İçeriğe atla

Carl Gustav Jacob Jacobi

Carl Gustav Jacobi
DoğumCarl Gustav Jacob Jacobi
10 Aralık 1804
Potsdam, Prusya Krallığı
Ölüm18 Şubat 1851 (46 yaşında)
Berlin, Prusya Krallığı
MilliyetYahudi
VatandaşlıkPrusya Krallığı
Kariyeri
DalıMatematik
Çalıştığı kurumlarKönisberg Üniversitesi
Doktora
danışmanı
Enno Dirksen

Carl Gustav Jacob Jacobi (Almanca telaffuz: [jaˈkoːbi]; 10 Aralık 1804 – 18 Şubat 1851), eliptik fonksiyonlara, dinamiklere, diferansiyel denklemlere, determinantlara ve sayı teorisine önemli katkılarda bulunan Yahudi kökenli Alman matematikçi. Jacobi, tarihte bir Alman üniversitesinde profesör olarak atanan ilk Yahudi matematikçiydi.

İlk yılları ve hayatı

Jacobi, 10 Aralık 1804'te Potsdam'da işletmecilik ve bankacılık yapan Aşkenazi Yahudisi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Bankacı Simon Jacobi'nin dört çocuğundan ikincisiydi. Ağabeyi Moritz von Jacobi de daha sonra mühendis ve fizikçi olarak tanınacaktı. İlk eğitimini kendisine Yahudiliğin kutsal kitabı olan Tevrat okuması için İbranice, temel fizik, temel matematik ve temel mantık bilgilerini öğreten amcası Lehman'dan aldı.

1816 yılına gelindiğinde 12 yaşında olan Jacobi amcası tarafından tüm standart derslerin öğretildiği Potsdam Bilimler Merkezi'ne götürüldü. Burada klasik Avrupa dilleri, tarih, filoloji, matematik, tabiat bilimleri eğitimi gördü. On beş günden az bir süre sonra amcası, bir dehâ olduğunu anladığı yeğeni Jacobi'yi, küçük yaşına rağmen yükseköğrenime başlatmak istedi. Bununla birlikte üniversite, 16 yaşından küçük öğrencileri kabul etmediğinden, 1821 yılına kadar beklemesi gerekti. Bu boşta kalan zamanı, daha çok bilgi öğrenmek için kullandı. Akıcı Almanca ve Akıcı İbranice konuşmasının yanında orta düzeyde Latince ve başlangıç seviyesinde Yunanca da konuşabiliyordu. Bu dönemde aynı zamanda cebirsel yöntemlerle quintic denklemini çözmeye çalışarak ilk araştırma girişimlerini yaptı.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Matematik</span> nicelik, yapı, uzay ve değişim gibi konularla ilgilenen bilim dalı

Matematik ; sayılar, felsefe, uzay ve fizik gibi konularla ilgilenir. Matematikçiler ve filozoflar arasında matematiğin kesin kapsamı ve tanımı konusunda görüş ayrılığı vardır.

<span class="mw-page-title-main">Leopold Kronecker</span> Sayılar teorisi ve cebir üzerine çalışan Alman matematikçi (1823-1891)

Leopold Kronecker sayı teorisi, cebir ve mantık üzerine çalışan bir Alman matematikçiydi. Georg Cantor'un küme teorisi üzerine çalışmalarını eleştirdi ve Weber (1893) tarafından "Almanca: Die ganzen Zahlen hat der liebe Gott gemacht, alles andere ist Menschenwerk " söylemiyle alıntılandı. Kronecker, Ernst Kummer'in öğrencisi ve ömür boyu arkadaşıydı.

<span class="mw-page-title-main">Bernhard Riemann</span> Alman matematikçi (1826-1866)

Georg Friedrich Bernhard Riemann, analiz ve diferansiyel geometri dalında çok önemli katkıları olan Alman matematikçidir. Söz konusu katkılar daha sonra izafiyet teorisinin geliştirilmesinde önemli rol oynamıştır. Bu matematikçinin ismi aynı zamanda zeta fonksiyonu, Riemann hipotezi, Riemann manifoldları ve Riemann yüzeyleri ile de bağlantılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Évariste Galois</span> Fransız matematikçi (1811 – 1832)

Évariste Galois, Fransız matematikçi ve siyasi aktivist.

Cebir sayılar teorisini, geometriyi ve analizi içine alan geniş bir matematik dalıdır. Temel matematik işlemlerinden, çember ve daire alanları bulmayı kapsayan geniş bir ilgi alanına sahiptir. Cebir, mühendislik ve eczacılık gibi birçok alanda kullanılmaktadır. Kuramsal cebir, ileri matematiğin bir dalı olmakla birlikte sadece uzmanlar tarafından çalışılan bir koldur.

<span class="mw-page-title-main">John von Neumann</span>

John von Neumann, Macar-Amerikalı matematikçi ve bilgisayar bilimcisi.

<span class="mw-page-title-main">David Hilbert</span>

David Hilbert, ünlü Alman matematikçi. Geometriyi bir dizi aksiyoma indirgeyen ve matematiğin biçimsel temellerinin oluşturulmasına önemli katkıda bulunan Alman matematikçi David Hilbert integralli denklemlere ilişkin çalışmalarıyla fonksiyonel analizin 20. yüzyıldaki gelişmesine öncülük etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Karl Weierstrass</span> Alman matematikçi (1815-1897)

Karl Theodor Wilhelm Weierstraß, Alman öğretmen ve matematikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Peter Gustav Lejeune Dirichlet</span>

Johann Peter Gustav Lejeune Dirichlet, sayı teorisi ve Fourier serileri teorisi ile matematiksel analizdeki diğer konulara derin katkılarda bulunan Alman bir matematikçiydi. Bir fonksiyonun modern biçimsel tanımını veren ilk matematikçilerden biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">George Boole</span> ayrıca gençliğindede oldukça çapkındı

George Boole, İngiliz matematikçi, eğitimci ve filozof.

<span class="mw-page-title-main">Charles Hermite</span> Fransız matematikçi (1822 – 1901)

Charles Hermite sayı teorisi, ikinci dereceden formlar, değişmezlik teorisi, ortogonal polinomlar, eliptik fonksiyonlar ve cebir ile ilgili araştırma yapan Fransız bir matematikçiydi.

<span class="mw-page-title-main">Sergey Sobolev</span> Rus matematikçi

Sergey Lvoviç Sobolev, Rus matematikçidir. Matematiksel analiz ve kısmi türevli diferansiyel denklemler üzerine çalışmalarıyla tanındı.

<span class="mw-page-title-main">Carl Friedrich Gauss</span> Alman matematikçi ve fizikçi (1777-1855)

Johann Carl Friedrich Gauss ya da Gauß, Alman matematikçi, astronom, istatistikçi, olağanüstü katkılardan dolayı "Matematikçilerin prensi" ve "antik çağlardan beri yaşamış en büyük matematikçi" olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Joseph-Louis Lagrange</span> İtalyan matematikçi (1736-1813)

Joseph-Louis Lagrange bir İtalyan Aydınlanma Dönemi matematikçisi ve astronomudur. Analiz, sayı kuramı ve klasik ve gök mekaniği alanlarında önemli katkıları olmuştur. 1776 yılında Euler ve d'Alembert'in tavsiyesi ile yirmi yıldan fazla yaşadığı, çalıştığı ve Fransız Bilim Akademisi'nden birçok ödül aldığı Berlin, Prusya'da bulunan Prusya Bilim Akademisi'nde Euler'den devraldığı matematik yöneticiliği görevini üstlendi. Lagrange'ın analitik matematik üzerine olan ve Newton'dan sonra klasik mekaniğe en kapsamlı şekilde yaklaşan ve matematiksel fiziğin gelişimi için temel hazırlayan tezi Berlin'de yazıldı ve 1788 yılında yayımlandı. 1787'de 51 yaşındayken Berlin'den Paris'e taşındı ve Fransız Akademisi'nin bir üyesi oldu. Hayatının sonuna kadar Fransa'da kaldı. 1794 yılında École Polytechnique açıldığında oradaki ilk analiz profesörü oldu. 1799 yılında ise Bureau des Longitues'in kurucu üyesi ve senatör oldu.

<span class="mw-page-title-main">Hanna Schygulla</span>

Hanna Schygulla Alman oyuncu ve şarkıcı. O zaman Almanya sınırları içinde olan şu anda Polonya'ya bağlı Kattowitz, Königshütte, Upper Silesia'da alman Antonie ve Joseph Schygulla'nın çocuğu olarak dünyaya gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">William Hamilton (matematikçi)</span>

Sir William Rowan Hamilton MRIA İrlandalı bir matematikçi, Trinity College Dublin'de Andrews Astronomi Profesörü ve İrlanda Kraliyet Gökbilimcisiydi. Fizik için hem saf matematik hem de matematik alanında çalıştı. Optik, klasik mekanik ve cebire önemli katkılarda bulundu. Hamilton bir fizikçi olmasa da –kendisini saf bir matematikçi olarak görüyordu– çalışması fizik için, özellikle de Newton mekaniğini yeniden formüle etmesi, şimdi Hamilton mekaniği olarak adlandırılan, büyük önem taşıyordu. Bu çalışma, elektromanyetizma gibi klasik alan teorilerinin modern çalışmasının ve kuantum mekaniğinin geliştirilmesinin merkezinde olduğunu kanıtladı. Saf matematikte, en iyi kuaterniyonların mucidi olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Ebu'l-Vefâ el-Bûzcânî</span> İranlı matematikçi ve astronom (940–998)

Ebu'l Vefa el-Buzcani, İranlı matematikçi ve astronom.

<span class="mw-page-title-main">Hugo Steinhaus</span>

Władysław Hugo Dionizy Steinhaus, Polonyalı matematikçi ve eğitimci. Steinhaus doktorasını 1911 yılında Göttingen Üniversitesi'nde David Hilbert'in gözetiminde tamamladı. Ardından Lwów Üniversitesi'nde profesör olan Polonyalı matematikçi, burada, sonraları Lwów Matematik Okulu olarak tanınacak yapının kuruluşuna katkı yaptı. Steinhaus, birlikte fonksiyonel analizin önemli unsurlarından Banach-Steinhaus teoremini ortaya koyduğu matematikçi, Stefan Banach'ı keşfeden isim olarak bilindi. Polonyalı, II. Dünya Savaşı'nın bitiminden sonra, Wrocław Üniversitesi'nin matematik bölümünün kurulması ve Polonya matematiğinin savaşın yıkımından sonra toparlanması adına önemli görevler üstlendi.

<span class="mw-page-title-main">Mihai Răzvan Ungureanu</span>

Mihai Răzvan Ungureanu, Rumen tarihçi, politikacı ve Romanya'nın eski Başbakanı. 28 Aralık 2004 ile 12 Mart 2007 tarihleri arası Romanya'nın dışişleri bakanı oldu ve daha sonra 2007 yılında Dış İstihbarat Servisi Müdürü olarak atandı. Emil Boc hükûmetinin istifasının ardından yapılan kabine Parlamentosu'nda bir gensoru oylaması sonrasında Başbakan olarak atandı. Mihai Răzvan Ungureanu 1985 ve 1989 yılları arası Komünist Gençlik Merkez Komitesi Birliği'nin alternatif bir üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Hellmuth Kneser</span> Alman matematikçi (1898-1973)

Hellmuth Kneser, grup teorisi ve topolojiye kayda değer katkılarda bulunan bir Baltık Alman matematikçi.