İçeriğe atla

Cemerat Köprüsü

Koordinatlar: 21°25′17″K 39°52′22″D / 21.42139°K 39.87278°D / 21.42139; 39.87278
Cemerat Köprüsü
جسر الجمرات
Yeni Cemerat Köprüsü'nün 2017 yılındaki Hac sezonundan bir görüntüsü.
Harita
TaşınanYaya
KonumMina, Mekke, Suudi Arabistan
Koordinatlar21°25′17″K 39°52′22″D / 21.42139°K 39.87278°D / 21.42139; 39.87278
Uzunluk950 metre[1]
Genişlik80 metre[1]
Başlangıç tarihi2006
Bitiş tarihi2009
Yapım maliyeti1.1 milyar $[1]

Cemerat Köprüsü (Arapça: جسر الجمرات; transliterasyon: Jisr Al-Jamarat), Suudi Arabistan'ın Mekke şehri yakınlarındaki Mina'da bulunan ve Müslümanlar tarafından Hac ibadeti kapsamındaki şeytan taşlama sırasında kullanılan bir yaya köprüsüdür. Köprünün amacı, hacıların üç cemre sütununa zeminden ya da köprüden taş atabilmelerini sağlamaktır. Cemerat, şeytan taşlama sırasında atılan taşlara ve bu taşların atıldığı yerlere verilen cemre kelimesinin çoğuludur.[2]

Köprü, geçmişte yaşanan izdihamlar nedeniyle hac ibadetinin en tehlikeli noktası olarak nitelendirilmektedir.[1]

Geçmişi

1960'lardan itibaren şeytan taşlama ritüelini gerçekleştirebilecek hacı sayısını artırmak amacıyla çalışmalar yapılmaya başlandı. 1963 yılında mevcut köprünün eskisi inşa edildi. Köprünün zamanla yetersiz kalması ve yaşanan izdihamlar sonucu hacıların ölmesi nedeniyle Suudi Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, 2000'li yılların başında mevcut köprüyü değiştirerek Cemerat bölgesinin yeniden tasarlanması için çalışmalara başladı. Bu doğrultuda kalabalığın güvenli bir şekilde ibadetlerini yerine getirebileceği modellemeler yapıldı.

2003 ve 2004 Hac dönemlerinde yaşanan ölümlü izdihamlar sonrasında proje hızlandırıldı. 350 civarında hacının köprünün girişinde ezilerek öldüğü Ocak 2006'daki Hac döneminin hemen ardından da eski köprü yıkıldı ve yeni köprünün inşaatına başlanıldı.[1] Saudi Binladin Group tarafından yapılan projede Suudi hükûmeti 1,1 milyar dolar harcayarak alanı tamamen elden geçirdi. Köprüyü 11 giriş ve 12 çıkış, yaya tünelleri, yürüyen merdivenler ve acil kaçış yolları içeren çok katlı bir kompleks haline getirdi.[1] Köprü, 80 metreye kadar genişletildi. 950 metrelik uzunluğu ile saatte 300 bin hacıyı taşıyabilecek şekilde tasarlandı.[1] Ayrıca en üst katta hacıları aşırı güneş ışığından korumak için her cemre sütununa kanopiler de yapıldı.[1] Kompleksin kliması, sıcaklığı yaklaşık 29 santigrat dereceye kadar düşürebilen su fıskiyeleriyle desteklenmektedir.[1] Yeni köprü kısmen 28 Aralık 2006 – 2 Ocak 2007 tarihlerindeki Hac dönemine yetiştirildi. Tamamen bitirilmesi ise 2009 yılını buldu.

Yeni köprü yapıldıktan sonra sonraki Hac dönemlerinde izdihamların önüne geçilmesine rağmen en ölümcül izdiham 2015'te yaşandı.[1] İzdiham, köprüye giden 204 ve 223 numaralı sokakların kesiştiği noktada meydana geldi ve 1000 ila 2500 arasında hacı hayatını kaybetti.

Güvenlik sorunları

Hac sırasında köprüdeki aşırı kalabalık, tehlike yaratabilmekte ve bazen bu tehlikeler ölümle sonuçlanabilmektedir. Ölümlü izdihamların çoğu eski köprüde yaşanmasına rağmen en ölümcül izdiham 2015 yılında yeni köprüde gerçekleşmiştir. Köprüde gerçekleşen bazı ölümcül izdihamlar şöyledir.

  • 23 Mayıs 1994'te meydana gelen izdihamda en az 270 hacı hayatını kaybetti.
  • 9 Nisan 1998'de köprünün kuzey bölümünün doğu girişinde en az 118 hacı ezilerek öldü, 180 hacı yaralandı.[3]
  • 5 Mart 2001 tarihinde yaşanan izdihamda 35 hacı ezilerek hayatını kaybettı.
  • 11 Şubat 2003'te şeytan taşlama ritüeli 14 hacının hayatına mal oldu.[4]
  • 1 Şubat 2004 tarihinde meydana gelen izdihamda 251 hacı ölürken 244 hacı da yaralandı.[5]
  • 12 Ocak 2006 tarihinde meydana gelen izdihamda en az 346 hacı ölmüş ve en az 289 hacı da yaralanmıştır.
  • 24 Eylül 2015 tarihinde köprü yakınındaki çadır kentte meydana gelen faciada 1.100[6] ila 2.431 kişi hayatını kaybetmiş, 934 kişi yaralanmıştır.[7][8]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i j Jeavans, Christine (25 Eylül 2015). "Hajj: Jamarat bridge, a deadly pinch point". bbc.com. 31 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  2. ^ Aras, M. Özgü. "Cemre". islamansiklopedisi.org.tr. 28 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  3. ^ "BBC News – MIDDLE EAST – Saudis identifying nationalities of 118 dead pilgrims". bbc.co.uk. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  4. ^ "BBC NEWS – Middle East – Fourteen killed in Hajj stampede". bbc.co.uk. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  5. ^ "BBC NEWS – Middle East – Hundreds killed in Hajj stampede". bbc.co.uk. 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  6. ^ Piggott, Mark (26 Eylül 2015). "Hajj stampede death toll 'rises to 1,100' as Saudi Arabia faces criticism over safety record". itv. 3 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Eylül 2015. 
  7. ^ "Hajj stampede: At least 717 killed in Saudi Arabia". 24 Eylül 2015. 6 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 
  8. ^ Browning, Noah (27 Eylül 2015). "Haj death toll rises to 769, Iran denounces 'crime'". Dubai: Reuters. 28 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

24 Eylül, Miladi takvime göre yılın 267. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 98 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Mekke</span> Suudi Arabistanda bir şehir

Mekke ya da Mekke-i Mükerreme, bugünkü Suudi Arabistan'nın tarihi Hicaz'ında Mekke Bölgesi'nin yönetim merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Hac (İslam)</span>

Hac, Müslümanlar için kutsal olan Mekke çevresinde Kâbe ve diğer kutsal yerlerin ziyaret edilmesi ve ilgili dinî gerekliliklerin yerine getirildiği ibadettir.

<span class="mw-page-title-main">Şeytan taşlama</span>

Şeytan taşlama, Müslüman inancına göre Hac ibadetinin bir parçası olarak yapılan bir törendir.

<span class="mw-page-title-main">Mina, Mekke</span>

Mina, genellikle "Çadırlar Şehri" olarak bilinen, Suudi Arabistan'ın Hicaz bölgesindeki Mekke şehrinin 8 kilometre güneydoğusunda yer alan bir vadidir. Yaklaşık 20 km² bir alanı kaplayan Mina, çadırları, Cemerat bölgesini ve çadırların hemen dışındaki mezbahaları içerir.

Surre-i Hümâyûn Alayı veya Surre Alayı, Osmanlı İmparatorluğu'nda Surre Emîni adıyla bilinen bir kurumun İstanbul'dan Mekke ve Medine'ye yardım ve armağanlarını götürmüş olan topluluktur. Surre-i Hümâyûn Alayı, İstanbul'dan törenle uğurlanılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Arap Baharı</span> 2010da başlayıp süregelen, Arap coğrafyasında yaşanan halk hareketlerine verilen ortak ad

Arap Baharı, 2010 yılında başlayan, Arap dünyasında yaşanan bir dizi hükûmet karşıtı protesto, ayaklanma ve silahlı isyanlardı.

<span class="mw-page-title-main">Esenboğa Havalimanı saldırısı</span>

Esenboğa Havalimanı saldırısı, ASALA tarafından 7 Ağustos 1982 tarihinde Ankara Esenboğa Havalimanı'nda yapılan bombalı saldırıdır. ASALA tarafından Türkiye'de yapılan ilk ölümlü eylem olan Esenboğa Havalimanı saldırısında dokuz kişi ölmüş, 72 kişi de yaralanmıştır.

2004'teki Türkiye olayları.

<span class="mw-page-title-main">1964 Lima Ulusal Stadyumu faciası</span>

1964 Lima Ulusal Stadyumu faciası, 24 Mayıs 1964'te Lima'daki Lima Ulusal Stadyumu stadyumunda Peru ve Arjantin arasında oynanan 1964 Tokyo Olimpiyatları eleme finalinde yaşanan olaylardır.

2015 (MMXV) perşembe günü başlayan yıl.

Suudi Arabistan'a gelen ziyaretçiler, vizeden muaf ülkelerden birinden gelmedikçe vize almak zorundadır.

<span class="mw-page-title-main">Mescid-i Haram vinç faciası</span>

Mescid-i Haram vinç faciası, 11 Eylül 2015'te Suudi Arabistan'ın Mekke şehrinde bulunan Mescid-i Haram içerisinde, genişletme çalışmaları kapsamında bulunan bir vinç kulesinin çökmesi sonrası 107 kişinin ölümü ve 238 kişinin yaralanması ile sonuçlanan kaza.

<span class="mw-page-title-main">2015 Hac izdihamı</span>

2015 Hac izdihamı, 24 Eylül 2015'te Mekke şehrindeki Hac vazifesi nedeniyle Mina bölgesinde şeytan taşlama alanına giden caddede çıkan izdiham ve kargaşa sonucu, Suudi yetkililere göre 769 hacı adayının ölümü ve 900'den fazla kişinin yaralanması ile sonuçlanan facia. Associated Press'in sayımına göre ise 2,411 kişi öldü.

1990 Hac izdihamı veya Tünel faciası, 2 Temmuz 1990'da Hac görevi sırasında 1426 hacı adayın ölümüne neden olan hadisedir. Bu olay modern zamanların en ölümcül Hac faciası olmuştur.

Bilkisu Yusuf ya da bilinen adıyla Hacı Bilkisu Yusuf, Nijerya’da Kaduna, Kano ve Abuja’da önde gelen gazetelerde editörlük ve köşe yazarlığı yapmış Nijeryalı bir gazetecidir. Nijerya’da ulusal bir gazetenin ilk kadın yöneticisi ve iki tane daha gazetenin editörü olarak bilinir. Bilkisu Yusuf bir Hausa, Müslüman, feminist ve Uluslararası İlişkiler’de Nijerya Cumhurbaşkanı danışmanı ve Nijerya’da Kadınlar (WIN), Müslüman Kadınlar Birliği Federasyonu (FOMWAN) gibi sivil toplum örgütlerinin (NGO) kurucusu olan bir dinlerarası toplum savunucusudur. 2015’te Suudi Arabistan, Mekke’de hac sırasında oluşan bir izdihamda Mina’da ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Yemen'de kıtlık (2016-günümüz)</span> Kıtlık

Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri öncülüğünde Afrika ve Orta Doğu'dan 9 ülkenin koalisyon oluşturup Yemen'e müdahale etmesinden sonra Yemen ablukası yapılmış ve 2016 yılı itibarıyla kıtlık başlamıştır. Yemen nüfusunun 17 milyonunun risk altında olduğu tahmin edilmektedir. Kıtlık sonucu 3,3 milyondan fazla çocuk, hamile kadın ve lohusalık döneminde olan kadın malnütrisyon tehlikesi yaşamaktadır. Kıtlığın en etkili olduğu bölge Husiler'in elinde tuttuğu El-Hudeyde ilinin merkezi olan El-Hudeyde liman şehridir. Norveç Mülteci Konseyi, Yemen'deki kıtlığın "devasa boyutlara" ulaşacağının düşünüldüğünü açıklamıştır. Bunlarla birlikte, kıtlık süresince günde 5 bin vakanın görüldüğü kolera salgını başlamıştır. Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri öncülüğündeki koalisyonun Yemen'in altyapısını hedef alması sonucu salgın ile mücadele edilememiş ve aynı zamanda bu saldırılar salgının yayılmasını kolaylaştırmıştır. UNICEF, koalisyonun Yemen'deki su altyapısını bilinçli şekilde hedef aldığını açıklamıştır.

Orta Doğu solunum sendromu (MERS) koronavirüsü salgını, başta Orta Doğu olmak üzere 2012'den bu yana birçok ülkeyi etkiledi. Orta Doğu solunum sendromuna neden olan virüs, ilk olarak 6 Haziran 2012'de Suudi Arabistan'ın Cidde kentinden bir hastada tanımlanan yeni bir koronavirüstür.

<span class="mw-page-title-main">Seul Cadılar Bayramı izdihamı</span> 2022 yılında Güney Korenin başkenti Seulda meydana gelen izdiham

29 Ekim 2022'de Güney Kore'nin başkenti Seul'daki Itaewon semtinde, Cadılar Bayramı şenlikleri sırasında kalabalık bir izdiham meydana geldi. 159 kişi öldü, yaklaşık 133 kişi yaralandı ve 4.024 kişi kayboldu.

<span class="mw-page-title-main">1987 Mekke olayı</span>

1987 Mekke olayı, 31 Temmuz 1987'de Mekke'de Hac ibadeti sırasında Şii hacılar ile Suudi Arabistan güvenlik güçleri arasında çıkan çatışma 400'den fazla kişinin ölümüyle sonuçlanan olay. Olay çeşitli şekillerde "isyan" veya "katliam" olarak tanımlanır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.