Astronomi, gök bilimi ya da gökbilim gök cisimlerinin kökenlerini, evrimlerini, fiziksel ve kimyasal özelliklerini açıklamaya çalışan doğa bilimi dalıdır. Astronominin sınırlı ve özel bir alanı olan gök mekaniği ile karıştırılmaması gerekir. Astronomi daha açık bir deyişle, yörüngesel cisimleri ve Dünya atmosferinin dışında gerçekleşen, yıldızlar, gezegenler, kuyrukluyıldızlar, kutup ışıkları, gökadalar ve kozmik mikrodalga arkaalan ışınımı gibi gözlemlenebilir tüm olay ve olguları inceleyen bilim dalıdır.
Işık yılı, astronomide uzaklıkları ifade etmek için kullanılan ve yaklaşık 9,46 trilyon kilometreye (9,46×1012 km) karşılık gelen uzunluk birimi. Uluslararası Astronomi Birliğinin (IAU) tanımına göre bir ışık yılı, ışığın bir Jülyen yılında (365,25 gün) boşlukta kat ettiği mesafedir. İçinde "yıl" sözcüğü geçtiği için bazen hatalı olarak zaman birimi gibi algınsa da zaman birimi değildir.
Galaksi veya gök ada, kütle çekimi kuvvetiyle birbirine bağlı yıldızlar, yıldızlararası gaz, toz ve plazmanın meydana getirdiği yıldızlararası madde ve şimdilik pek anlaşılamamış karanlık maddeden oluşan maddesel bir sistemdir. Tipik galaksiler 10 milyon ile bir trilyon arasındaki miktarlarda yıldız içerirler ve bir galaksinin içerdiği yıldızların hepsi o galaksinin kütle merkezini eksen alan yörüngelerde döner. Galaksiler uzayda tek yönlü hareket ederler, galaksilerin yörüngeleri yoktur. Galaksiler çeşitli çoklu yıldız sistemlerini, yıldız kümelerini ve çeşitli nebulaları da içerebilirler. Çevresinde gezegenler ve asteroitler gibi çeşitli kozmik cisimler dönen Güneş, Samanyolu Galaksisi'ndeki yıldızlardan yalnızca biridir.
Gözlemsel astronomi astronomi bilimlerinin, teorik astrofizikten farklı olarak veri almayla ilgilenen bir dalıdır. Ana olarak fiziksel modellerin ölçülebilir içeriklerini bulmaya dayanır. Uygulama olarak, Teleskop ve diğer astronomi araç gereçleri kullanılarak gökcisimlerinin gözlenmesidir.
Av Köpekleri takımyıldızı, Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) tarafından belirlenen 88 takımyıldızdan biridir. 17. yüzyılda Johannes Hevelius tarafından oluşturulmuş küçük bir kuzey takımyıldızıdır. Adı Latince "av köpekleri" anlamına gelir ve çizimlerde genellikle komşu takımyıldız olan Çoban Boötes'in köpeklerini temsil eder şekilde tasvir edilir.
Uluslararası Astronomi Birliği, dünyanın pek çok yerindeki ulusal astronomi topluluklarını birleştirir. Uluslararası anlamda astronomlar tarafından, yıldızların, gezegenlerin ve diğer gök bilimsel cisim ve olguların isimlendirilmesi konusunda sorumlu resmî makam ve astronominin resmî kurulu olarak kabul görmektedir. Uluslararası Bilim Konseyi'nin üyesidir.
Yıldız kümeleri veya yıldız bulutları, öz kütleçekimiyle bir arada tutulan büyük yıldız gruplarıdır. İki ana yıldız kümesi türü belirlenmiştir: Küresel kümeler, kütleçekimsel olarak bağlı on bin ila milyonlarca yaşlı yıldızın oluşturduğu sıkı gruplardır, açık kümeler ise genellikle birkaç yüzden az üye içeren, daha gevşek kümelenmiş ve çoğunlukla çok genç yıldızların oluşturduğu gruplardır. Açık kümeler, gökada içinde hareket ederken dev moleküler bulutların çekim etkisiyle zamanla dağılır, fakat küme üyeleri artık çekimsel olarak bağlı olmasalar da uzayda genel olarak aynı yönde hareket etmeye devam ederler; bunlara yıldız topluluğu, bazen de hareketli grup denir.
Sir William Herschel, KH, FRS, Almanca: Friedrich Wilhelm Herschel Almanya doğumlu, İngiliz astronom, teleskop üreticisi ve bestecidir. Hannover, Almanya'da doğmuştur. On dokuz yaşında İngiltere'ye göç edene kadar, Hanover Askeri Bandosu bünyesinde çalışmıştır. Güneş Sistemindeki 7. gezegen olan Uranüs'ü, Uranüs'ün iki büyük uydusu Titania ve Oberon'u ve Satürn'ün iki uydusu olan Enceladus ve Mimas'ı, kızılötesi radyasyonu keşfetmesi ve yazdığı 24 adet senfoni sayesinde ünlenmiştir.
Değişen yıldız belirtmesi, astronomi'de değişen yıldız'lara verilen özel bir tanımlayıcıdır. 17. yüzyılda Bayer tüm parlak yıldızları kataloglarken, takımyıldız adlarının kısaltmaları önüne eski yunan alfabesinin harflerini koyarak bir adlandırma yoluna gitmiştir. Yunan alfabesinin harfleri yeterli olmayınca bu adlandırmaya Latin alfabesinin küçük harfleri ve daha sonra da büyük harfleri ile devam etmiştir. Fotoğraf filminin astronomide kullanılmaya başlaması ile gözlenen yıldız sayısındaki hızlı artış sonucu, Hevelius ve Flamsteed, harflerle yapılan adlandırmanın yeterli olmayacağını düşünerek, bir takımyıldızdaki üyeleri sağ açıklık sırasına dizmişler ve takımyıldız adının önüne sayıları koyarak yıldızları adlandırmayı tercih etmişlerdir. Argelander, 19. yüzyıl ortasında "Bonner Durchmunsterung (1855)" kataloğu ve haritalarını oluştururken, çok sayıda ışık değişimi gösteren yıldızın var olduğunu görmüş ve bunların düzenli bir şekilde adlandırılması gerektiğini düşünmüştür. Argelander değişen yıldızların adlandırılması için arayış içinde iken Latin alfabesinin küçük harfleri tükenmiş, büyük harflerin ise bir kısmı kullanılmış durumdaydı. Alfabenin sonuna yakın harfler hiçbir takımyıldız üyesi için kullanılmamıştı. Argelander öncelikle, bir takımyıldızda 9 dan fazla değişen keşfedilemeyeceği düşüncesi ile Latin alfabesinin R, S, T, U, V, W, X, Y, Z harflerini takımyıldız isminin "in" halinin önüne koyarak adlandırmaya başlamıştır. Ancak yeterli olmadığını görünce, aynı harflerin ikili kombinasyonlarını kullanmıştır:
Jacobus Cornelius Kapteyn, Hollandalı astronomdur. En bilinen çalışması Samanyolu galaktik döngüsü için ilk kanıtların bulunmasıdır.
Marie Paris Pişmiş de Recillas asıl adıyla Mari Sukiasyan, Türkiye Ermenisi Meksikalı gök bilimci.
Galaktik astronomi, esas olarak gökadamız Samanyolu'nu ve içerdiği her şeyi inceleyen bir astronomi dalıdır. Bu, diğer tüm gökadalar da dahil olmak üzere gökadamızın dışındaki her şeyin incelenmesi olan ekstragalaktik astronominin tersidir.
Victor Ambartsumyan, Sovyet-Ermeni bilim insanı ve teorik astrofiziğin kurucularından birisidir. Fiziğin; yıldızlar, bulutsular, yıldız astronomisi, yıldız sistemi dinamiği ve galaksilerin kozmogonisi gibi pek çok alanda çalışmaları vardır. Matematiksel fiziğe de katkıda bulunmuştur. Ambartsumyan, 1961’den 1964’e kadar Uluslararası Astronomi Birliği’nin başkanıydı. İki kere uluslararası Bilimsel Birlik Konseyi başkanı seçildi (1966-1972). SSCB Bilimler Akademisi ve Kraliyet Topluluğu içerisinde de, ABD Ulusal Akademi ve Kızılderili Akademi Bilimleri içerisinde de bulunmuştur. Birçok ödülü arasında; Stalin Ödülü(1946,1950), Sosyalist İşçi Kahramanı(1968,1978), Rus Federasyonu Devlet Ödülü, Kraliyet Astronomi Topluluğu Altın Madalyası, Pasifik Astronomi Topluluğu Altın Bruce Madalyası ve Ermeni Ulusal Kahramanı gibi ödüller yer almaktadır. Ambartsumyan Gözlemevi’nin de kurucusudur.
Astronomi, kökenleri tarih öncesi dönemin dini, mitolojik, kozmolojik, takvimsel, astrolojik inanç ve uygulamalarına dayanan, antik çağlara kadar uzanan en eski doğa bilimlerinden biridir. Bunların izleri, uzun süre halk ve devlet astronomisi ile iç içe geçmiş bir disiplin olan astrolojide hala görülmektedir. Astronomi ve astroloji, Avrupa'da 1543 yılında başlayan Kopernik Devrimi sırasında tam olarak ayrılmamıştır. Bazı kültürlerde astronomik veriler astrolojik tahminler için kullanılmıştır.
Johann Franz Encke kuyruklu yıldız araştırmalarıyla ünlü Alman astronom. Kuyruklu yıldız ve asteroid periyotları ve yörüngeleri hakkında çalıştı. Dünya-Güneş arası mesafeyi ölçtü, Satürn'ü gözlemledi.
Özdevinim, astronomide yıldızların galaksi içerisindeki bağımsız hareketlerinden dolayı uzun yıllar boyunca görünür konumlarında gerçekleşen yavaş ve düzenli değişimdir. Özdevinim ilk olarak 1718 yılında Edmond Halley'in Sirius, Arcturus ve Aldebaran'ın konumlarının Hipparkos'un yaptığı konumlandırmasından yarım derece değişmesini fark etmesi sonucu keşfedilmiştir.
Reinhard Genzel Max-Planck-Institut für extraterrestrische Physik'de yönetici, LMU'da profesör ve Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley' de emeritus profesör olan bir Alman astrofizikçi. Andrea Ghez ve Roger Penrose ile paylaştığı " galaksimizin merkezinde süper kütleli kompakt bir nesnenin keşfi için" 2020 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü.
Jenny Greene, Amerikalı astrofizikçi ve Princeton Üniversitesi'nde profesördür. Süper kütleli kara delikler ve içinde bulundukları galaksiler üzerindeki çalışmalarıyla geniş kitleler tarafından tanındı.
Eva Katharina Grebel, Alman astronom. 2007'den beri Almanya'da bulunan Heidelberg Üniversitesi'nin Astronomik Hesaplamalar Enstitüsü'nün eş direktörlüğünü yapmaktadır. Eva Grebel, yıldızlar öbeği ve galaksi oluşumu araştırmalarında uzmandır.
Beatrice Muriel Hill Tinsley, İngiltere doğumlu Yeni Zelandalı astronom ve kozmologtur. Yale Üniversitesi'nde astromoni profesörü olarak görev almıştır ve galaksilerin nasıl evrimleştiğine, büyüdüğüne ve öldüğüne dair çalışmalar yapmıştır.
