İçeriğe atla

Carl Orff

Carl Orff
Doğum10 Temmuz 1895(1895-07-10)
Münih, Almanya
Ölüm29 Mart 1982 (86 yaşında)
Münih
MilliyetAlman
MeslekMüzisyen, opera ve kantata bestecisi, eğitimci

Carl Orff (10 Temmuz 1895, Münih, Almanya - 29 Mart 1982, Münih), Carmina Burana isimli sahne kantatının yaratıcısı olan Alman bestecidir. Orff, çocuklara müzik öğretmek için özel bir eğitim yöntemi geliştirmiştir.

Yaşamı

Subay kökenli, soylu bir aileden gelen Orff, 10 Temmuz 1895 günü Münih’te doğdu. Annesi yetenekli bir piyanistti. Carl, müzik sevgisini annesinden almıştı ve küçük yaştan başlayarak tiyatroya da düşkündü. Henüz çocukken evde oluşturduğu kukla tiyatrosu için oyunlar yazan ve besteler yapan Carl, 17 yaşına geldiğinde bir opera ve pek çok şarkı bestelemişti. Münih Müzik Akademisi’ne girdiyse de, kısa sürede akademik müzik çalışmalarından sıkıldı. Sahne müziğine olan ilgisinden ötürü Orta Çağ ve Rönesans döneminin ilk sahne müziği yapıtlarını inceledi. Bu çalışmaları 1935’te Carmina Burana’yı yaratması için Orff’a esin verdi.

1803’te Münih yakınlarında bir manastırın kütüphanesinde bulunan 200 kadar şarkı ve şiir Carmina Burana’ya kaynaklık etmiştir. Carmina Burana, çoğu oldukça açık saçık Latince metinlere dayanan bir üçlemenin ilk yapıtıdır. Trionfi (Zaferler) diye adlandırılan bu üçlemenin diğer yapıtları Catulli Carmina ve Trionfo di Afrodite’dir. Yapıtın ilk gösterimi 1937’de gerçekleşti ve Orff’a büyük ün getirdi.

Orff, 1924’te dans öğretmeni Dorothee Günther ile genç kızların müzik eğitimi için Münih’te bir okul kurmuştu. Bu okulda çocuklar için müzik eğitimine yönelik araştırmalar yaptı. Okul, 1944’te Naziler tarafından kapatıldı. 4 yıl sonra Orff’un bazı dans müziği kayıtlarının rastlantı olarak yayınlanması, geliştirdiği yöntemlerin Almanya’da yayılmasını sağladı ve çocuklar için müzik yayını yapan radyo programları başladı. Orff, çocuklardaki doğal müzik yeteneklerinin basit vurmalı ve yaylı çalgılar yoluyla geliştirilebileceğini düşünüyordu. Geliştirdiği teknikler şimdi pek çok ülkede kullanılmaktadır.

Carl Orff, 1930’da Münih Bach Topluluğu’nun şefi olmuştu. Nazi döneminde de bu görevde kalmıştır. Orff'un Nazi partisi ile ilişkisi öne sürülse de, kesin olarak kanıtlanamamıştır. Carmina Burana adlı yapıtı 1937'deki Frankfurt ilk gösteriminden sonra Nazi Almanya'sında oldukça tutulmuştur. Felix Mendelssohn'un müziğini yasaklayan Nazi yönetiminin, Şekspir'in Bir Yaz Gecesi Rüyası'na yeni bir olay müziği yazılması çağrısını yanıtlayan birkaç besteciden (öteki birçok besteci katılmamıştır) birisidir. Öte yandan, Orff daha Naziler yönetime gelmeden, 1917 ve 1927 yıllarında da bu oyun için müzik yazmıştı.

'Ak Gül' (Die Weiße Rose) adlı Nazi karşıtı direniş örgütünün kurucularından ve Nazi Almanyası’nca yargılanıp öldürülen Kurt Huber, Orff’un kişisel arkadaşlarından birisidir. Kurt Huber'in tutuklanmasından sonra Huber'in eşinin, Orff'un ilişkilerini kullanarak kocasını kurtarma yalvarışlarını 'Huber ile yakınlığının ortaya çıkması durumunda her şeyini yitireceği' gerekçesi ile geri çevirmiştir. Huber'in eşi, o günden sonra bir daha Orff'u görmez.

Bununla birlikte, Carmina Burana'dan gelen yazarlık parasının kesilmesi kaygısı ile, savaştan sonra Almanya'yı Nazilerden arındırmaya çalışan Birlik Ülkeleri'nin bir görevlisine, 'Ak Gül' örgütünün üyesi ve Nazi karşıtı direnişçi olduğunu öne sürmekten de kaçınmayacaktır. Orff'un örgüte üyeliği ve direnişçiliği konusunda hiçbir kanıt olmadığı gibi birçok kaynakça da yalanlanmıştır. Yıllar sonra, suçluluk duyguları içinde, ölmüş arkadaşı Huber'e mektup yazıp bağışlanma dileyecektir.

Orff, zamanının büyük bölümünü yurtta ve yurtdışında bestecilik öğretmeye adamıştır. "Yeni bir şey yaratmak istiyorsan mutlaka eski olanı kullan" anlayışı ile yapıtlar veren Orff, 1949’da yaratığı Antigonea adlı oyunu Sofokles’in bir yapıtı üzerine bestelemişti. 1950’de Münih Müzik Lisesi’ne öğretmen oldu, 1955 yılında Tübingen Üniversitesi’nden fahri doktor oldu, 1961’de Salzburg’da müzik öğretmenlerini eğitmek amacıyla Orff Enstitüsü’nü kurdu. Carl Orff, 29 Mart 1982’de bütün ömrü boyunca yaşadığı Münih’te öldü.

Eserleri

Carmina Burana, Catulli Carmina ve Trionfo di Afrodite adlı kantatlarını birleştirerek oluşturduğu Trionfi üçlemesi Başta Almanya olmak üzere pek çok ülkede bestecinin en çok seslendirilen yapıtıdır:

  • Operaları
    • Der Mond (Ay) (1939)
    • Die Kluge (Akıllı Kız) (1943)
    • Antigonae (1949)
    • Ein Sommernachtstraum (1952, rev. 1962)
    • Prometheus (1968)
    • De Temporum Fine Comoedia (1973)
  • Bairisches Welttheater (Bavyera Dunya Tiyatrosu)
    • Die Bernauerin (Bernaulu Kız ) (1947)
    • Astutuli, eine bairische Komödie (1953)
  • Paskalya oyunu
    • Comoedia de Christi Resurrectione (1956)
  • İsa'nIn doğumu oyunu
    • Ludus de nato Infante mirificus (1961)
  • De Temporum Fine Comoedia, Vigilia (1973, rev. 1977)
  • Trionfi
    • Carmina Burana (1937)
    • Catulli Carmina (1943)
    • Trionfo di Afrodite (1953)
    • Claudio Monteverdis Klage der Ariadne, Orpheus (1925, rev. 1940)
    • Orkestra icin Entrata, William Byrd'un "The Bells" eserine atifla (1539–1623) (1928, rev. 1941)
  • Theatrum Mundi (Dunya Tiyatrosu)
    • Antigonae (1949)
    • Oedipus der Tyrann (1959)
    • Prometheus (1968)
  • Orff Schulwerk
    • Musik für Kinder (with Gunild Keetmann) (1930–35, reworked 1950–54)

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

İlhan Usmanbaş Türk besteci, eğitimcidir.

1 Nisan, Miladi takvime göre yılın 91. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 274 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Georg Philipp Telemann</span> Alman Barok akımına bağlı müzisyen, besteci ve virtüöz

Georg Philipp Telemann, Alman müzisyen, besteci ve çeşitli enstrümanların virtüözü. Besteleri Alman barok stilindedir.

<span class="mw-page-title-main">Dışavurumculuk</span> Duyguların ve iç dünyanın ön plana çıkarıldığı 20. yüzyıl sanat akımı

Dışa vurumculuk (ekspresyonizm), doğanın olduğu gibi temsili yerine duyguların ve iç dünyanın ön plana çıkarıldığı 20. yüzyıl sanat akımı. Politik istikrarsızlık ve ekonomik çöküntü ortamında Almanya'da pozitivizm, naturalizm ve empresyonizm akımlarına karşı olarak ortaya çıkmıştır. 19. yüzyıl gerçekçilik ve idealizmine karşıt anti-natüralist öznelliğe sahip bir bakış açısı içerir. Ayrıca kuzeyli, Cermen halk sanatı biçimleri ve kabile sanatları da etkilendiği diğer kaynaklardır. Dışa vurumcu sanatın amacı, sanatçının duyguları ve iç dünyasını renk, çizgi, düzlem ve kütle aracılığıyla dışa vurmasıdır. Bu duyguları daha iyi yansıtabilmek için sanatçı geleneksel kuralların dışına çıkarak gerçeğin biçimini bozma yöntemini kullanır ve sanatçının öznel duygularına dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Güvenç Dağüstün</span>

Güvenç Dağüstün, Türk opera sanatçısıdır.

Ali Mithat Fenmen, Türk besteci, piyanist.

Türk Beşleri özellikle Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş döneminde eserleriyle kendilerinden söz ettirmiş aşağıdaki beş Klasik Batı Müziği bestecisini bir arada tarif etmek için kullanılan uluslararası bir deyimdir. Türk müziği için çok önemlidirler. Bu kişiler:

<span class="mw-page-title-main">Ulvi Cemal Erkin</span> Türk klasik müzik bestecisi, piyanist

Ulvi Cemal Erkin, Türk besteci ve eğitimcidir. Türk Beşleri arasında yer alır.

Hasan Ferit Alnar, Türk bestecidir. Türk Beşleri arasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Erich Kästner</span> Alman yazar (1899-1974)

Emil Erich Kästner Alman yazar.

Franz Babinger, Osmanlı tarihi konusunda çalışmalarıyla ünlü Alman tarihçi ve dilci.

<span class="mw-page-title-main">Carmina Burana</span>

Carmina Burana, Burana el yazıtları olarak da bilinir. Münih'teki Bavyera Kütüphanesinde bulunan,11 ile 12. yüzyıllara tarihli 254 şiirden oluşur. Hiciv geleceğinde yazılan şiirler 1803'te Münih yakınlarındaki bir manastırda bulunmuştur ve çoğunluğu Orta Çağ latincesiyle kaleme alınmıştır. Müzisyen kökenli bir aileden gelen Alman Carl Orff bu şiirlerden 24 tanesi ile 1935 yılında sahne kantatı oluşturmuş ve 1937'de ilk defa gösterime koymuştur. En bilinen şiiri O Fortuna'dır.

Çetin İpekkaya, Türk tiyatro yönetmeni, tiyatro ve sinema oyuncusudur.

<i>Salo ya da Sodomun 120 Günü</i>

Salo ya da Sodom'un 120 Günü 1975 İtalya Fransa ortak yapımı dramatik filmdir. Özgün adı Salò o le 120 giornate di Sodoma ya da daha yaygın bilinen şekliyle kısaca Salò'dur. Pier Paolo Pasolini'nin yönettiği film Türkiye'de önce Mart 1992'de 11. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde, sonra da Nisan 2007'de 26. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde gösterilmişti. Passolini, Sergio Citti ile birlikte filmin senaryosunu da yazmıştır.

Ferit Tüzün,, Türk bestecidir.

<span class="mw-page-title-main">Devlet Çoksesli Korosu</span>

Devlet Çoksesli Korosu, Kültür Bakanlığı Korosu, Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde 1988 yılından beri hizmet vermekte olan çoksesli bir korodur.

<span class="mw-page-title-main">Kurt Huber</span>

Kurt Huber, Nazi Almanyası'na karşı direniş yürüten Beyaz Gül grubunun bir üyesiydi.

Bernd Alois Zimmermann. Alman modern batı müziği ve opera bestecisi ve muzik öğretmenidir.

<span class="mw-page-title-main">Agnes Bernauer</span>

Agnes Bernauer, daha sonra Bavyera Dükü III. Albert olarak anılacak olan Albert'in metresi ve belki de ilk eşi.

Carmina Burana; Carl Orff tarafından 1935 ve 1936'da bestelenmiş ve orta çağ koleksiyonu Carmina Burana'dan 24 şiire dayanan bir kantattır. Tam Latince başlığı Latince: Carmina Burana: Cantiones profanae cantoribus et choris cantandae comitantibus instrumentis atque imaginibus magicis. İlk kez 8 Haziran 1937'de Oper Frankfurt tarafından sahnelendi. Catulli Carmina ve Trionfo di Afrodite'i de içeren müzikal bir üçlü olan Trionfi'nin bir parçasıdır. Parçanın ilk ve son bölümlerine "Latince: Fortuna Imperatrix Mundi" adı verilir ve "O Fortuna" ile başlar.