İçeriğe atla

Cebrail Yamadayev

Cebrail Yamadayev
Doğum16 Haziran 1970(1970-06-16)
Gudermes, Çeçen-İnguşya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Rusya SFSC, SSCB
Ölüm5 Mart 2003 (32 yaşında)
Dişne-Vedeno, Çeçenistan
Bağlılığı
Branşı GRU
RütbesiTuğgeneral (İçkerya)
KomutasıVostok Özel Taburu
Çatışma/savaşları
ÖdülleriRusya Federasyonu Kahramanı

Cebrail Yamadayev (16 Haziran 1970 - 5 Mart 2003) Birinci Çeçen Savaşı sırasında bir Çeçen ayrılıkçı birliklerinin komutanıydı. 1999 yılında İkinci Çeçen Savaşı'nın patlak verdiği sırasında kardeşleri Ruslan ve Sulim ile taraf değiştirdi ve ardından Rus özel kuvvetler biriminin Vostok komutanı oldu. Yamadayev Mart 2003'te bir bomba saldırısı sonucu öldürüldü.

Biyografi

Birinci Çeçen Savaşı sırasında Yamadayev kardeşler, Rus birliklerine karşı savaştı ve saha komutanları olarak büyük etkiye sahip oldular. Cebrail, İçkerya Çeçen Cumhuriyeti'nin ayrılıkçı güçlerinde Tuğgeneral rütbesine kadar yükseldi.[1]

1999'da Çeçenistan'da ikinci savaş patlak verdiğinde Yamadayev kardeşler gönüllü olarak Moskova'nın tarafına geçtiler.

Ayrıca Çeçenistan askerî komutan yardımcılığı görevinde bulunmuştur. Gerillalar, ona Rusçada "kurbağa" anlamına gelen "Chaba" adını takmışlardır.

Suikast

5 Mart 2003'te Cebrail Yamadayev, üç korumasıyla birlikte Dişne-Vedeno köyünde bulunan kendi evinde, dağlarda süren iki günlük bir operasyondan döndükten sonra üzerinde uyuduğu kanepenin altına yerleştirilen bombanın infilak ettirilmesiyle öldürüldü. Patlamanın kuvveti Yamadayev'in bulunduğu evi neredeyse yok etmiştir.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Cebrail'e ölümünden sonra bir madalya ve Rusya Federasyonu Kahramanı unvanı verirken, Cebrail'in komutasını kardeşi Sulim devraldı (2003 sonbaharında Rus askerî istihbaratı GRU'ya bağlı bir Spetsnaz taburu olan Vostok'a yükseltildi.).

İsyancı lider Abdülhalim Sadulayev'in 2006 yılında yaptığı açıklamaya göre Cebrail Yamadayev'in öldürülmesinin arkasında Moskova yanlısı Çeçen lider Ramazan Kadirov ve babası Ahmet'in parmağı vardı.[2] Kardeşi Sulim daha sonra Cebrail'in cinayetine karışan dört korumayı öldürmüştür.[3] Mayıs 2008'de, olaydan yaklaşık altı ay sonra ortadan kaybolan ve meslektaşları tarafından suikastta yer aldığı şüphesiyle infaz edildiği varsayılan eski bir Vostok subayı (müfreze lideri) Vaharsolt Zakayev'e ait kalıntılar, Gudermes'in kenar mahallelerinde bulundu.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Cleanups", from Chechnya to Ingushetia". 9 Haziran 2003. 29 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Kadirov is Behind the Murders of Yamadayev Brothers!". Waynakh Online (İngilizce). 2 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2020. 
  3. ^ "SADULAEV: THE RUSSIANS ARE LOSING". 29 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2020. 
  4. ^ "Prague Watchdog - Crisis in Chechnya - A parade of corpses before the decisive battle". www.watchdog.cz. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aslan Mashadov</span> Çeçen lider

Aslan Aliyeviç Mashadov, Çeçen İçkerya Cumhuriyeti 3. cumhurbaşkanı ve Çeçenistan Bağımsızlık Mücadelesi'nin lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Cevher Dudayev</span> Çeçen asker ve siyasetçi

Cevher Musayeviç Dudayev, Sovyet Hava Kuvvetleri generali olmuş Çeçen lider. 1991'den 1996'daki ölümüne kadar Kuzey Kafkasya'da ayrılıkçı bir bölge olan Çeçen İçkerya Cumhuriyeti'nin cumhurbaşkanlığını yapmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Şamil Basayev</span> Çeçen komutan

Şamil Salmanoviç Basayev, Çeçen direniş lideri ve Çeçen İçkerya Cumhuriyeti silahlı kuvvetleri komutanı.

<span class="mw-page-title-main">Grozni</span> Rusyaya bağlı Çeçenistanın başkenti

Grozni Rusya'nın Çeçen Cumhuriyeti'nin başkentidir. Şehir Sunja Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Şehrin ismi Rus çarı Korkunç İvan'a ithafen Grozni olarak seçilmiştir. Eski isimleri ise Süncekale ve Cevherkale'dir. Yüzölçümü 324,16 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarıyla 271.573'tür. 2010 nüfus sayımına göre, nüfusu 271.573 olan nüfusu, 2002 nüfus sayımına göre 210.720 olan nüfusuna kıyasla artmış olsa da, 1989 nüfus sayımına göre 399.688 olan nüfusun sadece üçte ikisi kaydedilmiştir. 1870'e kadar Rusça: Groznaya olarak bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">Çeçenistan</span> Rusya Federasyonunda idari bir bölge

Çeçenistan, resmî adıyla Çeçen Cumhuriyeti, yaygın olarak bilinen şekliyle Çeçenya, Rusya Federasyonu'nun federal bölgelerinden (cumhuriyet) birisidir.

Çeçenler, Kafkasya’nın kuzeydoğu kesiminde, Sunja ve Argun ırmakları civarında yaşayan yerli Kafkasya halkı. Kendilerini Nohçi olarak adlandırırlar. Bu ad, Çeçenlerin Nohçmekhahoi adlı kabilesinden ve bu kabilenin topraklarından gelir.

<span class="mw-page-title-main">İnguşetya</span> Rusyaya bağlı federe cumhuriyet

İnguşetya, İnguşya ya da resmî adıyla İnguşetya Cumhuriyeti Kuzey Kafkasya’da, Rusya Federasyonu’na bağlı federe cumhuriyet. Kuzey Kafkasya Federal Bölgesi’ne dâhil olan İnguşetya’nın güney sınırı; Rusya Federasyonu’nun Gürcistan sınırının parçasıdır. Doğusunda Rusya’nın özerk cumhuriyetlerinden Çeçenya; batısında ise yine aynı statüdeki cumhuriyetlerden Kuzey Osetya-Alanya bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Ramazan Kadirov</span> Çeçen siyasetçi

Ramazan Ahmetoviç Kadirov, Rusya Federasyonu'na bağlı Çeçenistan'ın üçüncü devlet başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çeçen Savaşı</span> Rusya Federasyonu ile Çeçen İçkerya Cumhuriyeti arasındaki, Aralık 1994ten Ağustos 1996ya kadar süren savaş

Birinci Çeçen Savaşı, diğer adıyla Çeçenistan Savaşı, Rusya Federasyonu ile Çeçen İçkerya Cumhuriyeti arasındaki, Aralık 1994'ten Ağustos 1996'ya kadar süren savaştır. 1994–1995 yıllarında, özellikle Grozni Muharebesi'nde zirveye ulaşan başlangıç harekâtından sonra Rus kuvvetleri, Çeçenistan'ın dağlık bölgelerinin kontrolünü ele geçirmeye çalıştı ancak daha üst konumda olduğu asker sayısı, silah gücü, yakın hava desteği gibi faktörlere rağmen, Çeçen gerilla savaşı ve düz arazilere yapılan baskınlar nedeniyle geri çekildi. Bunlar sonucunda oluşan Rus kuvvetlerindeki geniş çaplı demoralizasyon ve Rus kamuoyunun savaşa yönelik yaygın karşıtlığı, Boris Yeltsin hükûmetinin 1996'da Çeçenlerle ateşkes ilan etmesine ve bundan bir yıl sonra barış antlaşması imzalamasına neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Çeçen Savaşı</span> Rus-Çeçen Savaşı

İkinci Çeçen Savaşı, 29 Eylül 1999 tarihinde Rus ordusunun Çeçenistan'a girmesiyle başlayan ve Nisan 2009'a kadar süren savaş. Rusya'nın Çeçenistan'a girme nedeni, Çeçenistan'daki Mashadov hükûmetinin Uluslararası İslami Barış Tugayı adlı örgütün Dağıstan'ı işgal etmeye başlayıp burada Radikal İslamcı bir yönetim kurmasını engellemekte başarısız olmasıydı. Rusya Çeçenistan'ın ana hatlarına hava saldırısı düzenledikten sonra askeri kara operasyonlarına başladı. Rus ordusu teçhizat,sayı,askeri araç ve hava gücü bakımından çok daha üstündü,yaklaşık 1,5 yıl içinde Çeçen yerleşimleri Rusların eline geçti. Şehirlerdeki direnişçiler ve Yabancı Mücahitler dağlarda gerilla savaşı vermeye başladı. Çeçen savaşçılar ve Mücahitler Rus ordusuna vurkaç taktikleri ve pusular ile kayıp verdirmeye başladı. 2009 yılında Rusya savaşın bittiğini açıkladı. 2017 yılında da çatışmalar sona erdi ve silahlı Çeçenler ve Yabancı savaşçıların sayısı sıfırlandı.

Emir İbnü'l-Hattâb, Suudi savaşçı ve mücahit. Çeçen savaşlarına katılımıyla ünlüdür.

Elza Kungayeva, İkinci Çeçen Savaşı sırasında Rusya Kara Kuvvetleri'ne mensup Yuri Budanov adlı bir albay tarafından kaçırılan, dövülen ve öldürülen Çeçen genç kadın. Heda Kungayeva olarak da bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">Zelimhan Yandarbiyev</span> Çeçenistan eski cumhurbaşkanı

Zelimhan Abdulmuslimoviç Yandarbiyev, 1996 ile 1997 yılları arasında ayrılıkçı İçkerya Çeçen Cumhuriyeti'nin ikinci cumhurbaşkanı olarak görev yapan bir yazar ve politikacıydı. 2004 yılında sürgünde olan Yandarbiyev'e Katar'da suikast düzenlendi.

<span class="mw-page-title-main">Ruslan Yamadayev</span>

Ruslan Halit Bekmirzayeviç Yamadayev Çeçen askerî lider ve siyasetçi. 2008'de Moskova'da kendisine düzenlenen bir suikast sonucu öldü. Yamadayev, Kremlin'in en sadık müttefiklerinden biriydi.

Sulim Bekmirzayeviç Yamadayev Birinci Çeçen Savaşı'nda ayrılıkçı tarafın komutanı olarak görev alan; 1999 yılında İkinci Çeçen Savaşı'nın patlak vermesi sırasında da kardeşleri Cebrail, Badrudi, İsa ve Ruslan ile birlikte taraf değiştiren Çeçen savaş ağası. Yamadayev, Çeçenistan'a dönmeden önce Moskova'da işletme okudu. Hayalinin savaşçı olmak olduğunu ve bir süre Afganistan'da antrenman yapmaya karar verdiğini söyleyen Yamadayev, dönemin Çeçen cumhurbaşkanı Aslan Mashadov yönetiminde komutan olarak görev yaptı ve 1998 yılında Gudermes'te radikal Vehhabî milislerini bozguna uğratan özel kuvvetler müfrezesini komuta etti. GRU'ya ait Rus Vostok Özel Taburu komutanıydı. Bu nedenle, 2008 yılına kadar mevcut Çeçen cumhurbaşkanı Ramzan Kadirov'un kontrolü dışındaki en büyük Moskova yanlısı milislerin başı olma özelliğine sahipti. 1 - 22 Ağustos 2008 tarihleri arasında Yamadayev, federal bir tutuklama emriyle Rusya'da arandı. Aynı dönemde Yamadayev kardeşlerin taraf değiştirmesiyle birlikte Rusya'nın Gürcistan ile savaşında Rus komutanlarından biri olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Alu Alhanov</span> Rus politikacı; Rusyanın Çeçen Cumhuriyetinin ikinci cumhurbaşkanı

Alu Dadaşeviç Alhanov, Çeçen siyasetçi. Rusya'daki Çeçen Cumhuriyeti'nin eski cumhurbaşkanı.

Sultan Bilimhanov Stadyumu Ahmat futbol kulübünün eski sahası. Stadyum Rusya'ya bağlı Çeçenistan'ın Grozni şehrinde bulunmaktadır. 1946'da inşa edilmiş, 2004'te düzenlenen bombalı saldırı sonrası 2007'de yeniden inşa edilmiştir. 2008'e kadar Dinamo olarak adlandırılan stadyum günümüzdeki adını 2 Ocak 2006'da bir kaza sonucu ölen Çeçenistan Cumhuriyeti Parlamentosu Halk Meclisi Başkan Yardımcısı Sultan Bilimhanov'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çeçenistan Bilimler Akademisi</span>

Çeçenistan Bilimler Akademisi Çeçenistan'da bulunan bir bilimsel araştırma merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Kadirovtsı</span>

141. Özel Motorlu Alay veya gayriresmi adıyla Kadirovtsi, Rusya'nın Çeçen Cumhuriyeti'nde bulunan ve Çeçenistan cumhurbaşkanını koruyan paramiliter bir örgüttür. Terim, daha çok Çeçenistan'da cumhurbaşkanı Ramazan Kadirov'a bağlı silahlı Çeçen birliklerine atıfta bulunmak için yaygın olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Adem Delimhanov</span> Çeçen siyasetçi

Adem Sultanoviç Delimhanov, Devlet Duması Çeçenistan milletvekili olan Çeçen asıllı Rus siyasetçi. Çeçenistan lideri Ramazan Kadirov'un kuzeni ve yakın bir müttefiki olup Rusya Ulusal Muhafızları'nın Çeçenistan kolunun başıdır.