Carlo Ruzzini

Carlo Ruzzini
Carlo Ruzzini portresi Ressam:Gregorio Lazzarini
Venedik Cumhuriyeti Doçesi (113.) Doge di Venezia
Hüküm süresi	7 Haziran 1732 - 5 Ocak 1735 2 yıl 7 ay 3 gün
Önce gelen	Sebastiano Mocinego
Sonra gelen	Alvise Pisani
Doğum	11 Kasım 1653 Venedik
Ölüm	5 Ocak 1735 (yaş: 81) Venedik
Defin	Santa Maria di Nazareth Kilisesi, Venedik
Babası	Marco Ruzzini
Annesi	Caterina Zeno

Carlo Ruzzini (d. 11 Kasim 1653, Venedik - ö. 5 Ocak 1735, Venedik). Devlet adamı ve diplomat. 4 Haziran 1732 – 5 Ocak 1735 döneminde Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 113'üncü dük. Doçe Sebastiano Mocinego'nun ölümünden sonra yapılan seçimden sonra 4 Haziran 1732'da tahta çıktı. 2 yıl 7 ay 3 gün süren Venedik Cumhuriyeti "Doçe"'lik saltanatından sonra 5 Ocak 1735'te 81 yaşında Venedik'te öldü.

Carlo Ruzzini de Venedik'te 11 Kasim 1653de zengin bir aileden olan Marco Ruzzini ve Caterina Zeno'nun üç oğlundan en büyük oğlu olarak doğdu.

İyi bir eğitim gördü. Bu iyi eğitimi ve ailesinin serveti Venedik Cumhuriyeti devlet yönetimini kariyer olarak seçmesine ve bu kariyerde gayet hızla ilerlemesine neden oldu. 1679'da daha 26 yaşında iken ileri devlet yönetimine katıldı. İlk görevine 26 yaşında iken Venedik Arsenal Tersanesi ve doklarının baş yöneticisi olarak atanması ile başladı.

17. yüzyıl sonlarına doğru Venedik Cumhuriyeti Osmanlı Devleti ile hemen hemen devamlı diplomatik ve askeri çatışmalar halinde bulunmaktaydı ve Venedik bu çatışmalarda başarısız kaldığı görüntüsü vermekte idi. Bunun için Venedik'in tecrübeli ve yetenekli diplomatlara büyük bir gereksinmesi bulunmakta idi. Ruzzini Venedik'in bu gereksinmesine gayet iyi uymakta idi ve onu için Rozzini Venedik için büyük diplomatik görevler yüklendi.

İlk önemli diplomatik görevi 1691'de İspanya Krallığı kralı II. Carlos nezdinde Madrid'e Venedik elçisi olarak atanması ile başladı.

Sonra Viyana'ya Kutsal Roma İmparatoru ve aynı zamanda Avusturya Arşidüklüğü arşidükü olan I.Leopold nezdinde Venedik elçiliğine atandı.

Temmuz 1698'de Osmanlılar’a karşı Avrupa’daki müttefik arayışı içinde olan Rus Çarı I. Petro'nun Venedik Cumhuriyeti'ne yapacağı ziyaretini organize etmekteyken Moskova'da çıkan Streltsy ayaklanması nedeniyle Rus Çarı Rusya’ya dönmek zorunda kaldı ve Venedik'e gidemedi.

Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nın 1695'te başlayan II. Mustafa'nın Avusturya Seferleri evresinde 11 Eylül 1697 tarihinde Tisza Irmağı kıyısındaki Zenta’da yapılan ve sadrazam Elmas Mehmet Paşa'nın şehit düşmesiyle Osmanlıların büyük yenilgisiyle sonuçlanan Zenta Muharebesi ile Osmanlı devletinin kaybettiği topraklarını geri almasının zor olacağını fark eden Osmanlı Devleti ve Sultan II. Mustafa, özellikle İngiltere ve Hollanda elçilerinin araya girmesi sonucu barış müzakerelerine razı olmuştu. Bu müzakereler Karlofça adlı (modern Sırbistan'ın sınırları içinde yer alan) küçük bir kasabada başladı ve iki ay sürdü. Osmanlı İmparatorluğu'nu Reis-ül Küttab Rami Mehmed Paşa ve Baştercüman Aleksandro Mavrokordato temsil etti. Kutsal İttifak ülkelerini temsil eden delegeler Avusturya Arşidüklüğü için Kont Franz Ulrich Kinsky, Lehistan için Malaçovski ve Venedik Cumhuriyeti için Carlo Ruzzini idi.

İki ay süren müzakerelerde Venedik delegesi olan Carlo Ruzzini Osmanlı Devleti'ni mağlup taraf olarak görmekte ve buna rağmen Osmanlıların yapılan müzakerelerde başarı kazandığından şikayetçi olmuştu. Bunun nedenini Avusturya elçisinin tutumunda bulmaktaydı. Avusturya ile Fransa arasında İspanya veraseti nedeni ile ciddi çatışma çıkmıştı ve bunun için Ruzzini Avusturyalıların Osmanlılarla anlaşmazlığı biran evvel çözmek niyetiyle tavizler verdiği kanaatina varmıştı. Ruzzini daha önce yapılmış Edirne protokolünü geçersiz saymakta idi ve bu nedenle aynı konulara bu müzakerelerde de yeniden görüşülüp yeniden anlaşmaya bağlandığı için müzakereler uzadı. Ruzzini kendine verilen sınırlı yetkiler dolayısıyla diğer delegeleri kızdıracak şekilde devamlı olarak kararsız olup mutlaka Venedik merkezdeki Venedik İdare Konseyi'nin mutabakatını ve yeni yetki isteme zorunda kalmaktaydı. Bu gecikmeler diğer delegeleri, özellikle güya Venedikle müttefik devletler delegelerini, kızdırmıştı. Bu Avusturya’nın Ruzzini'ye eğer Osmanlı istekleri kabul edilmezse Venedik'in yalnız kalacakları ve savaşa tek başına devam etmesi gerekeceği şekilde uyarmalar yapmasına neden oldu. Bu uyarmaya rağmen yine gecikmeler olması dolayısıyla müzakerelerinin son döneminde gayet önemli maddeler üzerindeki anlaşmalar Venedik Elçisi Ruzzini'ye hiç danışmadan alınmaya başlamıştı. Sonunda Osmanlılar ile Venedikliler ilişkilerini düzenleyen anlaşma maddeleri 20-23 Ocak 1699) tarihinde tanzim edildi. İki ay süren müzakereler sonucu olarak 26 Ocak 1699 günü imzalanan Karlofça Antlaşması ile Banat ve Temeşvar hariç, bütün Macaristan ve Erdel Prensliği Avusturya'ya, Ukrayna ve Podolya Lehistan'a, Mora ve Dalmaçya kıyıları Venediklilere bırakıldı. Görüldüğü gibi bu anlaşma ile Venedik Cumhuriyeti'nin önemli toprak kazançları olmuştu. Bu nedenlerle Carlo Ruzzini'nin kararsızlığı, diplomatik gafları, diğer delegeleri devamlı kızdırması ve son dönemde müzakerelerde bir kenara bırakılması unutuldu ve yaptığı bu diplomasi hataları onun sonraki kariyerine etki yapmadı.

Bundan sonra Ruzzini çeşitli ülkelerde Venedik elçiliği görevinde bulundu:

• 1706'da Lahey'de Felemenk Cumhuriyeti'ne Venedik elçisi olarak atandı.
• 1707'de Sultan III. Ahmed saltanat döneminde Osmanlı Devleti'ne İstanbul'da Venedik Balyosu olarak ilk defa bulundu.
• Daha sonra Viyana'ya Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu imparatoru olan VI. Karl nezdinde Venedik elçiliği yaptı.

1712'de ise (1700-1715) döneminde devam eden İspanya Veraset Savaşı'nı sona erdirmek için yapılan bir seri müzakerelerden sonra ve takiben Utrecht, Felemenk Cumhuriyeti (modern Hollanda'da Mart ve Nisan 1713'te İspanya, Büyük Britanya, Fransa, Portekiz ve Felemenk Cumhuriyeti devletları aralarından yapılan ve imzalanan çeşitli antlaşmalardan oluşan Utrecht Anlaşması kabul edilip bu savaş fiilen sona erdi.^[1] Venedik Cumhuriyeti İspanya Veraset Savaşı'nda büyük çabalarla tarafsız kalmıştır. Ama Utrecht Anlaşması için müzakerelere ve son anlaşmaya temsilci ve gözlemci olarak Ruzzini "Olağanüstü Venedik Elçisi" unvanı ile katılmıştı ve kendisine elçi olarak verilen resmi selahiyetler sadece İtalya'nın sınırının içine ait olan konular olarak tayin edilmesine dair olup Ruzzini'nin bu antlaşmaya katkısının nispeten önemi çok azdı.

Osmanlı İmparatorluğu, Karlofça Anlaşması ile Venediklilere verilen Mora Yarımadası ve diğer Adriyatik Denizi ve İyonya Denizi üzerindeki adaları tekrar geri almak için bahane aramaktaydı. Venedik, Osmanlılara karşı isyan etmiş ama bu isyanı Osmanlı devletinin Bosna valisi Köprülüzade Damat Numan Paşa tarafından bastırılmış olan Karadağ Piskopos-Prensi Danilo'ya açıkça yardım ve destek sağlamış ve bu isyan bitince de ona Venedik arazilerine sığınma hakkı vermişti. Ayrıca Venedikliler ve onların hakimiyeti altında bulunan Dalmaçyalılar Adriyatik Denizi kıyılarındaki ticaret ve hac seferi yapan Osmanlı gemilerini devamlı taciz etmekte idiler. Bunlardan en ciddisi eski Sadrazam Moralı Damat Hasan Paşa'nın ölümünden sonra el konulup merkeze gönderilen hazinesini taşıyan bir Osmanlı gemisini Venedikliler ellerine geçirmişler ve ne gemiyi ne de hazinenin gelirini Osmanlılara teslim etme niyeti göstermişlerdi.

Bu nedenler gösterilerek Sadrazam olan Silahdar Damat Ali Paşa 9 Aralık 1714'te Venedik'e savaş ilan ederek Mora Seferi'ne çıktı. Böylece 1715-1718 Osmanlı-Avusturya-Venedik Savaşı ortaya çıktı. Osmanlı ordusu, altı hafta içinde Karlofça Antlaşması ile kaybedilen Korint, Anabolu (modern Nafplion), Modon, Koron ve Navarin kaleleri de dahil olmak üzere tüm Mora Yarımadası'nı geri alındı. Ayrıca 1669 yılında Girit fethedildikten sonra hala Venediklilerin elinde kalan "Suda" ve "Spinalonga" kaleleri de Türk donanmasının da katkısıyla zaptedildi, böylece Osmanlılar tüm Mora ve Girit'i Venediklilerden temizlediler. Sonra adalara sıra gelip Lefkada ele geçirildi. Ama Korfu adasındaki anakalenin 8 Temmuz 1716'a başlayan kuşatması başarısız kaldı. Fakat bu sırada Avusturya savaşa girdi. Osmanlı ordusu kuzeye Avusturya'ya yöneldi ve Venedikliler üzerinde baskı azaldı. 5 Ağustos 1716'da sadrazamın serdarlığı altındaki Osmanlı ordusu Petrovaradin Muharebesi'nde Savoy Prensi Eugen komutanlığı altındaki Avusturya ordusuna yenildi ve Silahdar Damat Ali Paşa bu muharebede öldü. Avusturya'lılar 1 Ekim 1716'da Temeşvar kalesini ve bir yıl kadar sonra 18 Ağustos 1717'de Belgrad kalesini ellerine geçirdiler. Osmanlı tarafı barış istedi.

Bu savaşı bitirmek üzere 1718 Mayıs sonundan Pasarofça (modern Sırbistan'da Požarevaç) kentinde İngıtere ve Hollanda arabuluculuğu ile müzakerelere başlandı. Venedik Cumhuriyeti'nin bu barış müzakerelerinde Carlo Rüzzini temsil etmekte idi. Venedik Cumhuriyeti'nin stratejik durumu gayet zayıftı. Bu nedenle yapılan müzakerelerde Osmanlıların Mora Yarımadasını geri almasını engelleyemedi. Pasarofça Antlaşması 21 Temmuz 1718'de imzalandı. Venedik Cumhuriyeti Mora yarımadasını kaybetti ama bu yarımada kıyılarında bulunan adalar, Korfu adası ve hatta Çuha Adası, Venediklilere verildi.

Bundan sonra Carlo Ruzzini ikinci kez İstanbul'a Venedik Balyosu olarak atandı. Fakat bu şehirde iken sağlığı bozuldu ve Venedik'e geri dönmek zorunda kaldı.

Venedik'e dönünce inzivaya çekilmekten sakındı. Avrupa diplomasisi içinde kazandığı yabancı ülkelere ait bilgiler ve tecrübeler dolayısıyla Venedik politik çevrelerinde aranan bir kişi olarak önemli roller oynamaya devam etti.

1722'de Doçe olan II. Giovanni Cornaro ölünce yapılması gereken docelik seçiminde Carlo Ruzzini, 69 yașında olmakla beraber, uygun bir doçe adayı olarak görülmekte idi. Fakat Sebastiano Mocenigo büyük masraflar yapıp "Doçe Seçmenler Konseyi"'nin 41 üyesi arasında kendine çoğunluğu sağlayacak oy toplamayı başardı, Böylece Sebastiano Mocenigo Doçe olarak taç giydi. Ama Carlo Ruzzini Doçe olmak hevesinde vazgeçmiş değildi.

23 Mayıs 1732'de önce Doçe olan Sebastiano Mocenigo ölünce Venedik Cumhuriyeti "Doçe Seçmenler Konseyi" yeni doçe seçmek için toplandı. Ruzzini 1722'de yapılan Doçe Seçmenler Konseyi doçe seçiminde de aday olmuş ama seçilememiş ve Sebastiano Mocenigo doçe seçilip tahta geçmişti. On yıl sonra 1732 "Doçe Seçmenler Konseyi" seçiminde hiç karşı aday olmadan mevcut 41 seçmen oyundan 40'ını alarak ilk oylamada gayet kolaylıkla 4 Haziran 1732'de "doçe" olarak seçildi ve Venedik Cumhuriyeti doçesi olarak tahta geçti.

Docelik görevi yaptığı üç yıldan biraz daha kısa dönem Venedik Cumhuriyeti için sakin ve barışcıl geçen bir dönem oldu. Venedik tüm uluslararası ilişkilerde hiç ödünsüz tarafsızlık politikası uyguladı ve bu nedenle ülke kendi içine dönüp sanki uluslararası arenadan çekildi.

Venedik Doçesi olarak 2 yıl 7 ay 3 gün görev yaptıktan sonra 5 Ocak 1735da 81 yaşında iken Venedik'te öldü. Anıt-mezarı Venedik'te "Santa Maria di Nazareth Kılısesi"'nde bulunmaktadır. Lathi siyah mermerden yapılmıştır.

• Venedik Cumhuriyeti
• Venedik doçeleri listesi

Wikimedia Commons'ta Carlo Ruzzini ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

• Bu madde kısmen İtalyanca Wikipedia "Carlo Ruzzini" maddesi kaynaklıdır: /wiki/Carlo_Ruzzini 3 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)
• Norwich, John Julius (1999) A History of Venice. New York: Vintage Books, ISBN 0-679-72197-5 (İngilizce)
• da Mosto, Andrea (1983), Dogi di Venezia nella vita pubblica e privata. Floransa:A. Martello (İtalyanca)
• Dumler, Helmut (2001), Venedig und die Dogen. Düsseldorf:Artemis & Winkler ISBN 978-3538071162 (Almanca)

• Brunetti, Mario (1936) "Ruzzini, Carlo di Marco" maddesi, Enciclopedia Italiana Yayıncı:Treccani la Cultura Italiana, Online:[1]14 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)