Carl Frederik von Breda
| Carl Frederik von Breda | |
|---|---|
 Kendi Portresi, 1878 | |
| Genel bilgiler | |
| Doğum | 16 Ağustos 1759 Stockholm, İsveç |
| Ölüm | 1 Aralık 1818 Stockholm, İsveç |
| Uyruk | İsveç |
| Çocukları | Johan |
| Alanı | Resim |
| Etkin yıllar | 18. yüzyılın ikinci yarısı 19. yüzyılın başları |
| Sanat eğitimi | İsveç Kraliyet Sanat Akademisi |
| İmzası | |
 | |
Carl Frederik von Breda (16 Ağustos 1759, Stockholm – 1 Aralık 1818, Stockholm), İsveç Krallığı'nın ressamı olmadan önce, eğitimini ve çalışmalarının büyük bölümünü Büyük Britanya'da tamamlayan İsveçli ressam. Stockholm'da doğmuş, daha sonra Büyük Britanya'ya taşınmış ve burada Joshua Reynolds'un öğrencisi olmuştur. Breda özellikle portre çizimlerinde uzmanlaşmıştır. Bu sebepten ötürü "İsveçli van Dyck" şeklinde de adlandırılır.[1] 1796'dan İsveç'e dönen Breda, burada sanatlar akademisinde profesör olarak görev yaptı. Öte yandan portre ve krallık ressamı olarak da çalıştı. 22 yaşında evlenen Breda'nın oğlu Johan Fredrik'de babası tarafından eğitildi ve bir ressam oldu. Breda 1818 yılında Stockholm'de öldü.[2]
Hayatı
Breda'nın kökleri 1670 yılında Hollanda'dan Stockholm'e göç eden ailesine dayanır. "von Breda" ailesi muhtemelen bugünkü Breda şehri ile bağlantılıdır. Von kelimesi esasen Hollanda diline ait bir edat değildir, ancak Nordik ülkelerde, esasen Alman diline ait olan bu edat bazı durumlarda aile isimlerini soylulaştırmak için de kullanılmıştır. Carl'ın dedesi Lucas (1676–1752) başarılı bir ressam, Carl'ın babası Lucas (1726–1799) ise denizcilik meselelerinde hüküm veren, ancak zaman zaman sanat eserleri de toplayan bir yargıçtır.[2] Genç olan Lucas, Johanna Cornelia Piper ile evlenmiş ve 16 Ağustos 1759'da doğan Carl ile birlikte beş çocukları olmuştur. Carl mükemmel bir eğitimden geçmiş ve İsveç Kraliyet Sanat Akademisi'ne henüz 19 yaşındayken yazılmıştır.[2]
Akademide her şeyden önce portre ressamlığı konusunda kendisini geliştirmiştir. Burada Lorens Pasch, Breda'nın hocalarından biri olmuştur ve Breda'nın ilk eserlerinde, özellikle renk seçimlerinde, onun etkisi açık bir biçimde belli olmaktadır. 1780'de Breda sanat dalındaki ilk ödülünü kazanmıştır, 1784 yılına gelindiğinde 19 resminin sergilendiği, akademi tarafından organize edilen ilk sergisini açmıştır. Aynı yıl kendisinin ilk kraliyet portresi olan III. Gustav'ın baldızı Düşes Hedvig Elisabeth Charlotte'u görmüştür. Onun dışında IV. Gustav Adolf, Kral III. Gustav ve onun veliahtının da portrelerini resmetmiştir.[2]
1786'da Akademi'de tarihsel boyama hakkında yapılan bir yarışmaya katıldı. Bu yarışmada Meleagros konulu resimler yaptı. Yarışmayı Jonas Åkerstrøm karşısında kaybetti. Asplund'a göre, "seçim Breda'nın iyi ekonomik durumundan etkilenmişti, zira o ödül olarak verilen miktarı kazanabilecek konumdaydı."[2] Breda 22 yaşında evlendi ve bir çocuk sahibi oldu. Çoğu ressamın yaptığı Paris ve Roma seyahatleri yerine, o ailesiyle birlikte Londra'ya gitmeyi tercih etti.[2] Oğlu Johan Fredrik von Breda 1788 yılında Londra'da doğmuştur.[1]
Büyük Britanya'da
Britanya'da, Breda ünlü ressam Joshua Reynolds ile birlikte çalışma fırsatını yakaladı. Joshua Reynolds'un öğrencilerinden biri olan James Northcote aktardığına göre Reynolds kendi çalışmaları nedeniyle öğrencilerine fazla vakit ayıramıyordu. Ancak Reynolds'un Breda üzerindeki etkisi özellikle Breda'nın stili göz önüne alınırsa oldukça köklü bir değişikliğe yol açmıştır. Breda dolayısıyla bu etki daha sonraki birçok İsveç portre ressamına da ulaşmıştır.[2] Breda ayrıca 1791 yılında onun Stockholm Sanatlar akademisine girebilmek için Joshua Reynolds'un bir portresini de yapmıştır.[2]
Londra'da St. James Street'te bir atölye kuran Breda, hızlı bir biçimde popüler bir portre ressamı oldu.[2] Burada gerek James Ramsay ve Charles Bernhard Waldström'un gerekse mühendisler James Watt ve Matthew Boulton'un portrelerini yapmıştır. Mühendislerin portreleri Breda tarafından 1792 yılında Birmingham'a yapılan bir ziyarette yapılmıştır. James Watt'ın portresi bugün Londra'da National Portrait Gallery'de, Matthew Boulton'un portresi Birmingham Museum and Art Gallery'de bulunmaktadır. Lunar Society ile ilişkili Breda'nın portrelerini tamamladığı isimler arasında botanist ve bilim insanı William Withering, onun karısı Mary Priestley ve teolog Joseph Priestley bulunmaktadır.[2][3]
İsveç'e dönüş
1796'da Stockholm'e dönen Breda, burada akademi Profesörü oldu ve birçok portre siparişi aldı. Asplund'un aktardıklarına göre, Breda'nın İngiltere'de kalın ve canlı fırça darbeleriyle geliştirdiği stili İsveç'te ciddi anlamda hayranlık uyandırmaktaydı. Breda en iyi portrelerini 1797 ve 1798 tarihlerinde yapmıştır bunu izleyen dönemlerdeki eserlerinde Romantizm izleri görebilmek mümkündür.[2] Bu portreler arasında babası Lucas, 2 yeğeni, hümanist Nils von Rosenstein ve şarkıcı Teresa Vandoni sayılabilir. Özellikle Teresa Vandoni portresi Breda'nın en ünlü eseridir.[2]
Asplund'a göre, Breda'nın İsveç'te kaldığı süre uzadıkça, eserlerindeki tekdüzelik ve monotonluk da o derece arttı. Babasından ona miras kalan ev ve sanat koleksiyonu, Stockholm'de sanatın merkezi oldu. Tüm bunların dışında Breda nazik ve sempatik bir öğretmen olarak biliniyor, kendi oğlu Johan dahil olmak üzere öğrenci de yetiştiriyordu.[2]
1809'da monarşinin düşmesinin ardından aldığı resmi siparişler ve yaptığı resimler nedeniyle 1812 yılında Breda büyük saygı görmekte ve sevilmekteydi. Ancak görünen o ki dönemin İsveç politikasındaki belirsizlik onun eserlerini de etkilemişti. En azından planladığı 2 portreyi tamamlayamamıştı. Bu portrelerden birisi, daha önce henüz çocukken de portresini çizdiği ancak 1800 yılında taç giymesini konu olan portresini tamamlayamadığı IV. Gustav Adolf'a ait olan portredir. Ancak 1809'da kral devrildiği için portre tamamlanamadı.[2]
Keza IV. Gustav Adolf'un kardeşi XIII. Karl'ın taç giymesi adlı çalışması da aynı şekilde tamamlanamamıştır. Bu tarihlerde çalışmasına uygun bir atölye bulmakta zorlanan Breda bulduğu ilk atölyeyi 2 yıl sonra boşaltmak zorunda kalmıştır. Bu nedenle başladığı çalışmaları tamamlayamamış, daha sonra tamamlamak istediğinde eserler çoktan harap durumda olmuşlardır. İsveç parlamentosu 1818 yılında Breda'nın eserlerini tamamlaması için yapılacak bir maddi yardımı reddetti. Kısa süre sonra 1 Aralık'ta Breda yaşama gözlerini yumdu.[2] Portre ressamı olan oğlu Johan'da 1835 yılında Stockholm'de öldü.[1]
Breda'nın eserleri bugün farklı müzelerde bulunmaktadırlar. Bunlardan birisi İstanbul'daki Pera Müzesidir. Pera Müzesi'nde Osmanlı Devleti'nin ilk İngiltere Büyükelçisi Yusuf Agah Efendi'ye ait bir tablo[4] bulunmaktadır. Bunun dışında, Birmingham Museum and Art Gallery,[5] Londra'da National Portrait Gallery'de,[3] Washington Ulusal Sanat Galerisi'nde,[6] Helsinki Finnish National Gallery'de[7] ve Stockholm Ulusal Müzesi'nde bulunmaktadır.[2]
Galeri
Sophie Piper
Axel von Fersen
Joseph Priestley'in karısı Mary Priestley (1793)
James Ramsay
Magnus Fredrik Brahe
Charlotte of Mecklenburg
Thomas Clarkson
Sanatçının babası
Double Portrait
Kaynakça
- ^ a b c Bryan, Michael (1886). Dictionary of Painters and Engravers: Biographical and Critical, Volume I.: A-K. Londra: George Bell and Sons. 24 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2008.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p Asplund, Karl (Aralık 1943). "Carl Fredrik von Breda". The Burlington Magazine for Connoisseurs. 83 (489). ss. 296-301. JSTOR 868812.
- ^ a b "Carl Frederik von Breda (1759-1818)". National Portrait Gallery. Erişim tarihi: 27 Ocak 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2016.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2016.
- ^ "Mrs. William Hartigan, 1787/1796". National Gallery of Art. 24 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2008.
- ^ "Breda, Carl Fredrik von". Finnish National Gallery. 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2008.
