İçeriğe atla

Carlo Collodi

Carlo Collodi
DoğumCarlo Lorenzini
24 Kasım 1826(1826-11-24)
Floransa, Toskana Büyük Dükalığı
Ölüm26 Ekim 1890 (63 yaşında)
Floransa, İtalya Krallığı
Defin yeriMonumentale Delle Porte Sante mezarlığı - Floransa
MeslekGazeteci; Yazar
İşverenIl Lampione; Lo scaramuccia; Il Fanfulla
Tanınma nedeniÇocuk romanı karakteri Pinokyo'nun yaratıcısı
Ebeveyn(ler)Angiolina Orzali Lorenzini (Annesi); Domenico Lorenzini (Babası)
EtkilendikleriCharles Perrault; Alessandro Luigi Parravicini

Carlo Lorenzini (d. 24 Kasım 1826, Floransa - ö. 26 Ekim 1890, Floransa), İtalyan gazeteci ve yazar.

Bir kültürel simge haline gelen çocuk romanı karakteri Pinokyo'nun yaratıcısıdır.

Pinokyo.

Yaşamı

1826 yılında Floransa'da yoksul bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Asıl adı Carlo Lorenzini idi. Babası aşçı Domenico Lorenzini; annesi hizmetçi Angela Orzali idi.[1] Her ikisi de Marki Lorenzo Ginori'nin evinde çalışmaktaydı. Yazarın takma adı Collodi, annesinin doğduğu yerin adıdır.[2]

İlkoöğrenimini köyünde tamamladıktan sonra Marki Lorenzo Ginori'nin desteğiyle Toskana'da bir papaz okulunda ilahiyat öğrenimi gördü ancak din adamı olmak istemiyordu.[1] Yanında yaşadığı Rahip Zipoli'den piyano öğrendi. On altı yaşındayken felsefe öğrenimi için Floransa'ya gitti; ardından Floransa'nın en büyük kitapçısı olan ve bir de küçük matbaası bulunan Libera Piatti'de çalıştı. Burada yazar ve entelektüellerden oluşan bir çevre edindi, edebiyata karşı ilgisi arttı.

Ulusal birliğini sağlamaya çalışan İtalya'nın Avusturya'ya karşı mücadelesine destek vermek için gönüllü olarak orduya katıldı. 22 yaşında iken gazeteciliğe başladı ve Risorgimento (Yeniden Yükseliş) hareketini desteklemek için 1848'de Il Lampione (Sokak Lambası) adlı mizah dergisini çıkarmaya başladı. Dergi kurulduktan birkaç ay sonra sansür dairesi tarafından kapatıldı; ama Collodi yılmayarak 1853’de La Scaramuccia (Didişme) adlı yeni bir dergi kurdu.

Gazeteciliği 1859'a kadar sürdürdü, sonra Giuseppe Garibaldi'nin özgürlük mücadelesi veren kuvvetlerine katıldı. 1861'de İtalya Krallığı kurulunca, gazeteciliği ve silahlı eylemleri bırakarak şehri Floransa'ya geri döndü ve resmî görevler üstlendi: Önce sansür dairesinde çalıştı, sonra valilikte görev aldı.

Edebiyat çalışmalarına hiç ara vermemiş olmasına karşın, 1875'e kadar dikkat çekici bir başarı sağlayamadı. 1875'te, Floransa'da bir yayınevi için Perrault'nun masallarını İtalyancaya çevirdi. Bu çeviri çalışması, çocuk edebiyatını yakından tanımasını sağladı ve onu derinden etkiledi.[2] Kendisi de çocuk öyküleri yazmaya başladı ve Giannettino adlı bir karakter yarattı.

Yapıtlarından Giannettino 1876'da, Minuzzolo 1878'de yayımlandı. 1881'de emekli oldu. Çocukluğuna dönme arzusuyla köyüne dönüp annesi ve erkek kardeşi ile yaşamaya başladı.[1] 7 Temmuz 1881'de Il giornale per i bambini adlı çocuk dergisinde Pinokyo'nun maceralarını tefrika etmeye başladı ve büyük ilgi gördü. Ancak o, kariyerini bir çocuk kitapları yazarı olarak devam etmek istemiyordu.[3] Bu yüzden dört ay sonra öyküyü Pinokyo'nun ölümü ile bitirse de okuyucuların yoğun talebi üzerine 16 Şubat 1882'de romana eklediği Mavi Peri'nin sihirli değneği ile onu tekrar hayata döndürdü ve Pinokyo'nun Maceraları'nı yayınlamayı sürdürdü. Bu noktadan itibaren hikâyelere Ugo Fleres'in çizimleri eşlik etti. Collodi, Pinokyo'nun Maceraları'na Il giornale per i bambini 'nin 25 Ocak 1883 tarihli sayısında kesin olarak son verdi.[4] Aynı yıl Pinokyo'nun Maceraları bu kez kitap olarak yayımlandı.

Collodi, 26 Ekim 1890'daki ani ölümüne kadar çocuk kitapları yazmaya devam etti. Cenazesi Floransa'da Porte Sante Anıt Mezarlığı'na defnedilmiştir.

Bazı eserleri

  • I racconti delle fate (Perilerin Öyküleri), 1875
  • Giannettino (Küçük Giannetto), 1876
  • Minuzzolo (Bızdık), 1878
  • Le avventure di Pinocchio (Pinokyo'nun Serüvenleri), 1883
  • Storie allegre (Neşeli Öyküler), 1887
  • Note gaie (Neşeli Yazılar), 1892
  • Divagazioni critico-umoristiche (Eleştirel-Gülmeceli Değinmeler), der.: Giuseppe Rigutini, 1892

Kaynakça

  1. ^ a b c "Carlo Collodi (1826-1890) - pseudonym for Carlo Lorenzini". authorscalendar.info sitesi. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
  2. ^ a b Berköz, Egemen. "Pinokyo (Le Avventure Di Pinocchio) ? Carlo Collodi". insanokur.org sitesi, 1 Ekim 2006. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
  3. ^ Scheffler, Axel (7 Haziran 2016). "'Imprinted in the soul of every Italian': Carlo Collodi's Pinocchio". The Guardian. 8 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
  4. ^ Carlo Collodi (1991). Pinokyo. Berköz, Egemen tarafından çevrildi (1. Basım bas.). Can Yayınları. s. 223. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Pinokyo</i> (kitap)

Pinokyo, İtalyan yazar Carlo Collodi'nin çocuk romanı.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Seyfi Orhon</span> Türk şair, gazeteci, yazar, yayımcı, siyaset adamı

Orhan Seyfettin Orhon, Türk şair, gazeteci, yazar, yayımcı, siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Edmondo De Amicis</span>

Edmondo De Amicis İtalyan romancı, öykü yazarı ve şair.

<span class="mw-page-title-main">Gaetano Donizetti</span>

Domenico Gaetano Maria Donizetti İtalyan opera bestecisi. En ünlü bestesi 1835 yılında bestelediği Lucia di Lammermoor 'dir.

İtalyan Edebiyatı, İtalyan yazarlarca İtalyanca yazılmış edebiyat yapıtlarını kapsar. İtalya'nın siyasal birliğini 19. yüzyıla kadar kuramaması ve Katolik Kilisesi'nin etkisiyle, yazılı metinlerde uzun süre Latince kullanılmış ve yerel bir dilin yaygınlaşması öbür Avrupa ülkelerine göre daha geç başlamıştır. 12. ve 14. yüzyıllar arasında İtalya'da Fransızca düzyazı ve koşukla yazılmış romanslar okunmuş ve klasik metinlerden uyarlamalar yapılmıştır. Böylece 13. yüzyılda bir Fransız-İtalyan edebiyatı gelişmiştir. İtalyanlar Fransız öykülerini çoğu zaman uyarlayarak ve bunlara çeşitli eklemeler yaparak kaleme almışlardır. Bu edebiyatta Fransızca kullanılmakla birlikte, yazarlar yapıtlarına yer yer kendi lehçelerinin özelliklerini de katmışlardır.

Türkçede İtalyan edebiyatı, Türkçeye çevrilen İtalyanca eserlere ilişkin bir listedir.

<span class="mw-page-title-main">Hagop Baronyan</span>

Hagop Baronyan, Osmanlı gazeteci, oyun ve mizah yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Pinokyo</span> Kurgusal karakter

Pinokyo, İtalyan yazar Carlo Collodi'nin 1881 yılında yazdığı Pinokyo'nun Serüvenleri adlı çocuk kitabının baş karakteri olan ve daha sonra kitabın farklı türlere uyarlanmasıyla, pek çok filmin, animasyonun ve tiyatro oyununun kahramanı haline gelen kurgusal karakter.

Egemen Berköz Türk şair, yazar, çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Elsa Morante</span> İtalyan yazar (1912-1985)

Elsa Morante İtalyan romancı, şair, çevirmen ve çocuk kitapları yazarıydı. La storia romanı, Bokklubben Dünya Kütüphanesi Tüm Zamanların En İyi 100 Kitabı listesinde yer almaktadır.

İlya Prokopeviç Topoev, Hakasyalı öykü/tiyatro yazarı ve ressamdır.

Pinokyo, senaryosunu Robert Zemeckis ve Chris Weitz'in yazdığı ve yapımcılığını Walt Disney Pictures, Depth of Field ve ImageMovers'ın üstlendiği Amerikan canlı aksiyon/bilgisayar animasyonu müzikal fantezi drama filmidir. İtalyan yazar Carlo Collodi'nin 1883 tarihli kitabı Pinokyo'nun Maceraları'na dayanan aynı adlı 1940 filminin yeniden yapımıdır. Filmin oyuncu kadrosunda Tom Hanks, Cynthia Erivo ve Luke Evans yer alırken seslendirme kadrosunda ise Benjamin Evan Ainsworth, Joseph Gordon-Levitt, Keegan-Michael Key ve Lorraine Bracco yer almaktadır.

Dino Battaglia, İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemden 1980'lerin başına kadar aktif olan ve edebi eserleri rafine bir grafik üslupla yarattığı çizgi romanlarıyla tanınan İtalyan çizgi romancı, karikatürist.

<span class="mw-page-title-main">Aurelio Galleppini</span> İtalyan karikatürcü (1917-1996)

Aurelio Galleppini, Galep takma adıyla da bilinir, İtalyan çizgi romancı ve illüstratör.

<span class="mw-page-title-main">Gianluigi Bonelli</span>

Gianluigi Bonelli, doğum adıyla Giovanni Luigi Bonelli, İtalyan çizgi romancı, yazar ve yayıncı.

Attilio Micheluzzi, ünlü İtalyan mimar, karikatürist ve çizgi romancı.

Lies of P, Soulslike Neowiz Games ve Round8 Studio tarafından geliştirilen ve Neowiz Games tarafından yayımlanan aksiyon rol yapma video oyunudur. Oyun 19 Eylül 2023 tarihinde PlayStation 4, PlayStation 5, Windows, macOS, Xbox One ve Xbox Series X/S için piyasaya sürüldü. Carlo Collodi'nin 1883 İtalyan romanı The Adventures of Pinocchio'dan uyarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Benito Jacovitti</span> İtalyan karikatürcü (1923-1997)

Benito Franco Giuseppe Jacovitti İtalyan karikatürist ve Cocco Bill ve Cip l'Arcipoliziotto gibi ünlü çizgi roman karakterlerinin, Kamasultra gibi grafik romanların yanı sıra, 1949'dan itibaren yayınlanan ve 1960'lar ile 1970'ler arasında yılda 3 milyondan fazla satarak toplamda 100 milyon kopyayı aşan ünlü Diario Vitt ajandalarının çizeridir.

<span class="mw-page-title-main">Giancarlo Alessandrini</span> İtalyan karikatürcü

Giancarlo Alessandrini, 1982'den beri Sergio Bonelli Editore tarafından çizgi roman serisi yayınlanan Martin Mystère karakterinin grafik yaratıcısı olarak tanınan İtalyan bir çizgi romancıdır.

Giovan Battista Carpi, İtalyan çizgi romancı ve illüstratör.