İçeriğe atla

Carlos Saura

Carlos Saura
Carlos Saura
DoğumCarlos Saura Atarés
4 Ocak 1932(1932-01-04)
Huesca, İspanya
Ölüm10 Şubat 2023 (91 yaşında)
Collado Mediano, İspanya
Ödüller
  • 1965 Gümüş Ayı (Berlin Film Festivali) - La Caza
    *1968 Gümüş Ayı - Peppermint Frappé
    *1985 BAFTA - Carmen (1983)
    *1974 Cannes Özel Jüri Ödülü - La prima Angélica
    *1975 Cannes Özel Jüri Ödülü - Cría Cuervos
    *1990 San Sebastian Festivali "Özel Jüri Ödülü"
    *Goya Ödülü 2 kez
    *2002 İstanbul Uluslararası Film Festivali "Ömür Boyu Başarı Ödülü"
Resmî siteclubcultura.com'da Saura Home

Carlos Saura (4 Ocak 1932 - 10 Şubat 2023) ödüllü İspanyol sinema yönetmeni, senarist, aktör ve yapımcı. Filmlerine de yansıyan Franco karşıtı politik tavrı İspanyol sinemasına yeni bir soluk getirmiştir. 1960'lardan beri sinemada aktif olarak çalışmaktadır. En çok da 1980'lerde çektiği, kurmaca ile gerçek arasında gidip gelen, dansla yaşamın ustalıkla harmanlandığı filmlerle ile tanınır. Saura'nın "Flamenco Üçlemesi" adı da verilen bu filmler Kanlı Düğün (Bodas de Sangre) (1981), Carmen (1983) ve Büyülü Aşk'tır (El Amor Brujo) (1986).

Biyografisi

Carlos Saura 4 Ocak 1932 tarihinde İspanya'nın Aragón bölgesinde Huesca'da dünyaya geldi. Doğduğunda "Carlos Saura Atarés" ismi ile nüfusa kaydedilmişti. Avukat bir baba ve piyanist bir annenin 4 çocuğundan ikincisiydi. Kardeşlerinden Antonio Saura, dışavurumcu bir ressam ve aynı zamanda bir aktördür.

1936 yılında patlayan İspanya İç Savaşı Saura ailesini çok etkilemiştir. Özellikle de küçük Saura'nın ruhunda derin izler bıraktı, savaşla ilgili bölük pörçük dehşet anıları sonraki filmlerine de zaman zaman yansımıştır. Genç saura, kısa bir süre Endüstri Mühendisliği okuduktan sonra 18 yaşında okulunu terk ederek profesyonel olarak fotoğrafla ilgilenmeye başladı. Özellikle de dansçıların ve müzisyenlerin fotoğraflarını çekiyordu. Kardeşinin ısrarı ile Madrid'de sinema okuluna gitti. O zamanki adı "Instituto de Investigaciones y Experiencas Cinematográficas" olan okul şimdilerde "Escuela Oficial de Cinematografía" olarak anılmaktadır. Sinema okulundayken İtalyan Yeni Gerçekçiliği'nden büyük ölçüde etkilendi. 1957'de mezun olduğu okulda, öğretim üyesi olarak kaldı ve politik nedenlerden dolayı uzaklaştırıldığı 1963 yılına kadar burada dersler verdi.

Kısa metrajlı mezuniyet filminin adı "La Tarde del Domingo" (Pazar Öğleden Sonra) (1957) idi. 1958'de renkli bir belgesel olan "Cuenca"yı çekti. Aynı yıl çektiği ilk konulu filmi "Los golfos" (Tr: Sokak Çocukları) sansürlendi ve 1960'a kadar yasaklı kaldı. Film yoksulluktan kurtulmak için boğa güreşçisi olmaya karar veren sokak serserilerini konu alıyordu. Amatör oyuncuların rol aldığı film, aynı zamanda tamamı stüdyo dışında çekilmiş ilk İspanyol filmiydi. Üç yıl sonra ikinci konulu filmi geldi; "Llanto por un Bandido" (Tr: Bir Eşkıyaya Ağıt) (1964). Fransızlarla ortak çekilen film Endülüslü ünlü bir haydut hakkındaydı. Saura, filme toplumcu açıdan yaklaşıp haydutun yaşantısını derinlemesine irdelemek istiyordu, oysa yapımcılar da filmin bir serüven filmi olmasında ısrar ettiler, iki tarafın istediği de olmadığı gibi film yine de sansürlendi ve o haliyle de gişede başarısız oldu.

Saura'nın yeteneğinin ve vizyonunun ilk farkına varan yapımcı Elías Querejeta oldu. Saura'nın çektiği filmlerde onun sanatsal otoritesine müdahale edilmemesi gerektiğini kavramıştı ve "La caza" (Av) (1965)'dan başlayarak birçok filminin yapımcılığını üstlendi. La caza, Franco ideolojisinin toplum üzerine olan etkilerini irdeleyen psikolojik gerilim filmiydi. 1960'ların ortalarından itibaren uzun süre birlikte çalışacağı film ekibini oluşturmaya başladı. Bunların arasında kameraman Luis Caudrado, kurgucusu Pablo G. del Amo ve Amerikalı aktris Geraldine Chaplin de vardı. Geraldine Chaplin'le uzun süre birlikte yaşamış ve ondan bir oğlu da olmuştu. La Caza birçok festivalde ve yarışmada övgüler aldı, Berlin Film Festivali'nin prestijli ödülü olan Gümüş Ayı'yı kazandı. 1968 yılında "Peppermint Frappé" ile ikinci Gümüş Ayı'yı da kazanacaktı.

Saura'nın Franco rejimine karşı yaptığı eleştiriler başlarda oldukça hafif ve üstü örtülü iken zaman geçtikçe keskinleşmeye başlamıştı, buna karşılık sansür de Saura'nın eserlerini gittikçe daha çok makaslamaya başladı, bu da Saura'nın daha da sertleşmesine yol açtı. Bütün bunlara rağmen filmlerinin uluslararası platformlarda İspanya'yı ve İspanyol sinemasını çok iyi tanıtmasının bir sonucu olarak İspanyol Hükûmeti, Saura'nın film yapmasını hiçbir zaman yasaklamadı ve ona karşı olması gerektiğinden çok daha hoşgörülü oldu.

Francisco Franco'nun 1975 yılında ölümüyle İspanya'da ifade özgürlüğünün egemen olduğu yeni bir dönem açıldı. Buna rağmen isyankar ruhlu Saura, çocukken yaşadıklarını ve İspanya tarihinin bu kara sayfalarını kafasından söküp atamıyordu. Artık iki tür film yapmaya başladı, eskisi gibi sosyopolitik konuları işleyen filmler ve fazlaca polemik yaratmayan sanat filmleri. Ünlü İspanyol flamenco dansçıları ve aynı zamanda birer koreograf olan Antonio Gades ve Cristina Hoyos'la yaptığı işbirliği ile 1980'lere damgasını vuran üç dans filmi çekti. Saura'nın "Flamenco Üçlemesi" adı da verilen bu filmler bir Lorca uyarlaması olan Kanlı Düğün (Bodas de Sangre) (1981), Georges Bizet'nin de daha önce operaya uyarlamış olduğu Prosper Mérimée'nin eserinin flamenco uyarlaması Carmen (1983) ve yine bir İspanyol besteci Manuel de Falla'nın ünlü eserinden uyarlanan Büyülü Aşk'tır (El Amor Brujo) (1986).

1995'te Flamenco adlı iddialı belgeselle İspanya'nın ulusal dansının dünyasına tekrar bir dönüş yaptı. Bundan üç yıl sonra da bu kez Arjantin'in ulusal dansını anlatan bir dramatik belgesel olan "Tango" (1998)'yu çekti. Arjantin'in en pahalı filmi olarak ilan edilen Tango'nun çekimlerinde çok özel donanımlar kullanılmıştı ve Saura'nın erken dönem filmlerinden izler taşıyordu.

Filmografisi

  • 1956: El Pequeño río Manzanares kısa metrajlı
  • 1957: La Tarde del domingo (Pazar Öğleden Sonra) kısa metrajlı
  • 1958: Cuenca kısa metrajlı renkli belgesel.
  • 1960: Los golfos (Sokak Çocukları)
  • 1964: Llanto por un bandido
  • 1966: La caza (Av) - İlk Gümüş Ayı ödülü
  • 1967: Peppermint Frappé - İkinci Gümüş Ayı ödülü
  • 1968: Stress es tres tres
  • 1969: La Madriguera
  • 1970: El jardín de las delicias
  • 1973: Ana y los lobos
  • 1973: La prima Angélica
  • 1975: Cría cuervos
  • 1977: Elisa, vida mía
  • 1978: Los ojos vendados
  • 1979: Mamá cumple cien años
  • 1980: Deprisa, Deprisa
  • 1981: Kanlı Düğün (film, 1981) (Bodas de Sangre)
  • 1982: Dulces horas
  • 1982: Antonieta
  • 1983: Carmen
  • 1984: Los Zancos
  • 1986: Büyülü Aşk (El Amor Brujo)
  • 1988: El Dorado
  • 1989: La Noche oscura
  • 1990: Ay Carmela!
  • 1992: El Sur
  • 1992: Marathon
  • 1992: Sevillanas
  • 1993: ¡Dispara!
  • 1995: Flamenco
  • 1997: Taxi
  • 1997: Pajarico
  • 1998: Esa luz!
  • 1998: Tango
  • 1999: Goya en Burdeos
  • 2001: Buñuel y la mesa del rey salomón
  • 2002: Salomé
  • 2004: El séptimo día
  • 2005: Iberia
  • 2007: Fados

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Federico García Lorca</span>

Federico García Lorca İspanyol şair ve oyun yazarı, aynı zamanda ressam, piyanist ve bestecidir. 27 kuşağının sembol üyelerinden birisidir. İspanya İç Savaşı'nın başlangıcında 38 yaşında iken öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Manuel de Falla</span>

Manuel de Falla y Matheu, İspanyol besteci ve piyanist.

<span class="mw-page-title-main">Luis Buñuel</span> İspanyol yönetmen ve senarist

Luis Buñuel Portolés, sürrealist İspanyol yönetmen ve senarist. Otoriteler tarafından sinema tarihinin en etkili yönetmenlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Francisco Franco</span> İspanya diktatörü (1939–1975)

Francisco Franco Bahamonde,, 1936'da İkinci Cumhuriyet'in demokratik hükûmetine karşı gerçekleştirilen askerî darbenin liderlerinden biri olan İspanyol asker ve diktatördü. 1 Ekim 1936'da isyancı tarafın başkomutanı olarak atandı, taraftarları tarafından el caudillo (önder) ilan edildi ve çatışmanın sona ermesinden ölümüne kadar 1975'e kadar devlet başkanı olarak görev yaptı. Ayrıca 1938'den 1973'e kadar hükûmet başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Pablo Alarcón</span> Arjantinli oyuncu

Pablo Alarcón Arjantinli oyuncu. Regalo de Cielo, Mujercitas, Alta Comedia gibi televizyon yapımlarında yer aldı.

<i>Kanlı Düğün</i> (film, 1981)

Kanlı Düğün 1981 İspanya - Fransa ortak yapımı dramatik müzikal filmdir. Özgün adı Bodas de Sangre olan film İngilizce konuşulan ülkelerde Blood Wedding adı ile gösterilmiştir.

<i>Yetimhane</i> (film)

Yetimhane, 2007 İspanya-Meksika ortak yapımı yapımı korku gerilim filmidir. Özgün adı El Orfanato olan film İngilizce konuşulan ülkelerde The Orphanage adı ile gösterime verilmiştir.

<i>Ay Carmela!</i> (film)

Ay Carmela! 1990 İspanya - İtalya ortak yapımı politik dramatik savaş filmdir.

<span class="mw-page-title-main">Franco İspanyası</span> İspanyanın 1939 yılında sona eren İspanya İç Savaşından 1975 yılında Francisco Franconun ölümüne kadar geçen dönemi

Franco İspanyası, İspanya'da kullanılan adıyla Franco Diktatörlüğü, resmî adıyla ise İspanyol Devleti 1939 yılında sona eren İspanya İç Savaşı'ndan 1975 yılında Francisco Franco'nun ölümüne kadar geçen dönemde İspanya'nın yönetildiği diktatörlük rejimidir.

<span class="mw-page-title-main">Miguel de Molina</span> İspanyol flamenko şarkıcısı, aktör

Miguel Frías de Molina, İspanyol Flamenko şarkıcısı, aktör.

<span class="mw-page-title-main">Blanca Portillo</span>

Blanca Portillo Martínez de Velasco, İspanyol oyuncu ve yönetmendir.

<span class="mw-page-title-main">Meksika sineması</span>

Meksika sineması, 19. yüzyılın sonlarına ve 20. yüzyılın başlarına uzanmaktadır. Yeni aracın birkaç meraklısı özellikle Meksika Devrimi gibi tarihsel olayları belgelediler ve son dönemlerde keşfedilen birkaç film yaptılar. Meksika sinemasının altın çağı boyunca Meksika, Latin Amerika film endüstrisine hakimdi.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin sineması</span>

Arjantin sineması, Arjantin'deki film endüstrisine dayanmaktadır. Arjantin sineması, Arjantin ulusunda veya Arjantinli film yapımcıları tarafından yurt dışında yapılan film ve yaratıcı film sanatını da içermektedir.

21. Cannes Film Festivali, 19-24 Mayıs 1968 tarihleri arasında Fransa'daki 1968 Mayıs olayları sebebiyle kısaltılmadan önce yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Susi Sánchez</span>

María Asunción "Susi" Sánchez Abellán, Tanınmış İspanyol oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Sílvia Munt</span>

Silvia Munt Quevedo, İspanyol oyuncu ve film yönetmeni. İki Goya Ödülü sahibidir; Alas de mariposa'daki rolü ile "En İyi Kadın Oyuncu" ödülünü, kendisi tarafından yazılan ve yönetilen Lalia ile "En İyi Kısa Belgesel" ödülünü kazanmıştır. Bir kız kardeşi ve iki erkek kardeşi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Fernando Solanas</span> Arjantinli film yönetmeni ve siyasetçi

Fernando Ezequiel 'Pino' Solanas Arjantinli film yönetmeni, senaryo yazarı ve politikacı. La hora de los hornos (1968), Tangos: el exilio de Gardel (1985), Sur (Güney) (1988), El viaje (1992), La nube (1998) ve Memoria del saqueo (2004) filmleri ile tanınır. Altı yıl süreyle Buenos Aires Ulusal Senatörü oldu.

Julio Diamante, İspanyol film yönetmeni ve senaristtir.

Gerardo Vera Perales İspanyol oyuncu, kostüm ve set tasarımcısı, opera, film ve tiyatro yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Ventura Pons</span>

Ventura Pons Sala, İspanyol film yönetmeni ve senarist.