Celaleddin Firuz Halaci

Celaleddin Firuz Halacı (Firuz Şah II) (d. 1220 ? - ö. 19 Temmuz 1296, Kara), Delhi sultanı (1290-96).

Muizzilerin egemenliğine son vererek Delhi Sultanlığı'nı 1290'dan 1320'ye değin yöneten Halacı hanedanını kurdu.

Halac Türklerinden olan Celaleddin Firuz, Balaban'ın emirlerindendi. Balaban döneminde (1266-87) Moğollara karşı yapılan savaşlarda büyük yararlılıklar gösterdi, sercandarlık ve Samana naipliğine kadar yükseldi. Balaban'ın ölümünden sonra tahta geçen Muizeddin Keykubad tarafından en yüksek askeri mevki olan arızi-i memalikliğe getirildi. Celaleddin Firuz, sağlığı gittikçe bozulan Keykubad'ın yerine 1290'da küçük oğlu Şemseddin Keyumers'i tahta çıkardı. Kısa bir süre sonra da Keykubad Keyumers'i öldüren Halaci emirleri Celaleddin Firuz'u tahta çıkardılar (13 Haziran 1290).

Firuz Şah, bir süre başkent Delhi'ye gidemedi ve Kilughari'da kaldı. Yeniden düzenleterek surlarla çevirdiği kentin adını Şehr-i Nev olarak değiştirdi. Merkezi yönetimde değişiklikler yaparak önemli mevkilere Halaci emirlerini getirdi. Halkın yeni yönetimi benimsemesinden sonra da Delhi'ye giderek Balaban'ın yeğeni Kara valisi Çahcu Küşlü Han'ın ayaklanmasını bastırdı ve bazı Hint prenslere karşı başarılı seferler yaptı. Ama asıl önemli askeri başarıyı Moğollara karşı kazandı. 1292'de bir istila hareketine girişen Moğollara ağır kayıplar verdirerek barış istemek zorunda bıraktı. Tutsakların çoğunu Delhi yöresine yerleştirdi. Büyük bir bölümü Müslümanlığı benimseyen bu tutsaklar daha sonra Yeni Müslümanlar olarak anıldı. Firuz Şah, Devagir seferinde elde ettiği ganimetleri sözde kendisine sunmak isteyen yeğeni Kara valisi Alaeddin Halaci'nin ihanetine uğrayarak öldürüldü.

Firuz Şah'ın ölümünden beş ay sonra Delhi'ye giren Alaeddin Halaci, Firuz Şah'ın iki oğlunu, damadını ve torununu da öldürerek tahtı ele geçirdi.

Ayrıca bakınız

Alaeddin Halaci

Kaynakça

Encyclopædia Britannica

İlgili Araştırma Makaleleri

Kösedağ Muharebesi, 3 Temmuz 1243 tarihinde Anadolu Selçuklu Devleti ile Moğollar arasında gerçekleşen ve Selçuklu Devleti'nin yenilip Moğol tâbiiyetine girmesiyle sonuçlanan muharebedir. Kösedağ Muharebesi, sonuçları bakımından Türk tarihi içerisinde özel bir yere sahiptir.

I. Alâeddin Keykubad, Anadolu Selçuklu Devleti'nin 1220-1237 yılları arasındaki hükümdarıdır. Anadolu Selçuklu Devleti'ne en parlak günlerini yaşatan sultandır. Büyük Keykubad olarak da bilinir. Saltanatı boyunca inşa ettirdiği ve çoğu günümüze kadar ulaşan eserler, idari ve askeri bakımdan hem şahsına hem de devletine kazandırdığı prestij nedeniyle Türkiye ve dünya literatürünün en ünlü Anadolu Selçuklu sultanıdır. Konya'daki Alâeddin Camii, Niğde'deki Niğde Kalesi, Antalya'daki Yivli Minare Camii ve Beyşehir'deki Kubadabad Sarayı, Sultan Alâeddin'in yaptırdığı en önemli eserlerdir.

Halaciler, Hindistan'daki Delhi Sultanlığı'nı yöneten hanedanı.

Delhi Sultanlığı ya da Sultanat-ı Hint, 1206-1526 yılları arasında Hindistan'da hüküm sürmüş olan sultanlıktır.

II. İzzeddin Keykavus Türkiye Selçuklu Sultanı ve II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in büyük oğludur.

II. Alâeddin Keykubad Anadolu Selçuklu Sultanı II. Gıyaseddin Keyhüsrev ile Gürcü Hatun'un küçük oğludur.

Yassıçemen Muharebesi, 10-12 Ağustos 1230 tarihinde Erzincan yakınlarında, Anadolu Selçuklu Devleti - Eyyubiler ittifakı ile Harezmşahlar Devleti arasında yapılan muharebedir. Kesin Selçuklu ve Eyyubi zaferiyle sonuçlanan bu muharebe sonrasında Harezmşahlar Devleti yıkılma sürecine girmiş ve Anadolu Selçuklu Devleti ile Moğollar sınır komşusu olmuştur.

Celaleddin Harezmşah Mengüberti ya da Celaleddin Harzemşah, Harezmşahlar Devleti'nin son hükümdarıdır. Alaaddin Muhammed'in oğludur.

Firuz Şah Tuğluk, 1351-88 arasında Delhi Sultanlığı'nın yöneten Tuğluklu hükümdarı.

Delhi Türk Sultanlığı hükümdarı (1200-1287).

Müziddin Keykubad, Delhi Türk Sultanlığı hükümdarı.

Keyûmers, Delhi Türk Sultanlığı hükümdarı.

Hindistan'ın Moğollar tarafından istilası, 1221 – 1327 yılları arasında Hindistan yarımadasına düzenlenen çok sayıdaki Moğol İmparatorluğu istilalarını anlatır. Moğollar Kaşmir bölgesine boyun eğdirseler de Delhi Sultanlığına karşı yapılan saldırılar başarısız olur.

Alaeddin Halaci, aslı adı Ali Gurshap Delhi Sultanlığı'nda iktidarda olan Halaci Hanedanına mensup Türk sultan. Hanedanın en güçlü hükümdarı sayılır. 1296 – 1316 yılları arasında hüküm sürmüştür. Moğolları Hindistan'a sokmayarak birçok defa Moğollara karşı zafer almıştır.

Gürcü Hatun (fl. ?-1286?), Gürcü prenses. Anadolu Selçuklu Devleti sultanı II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in eşlerinden biri, II. Alâeddin Keykubad'ın annesidir.

Tuğluk Hanedanı, Hindistan'daki Delhi Sultanlığı'nı yöneten Türk kökenli hanedan.

Müziddin Behram, Memlûk hanedanının altıncı sultanıydı. Şemseddin İltutmuş'un (1210-36) oğlu ve Razia Sultan'ın (1236-40) üvey kardeşiydi. Kız kardeşi Subedar Malik Altunia tarafından Bathinda'da hapsedilirken kırk şefin desteğiyle kendini Kral ilan etti. Öyle olsa bile, kral olarak iki yılı boyunca, başlangıçta onu destekleyen şefler düzensiz hale geldi ve sürekli olarak birbirleriyle kavga etti. Bu huzursuzluk döneminde 1242'de kendi ordusu tarafından öldürüldü. Ölümünden sonra, üvey kardeşi Rükneddin Firuz'un oğlu yeğeni Alaeddin Mesud tarafından değiştirildi.

Mâlvâ Sultanlığı, 1401-1531 yılları arasında Orta Hindistan'daki Mâlvâ bölgesine hakim olan Türk-İslam devleti idi.

Memlûk Hanedanı, Delhi Sultanlığı'nı 1206-1290 yılları arasında yöneten ilk hanedan. Delhi Sultanlığı'nı 1526'ya kadar birbirinden bağımsız beş hanedan yönetti. Memlük hanedanı kurulmadan önce Kutbüddin Aybeg, Gurlular'ın bir komutanı olarak 1192'den 1206'ya kadar görev yaptı. Bu dönemde, Ganj ovasına akınlar düzenledi ve yeni bölgeleri hakimiyet altına aldı.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.