İçeriğe atla

Carolyne zu Sayn-Wittgenstein

Carolyne zu Sayn-Wittgenstein
Prenses Sayn-Wittgenstein, 1847 tarihli bir dagerotipe'de
Doğum8 Şubat 1819
Monasterzyska, Galiçya
Ölüm9 Mart 1887
Roma, İtalya
MeslekYazar

Prenses Carolyne zu Sayn-Wittgenstein (kızlık soyadı Iwanowska, Lehçe; Karolina Elżbieta Sayn-Wittgenstein; d. 8 Şubat 1819 – ö. 9 Mart 1887 ), müzisyen Franz Liszt ile 40 yıllık ilişkisiyle tanınan Polonyalı soylu bir kadındı.[1] Aynı zamanda amatör bir gazeteci ve denemeciydi. Liszt'in birçok yayınının, özellikle de 1852 Chopin'in Hayatı'nın fiili yazımının çoğunu onun yaptığı tahmin ediliyor. Liszt ve diğer pek çok kişiyle hayati öneme sahip olan yazışmalar sürdürdü. Kapsamlı yazışmalarından da anlaşılacağı üzere Hector Berlioz'a hayran kaldı. Onu cesaretlendirdiği için Berlioz, Les Troyens' adlı eserini ona adadı.[2]

Biyografi

İlk yıllar ve ilk evlilik

Carolyne, kızı Marie ile 1840'ta

Karolina Elżbieta Iwanowska, anne tarafından büyükbabasının Monasterzyska'daki evinde doğdu. Kasaba şu anda Ukrayna'nın batısında yer almaktadır, ancak önceleri Avusturya İmparatorluğu'nun bir bölgesi olan Galiçya Krallığı ve Lodomeria'nın bir parçasıydı. Podolya'daki muazzam toprakları 30.000'den fazla serfi barındıran isimsiz Polonya soyluları olarak kabul edilen varlıklı Piotr Iwanowski ve Paulina Leonharda Podowska'nın tek çocuğuydu.[3] Carolyne, 26 Nisan 1836'da, 17. yaş gününden sadece iki ay sonra (ve babasının baskısıyla), Rus hizmetinde bir subay olan Prens Nicholas von Sayn-Wittgenstein-Berleburg-Ludwigsburg (1812-1864) ile evlendi. Prens, Peter zu Sayn-Wittgenstein-Berleburg-Ludwigsburg'un oğluydu ve soylu bir aileden geliyordu.[4] Kısa bir süre Kiev'de (Nicholas'ın vali olarak görev yaptığı yer) birlikte yaşadılar. Ancak o şehirde mutsuz oldu ve ailesinin birçok mülkünden biri olan Woronińce'deki (bugün Voronivtsi (Воронівці), Hmilnyk Rayon'undaki kır evine taşındı.[5] tTek çocuklarıMarie Pauline Antoinette (1837–1920) 1859'da Hohenlohe-Schillingsfürst Prensi Konstantin ile evlendi.

Bağımsızlık ve Liszt

Prenses Carolyne ateşli bir Roma Katoliğiydi. Ama yalnızca birkaç yıllık evlilikten sonra kocasından ayrıldı. 1844'te babası öldü ve ona bir servet bıraktı.[6] 2 Şubat 1847'de Kiev'e yaptığı bir iş gezisinde, Franz Liszt uluslararası şöhretinin zirvesindeyken bir piyano resitaline katıldı.[7] Şahsen görüştükten sonra onu önce kızının 10. doğum günü partisine, ardından da uzun süre kalmak üzere Woronińce'ye davet etti. Eylül 1847'de Liszt turneyi bıraktı ve Harmonies poétiques et religieuses'in önemli bölümlerini bestelediği Woronińce'de Carolyne ile birlikte yaşamaya başladı. Ertesi yıl, Liszt'in Kapellmeister Extraordinaire olarak atandığı ve çiftin on yıldan fazla süre kalacağı Almanya'nın Weimar şehrine birlikte taşındılar.

Roma ve iptal girişimi

Sonrasında Carolyne durumlarını düzene sokmak ve Liszt ile evlenmek istedi. Ancak kocası hala hayatta olduğundan, Roma Katolik yetkililerini onunla evliliğinin geçersiz olduğuna ikna etmek zorunda kaldı. Roma'ya taşınmayı ve papalıkla doğrudan iki görüşme yapmayı içeren karmaşık bir süreçten sonra, geçici olarak başarılı oldu (Eylül 1860) ve çift, Liszt'in 50. doğum günü olan 22 Ekim 1861'de Roma'da evlenmeyi planladı.[8] Liszt bir gün önce Roma'ya geldi ancak prensesin onunla evlenemeyeceğini gördü. Hem kocasının hem de Rusya çarının Vatikan'daki evlilik iznini iptal etmeyi başarmış olması mümkün görünüyordu. Rus hükûmeti ayrıca onun birkaç mülküne de el koydu (binlerce serfe sahipti). Bu da onun daha sonra Liszt veya herhangi biriyle evlenmesini olanaksız hale getirdi. Dahası, oluşan skandal kızının evlenebilirliğine de ciddi şekilde zarar verebilirdi. Bu da prensin, karısının planlanan yeniden evliliğine son vermesinin ana nedeniydi. Durum kızlarının 1859'da evlenmesinden önceki ana sorundu.

Yalnız başına Roma

1865'ten sonra, iptal edilen düğünün ardından Carolyne'nin Liszt'le ilişkisi platonik bir arkadaşlığa dönüştü. Artık birlikte yaşamasalar da bağlantılarını sürdürdüler. Örneğin Liszt Roma'dayken birlikte yemek yiyorlardı ve birbirlerini vasiyetlerinin baş yararlanıcısı olarak gösteriyorlardı.[9]

Carolyne son birkaç on yılını Roma'da kilise meseleleri üzerine kapsamlı (ve çok eleştirel) yazarak geçirdi. Liszt'in ölümüyle yıkıldı ve ondan yalnızca birkaç ay sonra 9 Mart 1887'de Roma'da öldü.

Çalışmaları

Carolyne zu Sayn-Wittgenstein, 1868'den 1887'ye kadar en az 44 cilt düzyazı yayınlayan üretken bir yazardı. Eserlerinin çoğu özel olarak basılmıştır. Bunlardan en önemlisi, 24 ciltlik devasa bir çalışma olan Causes intérieures de la faiblesse extérieure de l'Église en 1870'ti (başlık "Kilisenin Dış Görünüşteki Zayıflığının İç Sebepleri" olarak çevrilebilir). Bu çalışma Lamennais'in liberal heterodoksluğuyla karşılaştırıldı. Cilt III ve V, Katolik Kilisesi'nin yasaklı kitaplar listesi olan Index Librorum Prohibitorum'a alındı.[10] Birinci cildin önsözünde, "Kilise'nin zayıflıklarını ortaya koyuyormuş gibi görünen yazılarının aslında onun gücünü ortaya çıkardığı" iddia ediliyor. Zayıflığının "iç nedenlerini" göstererek aynı zamanda bu nedenlerin insan kaynaklı olduğunu da gösteriyorlar. Bu nedenle bu durum mazur görülebilir. Çünkü "Kilise'nin yönetimi onu meleklere değil, her zaman kusurlu olan insan-Tanrı ilişkisine emanet etmiştir." Kilise bu hastalıkların varlığını, nedenlerini ve sonuçlarını kabul ederse "Kilisenin hastalıklarının iyileştirilebileceğini" savundu.[11][12]

Ölümünden sonra yayınlanan bir yayın La vie chrétienne au milieu du monde et en notre siècle (Dünyanın ortasında ve yüzyılımızda Hıristiyan yaşamı) idi. Entretiens pratiques recueillis et publiés par Henri Lasserre, Paris 1895.

Ayrıca yalnızca Liszt'le değil aynı zamanda Berlioz, Émile Ollivier, Mieczysław Kamieński ve diğer isimlerle de sayfalar dolusu yazışmalar bıraktı. Liszt'in biyografi yazarı Alan Walker, tarzını "ağır tempolu, inatçı ısrarlı" olarak tanımlayarak ekledi; "bazı mektupları yirmi veya otuz sayfalık yoğun bir şekilde paketlenmiş düzyazıdan oluşuyor. Bu durum düzyazının uzunluğu nedeniyle hissiyatını kaybettiği durumlara yol açabiliyor."[13]

Daha fazla okuma

  • Francesco Barberio, Liszt ve la Principessa de Sayn-Wittgenstein, Roma: Unione Editrice 1912.
  • Hector Berlioz, Lettres à la Princesse, Paris: L'Herne 2001 (prenses Sayn-Wittgenstein ile yazışmalar) (Fransızca)
    • Briefe von Hector Berlioz ve die Fürstin Caroline Sayn-Wittgenstein (hrsg. v. La Mara), Leipzig: Breitkopf & Härtel 1903.
    • IdealE Freundschaft ve Romantische Liebe. Fürstin Carolyne Sayn-Wittgenstein ve Frau Estelle Fornier hakkında kısa bilgi (hrsg. v. La Mara; = Literarische Werke, Bd. 5), ad Frz. v. Gertrud Savić, Leipzig: Breitkopf & Härtel 1903.
  • Marcel Herwegh, Au Soir des dieux ; Des derniers, Wagneriens à la mort de Liszt', Paris: Peyronnet 1933.
  • La Mara (yani Marie Lipsius, Hrsg.), Franz Liszt's Briefe an die Fürstin Carolyne Sayn-Wittgenstein, Leipzig: Breitkopf & Härtel 1899 (Fransızca)
  • La Mara (yani Marie Lipsius, Hrsg.), Aus der Glanzzeit der Weimarer Altenburg. Bilder und Briefe aus dem Leben dem Fürstin Carolyne Sayn-Wittgenstein, Leipzig: Breitkopf & Härtel 1906.
  • La Mara (yani Marie Lipsius, Hrsg.), An der Schwelle des Jenseits. Letzte Erinnerungen ve die Fürstin Carolyne Sayn-Wittgenstein, die Freundin Liszts, Leipzig: Breitkopf & Härtel 1925.
  • Émile Ollivier, Yazışma. Emile Ollivier ve Carolyne de Sayn-Wittgenstein, Paris: Presse universitaire 1984.
  • Sammlung von Handzeichnungen aus dem Besitze der Fürstin Carolyne Sayn-Wittgenstein (1819-1889), Münih: Emil Hirsch, Antiquariat, 1922.
  • Adelheid von Schorn (Hrsg.), Zwei Menschenalter. Erinnerungen und Briefe, Berlin: S. Fischer 1901.

Kaynakça

  1. ^ Franz Liszt: The Final Years, 1861-1886, 1997, s. 536 
  2. ^ "Carolyne Zu Sayn-Wittgenstein". 9 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ Franz Liszt: The Weimar Years, 1848-1861, Alfred A. Knopf, 1989, s. 26 
  4. ^ ""Genealogisches Handbuch der baltischen Ritterschaften, Teil 2, 3: Estland", Görlitz. 1930. p. 297". 12 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024. 
  5. ^ Walker (1989), Franz Liszt: The Weimar Years, 1848-1861, Alfred A. Knopf, s. 28 
  6. ^ Walker (1989), Franz Liszt: The Weimar Years, 1848-1861, Alfred A. Knopf, s. 29 
  7. ^ Walker (1983), Franz Liszt: The Virtuoso Years, 1811-1847, Alfred A. Knopf, s. 439 
  8. ^ Walker (1989), Franz Liszt: The Weimar Years, 1848-1861, Alfred A. Knopf, ss. 514-552 
  9. ^ Walker (1997), Franz Liszt: The Final Years, 1861-1886, Cornell University Press 
  10. ^ "Index Librorum Prohibitorum". 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2024. 
  11. ^ Sayn-Wittgenstein (1889) [First published 1870], Causes intérieures de la faiblesse extérieure de l'Eglise en 1870, 1, Rome: J. Aurelie, s. 902, erişim tarihi: 23 Eylül 2019, Ces pages qui semblent révéler les faiblesses de l'Eglise, révèlent en vérité sa force. En montrant les causes intérieures de sa faiblesse, elles démontrent du même coup que ces causes proviennent de fautes humaines. Celles-ci sont par conséquent excusables, le gouvernement de l'Eglise n'ayant pas été confié par l'Homme-Dieu qui l'institua aux anges, mais aux hommes, toujours imparfaits et ne pouvant jamais faire un bien sans y mêler un mal ou sans le tourner à mal en quelque manière. Les maux de l'Eglise sont guérissables, parceque tout corps moral qui renferme une forte vitalité, (combien plus celui en qui réside une vitalité divine), guérit les maux dont il a reconnu la présence, l'origine, les effets. 
  12. ^ "In the name of the Father, Son and Holy Franz!". 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ Walker (1989), Franz Liszt: The Weimar Years, 1848-1861, Alfred A. Knopf, s. 35 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Friedrich Nietzsche</span> Alman filozof, filolog ve şair (1844–1900)

Friedrich Wilhelm Nietzsche, Alman klasik filolog ve filozoftur. Nietzsche'nin fikirleri ve üslubu, yerleşik düşünce kalıplarını kırmıştır, bu nedenle yaşadığı dönemde var olan bir klasik disipline sokulamamıştır. Nietzsche, günümüzde yepyeni bir felsefi ekol olarak yaşam felsefesi disiplininin kurucusu olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Johann Wolfgang von Goethe</span> 18. ve 19. yüzyılda yaşamış Alman yazar, siyasetçi, ressam ve doğabilimci

Johann Wolfgang Von Goethe, Alman hezarfen; edebiyatçı, siyasetçi, ressam ve doğabilimcidir. 1776 yılından itibaren, Weimar dukalığının bakanı olarak çeşitli idari ve siyasi görevlerde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich Himmler</span> Alman Nazi politikacı, Schutzstaffel lideri ve Yahudi soykırımının ana mimarı (1900-1945)

Heinrich Luitpold Himmler, Alman politikacı ve askerdi. Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisinin (NSDAP) liderlerindendi ve 1929-1945 yılları arasında Schutzstaffel'in (SS) başkomutanlığını yapmıştı. Nazi Almanyası'ndaki en güçlü devlet adamlarından ve Holokost'un baş mimarlarından biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Johannes Brahms</span>

Johannes Brahms Alman piyanist, orkestra şefi ve 19. yüzyılın ikinci yarısının en önemli Romantik dönem bestecilerindendir. Hamburg'da Lutheran bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi ve profesyonel yaşamının çoğunu Viyana'da geçirdi. Bazen Johann Sebastian Bach ve Ludwig van Beethoven ile müziğin "Üç B"sinden biri olarak gruplandırılır, bu yorum aslında on dokuzuncu yüzyıl orkestra şefi Hans von Bülow tarafından yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Franz Kafka</span> Bohemyalı roman ve öykü yazarı (1883–1924)

Franz Kafka, Almanca konuşan Bohemyalı, roman ve hikâye yazarı. 20. yüzyıl edebiyatının en önemli figürlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Gerçekçilik unsurlarını ve fantastik unsurları birleştiren eserleri tipik olarak tuhaf veya sürrealist ön yargılarla ve anlaşılmaz sosyal-bürokratik güçlerle karşı karşıya kalan izole kahramanlara sahiptir ve yabancılaşma, varoluşsal kaygı, suçluluk ve saçmalık temalarını keşfetme olarak yorumlanmıştır. "Dönüşüm", Dava ve Şato en bilinen eserleridir. "Kafkaesk" terimi, Kafka'nın yazdıklarındaki gibi durumları tanımlamak için üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Franz Liszt</span> Macar besteci ve piyanist

Franz Liszt, Macar müzisyen, besteci, piyanist, orkestra şefi, müzik öğretmeni. 19. yüzyılın en önemli piyanistlerinden birisi, senfonik şiir tarzının yaratıcısı olan bestecidir.

<span class="mw-page-title-main">Alexander von Humboldt</span> Prusyalı doğabilimci ve kâşif

Friedrich Wilhelm Heinrich Alexander Freiherr von Humboldt, Prusyalı doğabilimci ve kâşif. Prusyalı bakan, filozof ve dilbilimci Wilhelm von Humboldt'un küçük kardeşi. Humboldt'un botanik coğrafya üzerine yaptığı çalışmalar biyocoğrafya dalının temelini oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Camille Saint-Saëns</span> Fransız besteci (1835-1921)

Charles Camille Saint-Saëns, Fransız besteci, orkestra şefi, orgcu ve piyanist.

<span class="mw-page-title-main">Washington Irving</span> Amerikalı diplomat, tarihçi ve yazar (1783 – 1859)

Washington Irving, Amerikalı yazar, denemeci, biyografi yazarı ve tarihçidir. The Sketch Book of Geoffrey Crayon, Gent kitabında yer alan "Başsız Süvari" ve "Rip Van Winkle" adlı kısa hikâyeleri ile tanınır. Irving'in tarihsel çalışmaları George Washington, Oliver Goldsmith ve Muhammed biyografileri yanı sıra Kristof Kolomb, Elhamra ve Endülüs gibi 15. yüzyıl İspanyası ile ilgili eserleri kapsar. Irving ayrıca 1842, 1846 yılları arasında Birleşik Devletler'in İspanya büyükelçisi olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">En İyi Özgün Müzik Akademi Ödülü</span> ödül

En iyi film müziği akademi ödülü, 1934 yılından beri dağıtılmaktadır.

Suriye'deki Yahudileri, ilk çağlardan beri Suriye'de yaşayan Yahudiler ile 1492'de İspanya'dan kovulan Sefaradlar oluşturur. Halep, Şam ve Kamışlı'da asırlar boyunca büyük Yahudi cemaatleri var olmuştur. 20. yüzyılın başlarında Suriye Yahudilerinin büyük bir yüzdesi ABD, Orta ve Güney Amerika ve İsrail'e göç etti. Bugün Suriye'de çok az Yahudi yaşamaktadır. Suriye Yahudilerinin oluşturduğu en büyük cemaat 75.000 kişilik nüfusuyla Brooklyn, New York'tadır.

<span class="mw-page-title-main">Almanya'nın birleşmesi</span> Ayrı Alman krallıkların ilk defa Alman İmparatorluğu adı altında birleşmesi

Resmî olarak Almanya'nın birleşmesi ile siyasi ve idarî olarak birleşik bir ulus devletin ortaya çıkması 18 Ocak 1871'de Fransa'daki Versay Sarayı'nın Aynalar Galerisi'nde gerçekleşti. Fransa-Prusya Savaşı sonrası Fransızların silah bırakmasının ardından, Alman devletlerinin prensleri Prusyalı I. Wilhelm'i Alman İmparatoru ilan etmek için bir araya geldi. Pratikte, Almanca konuşan halkların çoğunluğunun birleşik bir devlet altında toplanması, resmî ve soylu yöneticiler arasındaki gayriresmî ittifaklar sayesinde bir süredir düzensiz olarak gelişmekteydi. Ancak birleşme fikirleri, tarafların kendi çıkarları yüzünden Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun 1806'da dağılması ve Napolyon Savaşları'nın gerçekleşmesi üzerine kuvvetlenen milliyetçilik hareketlerine kadar neredeyse yüz yıl gecikerek aristokratik bir deneme olmaktan öteye gidemedi.

<span class="mw-page-title-main">Takson yazarı botanikçiler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Botanikçi, botanik denilen bitki bilimi uzmanı olan bilginlerdir. Taksonomiyle ilgilenen ve takson yazarı olan botanikçilerin adları Uluslararası Botanik Adlandırma Koduna (ICN) göre keşfettikleri/tanımladıkları/adlandırdıkları takson ile birlikte kullanılır ve genellikle yayım yılı ve tam soyadı ya da bir kısaltmayla gösterilir.

<span class="mw-page-title-main">Edward Elgar</span>

Sir Edward Elgar, Britanyalı geç romantik stili müzik bestecisi ve orkestra şefidir.

Etüdler (Études), Frédéric Chopin tarafından piyano için 3 set halinde bestelenen solo çalışmalardır. Toplamda 27 tane olan bestelerin onikişerli iki grubu Opus numarası 10 ve 25 ile sınıflandırılmış, üç tanesi ise opus numarası almamıştır.

<span class="mw-page-title-main">1848 Macar Devrimi</span>

1848 Macar Devrimi, Macaristan'da 1848-1849 Macar Devrimi ve Bağımsızlık Savaşı olarak da bilinir. 1848'deki birçok Avrupa Devriminden birisi ve 1848'de Habsburg bölgelerindeki diğer devrimler ile yakından bağlantılıdır. Devrim başarısız olmasına rağmen, Macaristan'ın modern tarihindeki en önemli olaylardan biridir ve modern Macar ulusal kimliğinin temel taşını oluşturur. Devrimin patlak vermesinin yıldönümü olan 15 Mart, Macaristan'ın üç ulusal bayramından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Yeraltı Demiryolu</span>

Yeraltı Demiryolu, 19. yüzyılın başından ortasına kadar Amerika Birleşik Devletleri'nde kurulan ve Afrikalı-Amerikalı köleler tarafından köleliğin kaldırıldığı özgür eyaletlere, Kanada'ya ve Nova Scotia'ya kölelik karşıtları ve kölelik karşıtlığına sempati duyanlar yardımıyla kaçmak için kullanılan gizli yollar ve güvenli evler ağıydı. Bu terim aynı zamanda kaçakçılara yardım eden, siyah ve beyaz, özgür veya köle, tüm kölelik karşıtları için de kullanılmaktadır. Meksika'ya veya denizaşırı ülkelere çeşitli diğer yollar da bulunmaktaydı. 1763-83 yılları haricinde İspanyol toprakları olan Florida'ya, güneye doğru giden daha erken bir kaçış yolu, 17. yüzyılın sonlarından Florida'nın 1821'de ABD toprağı olmasına dek kullanılmıştır. Kaçak köleler, Florida'nın el değiştirmesinin ana nedeni idi. Bununla birlikte, şu anda genel olarak Yeraltı Demiryolu olarak bilinen ağ, 1700'lerin sonlarında kuruldu ve kuzeydeki özgür eyaletler ve Kanada'ya doğru uzanarak 1850-1860 arasında doruğa ulaştı. Bir tahmin 1850'de 100.000 kölenin Yeraltı Demiryolu aracılığıyla kaçtığını belirtmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Gadsden'in satın alımı</span> Amerika Birleşik Devletlerinin Meksikadan arazi satın alması

Gadsden'in satın alımı, Amerika Birleşik Devletleri'nin, günümüz güney Arizona ve güneybatı New Mexico'da 76.800-kilometrekare (29.700 sq mi) büyüklüğünde bir bölgenin 8 Haziran 1854'te yürürlüğe giren Mesilla Antlaşması ile Meksika'dan satın alınmasına verilen addır. Satın alınan topraklar, ABD'nin güneyde inşa etmek istediği kıtalararası demiryolunun rotasındaki Gila Nehri'nin güneyini ve Rio Grande'nin batısındaki toprakları içeriyordu. Satın alma aynı zamanda diğer sınır sorunlarını da çözmeyi amaçlıyordu.

<span class="mw-page-title-main">Les Huguenots</span> Giacomo Meyerbeerin operası

Les Huguenots Giacomo Meyerbeer'in bir operasıdır ve büyük operanın en popüler ve görkemli örneklerinden biridir. Librettosu Eugène Scribe ve Émile Deschamps'a ait olan beş perdelik operanın prömiyeri 29 Şubat 1836'da Paris'te yapılmıştır.