Spartaküs, Roma Cumhuriyeti'nde Trakyalı bir gladyatördür. MÖ 73 - MÖ 71 Spartaküs Galyalılar Crixus, Oenomayus ve Gannicus ile birlikte Üçüncü Köle Savaşı'nın kaçak köle liderlerinden biridir. Üçüncü Köle Savaşı Roma Cumhuriyeti'nin karşılaştığı büyük çaplı köle savaşları arasında yer alır. Küçük savaşları ötesinde Spartaküs hakkında bilinen ve tarihsel söylentileri kalan veriler bazen çelişkili ve güvenilir olmayabilir. Fakat elimizdeki bütün kaynaklar Spartaküs'ün eski bir gladyatör ve başarılı bir askeri lider olduğunu doğrulamaktadır.
MÖ 1. yüzyıl, 1 Ocak MÖ 100 tarihinde başlayıp, 31 Aralık MÖ 1 tarihinde biter. Bu yüzyıl için alternatif bir isim ise MÖ son yüzyıldır. Bu MS/MÖ gösterimi 0 yılını içermez. Fakat bilimsel gösterim içerir ve eksi işaretini kullanır. Böylese 'MÖ 2' bilimsel gösterimde 'yıl -1' olur.
Marcus Licinius Crassus, Roma Cumhuriyeti'nin Roma İmparatorluğu'na dönüşümünde anahtar rol oynayan Romalı general ve politikacı. Crassus kariyerine Gaius Marius ve Lucius Cornelius Sulla arasındaki iç savaş sırasında askeri komutan olarak başladı. Crassus'un bu savaşa girişi onun şöhretini arttırdı. Sulla'nın büyük takdirini topladı. Sulla'nın, Marius'un adamlarının mallarına el koyup sonra bu malları kendi adamlarına ucuz fiyata satmasıyla, ucuz fiyata aldığı gayrimenkulleri büyük fiyatlara satarak büyük bir servet biriktirdi. Bu nedenle zaman zaman "Roma'nın en zengin adamı" olarak da adlandırılırdı. Crassus, MÖ 71 yılında Spartacus liderliğindeki köle isyanını bastırdı ve yakalanan binlerce isyancıyı yol boyunca çarmıha gerdirdi. Jül Sezar ve Pompey ile Birinci Triumvirate olarak bilinen gizli anlaşmayı yaptı.
Crixus, Galyalı gladyatör. Spartaküs, Oenomaus ve Gannicus ile birlikte Antik Roma'daki köle isyanının lideriydi., Allobroges'u Romalılara karşı savunurken esir düşmüş, köle yapılmış; diğerleri gibi Capua'da gladyatör olarak eğitilmişti.
Spartacus: Kan ve Kum, tarihsel bir olayı konu alan Amerikan yapımı dizidir. Dizi tarihsel bir karakter olan Trak asker Spartaküs'ün köle olmasını ve bir gladyatöre dönüşümünü anlatmaktadır. Dizinin kaynağı Howard Fast'ın aynı isimde yazdığı kitaptır. Hikâye MÖ 73-71 yıllarında Roma Cumhuriyeti'nde geçmektedir. İlk bölüm 22 Ocak 2010 tarihinde yayınlanmıştır. İlk sezonsa 13 bölümde tamamlanmıştır.
Quintus Lentulus Batiatus, Roma Cumhuriyeti döneminde Capua şehri yakınlarında bulunan bir gladyatör okulunun sahibi. Asil bir soydan gelmekteydi. Birçok kölesi, muhafızı ve gladyatörü vardı. Arenalarda düzenlenen dövüşlere gönderdiği gladyatörlerin başarılı olması ile kısa zamanda tanındı.
Spartacus: Arenanın İlahları, Starz kanalınca hazırlanan bir mini dizi ve Spartacus: Kan ve Kum'un önbölümüdür. İlk bölümü 21 Ocak 2011 tarihinde yayınlanmıştır. Dizi, Capua Şampiyonu olan Gannicus isimli gladyatörü konu edinmiştir. Oyuncu kadrosunda orijinal seriden Lucy Lawless Lucretia'yı, John Hannah Batiatus'u, Peter Mensah Oenomaus'u ve Manu Bennett ise Crixus'u canlandırmıştır.
Ölen Galyalı MÖ 230-220 yılları arasında Pergamon kralı I. Attalos tarafından Anadolu’da Kelt asıllı Galatlara karşı kazandığı zaferi kutlamak amacıyla yaptırılmış olduğu düşünülen heykelin Roma döneminde yapılan mermerden kopyasına verilen isimdir. Eserin kimin tarafından yapıldığı bilinmemekle beraber Pergamon sarayının heykeltıraşı Epigonus tarafından yapılmış olma ihtimali yüksektir.
Spartacus: İntikam, Starz'da yayınlanan bir Yeni Zelanda yapımı televizyon dizisi olan Spartacus'ün ikinci sezonu. Spartacus: Kan ve Kum'un devamıdır. İlk gösterimini 27 Ocak 2012'de yapmıştır. Konusunu Spartacus'ün, yoldaş gladyatörleriyle birlikte ustaları Batiatus'u öldürüp gladyatör yetiştirme okulu veya ludustan kaçtıktan sonra yaşadıklarından alır. Oyuncular ve karakterler arasında ilk sezondan Lucretia rolünde Lucy Lawless, Oenomaus rolünde Peter Mensah, Crixus rolünde Manu Bennett, Ashur rolünde Nick Tarabay, Ilithyia rolünde Viva Bianca ve Gaius Claudius Glaber rolünde Craig Parker bulunmaktadır. Ayrıca Dustin Clare, Spartacus: Kan ve Kum'un önbölümü olan Spartacus: Arenanın İlahları'ndaki Gannicus rolüyle diziye tekrar katılacaktır.
Spartaküs, ilk gösterimini 22 Ocak 2010'da Starz'da yapan ABD yapımı televizyon dizisi. Dizide, MÖ 73-71 arasında Roma Cumhuriyeti'ne karşı büyük bir köle ayaklanması başlatan Trak gladyatörden esinlenilmiştir. Dizinin yönetici yapımcıları Steven S. DeKnight ve Robert Tapert, Spartaküs'ün yaşamının gizli ilk dönemlerinden tarihsel kayıtların başlangıcına uzanan olayları yapılandırmaya odaklanmıştır. Dizi şiddet görüntüleri, ağır cinsel içerik ve argo içerdiği için TV-MA olarak sınıflandırılmıştır.
Üçüncü Köle Savaşı, Gladyatör Savaşı veya Spartaküs Savaşı olarak da bilinen savaştır. Roma Cumhuriyeti'ne karşı başarısız olmuş en önemli ve ilk köle ayaklanmasıdır.
Spartacus: War of the Damned, Starz televizyon serisi Spartaküs'ün Spartaküs: Kan ve Kum ile Spartaküs: İntikam'dan sonra gelen üçüncü ve son sezonudur. Dizi, Trakyalı bir gladyatör olan ve MÖ 73–71 yılları arasında Roma Cumhuriyeti'ne karşı büyük bir köle isyanına öncülük eden tarihi kişilik Spartaküs'den esinlenmiştir. Sezon prömiyeri 25 Ocak 2013 tarihinde yapıldı ve dizi, 12 Nisan 2013 tarihinde sona erdi.
Oenomaus, Capua'daki Lentulus Batiatus'un sahip olduğu gladyatör okulundan kaçan Galyalı gladyatör. Aynı zamanda okulda eğitmenlik de yapmıştır.
Gaius Claudius Glaber, Üçüncü Köle Savaşı'nı bastırmak üzere görevlendirilmiş Romalı Preator. Romalıların, isyanı henüz bir savaş olarak görmediği dönemde, ayaklanmayı bastırmak için 3.000 kişilik bir askeri kuvvet oluşturdu. Askerleriyle birlikte isyancı köleleri Vezüv Yanardağı'nda kıstırdı. Ancak Spartaküs ve isyancı kölelerin ağaç dallarından yaptıkları halatlarla dağdan indikleri bilinmektedir. Bu olaydan sonraki çatışmada Romalıların yenildiği ve Gaius Claudius Glaber'in öldüğü sanılmaktadır.
Gannicus veya Cannicus, Capua'daki Lentulus Batiatus'un sahip olduğu gladyatör okulundan Kelt gladyatör.
Quintus Marcius Rufus, Üçüncü Köle Savaşı sırasında Marcus Licinius Crassus'un sahip olduğu lejyon birliklerindeki Romalı komutandır.
Lucius Pomptinus, Üçüncü Köle Savaşı sırasında Marcus Licinius Crassus'un emri altındaki Romalı komutan. Cantenna Çatışması'ndan önceki MÖ 71'de gerçekleşen Camalatrum Dağı Çatışması'nda öldürülmüştür.
Tiberius Sempronius Longus, İkinci Pön Savaşı'nda Romalı komutan ve konsül, Publius Cornelius Scipio'nun çağdaşı. MÖ 218'de, Sempronius, 160 Adet gemi ile Afrika'ya kuvvet ve destek toplamak üzere, Scipio ise İberya'ya Hannibal'ın yolunu kesmek üzere gönderildi. Bu günlerde, Sempronius Lilybaeum'dan hareket ederek Sicilya'dan Kartacalıların elinde bulunan Malta adasını ele geçirdi.