Carlos Marighella

Carlos Marighella
Doğum	5 Aralık 1911 Salvador da Bahia, Brezilya
Ölüm	4 Kasım 1969 (57 yaşında) Sao Paulo, Brezilya
Milliyet	Brezilyalı
Meslek	Aktivist, yazar, teorisyen, gerilla

Carlos Marighella (5 Aralık 1911; Salvador da Bahia - 4 Kasım 1969; Sao Paulo), Brezilyalı Marksist aktivist, yazar, gerilla ve kentsel gerilla savaşı kuramcısıdır.

Carlos Marighella 5 Aralık 1911'de Salvador da Bahia'da dünyaya geldi. 18 yaşında, Salvador Politeknik Okulu’nun birinci sınıfında iken, Brezilye Komünist Partisi'ne (BKP) üye oldu. Yazdığı bir şiir yüzünden 1932 yılında tutuklandı. Hitler'in Almanya’da iktidara gelmesinden sonra faşist ideolojinin Latin Amerika ülkelerine sızması karşısında Marighella 1934 yılında Kızıl Öğrenci Federasyonu'na katıldı. 1935'in ilk aylarında Rio de Janeiro'ya gelip parti merkez komitesinin özel bir bürosunda görev alarak partinin bütün basım işlerini üstlendi. 1935 yılında Komünist Enternasyonal tarafından desteklenen BKP kontrolündeki gerilla birlikleriyle birlikte iktidarı almaya çalıştı. Ayaklanmanın başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından başlayan devlet terörü ve tutuklamalar BKP'nin silahlı mücadele yöntemlerinden vazgeçmesi ve seçimleri temel silah olarak kabullenmesi ile sonuçlandı.

1937 Mayıs'ta siyasal aftan yararlanarak özgürlüğüne kavuşan Marighella, Temmuz'da Sao Paulo'ya giderek orada parti eyalet komitesinin sorumlusu oldu. 1939'da Sao Paulo'da tekrar tutuklanan Marighella, birkaç ay tutuklu kaldıktan sonra Femando de Noronha adasına, son olarak da Grande Adası'nda Presidio de Dos Rios'a nakledildi. Fernando de Noronha Adası'nda hapisken yaklaşık 3 bin mahkûm üzerinde etkili bir politik çalışma yaptı, çeşitli eğitim kursları organize etti. Böylelikle kafasında tasarladığı "halk üniversitesi"nin ilk uygulamalarını burada uyuglama fırsatı buldu.

Brezilya'nın demokratikleşme adımlarından birisi olarak nitelendirilen 1945 yılındaki genel af ile tekrar serbest bırakıldı, 1946 seçimlerinde Bahia eyaletinde Komünist Partisi listesinden federal temsilci seçilmdi. Fakat bu dönem de uzun sürdü, 1948'de Komünist partisi yasadışı dışı ilan edildiği ve partinin yasama meclislerindeki temsilcilikleri de lağvedildi. Bunun üzerine Marighella parti eyalet komitesi politik sekreteri olarak Sao Paulo'ya döndü, yeraltı çalışmalarını sürdürdü. 1952'de parti merkez komitesinin yürütme kurulu üyesi oldu, aynı zamanda partinin sendika bürosu ve köylülük bürosu sorumluluğu da üstlendi. İşçi sınıfının yoğun bulunduğu Sao Paulo'da Marighella daha etkili ve direkt mücadele yöntemlerini araştırdı.

1963'te Rio de Janeiro’da toplanan Kıta Dayanışma Kongresi'nde 26 Temmuz Hareketi mensubu Kübalı devrimcilere büyük dayanışma gösterdi. 1966 yılında BKP'nin merkez komitesine yazdığı ve istifasını sunduğu mektubunda "partiyle politik ve ideolojik farklılıklarının beraberliğini sürdüremeyeceği kadar büyük olduğunu" ifade etti. Marigella 1967 yılı Ağustos ayında Latin Amerika Dayanışma Konferansı'na (OLAS) katıldı ve ardından da BKP'den resmen istifa etti. Marigehella, fokoculuğu eleştirerek bu düşünceyi mahkûm etti. Gerilla olgusunu "genel stratejik ve taktik bir planın tamamlayıcı bir bölümü olarak" ele aldı..

Araştırmalarında "şehir gerillası", "kır gerillası", "hareketlilik" gibi kavramları sıkça kullandı. 1968 Eylül'ünden itibaren şehir gerillasının faaliyet alanının, ülkelerin en sanayileşmiş bölgesi olduğunu savundu. CIA ajanı Charles Chandler'in Sao Paulo'daki evinden çıkarken öldürülmesi, ordu karargahlarının ve Amerikan ticaret kurumlarının dinamitle saldırıya uğratılması, radyo istasyonlarının işgal edilerek "devrimci yayınlar" yapılması, Rio merkez hapishanesinden bir grup yoldaşının kurtarılması, ülkenin çeşitli hapishanelerinde hapsedilmiş on beş militanı kurtarmak üzere ABD Elçisi Burke Elbrick'in kaçırılması, polis tarafından aranan ve pasaport verilmeyen bazı gerillaların Boeing 707'leri iki kez Küba'ya kaçırmaları Marighell'ın en çarpıcı eylemleri olarak kayda geçmiştir.

Marighella giriştikleri her eylemin sonuçlarını akademik olarak ele aldı, inceledi ve geliştirdi. Böylece şehir gerillasının pratik el kitabı olarak tarif ettiği eserlerini oluşturmaya başladı. Teorik bir dizi doküman da, kır gerillasının başlaması hazırlığı ve şehirlerdeki savaş karşısında nasıl tavır alması gerektiği ile ilgili ilkeleri açıklıyordu. Bu çalışma sırasında Abraham Guillén'in Şehir Gerillasının Stratejisi adlı Uruguay devrimci hareketine yol gösteren kitabından da yararlanarak Kent Gerillasının Mini Elkitabı olarak bilinen eserini bitirdi. Eserinde bürokrasinin panzehirinin gerilla savaşı olduğunu savundu.

Carlos Marighella, 4 Kasım 1969 yılında, 58 yaşında Sao Paulo'da polisin kurduğu bir tuzakta hayatını kaybetti.