İçeriğe atla

Celaleddin Ali Bey

Kara Yülük Osman oğlu Celaleddin Ali veya Ali Bey, Türkmen[1] Akkoyunluların 1435'ten 1438'e kadar hüküm süren altıncı beyiydi.

Hayatı

Kara Yülük Osman oğlu Celaleddin Ali Bey, Akkoyunluların Bayındır aşiretinde doğdu. Akkoyunluların lideri Kara Yülük Osman Bey'in üçüncü oğludur. Kuzeni Sara Hatun ile evlendi. [2] [3] Uzun Hasan ve Cihangir Mirza'nın da aralarında olduğu yedi oğlu ve bir kızı oldu. [4]

1435 yılında babasının Erzurum Savaşı'nda vefatının ardından Ali, Akkoyunlu'nun yeni hükümdarı oldu. Timurlu şehzadesi Muhammed Juki, Ali Bey'i Amid'in (bugünkü Diyarbakır) hükümdarı ve Akkoyunlular'ın beyi olarak tanıdı. [5] Ancak kardeşleri, amcaları ve kuzenleri Ali'ye muhalefet oldu. [3] Palu'yu yöneten kuzeni Kılıç Arslan Bayındır,Karakoyunlular'dan Kara İskender'in de yardımıyla beyliği ele geçirmek istediyse de başarılı olamadı. Öte yandan, Mardin'i kontrol eden ve diğer kardeşleri Mehmet ve Mahmut tarafından desteklenen kardeşi Hamza ile annesi Selçuk Hatun, Âmid'i ele geçirdi. [5] Başkentten kovulan Ali Bey, Erzincan ve Karahisar hükümdarı olan kardeşi Yakup'un yanına gitti. Ali'nin oğulları Hüseyin, Cihangir ve Uzun Hasan da babalarının saflarına katıldı. Ancak daha sonra Ali, Osmanlı Padişahı II. Murad'a sığınmak zorunda kaldı. Murad ona İskilip'i dirlik olarak verdiyse de orada fazla kalamadı ve Erzincan'daki oğullarının yanına gitti. [4] Ali tahttan çekildi ve Ocak 1439'da Halep'e gönüllü sürgüne gitti ve ölümüne kadar orada kaldı. [5] Hamza o sırada en güçlü Akkoyunlu reisiydi, ancak 1444'te öldü. Hasan ve Cihangir arasında liderlik mücadelesi yeniden başladı. [3]

Kaynakça

Kaynaklar

  • Military Transition in Early Modern Asia, 1400-1750. Bloomsbury. 2014. s. 288. ISBN 978-1-78093-765-6.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  • Braddock Hickman, Walter, (Ed.) (1992). Mehmed the Conqueror and His Time. 2nd. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-01078-6.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  • The Aqquyunlu: Clan, Confederation, Empire. New York. 1999.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  • "The Aq-qoyunlu State from the Death of Osman Beg to Uzun Hasan Beg (1435–1456)". Khazar Journal of Humanities and Social Sciences. Khazar University Press. 8 (3–4). 2005.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  • İslâm Ansiklopedisi. 1989.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)

İlgili Araştırma Makaleleri

Uzun Hasan, Akkoyunlu hükümdarı olup, bugünkü İran, Irak, Azerbaycan, Ermenistan ve Türkiye'nin bir bölümünü kapsayan bir coğrafyada 1453-1478 yılları arasında hüküm sürmüştür. Akkoyunluların en güçlü hükümdarı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Akkoyunlular</span> Doğu Anadolu’nun Türkmen kabilesi ve Müslüman hanedanı

Akkoyunlular veya Bayındırlılar, 14. yüzyılda Oğuz Türkleri'nden Bayandurlu Hanedanı'nın kurmuş olduğu bir devletti. Horasan'dan Fırat'a ve Kafkas Dağları'ndan Umman Denizi'ne kadar uzanan topraklarda egemen olmuşlardır. Akkoyunlular, Azerbaycan halkının oluşumunda önemli bir rol oynamasının yanı sıra Azerbaycan devletçilik tarihinde de önemli yere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Dört Halife</span>

Dört Halife ya da Râşid Halifeler; Sünnilik'te Râşid halifeler, doğru yola yönlendirilen ve doğru bir model olduğu kabul edilen halifelerdir. Bazıları bu kategoriye Muhammedin torunu Hasan'ın 6 aylık hilafetini de sokarlar. İslam peygamberi Muhammed'in ölümünden sonra ümmete önderlik eden ilk dört halifedir:

<span class="mw-page-title-main">Karakoyunlular</span> 1380-1469 yılları arasında bugünkü Doğu Anadolu Bölgesi, Güney Kafkasya, Azerbaycan ve Kuzey Irak topraklarında egemenlik sürmüş Oğuz Türklerinin kurduğu bir devlet

Karakoyunlular ya da Karakoyunlu Devleti, başkenti Tebriz olan ve 1380-1469 yılları arasında bugünkü Doğu Anadolu Bölgesi, Güney Kafkasya, Azerbaycan ve Kuzey Irak topraklarında egemenlik sürmüş Oğuz Türklerinin kurmuş olduğu bir devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Kadı Burhâneddin Devleti</span>

Kadı Burhaneddin Ahmed Devleti, Eretna Devleti'nin topraklarında, Oğuzların Salur boyundan olan Vezir Kadı Burhaneddin Ahmed'in kendi adıyla 1381 yılında kurduğu devlettir. Devletin merkezi Sivas'tır.

<span class="mw-page-title-main">Kara Yusuf</span> 1388-1420 yılları arasında Karakoyunlu Devletinin hükümdarı

Kara Yusuf, 1388-1420 yılları arasında Karakoyunlu Devleti'nin hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hersek Sancağı</span>

Hersek Sancağı, 1470 yılında kurulmuş bir Osmanlı idari birimidir. Merkez, 1572 yılında Taşlıca'ya taşınana kadar Foca'daydı. Sancak başlangıçta Rumeli Eyaleti'nin bir parçasıydı. ancak daha sonra Bosna Eyaleti'ne eklendi.

Kara Mehmed, Karakoyunlu Devleti hükümdarı (1380-1389). Tam adı Nasırüddin Kara Mehmed Bey Durmuş'tur.

<span class="mw-page-title-main">Kara İskender</span>

Kara İskender, 1420-1437 yılları arasında Karakoyunlu hükümdarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şahruh</span>

Şahruh Mirza, Timur İmparatorluğu üçüncü hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Erzincan Beyliği</span> Türk beyliği

Erzincan Beyliği, Erzincan Emirliği veya Mutahharten Beyliği, 14. yüzyılın sonları ile 15. yüzyılın başlarında hüküm süren Anadolu Türk Beyliklerinden biri.

Kara Yülük Osman Bey, Akkoyunlu devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı.

II. Tuğrul, Selçuklu sultanıdır. Amcası olan Selçuklu sultanı Ahmed Sencer'in (1118-1157); desteğiyle iktidarı korudu. Hastalığa yakalandı ve Ekim/Kasım 1134'te öldü.

<span class="mw-page-title-main">Nilüfer Hanımsultan</span>

Prenses Nilüfer Ferhat Begüm Sahiba, Haydarabad'ın Kuh-i Nur'u [4] olarak adlandırılan, Osmanlı prensesiydi. Mir Osman Ali Han'ın ikinci oğlu olan Moazzam Jah'ın ilk karısıydı.

Nasîhatnâme, Osmanlı edebiyatında, padişahlar için yazılan bir tür nasihat mektubudur. Specula principum'lara benzemektedir. Nasihatnameler çeşitli tarihi ve dini kaynaklardan yararlanmışlardır. Selçuklu Türkleri gibi önceki devletlerin yönetimlerinden, erken Müslüman tarihinden ve çağdaş olaylardan etkilenmişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Emin Ali Bedirhan</span>

Emin Ali Bedirhan Kürt politikacı. Kürt Dayanışma ve Terakki Cemiyeti'nin kurucu üyesi ve Kürdistan Teali Cemiyeti'nin başkan yardımcısıydı.

Fahreddin Kutlu Bey, 1362-1389 yılları arasında hüküm süren ikinci Akkoyunlu beyiydi. Tam adı Hacı Fahreddin Kutlug ibn Tur Ali-bey'dir.

Kılıç Arslan Bayındır, Kara Yülük Osman Bey'in kardeşi Ahmet Bey'in oğludur.

Hamza Bey Bayındır, Akkoyunlu beyidir. Celaleddin Ali Bey'in küçük kardeşiydi. Kara Yülük Osman Bey'in oğluydu.

Elvand Mirza, Karakoyunlu hanedanına mensup olup Musul, Diyarbakır ve Esadabad valisi Kara İskender'in oğludur. Oğlu Pirgulu Bey ile amcası Cihan Şah'ın Yusuf Mirza'nın torunu Hatice Begüm'ün evliliğinden olan halk, Karakoyunlu hanedanının Hint kolunu (Kutbşahlar) kurmuştur.