İçeriğe atla

Cavalier

Örnek bir cavalier olarak gösterilen Prens Rupert

Cavalierler İngiliz İç Savaşı ve sonraki dönemde kral I. Charles başta olmak üzere monarşi yanlılarını küçük düşürmek için Parlamento yanlıları tarafından kullanılan bir deyimdir. Restorasyon döneminde de kullanıldıktan sonra bizzat monarşi yanlıları tarafından kendilerini tanımlamak için kullanılmıştır. Siyasi ve sosyal tutumu eleştirmek için türetilse de zamanla o dönem sarayda hakim olan giyim kuşam modasının eleştirisine indirgenmiştir. Terimin tipik örneği olarak monarşi süvari komutanı Prens Rupert gösterilegelmiştir.

Etimoloji

Cavalier kelimesi süvari anlamındaki Latince caballarius kelimesinden gelir.[1] Kelime iç savaş sırasında kral taraftarlarını yermek amacıyla ilk kez 1642 yılında kullanılmıştır. Charles bu terimin kullanımını eleştirse de bir süre sonra monarşi yanlıları kendilerini tanımlamak için kullanmaya başlayacaklardır. Parlamento yanlılarına Roundheadler diyen bu grup Restorasyon döneminden sonra Tory teriminin çıkışıyla birlikte Cavalier terimini kullanmayacaktır.

Kökenleri

Yoğun kullanıldığı dönemde sadece bir giyim tarzı olarak değil, bir siyasal ve toplumsal duruşu temsil eden terim günümüzde sadece dönemsel bir giyim modasına indirgenmiştir. Dönemin saray modası olan bukle bukle uzun saçlar, yaldız işlemeli yaka ve manşetlerle tüylü şapkalar akla gelmektedir. Bu giyim tarzı elbette sadece ve kısa saçı tercih eden Parlamento taraftarlarıyla arada bir fark oluşturmaktaydı. Ancak her iki tarafta da bu genelleştirmeye uymayanlar mevcuttu.[2] Cavalierler genellikle otuzlu yaşlarında, cephede uzun süre görev yapmış, evli ve varlıklı asillerden oluşurdu. Parlamento tarafından da benzer kişiler olsa da çoğunlukla din ve Tanrı inancı hayatlarının merkezindeydi.[3] Ancak diğer yönde de örnekler mevcuttur Henry Wilmot veya Lord Goring, Parlamento yanlıları tarafından yapılan alkolik, ahlaksız, inançsız eleştirilerine imkân tanıyan davranışlar içinde olmuştur.

Roundhead ve cavalier terimleri yerlerini yine aşağılayıcı anlamları olan Whig ve Tory'ye bırakmıştır.

Sanata etkileri

Anthony van Dyck tarafından yapılan ünlü I. Charles portresi Cavalier sanatının en önemli örneklerindendir

Resim sanatının ötesinde özellikle I. Charles'ın maiyetindeki şairler Cavalier Şairleri olarak bilinen bir akımı başlatmışlardır. Genelde atının üzerinde klasik anlamda bir şövalye olarak betimlenen karakterin kralın davasındaki maceraları anlatılır. Bu şairler arasında en tanınmış olanları arasında Robert Herrick, Richard Lovelace, Thomas Carew ve Sir John Suckling sayılabilir.

Kaynakça

  1. ^ Benzer şekilde Fransızcada chevalier, İspanyolcada da caballero denilmektedir.
  2. ^ Bakınız Thomas Fairfax
  3. ^ İç savaşın ilk aşamasının sonunda esir alınan ve Parlamentoya karşı bağlılık yemini eden Jacob Astley kralın ikinci kez ayaklanma girişimi çağrılarına yeminini gerekçe göstererek katılmamıştır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Charles (İngiltere kralı)</span> İngiltere, İskoçya ve İrlanda kralı

II. Charles, İngiltere, İskoçya ve İrlanda kralı. I. Charles ve Fransa kralı IV. Henri ile Marie de' Medici'nin kızı Henrietta Maria'nın ikinci oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Restorasyon (Fransa)</span>

Restorasyon kavramı Fransız tarihinde Birinci Fransız İmparatorluğu'nun yıkılışıyla Temmuz Devrimi arasındaki dönemde Bourbon monarşisinin yeniden kuruluşunu ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Henry Ireton</span>

Henry Ireton, İngiliz İç Savaşında parlamento ordusunda komutan ve Oliver Cromwell'in damadı.

Roundheadler, İngiliz İç Savaşı sırasında Parlamento yanlılarına verilen takma isim. Kral I. Charles ve monarşi yanlılarına karşı parlamenonun üstünlüğü için mücadele vermişlerdir. O dönemde Püritanların saç tıraşlarını kısa yapmalarından dolayı böyle bir isim kullanılmıştır.

Restorasyon İngiltere'de iç savaş döneminde kral I. Charles'ın 30 Ocak 1649 tarihinde idam edilmesiyle başlayan ve Fetret Devriyle devam eden süreçte İngiltere monarşisinin II. Charles'ın 29 Mayıs 1660 tarihinde Londra'ya girmesiyle başlayan dönemi anlatır. II. Charles İngiltere, İskoçya ve İrlanda monarşilerini birleştirmiştir. Süreç II. Charles'ın tüm saltanata dönemini (1660-1685) ve kardeşi II. James'in hüküm sürdüğü bir dönemi (1685-1688) de kapsar. Bazen süreç Muhteşem Devrimle iktidara gelmiş olan Orange-Nassau Hanedanına kadar götürülür.

Üç Krallık Savaşları 1639 - 1651 yılları arasında İngiltere, İrlanda ve İskoçya'yı da içine alacak şekilde gerçekleşen çok sayıda olayı kapsar. Bu olaylardan en önemlisi İngiliz İç Savaşıdır ve savaşın sonunda 1649 yılında Parlamento tarafından alınan kararla kral I. Charles idam edilmiştir. Üç Krallık Savaşları dönemi 1660 yılında II. Charles'ın tahta çıkmasıyla başlayan Restorasyon dönemine kadar uzatılır. Savaşlar toplumsal hayatta dini ve sosyal meselelere dair biriken sorunların patlaması olarak da değerlendirilebilir. Din alanında halk, monarşisinin müdahalesi olmaksızın özgürce ibadet etme arzusunu dile getirmiştir. Sosyal alanda da monarşinin yetkilerinin parlamento tarafından düzenlenmesi arzusu bulunuyordu. İngiltere, İrlanda ve İskoçya topraklarında yaşanan bu toplumsal olayların bir de ulusal boyutu olmuştur. İrlanda ve İskoçya birleşik krallık altında İngiliz hakimiyetine de başkaldırmıştır. Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlılarının monarşi, İrlanda ve İskoçya'ya galip gelmesi günümüzdeki meşruti monarşiyle yönetilen Londra merkezli Büyük Britanya'nın da temellerini atmıştır. Aynı dönemde meydana gelen ve İspanyol İmparatorluğuna karşı yaşanan Portekiz ve Hollanda bağımsızlık savaşları da bu dönemde yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Prens Rupert</span> Alman prens, asker, sömürge valisi

Prens Rupert, Alman asıllı devlet adamı, asker, amiral, bilim insanı, sporcu, koloni valisi ve amatör sanatçı.

Protektora dönemi, İngiltere'de iç savaş döneminde kral I. Charles'ın 30 Ocak 1649 tarihinde idam edilmesiyle başlayan Fetret Devri süresince İngiltere, Galler, İrlanda ve İskoçya'daki idare tarzıdır. Protektora dönemi 1653 yılında Barebone Parlamentosunun kapatılması ve Oliver Cromwell'in Lord Protector ilan edilmesiyle başlar. Bu dönem 1659 yılında sona ermiştir, oğul Richard Cromwell babasından miras kalan bu unvanın hakkını veremeyince tasfiye edilmiş ve Restorasyon süreci başlamış, II. Charles kral olarak tahta çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ordu (İngiltere)</span> Yeni Ordu (İngiltere)

Yeni Ordu İngiliz İç Savaşında Parlamento yanlıları tarafından 1645 yılında kurulmuş olan ve 1660 yılındaki Restorasyon sonrasında lağvedilmiş olan silahlı kuvvettir.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Fairfax</span>

Thomas Fairfax, İngiliz İç Savaşında parlamento ordusunda komutan ve Oliver Cromwell'in silah arkadaşı. Çok başarılı ve önemli bir asker olarak parlamento kuvvetlerini sayısız zafere ulaştırmıştır. İç savaşın kazanılmasından sonra kurmay heyetinde bulunan Cromwell'in siyasi olarak gerisinde kalmıştır. Devrik kral I. Charles'ın mahkemesinde yer almayı reddetmiş, iktidarı Cromwell'e bırakarak siyasetten çekilmiştir. Bu tutumu ve savaş meydanındaki hoşgörülü davranışları nedeniyle II. Charles Restorasyonu sırasında parlamento yanlısı komutanlara verilen ağır cezalardan azade olmuştur. Siyah saçları ve gözleri nedeniyle kendisine Siyah Tom takma adı yakıştırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Naseby Muharebesi</span>

Naseby Muharebesi, İngiliz İç Savaşındaki belirleyici muharebedir. 14 Haziran 1645 tarihinde Northamptonshire yakınlarındaki Naseby köyü dolaylarında yaşanan muharebede İngiltere kralı I. Charles'ın ordusu Sir Thomas Fairfax ve Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento yanlısı Yeni Ordu birliklerine yenilmiş ve imha edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">John Bradshaw</span> İngiliz hakim

John Bradshaw İngiliz hakim. Özellikle İngiliz İç Savaşının ardından kral I. Charles'ın yargılandığı davada mahkeme başkanı olmasından dolayı tanınır.

II. Charles'ın kaçışı, henüz kral olamamış olan II. Charles'ın 1651 yılında Oliver Cromwell'ın Yeni Ordu birliklerine Worcester Muharebesinde yenildikten sonra kaçışıdır. Altı hafta süren bu kaçış ileride kral olacak olan Charles'ın hayatında çok önemli bir yere oturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pride Darbesi</span>

Pride Darbesi, birinci evresi tamamlanmış olan İngiliz İç Savaşı sırasında 6 Aralık 1648 günü Albay Thomas Pride komutasındaki Yeni Ordu birliklerinin Oliver Cromwell yanlısı olmayan millevekillerini zorla Uzun Parlamento'dan çıkartması olayıdır. İngiliz tarihindeki başarılı tek askeri darbe olarak bilinir.

İngiliz İç Savaşı zaman çizelgesi, İngiliz İç Savaşı öncesi, sırası ve sonrasındaki öne çıkan olayları içerir.

<span class="mw-page-title-main">John Pym</span>

John Pym İngiliz milletvekili, Uzun Parlamento lideri, kral I. James ve sonrasında kral I. Charles'ın azılı muhalifi. 1642 yılında İngiliz İç Savaşını başlatan olayda başroldedir. Aralarında kendisinin de olduğu beş muhalif vekili bizzat tutuklamak üzere Avam Kamarası'na gelen kral I. Charles uzlaşmaz tavrıyla iç savaşı başlatmış olur. Pym, kralın danışmanı olan William Laud'u İngiltere'yi yeniden Katolikleştirmeye çalışmakla suçlar.

<span class="mw-page-title-main">Marston Moor Muharebesi</span> İngiliz İç Savaşında yaşanmış muharebe

Marston Moor Muharebesi, İngiliz İç Savaşı sırasında 2 Temmuz 1644 tarihindeki silahlı çarpışmadır. Edward Montagu ve Ferdinando Fairfax komutasındaki Parlamento yanlısı ordu, Prens Rupert komutasındaki monarşi yanlısı orduyu yenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Worcester Muharebesi</span> 3 Eylül 1651de Worcester kentinde yapılan, İngiliz İç Savaşının son muharebesi

Worcester Muharebesi, 3 Eylül 1651 günü İngiltere'nin Worcester kentinde yapılan ve İngiliz İç Savaşı'nın son muharebesidir. Oliver Cromwell komutasındaki Yeni Ordu birlikleri kral II. Charles'ın çoğunluğu İskoçlardan oluşan monarşi yanlısı ordusunu yener. Muharebeden sonra II. Charles maceralı bir şekilde kaçmış ve yurt dışına gidebilmiştir.

Güvenlik Komitesi, kral I. Charles'a karşı yapılan İngiliz İç Savaşı sırasında Parlamento yanlıları tarafından ilk olarak 1642 yılında oluşturulan kurumdur. Fetret Devri olarak tanımlanan dönem boyunca birçok kez bu kuruma başvurulmuştur. Monarşinin restorasyonu ile beraber lağvedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uzun Parlamento</span>

Uzun Parlamento, ilk kez 3 Kasım 1640 günü İngiltere kralı I. Charles tarafından toplanmış olan parlamentodur. 12 yıl aradan sonra kral tarafından sürmekte olan Piskoposlar Savaşı için mali kaynak sağlamak için toplanmıştır. Parlamento İngiltere monarşisiyle yaşanan iktidar mücadelesinde taraf olarak İngiliz İç Savaşını sürdürmüş ve galip gelmiştir. 1648 yılında Oliver Cromwell komutasındaki Yeni Ordu birliklerince tasfiye edilmiştir. Uzun Parlamento Cromwell'in ölümünün ardından yeniden toplanmış ve Restorasyon adı verilen dönemin başlangıcında yeni kral II. Charles'ın iktidarına kolaylık sağladıktan sonra kendisini lağvetmiştir.