Capriccio (opera)

Capriccio Alman besteci Richard Strauss tarafından hazırlanmış olan bir perdelik operadır ve alt başlık olarak "Müzik İçin bir Konuşma Konusu Parçası (Konversationsstuck für Musik)" isimlidir. Bestecinin son opera eseridir. Opera eserinin prömiyer temsili 26 Ekim 1942'de Bayerische Staatsoper, Münih'te yapılmıştır. Eserin Almanca librettosu 1934-1941 döneminde Stefan Zweig ve Joseph Gregor'un ilk fikirlerine ve çalışmalarına bağlı olarak sonradan Richard Strauss tarafından Hans Swarowsky katkısıyla geliştirilmiş ve en sonunda eserin nihai librettosu Clemens Krauss tarafından hazırlanmıştır.

Bu opera eserinin ana teması "Bir eserde müzik mi yoksa sözler mi daha önemlidir?" konusudur. Bu sorun bir kontesin kendine eş olabilecek Olivier adlı bir şair ile Flamand adlı bir müzisyen arasında yapması gereken seçim sorunu ile somutlaştırılmıştır.

Mekan: Kontes'in şatosu

Kontes Madeleine'in şatosunda besteci Flamand'ın yeni bestelediği bir yaylısazlar sekstetinin müzik provaları yapılmaktadır. Şair Olivier ile besteci kendi aralarında müziğin mi sözlerin mi nisbi önem hakkında tartışmaktadırlar. Şair Olivier de Kontesin bir sonraki günde olan doğum günü için bir düz müziksiz piyes hazırlamıştır. Tiyatro direkorü La Roche yaptığı uyku kestirmesinden uyanır ve ikisine önemi olan kişinin eserleri gerçekleştirip sahnelenmesini sağlayan empresaryoların yazar ve besteciden önemli olduğunu bildirir.

Bu arada orkestra ve oyun provaları devam etmektedir.

Kontes ile erkek kardeşi olan Kont kendi aralarında kiminle evlenebilecekleri hakkında bir konuşma geçer. Kont kız kardeşinin müziğe olan tercihsel sevgisinin kendine eş olarak Flamand'ı tercih edeceğine bir nişan olabileceğini söyleyerek kızkardeşini alaya alır. Bu yanında bırakmak istemeyen Kontes de karşılık olarak Kontun sözlere olan tercihi dolayısıyla aktris Clairon'u kız arkadaş olarak seçmesine neden olduğunu iddia eder. Kont uzun aşk yerine kısa aşk ilişkilerini tercih etmektedir. Buna karşılık Kontes uzun süreli ebedi aşk peşindedir. Bu nedenle kendine eş olarak Olivier'i mi yoksa Flamand'ı mı seçeceği hakkında hala kararsızdır.

Clairon sahneye girer. Kont ile Clarion Olivier'in hazırlamış olduğu piyesten bir parçayı karşılıklı olarak okurlar ve bu bir aşk sonesi ile sona erir. Sonra ikisi de bu piyesi tiyatro salonda prova etmek için sahneden ayrılırlar.

Olivier Kontes'e bu aşk sonesini Kontes için hazırladığını ifşa eder. Fakat Flamand bu soneye bir şarkı bestelemiştir ve bestelediği bu şarkıyı Konteşe söyler. Olivier'den piyesinin uzun olduğu içeriğinde kesintiler yapması istenir. Flamand Kontes'e sevgisini söyler. Kontes ona kendisiyle ertesi sabah şatonun kitap odasında buluşmak için randevu verir. O zaman kimi eş olarak tercih edeceğini bileceğini düşünmektedir.

Dansçılara ve aktörlere yiyecek içecekler sunulur ve bunlar misafirler arasına girerek onları ağırlarlar. La Roche Kontes'in doğum günü serefine "Pallas Atena'nın Doğumu" ile "Kartaca'nın Fethi" adlı eserlerin temsil edileceğin ilan eder. Misafirler onun bu seçimini biraz alayla karşılarlar. Ama La Roche sonunda tiyatronun önemi olduğuna inanmıştır ve Flamand ve Olivier'den yeni şaheserler hazırlamalarını istediğini söyler. Kontes ise ikisinde birlikte çalışarak bir opera hazırlamalarını ister ve böyle opera için onlara sipariş verir. Sonra Kont o öğleden sonraki programı açıklar.

Kont ve Clarion tiyatro trübü ile birlikte Paris'e gitmek için ayrılırlar. Son sahnede ay ışığı altında Kontes Olivier ile Flamand'ın birlikte onu şatonun kitaplık odasında görerek hazırlayacakları operanın sonunun nasıl olmasını konuşmak istediklerini öğrenir. Kontes hala sözler ile müzik arasında tercih yapamamaktadır. Bir çözüm yolu olarak kendinin aynada olan hayaline danışmaya karar verir.

Baş Kahya'nın "Yemek hazır; yerlerinizi alınız" çağrısıyla perde kapanır.

Capriccio operasının orijinal orkestra notalarına göre şu çalgılar gereklidir:

• Tahta nefesli çalgılar: 3 flüt (3. pikolo flüt), 2 obua, 1 İngiliz kornosu, 3 klarnet, 1 "basset-kornosu'", 1 bas-klarnet, 3 fagot (3. "kontrfagot")
• Pirinç üflemeli çalgılar: 4 korno, 2 trompet, 3 trombon
• Perküsyon: timpani, bas davul, ksilifon, ziller
• Diğer: 2 arp, 1 klavsen
• Yaylı çalgılar: 16 birinci keman, 16 ikinci keman, 10 viola, 10 viyolonsel, 6 kontrabas

Sahne içi: 1 solo keman, 1 solo viyolonsel, 1 klavsen;. Sahne arkası: yaylı sazlar seksteti

• Opera
• Richard Strauss

• Bu madde kısmen İngilizce Wikipedia "Capriccio_(opera)" maddesi kaynaklıdır. Online:[1]13 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

• Konu özeti (İngilizce) (Erişme:30.3.2011)
• Almanca Libretto17 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca) (Erişme:30.3.2011)
• YouTube websitesinde "Richard Strauss: "Capriccio" (Salzburg, Horst Stein, Anna Tomowa-Sintow, Theo Adam)" maddesinde Richard Strauss'un Capriccio operasının Salzburg Festivali temsilinin tümünün live video kaydı. Online:[2]16 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.