İçeriğe atla

Casus uydu

Kasım 2002'de Irak Emiriye'de bulunan Serum ve Aşı Enstitüsü'nün üretim tesisleri kitle imha silahı hammaddesi üretim tesisi olduğu şüphesiyle ABD tarafından keşif uyduları ile görüntülenmişti.

Casus uydu veya diğer adıyla keşif uydusu, yer gözlem uydusu veya iletişim uydusu gibi geliştirilmiş ve askerî ve/veya istihbarat donanım ve uygulamaları içeren bir yapay uydu türüdür. Esasen uzay teleskopları gibi fakat farklı bir görüntü mekanizmasıyla uzaya doğru değil yeryüzüne doğru görüş alanına sahiptir. İlk nesil casus uyduları uzay yarışı ile 60'ların teknolojisiyle geliştirilen, sadece fotoğraf çekebilen (Amerikan Corona[1][2] ve Rus Zenit fotografik keşif uyduları gibi) uydulardı. Fotografik film malzemesi yeryüzüne indirilerek keşif görüntüleri elde edilmişti.

Paraşütle süzülerek yeryüzüne inen kapsüllerinden bilgilerin havada alınarak elde edildiği uydular yerlerini daha sonraları bir tür uzay aracı olarak da tanımlanabilecek (yeri değiştirilebilen uydular) sayısal görüntüleme yapan ve verilerini şifreleyerek radyo linkleri ile aktarabilen gelişmiş uydulara bırakmıştır.

KH-4B Corona keşif uydusu.
Corona kapsüllerinin havadan erişim ile elde edilme sırası
Corona verisinin dünyaya dönüş parametreleri

Kullanılabilir bilgilerin bir kısmı 1972'ye kadar ABD'nin var olan programları ile ilgiliydi. O dönem öncesi programların bazı bilgileri hala gizliliğe sahiptir ama küçük bir sızma ile daha sonraki görevleri hakkında bilgiler mevcuttur. Gizliliklerinin kaldırılmasıyla veya bilgilerin sızdırılması yoluyla keşif uydu görüntülerinden birkaçı hakkında Ağustos 1984'te Jane's Defence Weekly yayınından KH-11 uydusu fotoğrafları gibi bilgiler edinilmiştir.[3]

Kökeni

16 Mart 1955'te ABD Hava Kuvvetleri olası bir düşmanın savaş yapma yeteneğinin durumunu belirlemek için ilgili birimlerden gelişmiş bir keşif uydusu sipariş etti. Ekim 1957'de Sovyetler Birliği dünya yörüngesine ilk yapay nesne olan Sputnik 1 peykinin yerleştirilmesinde başarılı oldu.

Soğuk Savaş döneminde, 1950'li yıllarda, bir Sovyet bombardıman uçağı bir aldatmaca ile sahte Amerikan korkularına yol açmıştı. Amerika Birleşik Devletleri'nde uydu fotoğrafları kazanımından sonra kendi istihbarat örgütleri 1968'de "...geçen yıl SSCB yeni bir kıtalararası balistik füze üretim tesisi kurmuştur, bilgi elde etmede bununla başardık" demişlerdir.

Türleri

Keşif uydularının birkaç ana türü vardır.

Füze Erken uyarı
Ana maddeler: Savunma Destek Programı ve Uzay Tabanlı Kızılötesi Sistemi
Balistik füze fırlatmalarını tespit ederek bir saldırıda uyarı sağlar. Bilinen en eski Füze Savunma Alarm Sistemi bulunmaktadır.
Nükleer patlama algılama
Uzayda nükleer patlamaları nitelendirmekte ve tanımlamaktadır.
Görüntü gözetim
Uzaydan yeryüzünün görüntülenmesini sağlar. Görüntüler bir araştırma ya da telefoto yakını görür olabilir. Corona (uydu) bilinen en erken görüntü gözetim uydusu olmaktadır.
Elektronik-keşif
Sinyal istihbaratı, rastgele yakaladığı radyo dalgaları ile istihbarat yapar. Samos-F bilinen en erken elektronik-keşif uydusu olmaktadır.
Radar görüntüleme
Çoğu uzay tabanlı radarlar yapay açıklıklı radar kullanır. Geceleri veya bulut örtüsü üzerinden de kullanılabilir. Bilinen en eskisi US-A serisidir.

Popüler kurguya yansımaları

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Corona page at NRO". 29 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2013. 
  2. ^ "Corona page at NASA". 11 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2013. 
  3. ^ Michael Wright ve Caroline Rand Herron (8 Aralık 1985). ""The Nation; Two Years for Morison"" (İngilizce). New York Times. 28 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2013. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Satürn'ün doğal uyduları</span> Vikimedya liste maddesi

Satürn'ün doğal uyduları, sadece onlarca metre çapındaki minik uydulardan, Merkür gezegeninden daha büyük olan muazzam Titan'a kadar çok sayıda ve çeşitlidir. Satürn, halkalarında gömülü olmayan ve yörüngeleri doğrulanmış 146 uyduya sahiptir ve ayrıca milyonlarca gömülü küçük uydu ve daha küçük sayısız halka taneciklerini içeren yoğun halkaları vardır. Yedi Satürn uydusu, elips şekline sahip olabilecek kadar büyüktür, ancak bunlardan sadece Titan ve muhtemelen Rhea şu anda hidrostatik dengededir. Satürn'ün uyduları arasında özellikle dikkat çekici olanlar; azot bakımından zengin, Dünya benzeri bir atmosfere, kurumuş nehir ağları ve hidrokarbon göllerinden oluşan bir manzaraya sahip, Güneş Sistemi'ndeki ikinci en büyük uydu olan Titan, güney kutup bölgesinden gaz ve toz jetleri çıkan Enceladus ve tezat oluşturan siyah ve beyaz yarım küreleriyle İapetus'dur.

<span class="mw-page-title-main">GPS</span> Küresel Konum Belirleme Sistemi

Global Positioning System, ABD hükümetine ait ve ABD Uzay Kuvvetleri tarafından yönetilen uydu tabanlı radyonavigasyon sistemidir. Dünya'daki ve Dünya yakınındaki GPS alıcılarına, en az dört GPS uydusunu görebilmeleri şartıyla coğrafi konum ve saat bilgisi sağlayan küresel uydu navigasyon sistemlerinden biridir. Uydular bir tür radyo sinyali yayarlar ve yeryüzündeki GPS alıcıları bu sinyalleri alıp yorumlayarak konum belirlenmesini gerçekleştirir.

<span class="mw-page-title-main">Füze</span> çeşitli güdüm sistemleri ile hedefe yönelen karmaşık silah sistemi

Füze, genellikle bir sevk maddesi, jet motoru veya roket motoruyla desteklenen, kendi kendine hareket edebilen, havada giden menzilli bir silahtır.

<span class="mw-page-title-main">Yapay uydu</span> bir astronomik cismin yörüngesine oturtulmuş insan yapımı nesne

Yapay uydular, insanoğlunun geliştirip Dünya'nın veya başka gezegenlerin yörüngesine yerleştirdiği uydulardır. Bu uydular genellikle yarı-bağımsız bilgisayar kontrollü sistemlerdir.

İTÜpSAT1, 23 Eylül 2009 tarihinde Hindistan'ın güney Sriharikota bölgesindeki Satish Dhawan Uzay Merkezi'nin, PSLV C-14 roketi ile (TSİ) saat 09:21'de uzaya fırlattığı, İTÜ Uzay Mühendisliği bölümünde öğrenim gören öğrencilerin yapımı ilk deneysel bir mini yapay uydudur. İTÜpSAT1 yanı sıra, PSLV C-14 roketinin diğer yolcuları, Oceansat 2, UWE 2, SwissCube, BeeSat, RUBIN 9.1 ve RUBIN 9.2 uydularıdır.

<span class="mw-page-title-main">Doğal uydu</span> bir gezegenin yörüngesinde dönen gök cismi

Doğal uydu, en yaygın kullanımıyla, bir gezegenin, cüce gezegenin veya küçük bir Güneş Sistemi cisminin yörüngesinde dönen astronomik bir cisimdir.

<span class="mw-page-title-main">Göktürk-2</span> Yer gözetleme uydusu

Göktürk-2, TÜBİTAK UZAY, TAI iş birliği ile geliştirilen keşif uydusudur. 18 Aralık 2012 tarihinde Çin'deki Jiuquan Fırlatma Üssü'nden uzaya fırlatılmıştır. 409 kg ağırlığındaki uydu 2,5 metre siyah-beyaz ve 5 metre renkli çözünürlüğe sahiptir. Uydunun görev bilgisayarı ve görev yazılımı tamamen Türkiye'de Türk mühendislerce üretilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca yüksek çözünürlüklü görüntü alınması için üretilen ilk uydudur.

<span class="mw-page-title-main">Yer gözlem uydusu</span>

Yer gözlem uydusu Dünya yörüngesinden gözlem yapmak için özel olarak tasarlanmış casus uydu benzeri ancak çevresel izleme, meteoroloji, harita hazırlama gibi askeri olmayan kullanımlar için tasarlanmış bir yapay uydu türüdür.

Bebhionn, Satürn'ün küçük, düzensiz bir doğal uydusudur. Scott S. Sheppard, David C. Jewitt, Jan Kleyna ve Brian G. Marsden tarafından 12 Aralık 2004 ve 9 Mart 2005 tarihleri arasında yapılan gözlemlerle keşfedildi ve keşfi 4 Mayıs 2005 tarihinde açıklandı. Voyager 2 uzay aracının geçişinden 23 yıl sonra keşfedilen birkaç Satürn uydusundan birisidir.

Savunma İstihbarat Füzyon Merkezi Cambridgeshire RAF Wyton'da yer almakta olan. Büyük ölçüde Ulusal Görüntü Kıymetlendirme Merkezi'nin ve daha sonra Savunma Coğrafi İstihbarat Merkezi gibi yıllardır bilinen personelinden oluşturulan bu Sydney Cotton, Dünya Savaşı'nın başında geri gizli keşif operasyonlarıyla kendi geçmişini izleyebilir ve MI6 ve ardından MI4 ve RAF Medmenham Müttefik Merkezi Yorumlama Birimi oluşumudur. Bugün, DIFC rolü sadece Görüntü İstihbaratı ötesinde artmıştır. Savunma İstihbaratı içinde Müşterek Kuvvetler İstihbarat Grubu (JFIG) Bölümü olan DIFC birincil görevi Savunma planlama, cari işlemler ve istihbarat değerlendirme süreçlerini desteklemektir. DIFC hala silahlı kuvvetler ve diğer Birleşik Krallık Hükûmeti ortakları için disiplinlerarası istihbarat füzyonu yürüten aynı zamanda uzman görüntüleriyle istihbarat sağlamaktır. Birlikte diğer gelişmiş teknolojileri ile, DIFC kullanım verilerine ve çeşitli kaynaklardan raporlamalara, Görev Grupları'nda bütünleşik disiplinlerarası, taktik, işletimsel ve stratejik karar vericilere önemli bilgiler ve aşırı izlemler sağlamaktır. DIFC bir RAF Grubu Kaptanı komutasındaki bir ortak hizmet ve sivil bir örgütlenmedir.

Gelecek Kuşak Görüntüleme Mimarisi, ABD'nin Ulusal Keşif Ofisi (NRO) için öngördüğü optik ve radar görüntülemede keşif uydularının yeni nesil tasarımı için bir programıdır. 2005 yılında NRO Direktörü Donald Kerr projenin sona ermesini tavsiye etti ve program optik bileşeni nihayet Ulusal İstihbarat Direktörü John Negroponte tarafından 2005 yılı Eylül ayında iptal edildi. FIA, New York Times tarafından "Amerikan casus uydu projelerinin 50 yıllık tarihinin belki de en görkemli ve pahalı başarısızlığının adı olmuştur" şeklinde kamuoyuna yansıtıldı. Optik bileşenlerin iptaline rağmen, Topaz olarak bilinen radar bileşeni, Şubat 2016 itibarıyla yörüngede dört uydu ile devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Uzay Tabanlı Kızılötesi Sistemi</span>

Uzay Tabanlı Kızılötesi Sistemi ABD'nin kızılötesi uzay gözetimi için 21. yüzyılın ilk iki ya da üç on yılları boyunca ihtiyaçlarını karşılamak için tasarlanmış bir birleştirilmiş sistemidir. SBIRS programı füze uyarı, füze savunması ve savaş alanı tanımlaması alanlarında önemli özellikleri sağlamak için tasarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lavoçkin</span>

NPO Lavoçkin, bir Rus havacılık ve uzay kuruluşudur. Rus uzay programında önemli bir oyuncu olarak, Fregat roket üst aşaması geliştiricisi ve üreticisi olmanın yanı sıra ayrıca Fobos-Grunt olarak adlandırılan gezegenler arası sonda geliştiricisidir. Şu anda Sergey Lemeşevski tarafından yönetilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Göktürk-3</span> Türkiyeye ait uydu

Göktürk-3, Aselsan ve TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü desteğiyle Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ) ana yükleniciliği altında geliştirilecek sentetik açıklıklı radar (SAR) yer gözlem uydusu olup, Millî Savunma Bakanlığı için geliştirilecektir.

<span class="mw-page-title-main">Keşif (askeriye)</span> bölgede doğal özellikler ve düşman varlığı hakkında bilgi edinme harekâtı

Keşif, askerî harekâtta bir bölgede doğal özellikler ve düşman varlığı hakkında bilgi ve askerî istihbarat edinme harekâtıdır.

<span class="mw-page-title-main">Keşif uçağı</span> Havadan keşif yapmak için tasarlanmış veya uyarlanmış bir askerî uçak

Keşif uçağı, hava keşif görevlerini yerine getirmek üzere tasarlanmış veya adapte edilmiş askeri bir uçaktır. Görevleri arasında görüntüsel istihbarat toplama, sinyal istihbaratı, ölçme ve imza istihbaratı bulunur. Modern teknoloji, ayrıca bazı uçakların ve insansız hava araçlarının (İHA'ların) genel istihbarat toplamanın yanı sıra gerçek zamanlı gözetim yapmasını da sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Uzay savaşı</span> lazer, füze, yüksek parçacık ışınları, yüksek hızlı çubuklar gibi silahların bulunacağı uzayda gerçekleşecek savaş türü

Uzay savaşı, harp ortamı türüdür. Savaş, uzayda gerçekleşir. 1960 yıllarında ABD ve Sovyetler Birliği rekabeti sonucu ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Uydu görüntüleri</span> Yapay bir uydudan alınan Dünya veya başka bir gök bilimsel cismin görüntüsü

Uydu görüntüleri, dünyada devletler ve işletmeler tarafından işletilen görüntüleme uyduları tarafından toplanan Dünya'nın görüntüleridir. Uydu görüntüleme şirketleri, Apple Haritalar ve Google Haritalar gibi işletmelere ve hükûmetlere lisans vererek görüntüleri satar.

Uzay silahları, uzay savaşında kullanılan silahlardır. Yörüngedeki uzay sistemlerine saldırabilen silahları içerir. Uzayın askerileştirilmesi sürecinde, bu tür silahlar esas olarak Soğuk Savaş sırasında yarışan süper güçler tarafından geliştirildi. Bazıları bugün geliştirilme aşamasındadır. Uzay silahları aynı zamanda askerî bilimkurgu ve bilimkurgu video oyunlarında da merkezi bir temadır.

<span class="mw-page-title-main">Askerî uydu</span>

Askeri uydu, askeri amaçla kullanılan yapay uydudur. En yaygın görevler istihbarat toplama, navigasyon ve askeri iletişimdir. İlk askeri uydular fotoğrafik keşif misyonlarıydı. Uyduların ilk askeri kullanımı kefaret içindi. Haberleşme uydusu türleri askerî iletişim, uzay araştırmaları, casus uydu, havadan keşif ve uzaysal keşif uygulamaları için kullanılır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.