İçeriğe atla

Capricornus (takımyıldız)

Capricornus
Takımyıldız
Capricornus
Capricornus takımyıldızının haritası
KısaltmaCap
TamlayanCapricorni
SembolizmBoynuzlu keçi, oğlak
Bahar açısı21
Yükselim-20
Alan414 derece kare (40.)
Parlak yıldızlar (3,00m'den)1
En parlak yıldızδ Cap (Deneb Algedi) (3.0m)
Göktaşı yağmurları
  • Alfa Capricornids
  • Chi Capricornids
  • Sigma Capricornids
  • Tau Capricornids
  • Capricorniden-Sagittariids
Çevreleyen
takımyıldızlar
En iyi Eylül ayı saat 21:00'de
+60° ve −90° enlemleri arasında görülebilir.

Capricornus ya da Oğlak takımyıldızı (sembolü: ), zodyak kuşağında yer alan modern 88 takımyıldızlarından biridir. Bulunmuş olduğu konum nedeniyle Güney Yarımküre'de kış, Kuzey Yarımküre'de ise yaz mevsiminde gözlemlenebilir.[1] Takımyıldızı Aquila, Kova, Yay, Mikroskop ve Güneybalığı takımyıldızları ile çevrilidir. Takımyıldızı'nın bilimsel adı olan Capricorni Latince "keçi boynuzu" anlamına gelen kelimeden türemiştir. İlk kez Yunan astronom Claudius Ptolemy tarafından listelenmiştir.[2][3]

Coğrafi bir tanım olan Oğlak Dönencesi ismini bu takımyıldızından almaktadır. Coğrafyacılar, 21 Aralık'ta güneşin oğlak takımyıldızı hizasında bulunması ve 23-27 derecelik güney enlemine dik düşmeye başlaması nedeniyle bu enleme Oğlak Dönencesi demeye başlamıştır.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Capricornus Constellation – Features and Facts". The Planets (İngilizce). 30 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023. 
  2. ^ published, Kim Ann Zimmermann (8 Haziran 2017). "Capricornus Constellation: Facts About the Sea Goat". Space.com (İngilizce). 18 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023. 
  3. ^ "How to Find the Capricornus Constellation". ThoughtCo (İngilizce). 16 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023. 
  4. ^ "How the Tropics Got Their Names". ThoughtCo (İngilizce). 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekvator</span> Kuzey ve güney yarım küreleri birbirinden ayıran hayalî çizgi

Ekvator ya da eşlek, kuzey ve güney yarımküreleri birbirinden ayıran hayalî dairesel hattır. Kuzey ve güney kutup noktalarına eşit uzaklıkta olan noktaların birleştirilmesiyle elde edilen çizgidir. Ekvatorun enlemi tanım gereği 0°dir. Yerkürenin Ekvator uzunluğu 40.076,4 km'dir.

Afrika kıtasında Gabon, Kongo Cumhuriyeti, Kongo DC, Uganda, Kenya, Somali.
Asya kıtasında Maldivler, Endonezya.
Güney Amerika kıtasında Ekvador, Kolombiya, Brezilya.
<span class="mw-page-title-main">Yengeç Dönencesi</span> Yengeç Dönencesi ,Kuzey Yarım Kürede ışık ışınlarının en son dik geldiği noktadır

Yengeç Dönencesi, yeryüzünün kuzey yarım küresinde Ekvator'un 23° 27' kuzeyinden geçtiği varsayılan enlemdir. 23° 27' kuzey enlemine Yengeç Dönencesi adı verilir. Yerküre 23° 27' eksen eğikliğine sahip olduğu için oluşur. Yerküre yörüngesinde 21 Haziran konumunda iken, kuzey yarımküre güneşe doğru 23° 27' eğiktir. Bu durumda güneş ışınları Ekvator'dan 23° 27' kuzeye, yani Yengeç Dönencesine dik düşer.

<span class="mw-page-title-main">Orion (takımyıldız)</span>

Avcı takımyıldızı, kuzey göksel yarımkürede kış aylarında görülebilen belirgin bir takımyıldızdır. Modern 88 takımyıldızdan biridir ve MS 2. yüzyılda astronom Batlamyus tarafından listelenen 48 takımyıldız arasındadır. Adını Yunan mitolojisindeki avcıdan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aquarius (takımyıldız)</span>

Kova takımyıldızı, Oğlak ve Balıklar takımyıldızları arasında yer alan, Zodyak kuşağındaki bir ekvatoral takımyıldızdır. Adı Latince "su taşıyıcısı" veya "kova taşıyıcısı" anlamına gelir ve eski astronomik sembolü (♒︎) suyu temsil eder. Kova, Zodyak üzerindeki en eski bilinen takımyıldızlardan biridir. 2. yüzyıl astronomu Batlamyus tarafından listelenen 48 takımyıldızdan biriydi ve günümüzde hala kullanılan 88 modern takımyıldız arasında yer almaktadır. Balina takımyıldızı Cetus, balık takımyıldızı Pisces ve ırmak takımyıldızı Eridanus gibi suyla ilişkilendirilen takımyıldızların bolluğu nedeniyle genellikle "Deniz" olarak adlandırılan bir bölgede bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Ophiuchus (takımyıldız)</span> 13 zodyak takımyıldızından birisi

Yılancı takımyıldızı, gök ekvatoru boyunca uzanan büyük bir takımyıldızdır. Adı, "yılan taşıyan" anlamına gelen Antik Yunanca ὀφιοῦχος (ophioûkhos) kelimesinden gelir ve genellikle elinde yılan tutan bir adam olarak tasvir edilir. Yılan, Serpens takımyıldızı ile temsil edilir. Yılancı, 2. yüzyıl astronomu Batlamyus tarafından listelenen 48 takımyıldızdan biriydi ve günümüzdeki 88 modern takımyıldızdan biri olarak kalmıştır. Takımyıldızın eski bir alternatif adı ise Serpentarius'tur. 13 zodyak takımyıldızından biri olmasına rağmen, zodyak takımyıldızları aralarında bir simgeye sahip olmayan tek takım yıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">Tropik yağmur ormanı</span>

Tropikal yağmur ormanı ekvatoral bölgede yer alan, sıcaklık ortalaması 20-30 derece arasında değişilik gösteren, yıllık yağış ortalaması 2000-4000 milimetre arasında değişen bir yağmur ormanları türlüdür. Latin Amerika, Orta Afrika ve Güneydoğu Asya'da geniş alan kaplarlar.

<span class="mw-page-title-main">Chamaeleon (takımyıldız)</span> Güney yarımkürede bulunan takımyıldızı

Chamaeleon ya da Bukalemun takımyıldızı, Güney yarımkürenin (SQ2) ikinci çeyreğinde yer alan ve 0° ile -90° arasındaki enlemlerde görülebilen Bukalemun takımyıldızı, gökyüzündeki en büyük 79. takımyıldızdır ve yalnızca 132 derece karelik bir alanı kaplar. Takımyıldızı, Hollandalı astronom Petrus Plancius tarafından 16. yüzyılda Hollandalı denizciler Pieter Dirkszoon Keyser ve Frederick de Houtman'ın gözlemleriyle haritalanmıştır. Bukalemun ilk olarak 1603'te Johann Bayer'in yıldız atlası Uranometria'da tasvir edilmiştir. Takımyıldıza bazen Avustralya'da "The Frying Pan " denir.

<span class="mw-page-title-main">Fornax (takımyıldız)</span>

Ocak takımyıldızı, Güney göksel yarımküre'de yer alan ve kısmen göksel nehir Eridanus tarafından çevrelenmiş bir takımyıldızdır. Latincede "fırın" anlamına gelen adını, 1756 yılında Fransız gökbilimci Nicolas Louis de Lacaille vermiştir. Ocak takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Grus (takımyıldız)</span>

Turna takımyıldızı Güney Göksel Yarımküre'de yer alan bir takımyıldızdır. Adı Latincede turna kuşu anlamına gelir. Petrus Plancius tarafından, Pieter Dirkszoon Keyser ve Frederick de Houtman'ın gözlemlerine dayanarak oluşturulan on iki takımyıldızdan biridir. Turna, ilk olarak 1598 yılında Amsterdam'da Plancius ve Jodocus Hondius tarafından yayımlanan 35-santimetre çapında (14-inç) bir gök küresinde yer almış ve 1603 yılında Johann Bayer'in yıldız atlası Uranometria'da tasvir edilmiştir. Fransız kaşif ve astronom Nicolas-Louis de Lacaille 1756 yılında Turna yıldızlarına Bayer belirtmeleri vermiştir. Bu yıldızlardan bazıları daha önce komşu takımyıldız Güneybalığı'nın bir parçası olarak kabul ediliyordu. Turna, Tavus, Anka ve Tukan takımyıldızları topluca "Güney Kuşları" olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Lupus (takımyıldız)</span>

Lupus takımyıldızı, Güney Gökyüzü'nde yer alan bir takımyıldızıdır ve adını Latince "kurt" anlamına gelen "lupus" kelimesinden almıştır. Lupus, 2. yüzyılda astronom Ptolemy tarafından isimlendirilen 48 takımyıldızından birisidir ve hala günümüzdeki 88 modern takımyıldızından birisi olarak kabul edilir. Uzun bir süre Erboğa takımyıldızının bir parçası olarak kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Musca (takımyıldız)</span>

Musca veya Sinek Takımyıldızı, Güney Gökyüzü'nde bulunan bir modern 88 takımyıldızdan biridir. İlk olarak Hollandalı gezgin ve haritacı Petrus Plancius tarafından 1592 yılında tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ursa Major (takımyıldız)</span>

Büyük Ayı takımyıldızı, kuzey gökyüzünde bulunan ve mitolojisi muhtemelen tarih öncesi dönemlere kadar uzanan bir takımyıldızdır. Latince adı "büyük ayı" anlamına gelir ve yakınındaki Küçük Ayı ile tezat oluşturur. Antik çağda, MS 2. yüzyılda Batlamyus tarafından Yunan, Mısır, Babil ve Asur astronomlarının önceki çalışmalarına dayanarak listelenen orijinal 48 takımyıldızdan biriydi. Bugün 88 modern takımyıldız arasında üçüncü en büyük takımyıldızdır.

<span class="mw-page-title-main">İlkbahar</span> Kış ve yaz arasında bir mevsim

İlkbahar, bahar veya ilkyaz, doğa döngüsünde kış ile yaz arasındaki mevsim. Kuzey yarım kürede 21 Mart ve 21 Haziran arasıdır. İlkyaz, kıştan sonra ve yazdan önceki dört ılıman mevsimden biridir. Baharın çeşitli teknik tanımları vardır ancak terimin yerel kullanımı yerel iklime, kültürlere ve geleneklere göre değişir. Kuzey Yarımküre'de bahar olduğunda, Güney Yarımküre'de güzdür veya tam tersidir. İlkbaharda, ekinoks, günler ve geceler yaklaşık on iki saat sürer, mevsim ilerledikçe gündüz uzunluğu artar ve gece uzunluğu azalır.

<span class="mw-page-title-main">Gündönümü</span>

Gündönümü ya da gün dönümü, yılda iki kez tekrarlanan ve Güneş'in yarımkürelerde en büyük açılarla düştüğü günlerdir. Bulunulan yarımküreye göre gündüzlerin veya gecelerin, kısalmaya veya uzamaya başladığı tarihlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kutup Dairesi</span>

Kuzey Kutup Dairesi, Dünya haritasında gösterilen Güney Kutup Dairesi, Oğlak Dönencesi, Yengeç Dönencesi ve Ekvator Çizgisi ile birlikte beş büyük enlemden biridir. 66° 33′ 39″ enleminde Güney Yarımküre'deki karşıtı Güney Kutup Dairesi ile simetrik duran daire her yıl Dünya'nın eğiklik açısının değişmesinden dolayı 2 derece 15 dakika kuzeye kaymaktadır. Gündönümlerinde yerkürenin 23.5 derecelik açı ile eğik olması sebebi ile kış mevsiminin yaşandığı Aralık ayında dairenin her noktasında en azından 24 saatlik gece, yaz mevsiminin yaşandığı Haziran ayında ise en azından 24 saatlik gündüz yaşanır.

<span class="mw-page-title-main">Kış gündönümü</span>

Kış gündönümü,, güneş ışınlarının Oğlak Dönencesi'ne dik geldiği an. Kuzey yarımkürede günler uzamaya, güney yarımkürede kısalmaya başlar. Bu tarih bazı ülkelerde kuzey yarımkürede kışın, güney yarımkürede yazın başlangıcı sayılır. Bununla beraber bazı ülkelerde de yazın veya kışın tam ortası kabul edilir. Güney yarımkürede en uzun gündüz, Kuzey yarımkürede en uzun gece yaşanır.

Bu liste Oğlak Takım Yıldızındaki dikkate değer yıldızlar listesi olup, azalan parlaklığa göre sıralanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dairesel yıldız</span>

Bir dairesel kutup yıldızı, Dünya üzerindeki belirli bir enlemden bakıldığında, göksel kutuplardan birine belirgin yakınlığı nedeniyle asla ufkun altına düşmeyen bir yıldızdır. Bu nedenle, dairesel yıldızlar, yılın her gecesi tüm gece boyunca söz konusu konumdan en yakın direğe doğru görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Göksel Yarımküre</span>

Kuzey Göksel Yarımküre veya Kuzey Gökyüzü, dünyanın yüzeyini çevreleyen Göksel Küre'nin kuzeyde kalan yarısına verilen isimdir ve kuzey yarımküre gökyüzünde görülmüş olan gök cisimlerini ve gök olaylarını kapsar. Güney Yarımküre'deki karşılığına Güney Göksel Yarımküre adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Güney Göksel Yarımküre</span>

Güney Göksel Yarımküre veya Güney Gökyüzü, dünyanın etrafını çevreleyen Göksel Küre'nin Güney Yarımküre'ye denk gelen kısmına verilen isimdir ve bu yarımküre üzerinde meydana gelen bütün astronomik olayları ve gök cisimleri içinde barındırır. Kuzey Yarımküre'de bulunan Kuzey Gökyüzü'nün zıttı konumundadır. Güney Gökyüzü'nde olan olayların tamamının gözlemlenebilmesi için gözlemcinin Güney Kutbu'na yakın bir bölgede konumlanması gerekmektedir. Gözlemci ekvator bölgesine doğru çıktıkça Gök ekvatoru'nun etkisi altına gireceği için Avcı takımyıldızı ve Başak takımyıldızı gibi her iki yarımküreden de gözlemlenebilen takımyıldızlarını ve kuzey gökyüzünün ekvator sınırındaki yıldızlarını gözlemlemeye başlar. Kuzey Yarımküre'de yılın her vakti görülebilen Büyükayı ve Cassiopeia gibi takımyıldızları Güney Gökyüzü'nün ekvatora yakın bölgelerinde yılın bazı dönemlerinde gözlemlenebilir.