annesi Siruzi-zade Kazasker Hacı Tahir Efendi'nin kızıdır ve genç yaşta veremden ölmüştür.

Üsküdar'da Paşakapısı Askeri Rüştiyesi'nde, bir süre Mekteb-i Sultani'de ve sonrasında babasının Şam'a memuriyeti nedeniyle Şam Askeri Rüştiyesi'nde okumuş, 1880 yılında mezun olmuştur. 1881'de Kuleli'deki Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye İdadisi'ni, 1886'da ise Gülhane'deki Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'yi (Mekteb-i Tıbbıye-i Askeriye) bitirdi ve yirmi yaşında yüzbaşı rütbesiyle doktorluk diploması aldı. Diploma numarası 1101'dir. 15 Eylül 1887'de cerrahi uzmanlığı için Fransa'ya (Paris) gönderildi. Üç yıl Paris'te St. Louis Hastanesi'nde asistan olarak çalıştı. 1890'da İstanbul'a döndü ve Haydarpaşa Askeri Hastanesi'nin Hariciye bölümü şefliğine atandı. Ertesi yıl Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'de müderris yardımcısı olarak ders vermeye başladı. Gene 1891 yılında Şeyhülislam Cemaleddin Efendi’nin kızı Ayşe Aliye ile evlendi.[1] 1894'te de müderris oldu. Zeynep Kamil Hastanesi'ni yeniden düzenledi ve ilk özel hastane olarak hizmete açtı. Şişli Etfal Hastanesi'nde çalıştı, II. Abdülhamid'in saray cerrahlığını yaptı. 1905'te II. Abdülhamid tarafından rütbesi müşirliğe yükseltildi. 1908 yılında II. Meşrutiyet'in ilanından sonra 1909’da çıkarılan Tasfiye-i Rüteb kanunuyla rütbesi miralaylığa indirilince askerlikten ayrıldı.

Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane ile Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye'nin birleştirilerek 1909-10'da Tıp Fakültesi adı altında öğretime geçmesini sağladı; kendisi de bu fakültenin başına getirildi. Rumeli yakasına taşınmasına karşı çıkarak görevinden ayrıldı. 1912'de İstanbul şehremini (belediye başkanı) seçildi. I. Dünya Savaşı yıllarını Cenevre'de geçirdi. İstanbul'a döndükten sonra Mayıs 1919'da ikinci kez İstanbul şehremini seçildi. 20 Mayıs 1919 'da kurulan İngiliz Muhipleri cemiyetinin önde gelen üyeleri arasında yer aldı.[2] Ertesi yıl görevinden ayrıldıktan sonra bir süre Damat Ferid Paşa kabinesinde Nafia Nazırı oldu. Daha sonra hakkında kovuşturma açılacağını öğrenince Fransa'ya gitti. 1924'te Türkiye'ye döndükten sonra resmî görev almadı ve yalnız mesleğiyle ilgili çalışmalar yaptı.

Vefat ettiği yıl olan 1958'de adı Harbiye Açıkhava Tiyatrosu'na verildi.

Eserleri

  • Seririyat-ı Cerrahiye (1895); Cerrahî Poliklinik
  • Sutures de plaies arterielles (1897); Atardamar Yaralarında Dikiş
  • Memoires et observations medicales (1905); Anılar ve Tıbbî Gözlemler
  • 32 Sene Evvelki, Bugünkü, Yarınki İstanbul (1944)
  • 80 Yıllık Hatıralarım (1951)

Galeri

  • 11 Ocak 1933 tarihli Cumhuriyet gazetesinde Operatör Cemil Paşa
    11 Ocak 1933 tarihli Cumhuriyet gazetesinde Operatör Cemil Paşa
  • Cemil Topuzlu'nun Zincirlikuyu Mezarlığı'nda yer alan mezarı
    Cemil Topuzlu'nun Zincirlikuyu Mezarlığı'nda yer alan mezarı
  • Fenerbahçe, Kadıköy'de adının verildiği caddeye ait bir tabela
    Fenerbahçe, Kadıköy'de adının verildiği caddeye ait bir tabela

Kaynakça

  1. ^ "Şeyhülislam Torunu Türkan Saylan". 27 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2010. 
  2. ^ Temuçin Faik Ertan. Başlangıcından Günümüze Türkiye Cumhuriyeti Tarihi. Siyasal Kitabevi. s. 84. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
Tevfik Bey		İstanbul Şehremini
18 Ağustos 1912 - 7 Kasım 1914 		Sonra gelen:
İsmet Bey
Önce gelen:
Sezai Bey		İstanbul Şehremini
28 Ağustos 1918 - 15 Aralık 1918 		Sonra gelen:
Yusuf Ziya Bey
Önce gelen:
Yusuf Ziya Bey		İstanbul Şehremini
5 Mayıs 1919 - 28 Şubat 1920 		Sonra gelen:
Hayreddin Nedim Bey

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi</span> Sağlık Bakanlığına bağlı bir hastane

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi (GEAH) veya eski adıyla Gülhane Askerî Tıp Akademisi (GATA), II. Abdülhamit tarafından 1898 yılında İstanbul'da Gülhane Seririyat Hastanesi olarak kurulmuş olup günümüzde Etlik, Keçiören'de Eğitim ve Araştırma Hastanesi olarak devam etmektedir.

Es-Seyyid Medenî Mehmed Nuri Efendi, Osmanlı İmparatorluğu'nun son şeyhülislamıdır.

Tıphane, Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane veya Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, kökü Osmanlı Padişahı II. Mahmud'un 14 Mart 1827'de açtığı Tıphaneye uzanan Türkiye tarihindeki ilk tıp fakültesidir. Bugünkü İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi ve İstanbul Tıp Fakültesinin Osmanlı'nın son dönemlerindeki adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Emin Erkul</span>

Emin Erkul, tıp doktoru, Kuvâ-yi Milliyeci ve siyaset adamı. "Kalpaklı Emin Bey" ve "Şehremini Emin Bey" olarak da tanınır. İstanbul'un, Cumhuriyet döneminde atanan ilk şehreminidir.

<span class="mw-page-title-main">Rıdvan İsmail Paşa</span>

Rıdvan İsmail Paşa, Osmanlı devlet adamı. 1890 ve 1906 yılları arasında İstanbul şehremini olarak görev yapmıştır. İstanbul'un en uzun süre görev yapan belediye başkanlarından biri olan Rıdvan İsmail, 1906'da kendisine yapılan bir suikast sonucunda öldü.

Mehmed Feyzullah Efendi, Osmanlı Devleti şeyhülislamı, kazasker, müderris, şehzade hocası, padişah danışmanı.

<span class="mw-page-title-main">Şemsipaşa İlköğretim Okulu</span>

Şemsipaşa İlköğretim Okulu, 1758 yılında Üsküdar'da açılan, İstanbul'un en eski ilköğretim okuludur. Ayazma Camii'nin karşısındadır. Aziz Mahmud Hüdayi Mahallesi'nde bulunmaktadır.

Mehmed Memduh Bey, Osmanlı'nın son dönemlerinde önemli görevlerde bulunmuş bürokrat, hakim, savcı, akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Spiridon Mavroyeni Paşa</span>

Ispiro Mavroyani veya Spiridon Mavroyeni Paşa, Osmanlı padişahı II. Abdülhamit'in özel hekimi, Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane hocası, Cemiyet-i Tıbbiye-i Şahane başkanı ve Meclis-i Ayan üyesiydi.

Mustafa Hayrullah Diker, Türk doktor, asker, akademisyen, siyasetçi.

Ahmed Muhtar Molla Bey Efendi (1807-1882) Abdülaziz ve II. Abdülhamit dönemlerinde 2 kez Osmanlı Devleti'nin şeyhülislamı olarak görev yapmış bir din adamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Müderris Abdülbaki Efendi Camii</span> camii

Müderris Abdülbaki Efendi Camii ya da Baki Efendi Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinin Sultantepe Mahallesi'nde yer alan, Osmanlı Dönemi'nden kalma tarihi bir camidir. Aziz Mahmud Hüdayi'nın damadı ve Tiryaki Hasan Paşa'nın oğlu olan İzmir ve Halep kadısı Müderris Abdülbaki Efendi tarafından yaptırılmıştır. Yapımına 1644 yılında başlanan cami aynı yılda ibadete açılmıştır. Cami mimari olarak Osmanlı esintilerini yansıtmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'nda eğitim</span> Osmanlı Devletinde eğitim sistemi

Osmanlı İmparatorluğu'nda eğitim. İslam eğitim sisteminin temel kurumu olan medrese, Osmanlılar dönemininde de eğitimin temeli olmuş, Osmanlı İmparatorluğu'na uygun biçimsel gelişmeler göstermiştir. Medrese sıbyan mektebinden sonra orta, lise, yüksek okul ve üniversite eğitimi veren, İslami kimliği nedeniyle yalnızca Müslümanların devam ettiği bir eğitim kurumu özelliğindedir. İmparatorluk sınırlarındaki Müslümanların eğitimi ulema adı verilen dindar topluluk tarafından İslam dininin hükümlerine göre denetlenmekteydi. II. Mahmut dönemine kadar İslami örgütlenme yürütülmüştür. Bu dönemde batı biçimi kurumlar oluşturulmadan önce, memur yetiştirmek amacıyla Acemi Oğlanlar Ocağı ve Enderûn Mektebi; sivil halkın eğitimi amacıyla Sıbyan Mektepleri ve Medreseler kurulmuş idi. İlk medrese 1331'de kurulan İznik Orhaniyesi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Tıp fakültesi</span> tıp alanında eğitim veren kurum

Tıp fakültesi, tıp biliminin öğretildiği ve bu bilim içindeki çeşitli dallarda araştırmalar yapılan fakülte. Mezunları, tıp doktoru unvanı almaktadır. Ayrıca mezuniyet sonrası uzmanlık eğitimi ile uzman doktor, operatör doktor gibi unvanlar verilir. Temel tıp bilimleri alanında yüksek lisans ve doktora eğitimleri de verilmektedir. Türkiye’de tıp fakülteleri liseden sonra ülke genelinde yapılan bir merkezi sınavla öğrenci kabul etmektedir. Eğitim süresi 6 yıldır. Okullar farklı eğitim modellerini tercih etse de ülke genelindeki fakültelerde ilk 3 yıl teorik eğitim laboratuvar dersleriyle beraber verilir sonraki 2 yıl çeşitli bölümlerde stajlara devam edilirken öğrencilerin bilgileri sözlü sınavlarla da sınanmaya başlanır ve okulun son sınıfında Intörn (stajyer) adıyla hastanede gözetim altında çalışmaya başlar. Intörn (stajyer) maaşı, 2022 yılında asgari ücret olarak verilmektedir.

Mehmed Ziyaeddin Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.
1909 tarihinde Rumeli kazaskeri iken Cemaleddin Efendi'nin şeyhülislamlıktan istifası üzerine şeyhülislamlık makamına getirildi. II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesi için gerekli olan hal fetvasını verdi. Ziyaeddin Efendi, II. Abdülhamid'i dinî kitapları yakmakla, devlet hazinesini israf etmekle ve fitneye sebebiyet vermekle suçlayan fetvayı imzalamamak için rahatsızlığını bahane edip meclise gitmek istemedi ancak Talat Paşa'nın tehdit etmesinden ve imzalamadığı takdirde II. Abdülhamid'in öldürüleceği söylentisinden dolayı fetvayı imzalamak zorunda kaldı. Tevfik Paşa kabinesinin 5 Mayıs 1909'da istifası üzerine görevinden ayrıldı. Makamından ayrıldıktan sonra ölümüne kadar Meclis-i Âyan üyesi olarak kaldı.

Ebusaid Mehmed Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

<span class="mw-page-title-main">Cerrahpaşa Tıp Fakültesi</span> Türkiyede bir tıp fakültesi

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, 14 Mart 1827'de II. Mahmut tarafından kurulan Tıphane-i Amire'nin ve Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'nin devamı olan, Türkiye'nin ilk ve en köklü iki tıp fakültesinden biridir. Fakülte adını; bulunduğu semte ismini veren, III. Murad ve III. Mehmed devrinde sadrazamlık yapmış bir hekim olan Cerrah Mehmed Paşa'dan alır.

<span class="mw-page-title-main">Kara Harp Enstitüsü</span> Karacı kurmay subay yetiştiren askerî okul

Kara Harp Enstitüsü, karacı kurmay subay yetiştirmek ve yüksek lisans eğitimi vermek üzere teşkil edilen, Milli Savunma Üniversitesine bağlı askerî eğitim kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">Esad Feyzi Bey</span> Türk Radyolojisinin Öncüsü

Dr. Esad Feyzi Bey, Türk hekim.

Darülfünun Tıp Fakültesi, Darülfünun-u Osmani Tıp Fakültesi, Darülfünun-u Şahane Tıp Fakültesi veya Haydarpaşa Tıp Fakültesi, 1909'da Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane ve Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiyenin birleştirilmesiyle açılan, Mekteb-i Tıbbiye-i Şahanenin devamı ve Cerrahpaşa Tıp Fakültesi ve İstanbul Tıp Fakültesinin öncülü olmuş tıp fakültesidir. 1912'de Darülfünun-u Osmaninin, İstanbul Darülfünunu adını almasıyla "İstanbul Darülfünunu Tıp Fakültesi" adıyla da anılmıştır. Fakültenin ilk reisi (dekanı) Cemil Topuzlu Paşa'dır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.