İçeriğe atla

Cemaleddin Efendi

Cemaleddin Efendi
Osmanlı Şeyhülislamı
Görev süresi
4 Eylül 1891 - 1909
Yerine geldiğiBodrumlu Ömer Lütfi Efendi
Yerine gelenMehmed Ziyâeddin Efendi
Kişisel bilgiler
Doğum 1848
İstanbul,Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm 5 Nisan 1917 (68-69 yaş arası)
İstanbul,Osmanlı İmparatorluğu
Defin yeri Edirnekapı Şehitliği, İstanbul
Milliyeti Osmanlı Türkü
Mesleği Şeyhülislam, kazasker, müderris

Mehmed Cemaleddin Efendi, (Osmanlı Türkçesi: محمد جمال الدین افندی) (d. 1848, İstanbul - ö. 1917, İskenderiye) Osmanlı din adamı, şeyhülislam ve hukukçusu. Şeyhülislamlığı II. Abdülhamid dönemiyle özdeşleşmiştir.

Cemaleddin Efendi, 1848 yılı civarında İstanbul'da doğdu.[1] Babası, Şeyh Ahmed Halid Efendi de bir hukukçuydu ve hem Kazasker hem de Bakan olarak hizmet etmişti. Annesi Kevabibiye ailesindendi ve Mehmed Said Efendi'nin kızıydı.

Cemalledin Efendi Osmanlı ve İslam Hukuku konusunda eğitim aldı ve Osmanlı devletine 1884'te İstanbul Kadısı olarak hizmet etti. Hemen ardından 1888'de Anadolu Kazaskerliği'ne ve 1890'da da Rumeli Kadılığı'na getirildi.

4 Eylül 1891'de 43 yaşında Şeyhülislam oldu. 16 yıl ve 11 ay bu görevde kaldı ve ardından bir kez daha kısa süreyle bu göreve getirilmesi sebebiyle toplam 18 yıla yakın bir süre bu görevde kalarak Zenbilli Ali Efendi'nin ardından tarihte, bu görevi en uzun süre yapan üçüncü kişi oldu.[2]

Ünlü operatör doktor ve belediye reisi Cemil Topuzlu kendisinin damadıdır. İttihat ve Terakki Partisi'nin Alman yanlısı ve savaş destekçisi politikalarına karşı çıktığı için 1913 yılında Mısır'a sürüldü ve İskenderiye'ye yakın Ramleh şehrinde 5 Nisan 1917'de 79 yaşında öldü. Naaşı İstanbul'a getirilerek Topkapı Sarayı'na kondu, sonra İstanbul'daki Edirnekapı Şehitliği'ne defnedildi.

Hatıraları ilk kez İstanbul'da 1920'de basılmıştır. Daha sonra 1990 yılında Latin alfabesiyle "Siyasi Hatıralarım" başlığı altında tekrar yayınlandı.[3]

Kaynakça

  1. ^ "Cemaleddin Efendi". 29 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2010. 
  2. ^ "Mehmet Cemaleddin Efendi". 31 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2007. 
  3. ^ Siyasi Hatıralarım, Cemaleddin Efendi, (Çeviren: Selim Kutsan), Nehir Yayınları, İstanbul, 2005, ISBN 975-6711-72-8
Önce gelen:
Bodrumlu Ömer Lütfi Efendi		Osmanlı Şeyhülislamı
4 Eylül 1891 - 14 Kasım 1909 		Sonra gelen:
Mehmed Ziyâeddin Efendi
Önce gelen:
Abdurrahman Nesib Efendi		Osmanlı Şeyhülislamı
1912 - 1913 		Sonra gelen:
Mehmet Esat Efendi

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi</span>

Ürgüplü Mustafa Hayri Efendi, 1914-1916 yılları arasında şeyhülislamlık yapmış, Osmanlı din ve siyaset adamı.

Seyit İbrahim Efendi, müderris, kadı, kazasker, Osmanlı Devletinin 84. Şeyhülislamı.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Ziyaeddin Efendi</span>

Şehzade Mehmed Ziyaeddin Efendi, Osmanlı padişahı V. Mehmed Reşad'ın ve başkadınefendi Kamures Hanım'ın büyük oğludur. Çırağan Sarayı'nda doğmuştur. Şehzade olmasının yanı sıra bir asker, hekim ve müzisyendir. "Nişan-ı âli-i imtiyaz" ve "Prusya kara kartal şövalye nişânı" sahibidir.

Paşmakçızade Abdullah Efendi, müderris, kadı, kazasker, Osmanlı şeyhülislamı.

Ebuishakzade Mehmed Esad Efendi, bir Osmanlı şeyhülislamı, şair, besteciydi.

Sâmânizade Ömer Hulusi Efendi müderris, Osmanlı Devleti'nde kadılık, kazaskerlik ve 3 kez şeyhülislamlık görevinde bulunmuş bir din adamıdır.

Bodrumlu Ömer Lütfi Efendi II. Abdülhamid döneminde Osmanlı Devleti'nin şeyhülislamı olarak görev yapmış bir din adamıydı.

Ahmed Muhtar Molla Bey Efendi (1807-1882) Abdülaziz ve II. Abdülhamit dönemlerinde 2 kez Osmanlı Devleti'nin şeyhülislamı olarak görev yapmış bir din adamıydı.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Arabî Efendi</span> 15. Yüzyıl Osmanlı şeyhülislamı

Alâeddin Arabî Efendi, Osmanlı şeyhülislamı ve müderris. Halep doğumlu olduğu için lakabı "Arabî" olmuştur. Çelebi Alaeddin Arabi Efendi, Alâeddin Alî Arabi ve Molla Arab olarak da bilinmektedir. 1495-1496 yılları arasında II. Bayezid döneminde şeyhülislamlık yapmıştır.

Mehmed Ziyaeddin Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.
1909 tarihinde Rumeli kazaskeri iken Cemaleddin Efendi'nin şeyhülislamlıktan istifası üzerine şeyhülislamlık makamına getirildi. II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesi için gerekli olan hal fetvasını verdi. Ziyaeddin Efendi, II. Abdülhamid'i dinî kitapları yakmakla, devlet hazinesini israf etmekle ve fitneye sebebiyet vermekle suçlayan fetvayı imzalamamak için rahatsızlığını bahane edip meclise gitmek istemedi ancak Talat Paşa'nın tehdit etmesinden ve imzalamadığı takdirde II. Abdülhamid'in öldürüleceği söylentisinden dolayı fetvayı imzalamak zorunda kaldı. Tevfik Paşa kabinesinin 5 Mayıs 1909'da istifası üzerine görevinden ayrıldı. Makamından ayrıldıktan sonra ölümüne kadar Meclis-i Âyan üyesi olarak kaldı.

Hocazade Mehmed Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

Hocazade Esad Efendi, Osmanlı şeyhülislamı, II. Osman'ın kayınpederi, Akile Hanım'ın babası.

Ebusaid Mehmed Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

Mehmed Refik Efendi, 148. Osmanlı şeyhülislamı.

Çerkes Halil Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

Şerifzade Ataullah Mehmed Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

Mirzazade Mehmed Said Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

Dürrizade Mustafa Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

Feyzullahefendizade Mustafa Efendi, Osmanlı şeyhülislamı.

Memikzade Mehmed Efendi, bir Osmanlı İslam alimi, eğitimcisi, kadısı, kazaskeri ve Osmanlı tarihinin en kısa süre görev yapan Şeyhülislamdı idi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.