Carlos Fonseca Amador

Carlos Fonseca Amador (23 Haziran 1936, Matagalpa, Nikaragua – 8 Kasım 1976, Nikaragua), Nikaragualı bir öğretmen ve kütüphaneci, aynı zamanda Sandinista Ulusal Kurtuluş Cephesi’nin de (FSLN) kurucusudur. FSLN’nin Nikaragua’daki yönetimi eline geçirmesinden üç sene önce dağlarında öldürülmüştür.

Carlos Fonseca Amador 23 Haziran 1936 tarihinde Augustina Fonseca Ubeda’nin (anne) ve Fausto Amador Aleman’ın (baba) oğlu olarak, Nikaragua’nın kuzeybatısında bir şehir olan, Matagalpa’da dünyaya gelmiştir. Anne ve babası evli olmadığı ve babasının bölgedeki önemli zengin bir aileye mensup olduğu için, babası ve baba tarafının ailesi tarafından tanınmasa da gençliik yıllarında okula giderken babasından yardım almıştır.

1950 yılında orta okula başlayan Carlos Fonseca Amador, bu seneden itibaren politik gruplarla daha fazla ilgilenmeye başlamıştır. 1950'li yıllarından başında Muhafazakâr Parti’nin gençlik grubu olan Ulusal Popüler Eylem Birliği’ne (İspanyolca: Union Nacional de Acción Popular veya UNAP) katılmıştır. Sonraları Marksizme daha çok ilgi duyması nedeniyle Nikaragua Sosyalist Partisi’ne de (İspanyolca: Partido Socialista Nicaragüense veya PSN) üye olmuştur. 1953 veya 1954 yılında, UNAP’ın sosyal konularda çok burjuvazi davrandığı gerekçesiyle, bu partide ayrılmış; 1954 yılında Segovia adını verdiği bir “kültür günlüğünü” basmaya başlamıştır.

Carlos Fonseca Amador, Guardia Nacional tarafından tutuklanması ve iki ay hapiste kalmasına rağmen Nikaragua'nın barışçıl yöntemlerle değişebileceğine ve bunu PSN'nin sağlayacağına inancını korumuştur. 1957 yılında, PSN delegesi olarak, Sovyetler Birliği'ni ziyaret etmiştir.

Fidel Castro ve 26 Temmuz Hareketi, 1 Ocak 1959 tarihinde Küba'da yönetimi eline geçirdi. Küba Devrimi'nın Latin Amerika'da, Nikaragua da dahil olmak üzere, etkisini oldukça çabucak gösterdi. Carlos Fonseca Amador'in politik evriminde Küba Devrimi bir dönüm noktası olmuştur. Küba Devrimi'nin Küba Komünist Partisi'nin kontrolü dışında gerçekleştiğini göz önünde tutan Carlos Fonseca Amador, Nikaragua'da bir devrim hareketinin PSN veya diğer mevcut gruplar dışında kurulması fikrini benimsemeye başladı.

Küba Devrimi'nin hemen ardından Nikaragua'daki anti-Somoza (döneminin mevcut devlet başkanı) hareketi oldukça popülerlik kazandı ve 1959 yılındaki ayaklanmaya yol açtı. Carlos Fonseca Amador ve onun gibi birçok radikal Nikaragualı Küba'yı ziyaret etti.

1959 yılının ortalarına Carlos Fonseca Amador, Honduras'ın güneyinde bir kamp kurmuş olan Nikaragualı bir gerilla grubuna katıldı. 24 Haziran 1959 tarihinde bu grup Nikaragua ve Honduras orduları tarafında bozguna uğratıldı. Bu çatışmada birçokları hayatını kaybederken, Carlos Fonseca Amador canlı yakalandı ve hapse konuldu. Bu olay sonunda Carlos Fonseca Amador, PSN ile tüm ilişkilerini kesmek ve FSLN'ni kurma kararı alması için dönüm noktası olmuştur.

Carlos Fonseca Amador'in ordu tarafından tutuklanmış olmasına rağmen, nasıl kaçabildiği belli değildir. Bilinen bir husus 24 Haziran 1959 çatışmasında gözaltına alındığı ve sonrasında da Küba'ya kaçtığıdır. Bu noktadan itibaren de bir Sandinist olmayı cidden düşünmeye başladığı sanılmaktadır. Bu görüşte olan diğer arkadaşları ile sık sık yaptıkları toplantılar kısa bir süre sonra FSLN'nin yani Sandinista Ulusal Kurtuluş Cephesi'nin oluşmasına yol açacaktır.

1959 ile 1963 yılları arasında Carlos Fonseca Amador ve arkadaşları birçok farklı organizasyonlar oluşturmuşlar ise de bu grupların ömrü kısa olmuştur. En sonunda FSLN (Sandinista Ulusal Kurtuluş Cephesi) 1963 yılında kurulmuştur. Orijinal olarak Carlos Fonseca Amador, Küba Devrimi'nın taktiklerini aynen uygulamayı düşünmüş, ona göre savaş planları yapmıştır.

1963 ile 1976 yılları arasında inişli çıkışlı bir grafik ile FSLN varlığını sürdürmeyi başarmıştır. Carlos Fonseca Amador, 8 Kasım 1976 tarihinde askerlerler giriştikleri bir çatışma sırasında öldürülmüştür.

• Zimmermann, Matilde. Sandinista: Carlos Fonseca and the Nicaraguan Revolution. Duke University Press (2000).
• Andrew, Christopher; Mitrokhin, Vasili. The World Was Going Our Way: The KGB and the Battle for the Third World. Basic Books (2005)
• Borge, Tomás. The Patient Impatience Curbstone Press (1992).

• Carlos Fonseca Amador’ın Biyografisi2 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İspanyolca)