İçeriğe atla

Cemaleddin Muhammed

Cemaleddin Muhammed
Böriler Şam Atabeyi
Hüküm süresi22/23 Haziran 1139 - 29 Mart 1140
Önce gelenŞehabeddin Mahmud
Sonra gelenMucireddin Abak
Ölüm29 Mart 1140
Şam
HanedanBöri Hanedanı
BabasıTacülmülk Böri
AnnesiZümrüt Hatun
Diniİslam

Cemaleddin Muhammed (? - 29 Mart 1140, Şam) Türk asıllı beşinci Boriler Şam atabeyi. 1139-1140 arasında, Büyük Selçuklu Devleti devletine tabi Böriler Şam Atabeyliği yapan hükümdardır. İkinci Böriler Şam Atabeyi olan Tacülmülk Böri'nin en küçük oğludur.[1]

Hayatı

Cemaleddin Muhammed ikinci Böriler Şam Atabeyi olan Tacülmülk Böri'nin en küçük oğlu idi. 1139'da Baalbek valisi olarak görev yapmaktaydı. 22/23 Haziran 1139'da gece yarısı o vakit Böriler Şam Atabeyi olan ağabeyi Şehabeddin Mahmud bir suikasta maruz kalarak üç genç saray hizmetkarı tarafından öldürüldü. Şam Veziri olan Muinnedin Unur büyük bir enerji ile devlet işlerini eline aldı. Önce ölmüş olan Şam Atabeyi Şehabeddin Mahmud'un küçük kardeşi olan Cemaleddin Muhammed'e valisi olduğu Baalbek'den ivedikle Şam'a geri gelmesini sağlamak için haberciler gönderdi. Cemaleddin Muhammed'in Şam ilerigelenleri ve halkı tarafından atabey olduğunun kabul edilmesi için tedbirler aldı. Bu arada Suikastı yapan üç genç saray hizmetkarı yakalandılar, idam edildiler ve cesetleri kale duvarların astırıldı. Gayet hızla Şam'a gelen Şehabeddin Muhammed halka da açık bir cülus töreniyle Böriler Şam Atabeyliği tahtına geçirildi.[1][2]

Cemaleddin Muhammed ve Şehabeddin Mahmud'un annesi olan Zümrüt Hatun yeni bir nikâh yapmış ve hem Musul Atabeyi hem de Halep Atabeyi olan İmadeddin Zengi ile evlenmişti. Kocasını Şam şehrini eline geçirip Şam Atabeyliğini de eline almaya teşvik etti. Fakat Şam'da Böriler veziri olan Muinnedin Unur'un bir Şam kuşatmasına karşı başarılı bir direnme yapacağını düşünen İmadeddin Zengi, önce Şam Atabeyliği'nin önemli kalesi olan Baalbek'i 20 Ağustos 1239'da kuşatmaya aldı. Baalbek yapılan müzakerelerden sonra 21 Ekim'de Zengi'ye teslim oldu. Teslim için yapılan müzakereler sırasında Zengi Baalbek'de direnen birliklerin askerlerinin hayatlarının bağışlanacağına söz vermişti. Fakat kale teslim olduktan sonra bu askerlerin öldürülmesini emretti. Böylelikle Şam'da bulunan ahaliyi korkutacağını ve Şam askerlerinin direnme morallerini kıracağını düşünmekte idi.[1][2]

Bundan sonra Zengi dikkatini Şam'a çekerek bu şehri 1 Aralık 1139'da bir defa daha kuşatma altına aldı. Fakat Zengi'nin Baalbek'de sözlerini tutmaması Şam'daki Böriler idaresinin; ordusunun ve halkın Zengi'ye karşı direnme kararlarını daha da pekiştirmişti. İmadeddin Zengi bu kuşatma başında yeni bir taktik uygulamaya koydu. Yeni ve genç Şam atabeyi olan Cemaleddin Muhammed'e eğer Şam Atabeyliği'nden feragat ederse diğer bir Suriye şehri atabeyliği verebileceğini bildirdi. Şam'da Vezir olan Muineddin Unur Cemaleddin Muhammed'e bu teklifi kabul etmemesini tavsiye etti. Şam Atabeyi, halkı ve ordusu Vezir Muineddin Unur'u destekleyerek Şam'ı Zengi'ye teslim etmediler. 21 Aralık 1139'da Şam kuşatmasına devam etmekte olan İmadeddin Zengi Şam'a yeni bir teklif gönderdi. Şam teslim olup yeni Şam Atabeyi'nin İmadeddin Zengi olduğu kabul edilirse, Cemaleddin Muhammed'in ya Humus Atabeyi ya da Baalbek Atabeyi olduğunu kabul edecekti. Cemaleddin Muhammed Zengi'nin bu teklifini müspet karşılamakta idi. Fakat Muineddin Unur, Zengi'ye inanmanın doğru olmayacağını ve Zengi'nin gayet sözüne sadakatsız bir hükümdar olduğunu, geçmişte vermiş olduğu çok ciddi sözlerden döndüğünü Cemaleddin Muhammed'e inandırdı ve onun Zengi'nin teklifini kabul etmemesini sağladı.[1][2]

29 Mart 1140'ta Böriler Şam Atabeyi olan Cemaleddin Muhammed Şam'da vefat etti. Yerine Şam Atabeyi olarak daha küçük yaşta olan oğlu Mucireddin Abak altıncı Böriler Şam Atabeyi olarak tahta geçirildi ve onun taht naibi Muineddin Unur oldu.[1]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Grousset, Rene (1934 Yen.bas. 2006), Histoire des croisades et du royaume franc de Jérusalem - II. 1131-1187 L'équilibre, Paris: Perrin. (Fransızca)
  2. ^ a b c Maalouf, Amin (Tr.çev. Mehmet Ali Kılıçbay) (1998), Arapların Gözüyle Haçlı Seferleri, İstanbul:Yapı Kredi Yayınları, ISBN 975-545-092-0.

Dış kaynaklar

  • Maalouf, Amin (Tr.çev. Mehmet Ali Kılıçbay) (1998), Arapların Gözüyle Haçlı Seferleri, İstanbul:Yapı Kredi Yayınları, ISBN 975-545-092-0.
  • Sevim, Ali ve Merçil, Erdoğan (1995), Selçuklu Devletleri Tarihi: Siyaset, Teşkilât ve Kültür', Ankara: TTKY,, ISBN 9789751606907
  • Alptekin, Coşkun (1985) Dimaşk Atabeyliği (Toğ-Teginliler), İstanbul:Marmara Üniversitesi Yayın s.122-125
  • R. LeTourneau, "Burids", H.A.R.Gibb, J.H.Kramers, E. Levi Provencal ve J. Schacht (ed.), (1986) The Encyclopedia of Islam, Vol. I, Londra. (İngilizce)
  • Grousset, Rene (1934 Yen.bas. 2006), Histoire des croisades et du royaume franc de Jérusalem - II. 1131-1187 L'équilibre, Paris: Perrin. (Fransızca)
Resmî unvanlar
Önce gelen:
Şehabeddin Mahmud		Böriler Şam Atabeyi
1139-1140 		Sonra gelen:
Mucireddin Abak

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İkinci Haçlı Seferi</span> 1147–1149 yılları arasında gerçekleşen Haçlı seferi

İkinci Haçlı seferi, 1147-1149 yılları arasında gerçekleşen Haçlı Seferleridir.

<span class="mw-page-title-main">İldenizliler</span> Azerbaycanda Kurulmuş Bir Türk Atabeyliği

Eldenizler, ayrıca Eldegezler, İldenizliler veya Azerbaycan Atabeyleri [Azerice: Eldənizlər] - 1136-1225'te Azerbaycan'ı, Doğu Anadolu'yu, Kuzey Irak'ı, İran'ı ve Cibal'ı yöneten tarihi bir devlet. Hanedanlığın kuruluşu Kıpçak asıllı Şemseddin İldeniz ile bağlantılıdır. Böylece Arran'ı Sultan Mesud'dan ikta olarak alan Eldeniz, gücünü kısa sürede tüm Azerbaycan'a yaydı. Eldeniz, oğulluğu Arslanşah'ı 1160 yılında hükümdar yaptıktan sonra Irak Selçuklu Devleti'nde fiilen iktidarı ele geçirdi. Şemseddin İldeniz döneminde Azerbaycan atabeylerinin toprakları Arran, Azerbaycan, Şirvan, Cibal, Hemedan, Gilan, Mazenderan, İsfahan, Rey, Musul, Kirman, Fars, Huzistan, Ahlat, Erzurum ve Meraga topraklarını içeriyordu.

<span class="mw-page-title-main">Böriler</span>

Böriler ya da Börüoğulları, Şam ve çevresinde kurulmuş Büyük Selçuklu Devleti'ne tabi bir Türk atabeyliktir.

<span class="mw-page-title-main">Nûreddin Mahmud Zengî</span>

Nûreddin Mahmud Zengî, Büyük Selçuklular'ın Haleb Atabeyi.

II. Mahmud Büyük Selçuklu Sultanı ve Muhammed Tapar'ın oğlu.

Haçlı seferleri kronolojisi:

Aksungur El-Hacib, tam adıyla Kasım ad-Davla Ebu Said Aksunkur el-Hacib, Aq Sunqur al-Hajib ya da Aksungur el-Hacip, Büyük Selçuklu Devleti altında, Sultan Melikşah saltanat dönemi'nde, 1086 - 1094 arasında, Selçuklu Halep Emirliği yapan yönetici.

<span class="mw-page-title-main">I. Adil</span>

Melik Âdil Seyfeddîn. Necmeddīn Eyyûb'un oğlu, Selâhaddîn Eyyûbî'nin küçük kardeşi olup 1196-1218 yılları arası Eyyûbîler Suriye Sultanı olarak ve 1200-1218 yılları arasında da Eyyûbîler Mısır Sultanı olarak hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Âdıd</span>

Âdıd veya El-Âdıd li-Din-Allâh Tam künyesi: Ebu MuHammed El-Âdıd li-Din-Allâh, Abdullah İbni Yusuf el-Ḥafıẓ.

<span class="mw-page-title-main">Fâiz (Fâtımî halifesi)</span> Fatımi halifesi

Faiz veya El-Fâiz bi-Nasr-Allâh Tam künyesi: Ebû-Kâsım Îsâ İbni ez-Zâfir el-Fâiz bi-Nasr-Allâh
. 1154 -1160 döneminde on üçüncü Fâtımî Hâlifesi olmustur. Mustâ‘lî-İsmâ‘îl’îyye Mezhebi'ni oluşturan iki ana kolundan biri olan Hafıziler tarafından da İmam olarak kabul edilmektedir.

Tuğtekin veya tam adıyla Zahireddin Tuğtekin, Türk asıllı asker ve Büyük Selçuklu Devleti altında, 1097 - 1128 arasında, Suriye Selçuklu Devleti Şam Emiri ve sonra aynı devlete tabi Böriler Şam Atabeyi olan yönetici. Kalıtsal Şam Atabeyleri olan Böriler hanedanı kurucusu.

Fahrülmülk Rıdvan bin Tutuş Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Alp Arslan'ın torunu ve Suriye Selçuklu Devleti hükümdarı Tutuş'un oğlu idi. 1095-1113 döneminde Suriye Selçuklu Halep Meliki olarak hüküm sürdü.

Tacülmülk Böri, Türk asıllı asker. Büyük Selçuklu Devleti altında, 1097-1128 arasında, Selçuklu devletinin ve ona tabi Böriler'in ikinci hükümdarı olarak Şam Atabeyiliği yapan yönetici. Şam Meliki Dukak öldükten sonra Suriye Selçuklu Devleti Şam Melikliğine taht naibi ve sonra Şam Atabeyi olan babası Tuğtekin yerine Şam atabeyliği naipliği yapmıştır. Kalıtsal Şam Atabeyleri olan Böriler hanedanı kurucusu olan babası Tuğtekin'den sonra ikinci Böriler Şam atabeyi.

Şemsülmülk İsmail, Türk asıllı üçüncü Böriler Şam atabeyi. 1132-1135 arasında, Büyük Selçuklu Devleti devletine tabi Böriler Şam Atabeyliği yapan hükümdardır.

Şehabeddin Mahmud, (Arapça, Türk asıllı dördüncü Böriler Şam atabeyi. 1135-1139 arasında, Büyük Selçuklu Devleti'ne tabi Böriler Şam Atabeyiliği yapan hükümdardır.

Mucireddin Abak, Türk asıllı altıncı Böriler Şam atabeyi. 1140-1154 arasında, Büyük Selçuklu Devleti devletine tabi Böriler Şam Atabeyliği yapan hükümdardır.

<span class="mw-page-title-main">Şam Kuşatması (1148)</span>

Şam Kuşatması, İkinci Haçlı Seferi sırasında 24 ile 29 Temmuz günleri arasında gerçekleşmiştir. Mutlak haçlı yenilgisiyle sona erdi ve haçlı seferinin parçalanmasına yol açtı. Papa III. Eugenius ve Bernard de Clairvaux'ın İkinci Haçlı Seferi çağrısına yanıt olarak Kutsal Topraklar'a yürüyen iki ana Hristiyan güce, Fransa kralı VII. Louis ve Almanya kralı III. Konrad komuta etti. Her ikisi de takip eden aylarda Anadolu boyunca yürüyüşleri sırasında felaket ile karşılaştılar ve ordularının çoğu yok edildi. Haçlı seferinin asıl odağı Urfa idi, fakat Kral III. Baldwin ve Tapınak Şövalyeleri'nin tercihi Şam'dı. Akka Konsili'nde Fransa, Almanya ve Kudüs Krallığı'nın önde gelenleri Haçlıların Şam'a yönelmesine karar verdiler.

I. Seyfeddin Gazi 1146 ile 1149 yılları arasında Musul emiri. I. İmâdüddin Zengî'nin en büyük oğlu ve Nûreddin Mahmud Zengî'nin ağabeyidir.

<span class="mw-page-title-main">II. İmâdüddin Zengî</span>

Ebul Fetih İmadeddin el-Malik el-Adil Zengi, Sincar merkezli Zengi hanedanının emiri ve Kutbüddin Mevdud'un ilk oğludur. 1171'den 1197'ye kadar Sincar'da ve 1181-83 arasında Halep'te hüküm sürdü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.