İçeriğe atla

Caucus

Caucus (Türkçe "kokus" okunur), özellikle ABD ve Kanada'da da bir siyasi partinin üyeleri veya bir siyasi hareketin destekçilerinin müzakere toplantısıdır. Genel anlamıyla, belli bir siyasi temayül ve siyasi fikir birliği tarafından yapılan bir toplantı veya kongredir. Bu terim, zaman içinde farklı ülke ve kurumlarda farklı anlamlar kazanmıştır.

Terimin kökeni

Caucus terimini kökeni tartışmalıdır, ama İngiltere'nin Kuzey Amerika'daki sömürgelerinde ortaya çıktığı konusunda fikir birliği oluşmuştur.

  • Bazı kaynaklara göre Amerikan yerli kabilesi Algonkinlerin dilinde Ka-kava-as'u, "yol gösteren" anlamına gelir. Jamestown'lu John Smith'in 1624'te yayımladığı The General History of Virginia, New England and the Summer Isles (Virjinya, Yeni İngiltere ve Yaz Adaları'nın Genel Tarihi) adlı eserde bahsi geçen bu terim, daha sonra New York'taki Demokratik Parti teşkilatı içinde yayılmıştır.
  • Başka kaynaklar, bu terimin Latince kadeh anlamına gelen caucus'tan geldiğini öne sürer.
  • Daha muhtemel sayılan bir diğer kaynak, "Caulker's Club" da geçen, "caulker" (macuncu) kelimesinin iyelik hâlinden türemiş olduğudur.[1] Bu deyim fonetik olarak değişime uğrayıp Caucus Club (\ˈkȯ-kəs ˈkləb\) olmuştur. Caulker's Club (macuncular kulübü) ABD'de tanınan ilk işçi sendikası idi, Boston limanındaki işçilerin haklarını korumayı amaçlıyor ve Samuel Adams tarafında idare ediliyordu. Samuel Adams, ABD'nin kurucu babalarından biri ve ABD'nin ikinci başkanı John Adams'ın kardeşidir. Bu işçi yönetim teşkilatı, şeffaf sayılmasa da etkili idi.

Terimin kaynağı ne olduğu kesin bilinmese de, 1760'lı yıllarda kullanımı yayılmış, 1850'den sonra fiil olarak da kullanılır hâle gelmiştir. 1760'larda ABD Başkan adaylarını parti kurultayında seçecek yerel parti delegelerinin caucus'larda tespit edildiğinden bahsedilirken bu toplantıların sigara dumanı dolu odalarda, kapalı kapılar arkasında gerçekleştiği belirtilirdi.[2]

ABD

Orijinal anlamıyla caucus, politik bir değişiklik elde etmek için yapılan bir toplantı idi. Günümüz İngilizcesinde hem isim (bu tip bir toplantı) hem fiil (toplanıp siyasi müzakere etmek) olarak kullanılır; birbiriyle ilişkili ama farklı birkaç anlamı vardır. Bir anlamıyla caucus, bir siyasi partinin veya onun bir alt grubunun üyelerinin toplantısıdır, amaç, grup politikasını belirlemek, çeşitli mevkilere aday göstermek, üyelerin faaliyetlerini koordine etmektir. Bazı eyaletlerde, ABD başkanlık seçimi için parti adaylarının belirlenmesi amacıyla yapılan yerel kongreler Caucus olarak adlandırılır.

Meclis altgrubu

Caucus teriminin bir diğer anlamı, birbirine yakın görüşlere veya ortak etnik kökene sahip siyasetçileri bir araya getiren topluluktur, bu topluluk çoğu zaman beraber oy vermek, siyasi baskı yapmak, bir fikre destek olmayı amaçlar. En üst düzeyde, ABD Kongresi'nde ve ayrıca çoğu eyalet yasama organında, Demokratik ve Cumhuriyetçi Parti üyeleri birer caucus olarak örgütlenirler (bazen caucus yerine "conference" adı altında da örgütlendikleri olur). Bazen bir yasam organında daha küçük caucus'lar da olabilir, bunların bazıları birden çok partinin ve hatta iki meclisin üyelerini dahi kapsayabilir. Kongredeki caucus'lardan en iyi bilineni Kongre Siyah Caucus'udur (Congressional Black Caucus), bu topluluk Afroamerikan Kongre üyelerinden oluşur. Bir diğer önemli örnek, Kongre Hispanik Caucus'udur (Congressional Hispanic Caucus), bu topluluğun üyeleri ABD'deki Hispaniklerin sesini duyurmayı ve onların çıkarlarını korumayı amaçlar. Buna karşın, Kongre İnternet Caucus'u, İnternet'in gelişmesi ve ilerlemesini amaçlıyan yasama üyelerinden oluşur, bunun üyeler her iki partiden de olabilirler. Başka caucus'lar belli bir siyasi amaç etrafında örgütlenmiş eğilimler veya politik faksiyonlardır (örneğin Out of Iraq Caucus, Temsilciler Meclisi'ndeki Demokratik Parti Caucus'u içinde oluşmuştu, ABD'nin Irak'tan çekilmesi amacını güdüyordu). Bu tür caucus'lar, Avrupa'daki siyasi "platform" kavramından farklı olarak, tek bir amaç etrafında toplanırlar.

Parti fraksiyonu

Caucus, bazı Amerikan sol görüşlü gruplar (Amerika Sosyalist Partisi) durumunda, grup içinde açık şekilde teşkilatlanmış bir siyasi eğilim veya fraksiyonu anlamına da gelir.

Önseçimlerde

ABD başkanlık seçimleri dört yılda bir kasım ayında yapılır. Partilerin Başkan adayları, eyaletlerde ocak ila haziran ayları arasında yapılan önseçimler (İngilizce "primary election") sonucunda belirlenir. Bu önseçimlerin biçimi eyaletten eyalete fark eder, bazılarında caucus, bazılarında primary yöntemi kullanılır. İlk önseçim ocak ayında Iowa'da yapılır ve her iki partinin bu eyalet için aday adayı, caucus yöntemi ile belirlenir. Caucus'larda parti üyeleri grup tartışmaları ile birbirine ikna etmeye çalışır ve nihayet el kaldırma yoluyla seçimlerini belirtirler. Buna karşın diğer eyaletlerin çoğundaki önseçim (primary), oy pusulasıyla ve gizli oylamayla yapılır. Iowa caucus'ları ön seçimlerin ilki olduğu için Başkan aday adayları için büyük öneme sahiptir.

Diğer anglosakson ülkelerde

Kanada, Yeni Zelanda ve Avustralya'da da Caucus terimi kullanılır.

Avustralya'da bu terim sadece Avustralya İşçi Partisi tarafından kullanılır, bu partiye çoğu zaman "Labor Caucus" olarak değinilir. Bu kelime Avustralya'ya Amerika doğumlu İşçi Partisi üyesi King O'Malley tarafından 1901 yılı civarında getirilmiştir. Yeni Zelanda politik söylemine de yaklaşık aynı zamanda girmiştir. Yeni Zelanda'da caucus terimi tüm partiler tarafından kullanılır ama Avustralya'da sadece Emek Partisi tarafından kullanılır; Avustralya'nın diğer partileri, Birleşik Krallık'ın tüm partileri ve İrlanda'daki partilerde kullanılan terim "parlamenter parti"dir.

Kanada ve Yeni Zelanda'da Caucus terimi, bir partinin üyeleri topunu kastetmek için kullanılır, ABD'de olduğu gibi bir milletvekillerinin düzenli toplantılarından biri anlamına gelmez. Kanada'da, caucus, parlamento'daki bir partinin tüm üyelerini (senatörler ve eylate yasama organlarının üyeleri de) kastetmek için kullanılır. By üyeler, toplantılarına başkanlık yapacak bir "caucus chair" (caucus başkanı) seçerler. Bu kişi parti muhalefetteyden parti için önemli bir role sahiptir, parti iktidardayken de, kabine ile kıdemsiz parlamento üyeleri arasında önemli bir bağlantı kişisidir.

Britanya'daki Westminster sisteminde, parti caucus'u çok güçlü olabilir. Caucus, partinin parlamento liderini seçebilir veya görevden alabilir. Caucus, ayrıca parti politikası, parlamenter taktik ve parti kurallarına uymayan temsilcilere karşı alınacak disiplin eylemlerini belirler. Bazı durumlarda, parti iktidarda olduğu zaman, caucus, parlamento üyelerini Kabine'ye atama gücüne sahip olabilir. Örneğin, Avustralya İşçi Partisi ve Yeni Zelanda İşçi Partisi'nde bu şekilde çalışır.

İsviçre

İsviçre'nin bazı Frankofon kantonlarda, örneğin Cenevre'de, bir partiden veya siyasi bir gruptan seçilenlerin toplantısına caucus denir. Caucus, yasama organının bir sonraki toplantısında bu grubun ortak görüşünü belirlemeyi amaçlar.

Kaynakça

  1. ^ Edward Sylvester Ellis, et al., eds. Great Leaders and National Issues of 1896: containing the lives of the Republican and Democratic candidates for president and vice-president, biographical sketches of the leading men of all parties ... famous campaigns of the past, history of political parties, lives of our former presidents ....
  2. ^ "J.L. Bell, "Boston 1775: History, analysis, and unabashed gossip about the start of the American Revolution in Massachusetts"|quote=There they smoke tobacco till you cannot see from one End of the Garrett to the other. There they drink Phlip I suppose, and there they choose a Moderator, who puts Questions to the Vote regularly, and select Men, Assessors, Collectors, Wardens, Fire Wards, and Representatives are Regularly chosen before they are chosen in the Town..." 2 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Demokrat Parti (Amerika Birleşik Devletleri)</span> Amerikada iki büyük siyasi partiden biri

Demokratik Parti, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki iki büyük partiden biri. Diğeri Cumhuriyetçi Partidir. Demokratlar, ABD'de "modern liberalizm" olarak bilinen sosyal liberal ideolojinin temsilcisidir; bu ideoloji sivil özgürlük ve sosyal eşitlik kavramlarını karma bir liberal ekonomi desteğiyle harmanlar.

<span class="mw-page-title-main">Siyasi parti</span> politik hayatın en önemli ögesi olan ve belli bir siyasi görüşü temsil eden siyasal örgüt

Siyasi parti, belirli bir ülkenin seçimlerinde yarışacak adayları koordine eden bir örgütlenmedir. Bir parti üyelerinin genellikle politika konusunda benzer fikirlere sahip olması yaygındır ve partiler belirli ideolojik veya politika hedeflerini destekleyebilir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Kongresi</span> Amerika Birleşik Devletlerinin yasama organı

Birleşik Devletler Kongresi, Birleşik Devletler federal hükûmetinin iki meclisli yasama organıdır ve iki bölümden oluşur: Temsilciler Meclisi ve Senato. 435 temsilci ve 100 senatör olmak üzere toplam 535 üyeden oluşur. Toplam sayısı 435 olan Temsilciler Meclisi üyeleri dar bölge sistemiyle iki yıllığına seçilirler.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi (2001)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Türkiye Komünist Partisi, 11 Kasım 2001 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "TKP" şeklindedir. Simgesi çarkla çevrelenmiş çekiç ve üstünde bulunan yıldızdır. Genel Sekreteri Kemal Okuyan'dır. Ancak kolektif liderlik ilkesi gereği en yetkili karar organı parti kongresinde seçilen Merkezi Komite'dir.

Bakan, bir bakanlığın başında bulunan ve diğer bakanlarla birlikte politika kararlarını alıp uygulayan bir siyasetçidir. Bazı yargı bölgelerinde hükûmet başkanı da bir bakan olup "başbakan", "şansölye" veya başka bir unvanla tanımlanır.

Hükûmet başkanı veya hükûmetin başı, egemen bir devletin, federasyonel bir devletin veya özerk bir bölgenin yürütme organında en yüksek veya ikinci en yüksek yetkili kişidir. Genellikle bir kabineyi, bakanları veya sekreterleri yöneten ve yönetim departmanlarını yönlendiren bir grup olarak da kabine toplantılarına başkanlık eder. Diplomasi alanında, "hükümet başkanı" terimi, "devlet başkanı"ndan ayrılır, ancak bazı ülkelerde, örneğin Amerika Birleşik Devletleri'nde veya Türkiye'de aynı kişi olabilir.

Yasama organı, bir ülke veya şehir gibi siyasi bir birim için yasalar yapma yetkisine sahip bir topluluktur. Genellikle yürütme ve yargı yetkilerinden ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Kore İşçi Partisi</span> Kuzey Koredeki iktidar siyasi parti

Kore İşçi Partisi (KİP), genelde Kuzey Kore olarak bilinen Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti'nde iktidarda olan siyasi partidir. Yüksek Halk Meclisinde temsil edilen en büyük partidir ve Anavatanın Birleşmesi için Demokratik Cephe'yi oluşturan diğer iki yasal parti ile birlikte de jure ile bir araya gelmektedir. Bu küçük partiler KİP'ye tamamen bağımlıdır ve KİP'nin “öncü rolünü” varlıklarının bir koşulu olarak kabul etmektedir. Parti, ülkenin kurulmasından beri iktidardadır ve liderleri Kim İl-sung (1949-1994), oğlu Kim Jong-il (1994-2011) ve torunu Kim Jong-un (2011-) olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 2. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) II. Kongresi 30 Temmuz-23 Ağustos 1903 tarihinde Belçika'nın başkenti Brüksel'de başladı ve 6 Ağustos tarihine kadar burada devam etti. Belçika hükûmetine, Rusya Büyükelçiliği'nden yapılan baskılar neticesinde, Belçika polisi delegeleri zorla ülkeden çıkarttı. Londra'ya geçen delegeler, Kongre'yi bu şehirde tamamladılar. İlk kongrede kuruluşu ilan edilen Marksist Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne nihai şekli bu kongrede verildi.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik merkeziyetçilik</span> sosyalist partilerin uyguladığı liderlik yöntemi

Demokratik merkeziyetçilik, siyasi bir partide çeşitli kararların alınması amacıyla yapılan tartışmalar sırasında, her konunun herhangi kısıtlama olmaksızın tartışılabileceğini fakat çoğunlukça hemfikir olunan bir kararın alınmasından sonra bu kararın uygulanmasında birlik sağlanması gerektiğini savunan Marksist-Leninist ilkeyi ifade eden terimdir. Bu ilke, dünyadaki pek çok komünist partinin parti genel çizgisi olarak kabul görmüştür.

Parlamento grubu, bir parlamento veya belediye meclisi gibi yasama organında aynı siyasi partinin veya siyasi partilerin birleşiminden oluşan bir gruptur.

Seçim çevresi veya seçim bölgesi, Bir ülke, idari bölge veya başka bir yönetim birimi nüfusunun, daha büyük devletin yasama organında temsilini sağlamak üzere oluşturulan bir alt birimdir. Bu organ, ya devletin anayasası ya da bu amaçla kurulan bir organ, her çevrenin sınırlarını ve her birinin tek bir üye veya birden fazla üye tarafından temsil edilip edilmeyeceğini belirler. Genellikle, sadece o çevrede ikamet eden seçmenlere (seçmenlere) o çevrede yapılan bir seçimde oy verme izni verilir. Bazı ülkelerde yurt dışında yaşayan vatandaşların temsiliyeti için oluşturulmuş yurt dışı seçim bölgeleri de olabilmektedir.

İngilizce'de kamçı anlamına gelen 'whip', bir siyasi partide disiplini sağlamakla yükümlü resmî bir parti üyesidir. Bu genellikle parti üyelerinin kendi bireysel ideolojilerine veya seçmenlerinin iradesine göre değil, parti platformuna göre oy kullanmalarını sağlamak anlamına gelir. Kamçı, partinin "uygulayıcıları"dır. Diğer milletvekillerinin oylama oturumlarına katılmalarını ve resmî politikaya göre oy kullanmalarını sağlarlar.

Türkiye'deki yasa dışı siyasi partiler, esas olarak eylemlerinde Türkiye'yi hedefleyen, (a) kendilerini kendi kendilerine verdikleri adlarında belirtildiği şekilde siyasi parti olarak kabul eden, (b) yasalar uyarınca kurulmayan veya kurulamayan örgütleri listeler.

Liderlik seçimi, çeşitli ülkelerde siyasi bir parti üyelerinin partinin liderini belirlemek için yaptığı bir siyasi yarışmadır.

<span class="mw-page-title-main">2000 Azerbaycan genel seçimleri</span>

2000 Azerbaycan genel seçimleri, 5 Kasım 2000 tarihinde yapılan ve Azerbaycan Millî Meclisi 2. döneminin 125 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir.

Partisiz demokrasi genel ve periyodik seçimlerin siyasi partilere gerek duymadan yapılmasını sağlayan bir temsili hükûmet veya kuruluş sistemidir. Bazen başkalarının kararlarına zarar vermemek veya tartışmalı bir atmosfer yaratmamak için seçim toplantıları ve hatta adaylar hakkında konuşmak bile zararlı olabilir.

Siyasal sistemde, bir parti lideri, siyasi partisinin ya yasama organına ya da seçmenlere karşı resmi temsilcisidir. Ülkeye bağlı olarak, siyasi bir partinin "lideri" olarak halk arasında bahsedilen kişi, resmi olarak parti başkanı, genel sekreter veya en yüksek siyasi makam olabilir.

Parti disiplini, ilgili parti grubunun üyelerinin göreli bir uyum içinde olmasını sağlamak amacıyla tasarlanmış politik normlar, kurallar ve buna bağlı olarak ortaya çıkan sapmalara yönelik sonuçları içeren bir sistemdir. Özellikle siyasi partilerde, parti disiplininin temel amacı, tüm parlamento üyelerinin parti çizgisini korumasını ve parlamento üyelerinin çoğunluğu tarafından kabul edilen politikalara destek vermesini sağlamaktır.

<span class="mw-page-title-main">Parti kongresi</span> bir siyasi partinin genel kurulu

Parti kongresi, genellikle bir siyasi partinin genel toplantısını ifade eder. Kongreye parti üyeliğini temsil eden belirli delegeleler katılır. Çoğu siyasi partide parti kongresi, örgütün en üst karar organıdır ve parti liderlerini veya liderlik organlarını seçme veya aday gösterme, parti politikasını belirleme ve parti platformunu ve gündemini belirleme göreviyle yükümlüdür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.