İçeriğe atla

Cem Say

Ahmet Celal Cem Say (14 Mart 1966, Ankara), Türk teorik bilgisayar bilimcisi ve bilgisayar bilimi profesörüdür. Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü'nde tam zamanlı profesördür. Cem Say, yapay zekanın bir alt çalışma alanı olan, kalitatif nedenleme (qualitative reasoning) çalışmasıyla ilgili bir AI görevi olan nitel sistem tanımlaması için QSI algoritmasının[1] yazarıdır. Karmaşıklık teorisindeki çalışmaları, küçük uzaylı kuantum otomatları ve NL[2] ve P[3] karmaşıklık sınıflarının yalnızca sabit sayıda rastgele bit kullanmasına izin verilen sonlu durum makineleri tarafından modellenen doğrulayıcılar açısından yeni karakterizasyonları üzerine çalışmaları içerir. Ayrıca sahte dijital kanıtlarla haksız yere suçlanan insanları ve popüler bilim kitaplarını savunmasıyla da tanınır.

Eğitimi

Cem Say, 1966 yılında Ankara'da doğdu. Liseyi 1983 yılında TED Ankara Koleji'nde bitirdi.[4] 1987 yılında Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü'nden mezun oldu. Doktorasını aynı bölümde, Qualitative System Identification isimli teziyle, Selahattin Kuru danışmanlığında 1992 yılında aldı.[5]

Akademik Kariyeri

1992'den beri Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü'nde tam zamanlı profesördür.[6] 700'den fazla atıf ile 80'den fazla bilimsel makale yayınlamış, aktif bir araştırmacı olmuştur.

Araştırma Alanları

Araştırma ilgi alanları arasında teorik bilgisayar bilimi, kuantum hesaplama, yapay zeka ve doğal dil anlama yer almaktadır.

Popüler Medyada yer alan Çalışmaları

Cem Say, popüler medyada aktif bir profile sahiptir. Türkiye'de yapay zeka ve robotlar üzerine birçok TEDx konferansı konuşması yaptı.[7] Türkiye'deki ulusal televizyon kanallarında birçok kez popüler bilim yorumcusu olarak yer aldı. Türkçe olarak üç popüler bilim kitabı yazmıştır: 50 Soruda Yapay Zekâ (50 Soruda Yapay Zeka), Yeni Dünya, Yeni Ağ (Yeni Dünya, Yeni Web) ve En Hakiki Mürşit (The Trueest Guide). Haftalık Oksijen gazetesinde bilimle ilgili konularda haftalık köşe yazarlığı yapmaktadır. Popüler bilim ve güncel siyasi meseleler hakkında günlük olarak tweet attığı aktif bir Twitter hesabına sahiptir.

İddia edilen Özden Örnek günlükleri üzerinde çalışması

Cem Say, Balyoz davasında yargılanan Oramiral Özden Örnek'in yazdığı iddia edilen "darbe günlüklerinin" kendisine ait olmadığını kanıtlamak için çalıştı.[8]

Temsili bilimsel yayınlar

  • A.C.C. Say, S. Kuru "Qualitative system identification: deriving structure from behavior".[9] Artificial Intelligence 83 (1), 75-141
  • A. Yakaryılmaz, A.C.C. Say "Unbounded-error quantum computation with small space bounds".[10] Information and Computation 209 (6), 873-892

Kaynaklar

  1. ^ A. C. Cem Say, Selahattin Kuru, "Qualitative system identification: Deriving structure from behavior," Artificial Intelligence Vol. 83, pp. 75-141, 1996.
  2. ^ A. C. Cem Say, Abuzer Yakaryılmaz, "Finite state verifiers with constant randomness," Logical Methods in Computer Science, Vol. 10(3:6)2014, pp. 1-17.
  3. ^ H. Gökalp Demirci, A. C. Cem Say, Abuzer Yakaryılmaz, "The complexity of debate checking," Theory of Computing Systems, Vol. 57, pp. 36-80.
  4. ^ "All you wanted to know about A. C. Cem Say". 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2022. 
  5. ^ "A. C. Cem Say" (İngilizce). Mathematics Genealogy Project. 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022. 
  6. ^ "His professional webpage in Boğaziçi University". 18 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022. 
  7. ^ "His TEDx YouTube videos". 13 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2022. 
  8. ^ "Prof. Dr. Cem Say, Özden Örnek'in anısına 'darbe günlükleri' yalanını yazdı". 1 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ Qualitative system identification: deriving structure from behavior
  10. ^ Unbounded-error quantum computation with small space bounds

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar mühendisliği</span> bilgisayar donanımı ve yazılımı geliştirmek için bilgisayar bilimi ve elektrik mühendisliğini entegre eden disiplin

Bilgisayar mühendisliği temel olarak yazılım, programlama ve algoritma ile ilgilenir. Bilgisayar ağları, veri tabanı yöneticiliği ve gömülü sistemler de diğer çalışma alanlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bilişsel bilim</span> zihin ve süreçleri hakkında disiplinlerarası bilimsel çalışma

Bilişsel bilim, zihin ve zekânın işleyişini ele alan, zeki sistemlerin dinamiklerini ve yapılarını araştıran disiplinler arası bir yaklaşımdır. Çok geniş bir alanı kapsamasından ötürü bilişsel bilim alanında çalışan araştırmacıların bilişsel psikoloji, dil bilimi, sinir bilimi, yapay zekâ, antropoloji ve felsefe gibi alanlarda temel bilgilere sahip olması beklenir.

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar bilimi</span> belirli evren kurallarına dayalı, sistematik çalışan ve elementlerin ya da ağların birbirleriyle olan ilişkisi

Bilgisayar bilimi, bilgisayarların tasarımı ve kullanımı için temel oluşturan teori, deney ve mühendislik çalışmasıdır. Hesaplamaya ve uygulamalarına bilimsel ve pratik bir yaklaşımdır. Bilgisayar bilimi; edinim, temsil, işleme, depolama, iletişim ve erişimin altında yatan yönteme dayalı prosedürlerin veya algoritmaların fizibilitesi, yapısı, ifadesi ve mekanizasyonunun sistematik çalışmasıdır. Bilgisayar biliminin alternatif, daha özlü tanımı "büyük, orta veya küçük ölçekli algoritmik işlemleri otomatikleştirme çalışması" olarak nitelendirilebilir. Bir bilgisayar bilimcisi, hesaplama teorisi ve hesaplama sistemlerinin tasarımı konusunda uzmanlaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Boğaziçi Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu devlet üniversitesi

Boğaziçi Üniversitesi (BOÜN), İstanbul'da yer alan bir devlet üniversitesi.

<span class="mw-page-title-main">Yapay zekâ</span> insani zekaya sahip makine ve yazılım geliştiren bilgisayar bilimleri dalı

Yapay zekâ ya da kısaca YZ,, insanlar da dahil olmak üzere hayvanlar tarafından, doğal zekânın aksine makineler tarafından görüntülenen zekâ çeşididir. İlk ve ikinci kategoriler arasındaki ayrım genellikle seçilen kısaltmayla ortaya çıkar. Güçlü yapay zeka genellikle Yapay genel zekâ olarak etiketlenirken, doğal zekayı taklit etme girişimleri yapay biyolojik zekâ olarak adlandırılır. Önde gelen yapay zeka ders kitapları, alanı zeki etmenlerin çalışması olarak tanımlar: Çevresini algılayan ve hedeflerine başarıyla ulaşma şansını en üst düzeye çıkaran eylemleri gerçekleştiren herhangi bir cihaz. Halk arasında, yapay zekâ kavramı genellikle insanların insan zihni ile ilişkilendirdiği öğrenme ve problem çözme gibi bilişsel eylemleri taklit eden makineleri tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Makine öğrenimi</span> algoritmaların ve istatistiksel modellerin kullanımıyla bilgisayarların yapacakları işleri kendileri çözebilmeleri

Makine öğrenimi (ML), veriden öğrenebilen ve görünmeyen verilere genelleştirebilen ve dolayısıyla açık talimatlar olmadan görevleri yerine getirebilen istatistiksel algoritmaların geliştirilmesi ve incelenmesiyle ilgilenen, yapay zekâda akademik bir disiplindir. Makine öğrenimi, bilgisayarların deneyimlerinden öğrenerek karmaşık görevleri otomatikleştirmeyi sağlayan bir yapay zeka alanıdır. Bu, veri analizi yaparak örüntüler tespit etme ve tahminlerde bulunma yeteneğine dayanır. Son zamanlarda yapay sinir ağları, performans açısından önceki birçok yaklaşımı geride bırakmayı başardı.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Topkapı Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu vakıf üniversitesi

İstanbul Topkapı Üniversitesi veya eski adıyla İstanbul Ayvansaray Üniversitesi, Plato Vakfı tarafından 24 Kasım 2013 tarihli ve 29898 sayılı Resmî Gazete'de yayınlanan 6761 numaralı kanun 16 Kasım 2016 kabul tarihi ile kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi</span> Adanada kurulu devlet üniversitesi

Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi (ATÜ), 2011 yılında Adana'da kurulan bir devlet üniversitesidir. Türkiye Büyük Millet Meclisinin 31 Mart 2011 tarihinde çıkardığı 6218 Sayılı Kanun'la kurulmuştur. ATÜ akademik olarak; 1 enstitü, 7 fakülte ve 1 yüksekokuldan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Google DeepMind</span>

DeepMind Technologies, Alphabet Inc.'in bir yan kuruluşu olup, 2010'da kurulmuş bir İngiliz yapay zekâ program geliştirme şirketidir. DeepMind, 2014'te Google tarafından satın alınmıştır. Şirketin merkezi Londra'dadır ve Kanada, Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde araştırma merkezleri bulunmaktadır. 2015'te, Google'ın ana şirketi olan Alphabet Inc.'in tamamına sahip olduğu bir yan kuruluş oldu.

<span class="mw-page-title-main">Yapay genel zekâ</span>

Yapay genel zeka (YGZ), bir insanın yapabileceği herhangi bir zihinsel görevi başarıyla gerçekleştirebilecek bir makinenin zekasıdır. Günümüzdeki bazı yapay zeka araştırmalarının temel amacıdır ve bilimkurgu ve fütüroloji'de de ortak bir konudur. Bazı araştırmacılar Yapay genel zekâyı "güçlü yapay zekâ", "tam yapay zekâ" veya bir makinenin "genel akıllı eylem" gerçekleştirme kabiliyeti olarak adlandırmaktadır; diğerleri ise sadece bilinci deneyimleyen makineler için "güçlü yapay zekâ" tabirini kullanmaktadır.

Pop müzik otomasyonu; algoritmik yollardan, kulağa hoş gelen pop müzikler üretmeyi hedef edinen, müzisyenler ve bilgisayar bilimcilerinin ilgi alanlarının kesişim noktasındaki bir çalışma alanıdır. Özellikle, pop müziğin kalıplaşmış, değişmez ve bestelenmesi kolay olduğu düşüncesine dayanır. Pop müzik bestelenmesini otomatikleştirme, algoritmik müzik, yapay zekâ ve hesaplamalı yaratıcılıktaki birçok fikirle ilgilidir.

Mike Schroepfer, Mart 2013'ten bu yana Meta Platformlarında baş teknoloji sorumlusu (CTO) olan girişimci, teknik mimar ve yöneticidir.

<span class="mw-page-title-main">Yapay zekâ mühendisliği</span>

Yapay zekâ mühendisliği, makinelerin insan beyni gibi düşünmesine yönelik programlama yapan bir mühendislik dalıdır. Yapay zekâ mühendisleri temelde makinelere insan gibi düşünebilme, karar verebilme, duyguları ayrıştırabilme ve olayları mantıklı kararlara bağlayabilme gibi yetenekler kazandırmayı hedefler. Bu hedefler doğrultusunda makine öğrenme algoritmaları ve modelleri geliştirmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Midjourney</span>

Midjourney, metinsel açıklamalardan görüntüler oluşturan yapay zeka programının adıdır. Araç, günümüzde beta aşamasındadır. Program, İngiliz dergisi The Economist tarafından Haziran 2022'deki bir sayının ön kapağını oluşturmak için kullanıldı.

Michael Kearns, Amerikalı bilgisayar bilimcisi, profesör ve Pensilvanya Üniversitesinde Ulusal Merkez Başkanı, üniversitenin Ağ ve Sosyal Sistemler Mühendisliği Programı'nın (NETS) kurucu direktörü, Warren Ağ ve Veri Bilimleri Merkezi'nin kurucu direktörüdür. Ayrıca üniversitenin Wharton Okulu'nda ve Ekonomi bölümünde ikincil görevleri mevcuttur. Hesaplamalı öğrenme teorisi ve algoritmik oyun teorisinde önde gelen bir araştırmacıdır. Makine öğrenimi, yapay zekâ, hesaplamalı finans, algoritmik ticaret, hesaplamalı sosyal bilimler ve sosyal ağlar ile ilgilenmektedir. Daha önce Morgan Stanley'nin Yapay Zeka Mükemmeliyet Merkezi ekibinde Danışmanlık ve Araştırma işlevini yönetmiştir. Şu anda Amazon Web Services bünyesinde bir Amazon Uzmanıdır.

Semantic Scholar, Allen Yapay Zeka Enstitüsü'nde geliştirilen ve Kasım 2015'te halka açık olarak yayınlanan bilimsel literatür için yapay zekâ destekli bir araştırma aracıdır. Bilimsel makaleler için özetler sağlamak üzere doğal dil işlemedeki gelişmeleri kullanır. Semantic Scholar ekibi, yapay zekanın doğal dil işleme, makine öğrenimi, İnsan-bilgisayar etkileşimi ve bilgi çekme alanlarında kullanımını aktif olarak araştırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lex Fridman</span> araştırmacı

Lex Fridman, Rus-Amerikan bilgisayar bilimcisi, podcast yayıncısı ve yapay zeka araştırmacısıdır. Massachusetts Institute of Technology'de araştırmacı bilim insanıdır ve bir podcast ve YouTube dizisi olan Lex Fridman Podcast'e sunuculuk yapmaktadır. Fridman Rusya'da doğmuş ve çocukken ailesiyle birlikte Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etmiştir.

Bülent Sankur, elektrik-elektronik mühendisi, akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Yapay zekâ güvenliği</span>

Yapay zekâ güvenliği, yapay zekâ sistemlerinden kaynaklanabilecek kazaları, kötüye kullanımı veya diğer zararlı sonuçları önlemekle ilgilenen disiplinler arası bir alandır. Yapay zekâ sistemlerini ahlaki ve faydalı hale getirmeyi amaçlayan makine etiği ile yapay zekâ uyumunu kapsar ve yapay zekâ güvenliği, riskler için sistemleri izlemek ve onları son derece güvenilir hale getirmek gibi teknik sorunları kapsar. Yapay zekâ araştırmalarının ötesinde, güvenliği teşvik eden normlar ve politikalar geliştirmeyi içerir.

<span class="mw-page-title-main">Yapay genel zekâdan kaynaklanan varoluşsal risk</span>

Yapay genel zekadan kaynaklanan varoluşsal risk, yapay genel zekadaki önemli ilerlemenin insan neslinin tükenmesine veya geri dönüşü olmayan küresel felakete yol açabileceği fikridir.