İçeriğe atla

Carson kuralı

FM radyo yayınlarında kanal bant genişliğini hesaplamak için kullanılan ampirik formül.

Bant Genişliği sorunu

FM radyo yayınları VHF 2 (veya UKW) bandı denilen 87.5-108 MHz arasındaki frekans bandından yapılır. (Bant sınırlarında bazı ülkelerde küçük farklar vardır.) Belli bir kentte bütün yayıncılar 20.5 MHz genişliğindeki bu bandı ortaklaşa kullanmak zorundadırlar. Bu bantta olabildiğince fazla sayıda yayın yapılması hedeflenir. Ancak aynı veya çok yakın frekanslarda yayın yapmak yayınların karışmasına yol açar. Bu sebepten frekans planlaması yapmakla yetkili otorite yayıncılara tahsis edilen yayın frekansları arasında optimum frekans farkını hesaplamak zorundadır.

Frekans modülasyonunda yayın bandı

Frekans modülasyonunda yayın bandı genişliği Alman matematikçi Friedrich Bessel (1784-1846) adına izafeten Bessel fonksiyonları denilen bir hesap yöntemiyle hesaplanır. Kuramsal olarak frekansı modüle edilmiş bir taşıyıcının yan ürün sayısı ve dolayısıyla bant genişliği sonsuzdur.Ancak bu ürünlerin genliği frekans spektrumunda taşıyıcıdan uzaklaştıkça azalır. Bu sebepten, belli bir eşik düzeyi altındaki ürünler göz ardı edilerek FM bandında sınırlı bir bant genişliğinden söz edilebilir. Eşik düzeyine göre (% 1, % 5 ya da % 10 gibi) hesap yapmak mümkünse de, fazla matematiksel işlem gerektirmeyen bir yöntem de kullanılabilir. Bu Amerikalı mühendis John Renshaw Carson (1886-1949) tarafından geliştirilmiş olan Carson kuralı yöntemidir.

Carson kuralında parametreler

Frekans modülasyonunda maksimum frekans sapması Δf ile, ses sinyalinin bant genişliği (yani sesin en yüksek frekanslı bileşeni ) de b ile gösterilirse, Carson kuralına göre FM yayınında bant genişliği BT şu şekilde bulunur:

Bu şekilde hesaplanan bent genişliği yayınlanan enerjinin % 98 ini kapsar.

Uygulama

FM radyo yayınında maksimum frekans sapması genellikle 75 kHz, TV yayınında ise 50 kHz dir. Ses sinyali bant genişliği 15 kHz kabul edilirse, FM radyo için yayın bant genişliği,

olarak hesaplanabilir.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Radyo</span> elektromanyetik radyo dalgalarındaki ses modülasyonunu önce elektronik ortama sonra da sese çeviren elektronik alet

Radyo, elektromanyetik radyo dalgalarındaki ses modülasyonunu önce elektronik ortama sonra da sese çeviren elektronik alet. Türk Dili dergisinde Kırgız Türkçesinde radyo anlamında kullanılan үналгы /ünalgı/ sözünün Türkiye Türkçesinde kullanılması da gündeme getirilmiştir. Radyoyu Marconi icat etmiştir.

Kısa Dalga yayınları almak üzere tasarlanmış radyo

<span class="mw-page-title-main">Genlik modülasyonu</span>

Genlik modülasyonu İletişim teknolojisinde (yayıncılıkta) kullanılan bir modülasyon türüdür. Uluslararası literatürde AM kısaltmasıyla gösterilir. Dilimizde ise, zaman zaman GM kısaltması kullanılmaktadır. Bu modülasyon türü 1906 yılında ilk defa Kanadalı mühendis Reginald Fessenden tarafından (1866-1932) geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Modülasyon</span>

Modülasyon ya da kipleme, bir taşıyıcı sinyal ile bilgi sinyalini birleştirmekten ibaret olan ve iletişim teknolojisinde (yayıncılıkta) kullanılan bir yöntemdir. Yöntem, başlarda anten yoluyla yapılan yayınlar için öngörülmüş ise de, günümüzde kablolu, kablosuz her tür iletişimde kullanılmaktadır. Çok alçak frekanslı sinyallerin çok uzak mesafelere gönderilmesi güçtür. Bu nedenle alçak frekanslı sinyalin, yüksek frekanslı taşıyıcı bir sinyal üzerine bindirilerek uzak mesafelere taşınması sağlanabilir. Bu noktada kiplemeye başvurulur.

<span class="mw-page-title-main">Analog televizyon vericisi</span>

Televizyon vericileri televizyon yayını yapan, yani stüdyolarda oluşturulan haber ve programların konutlardaki alıcılara ulaştırılmasını sağlayan en önemli teknik araçlardır. kablo ve uydu gibi alternatif yayın araçlarıyla karıştırmamak için TV vericileri bazen "yer vericileri" olarak da isimlendirilir.

Stereofoni ya da kısaca stereo her türlü müzik sisteminde canlılık etkisini artırmak amacıyla çift ses iletimini sağlayan teknik düzenlemelere verilen isimdir. Bu tür sistemler stereofonik sıfatıyla tanımlanır. Stereofoni stüdyo, teyp, gramofon veya CD çalar sistemleri için söz konusu olabilir. Bütün bu sistemlerde stüdyolarda üretilen ses ya farklı yerlere yerleştirilmiş mikrofonlar ya da iki ayrı faz ile ses alan tek bir stereofonik mikrofon tarafından algılanır ve iki ayrı ses kanalı olarak işlem görür. Stereofonik mikrofon 1932 yılında İngiliz mühendis Alan Dower Blumlein (1903-1942) tarafından geliştirilmiştir.

Stereofoni ya da kısaca stereo her türlü müzik sisteminde canlılık etkisini artırmak amacıyla çift ses iletimini sağlayan teknik düzenlemelere verilen isimdir. İletilen bu iki sese geleneksel olarak sağ (R) ve sol kanal adları verilir. Televizyon yayıncılığında stereofonik ses için Zweikanalton, MTS, Sound in syncs, NICAM gibi çeşitli sistemler vardır. Türkiye'de analog televizyon yayıncılığında Zweikanalton sitemi kullanıldığından, burada bu sistem söz konusu edilecektir.

<span class="mw-page-title-main">Frekans modülasyonu</span> frekans modülasyonu, İletişim teknolojisinde (yayıncılıkta) kullanılan bir modülasyon türü

Frekans modülasyonu, İletişim teknolojisinde (yayıncılıkta) kullanılan bir modülasyon türüdür. FM kısaltmasıyla gösterilir. Bu modülasyon türü 1933 yılında Amerikalı mühendis Edwin Howard Armstrong (1890-1954) tarafından geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ara frekans</span>

Ara frekans telekomünikasyonda verici ve alıcı cihazlarında kullanılan bir sinyaldir. Bu sinyalin kullanıldığı cihazlar teknolojide süperheterodin (superheterodyne) olarak tanımlanırlar.

Radyo frekansı yayıncılıkta bir bilgi sinyali ile modüle edilmiş olan taşıyıcı sinyal anlamına gelir. Ancak, bu isim zamanla modüle edilsin, edilmesin, yüksek frekans anlamına da kullanılmaya başlanmıştır.

Enterferans ya da girişim, istatistikten genetiğe kadar çeşitli alanlarda kullanılan bir terimdir. Terimin en yaygın kullanılışı ise iletişim teknolojisindedir. İletişimde enterferans iletilmek istenen bilginin yanı sıra farklı bilgilerin de alıcıya ulaşması halidir.

Genlik modülasyonunun bir türü. Bu yöntem ile televizyon yayıncılığında aynı yayın bandını daha çok sayıda yayıncının kullanabilmesi amaçlanmıştır.

Kablo TV, dijital veya analog yayın yapan çok sayıda yerli ve yabancı televizyon ve radyo kanalını, fiberoptik ve koaksiyel kablo şebekeleri üzerinden yüksek görüntü ve ses kalitesinde ileten çok kanallı bir TV sistemi.

CCIR B Sistemi, Türkiye'de analog televizyon yayıncılığında kullanılan sistemdir. Türkiye'nin de üye olduğu Comité Consultatif International pour la Radio (bugünkü adıyla International Telecommunications Union Telecommunication Standardization Sector) adlı uluslararası kuruluş çeşitli harflerle tanımlanan televizyon yayın normları saptamış olup B sistemi ile onun türevi olan G sistemi Dünya'da en yaygın olarak kullanılan normdur.

Frekans sapması Frekans modülasyonu tekniği ile yapılan iletişimde taşıyıcı frekansının girişteki bilgiye bağlı olarak değişmesidir. Girişte hiçbir sinyal olmadığı durumda taşıyıcı frekansa merkez frekans denilir. Girişteki sinyale bağlı olarak bu frekans ta değişir. Ancak taşıyıcı genliği sabittir. Bu sayede genliğe binen parazit alıcı tarafından algılanmaz.

Nyquist filtresi televizyon yayıncılığında, alıcılarda kullanılan bir elektronik filtre türüdür. Filtre adını İsveçli mühendis Harry Nyquist'ten (1889-1976) almıştır

<span class="mw-page-title-main">AM radyo</span> radyo yayıncılığı teknolojisi

AM radyo, genlik modülasyonu (AM) yayınlarını kullanan bir radyo yayıncılığı teknolojisidir. Sesli radyo yayınları yapmak için geliştirilen ilk yöntemdi. Hala dünya çapında, orta dalga yayınlarda, aynı zamanda Uzun Dalga Bandı ve kısa dalga radyo bantlarında da kullanılıyor.

Orta Dalga, telekomünikasyonda kullanılan bir frekans bandının adıdır. Bu bant radyo yayıncılığına tahsis edilmiştir.

İstenmeyen yayın telekomünikasyonda yayıncının yaptığı bant dışı yayındır. Bu yayın iki sebepten ortaya çıkar:

1. Taşıyıcı harmonikleri
2. Bant içinde birden fazla taşıyıcısı olan yayınlarda taşıyıcılar arası çapraz modülasyon

Stereofoni ya da kısaca stereo her türlü müzik sisteminde canlılık etkisini artırmak amacıyla çift ses iletimini sağlayan teknik düzenlemelere verilen isimdir. İletilen bu iki sese geleneksel olarak sağ (R) ve sol kanal adları verilir. Televizyon yayıncılığında stereofonik ses için Zweikanalton, MTS, Sound in syncs, NICAM gibi çeşitli sistemler vardır. Türkiye'de analog televizyon yayıncılığında Zweikanalton sitemi kullanıldığından, burada bu sistem söz konusu edilecektir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.