İçeriğe atla

Capelinhos

Koordinatlar: 38°36′3.6″K 28°50′2.4″D / 38.601000°K 28.834000°D / 38.601000; 28.834000
Capelinhos
Capelinhos
Harita
En yüksek noktası
Yükseklik501 m (1.644 ft)
Koordinatlar38°36′3.6″K 28°50′2.4″D / 38.601000°K 28.834000°D / 38.601000; 28.834000
Coğrafya
Capelinhos'un Portekiz'deki konumu
Capelinhos'un Portekiz'deki konumu
Capelinhos
Capelinhos'un Portekiz'deki konumu
KonumAzorlar, Portekiz
Jeoloji
Dağ türüMonogenetik volkan

Capelinhos ("küçük burun"), Portekiz'in Azor Adaları'nda bulunan bir monogenetik volkandır. Dağ, Faial Adası'nın batı kıyısında yer almaktadır ve Capelo volkanik kompleksinin bir parçasıdır. "Capelinhos" adı yanardağ ile ilişkilendirilse de teknik olarak Capelo bucağının batı burnunu ifade eder. Avrupa'nın en batı noktası sayılabilir; Azor Adaları'nda daha batıda adalar vardır ama bunlar Kuzey Amerika Plakası üzerinde yer alır.

Bir volkanik patlama, 27 Eylül 1957'den 24 Ekim 1958'e kadar 13 ay sürdü; bu, üst üste gelen iki volkanik patlama olabilir.

Kaynakça

  • Machado, F.; Parsons, Willard H.; Richards, Adrian F.; Mulford, John W (1962), "Capelinhos Eruption of Fayal Volcano, Azores, 1957-1958", Journal of Geophysical Research, 67, s. 3519 
  • Macahado, Adriane; Azevedo, José M.M.; Alemida, Delia P.M.; Chemale Jr., Farid (2008), "Geochemistry of volcanic rocks from Faial Island (Azores)", e-Terra, 5 (1) 
  • Mitchell-Thorme, R.C. (1991), "Vulcanicity of Historic Times in the Middle Atlantic Islands", Bulletin of Volcanology, 44, ss. 57-70 
  • Cole, P.; Duncan, A.; Guest, J. (1996), "Capelinhos: The disappearing volcano", Geology Today, 12 (2), ss. 68-72 
  • Silva, Matilda Alemeida da; Gaspar, João Luís (2007), "Sismicidade Associada a Fenómenos Vulcânicos Caso de Estudo: O Vulcão dos Capelinhos", Boletim do Núcleo Cultural da Horta, 16, ss. 45-59 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Santorini</span> Ege Denizinde Yunanistana bağlı ada

Santorini, Thira ya da Santoron, Ege Denizi'nde, Yunanistan'ın 200 km güney doğusunda yer alan volkanik adalar grubu.

<span class="mw-page-title-main">Azorlar</span> Atlas Okyanusunun ortasında Portekize bağlı takımadalar topluluğu

Azorlar, Portekiz'e bağlı olan Atlas Okyanusu'nun ortasındaki takımadalar topluluğudur. Lizbon'a yaklaşık 1500 km uzaklıkta bulunan adalar, Kuzey Amerika'nın doğu sahilinden de yaklaşık 3900 km uzakta yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kaldera</span>

Kaldera, volkanik patlama sonucu toprağın çökmesiyle oluşmuş volkanik yer şekli. Bazen volkanik kraterlerle karıştırılmaktadır. Kelime, İspanyolcada ‘caldera’ ve Latincede ‘calderia’ denilen 'pişirilmiş çömlek' anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Lenin Barış Ödülü</span>

Uluslararası Stalin Ödülü ya da Uluslararası Stalin Barış Ödülü olarak bilinen Uluslararası Lenin Barış Ödülü; SSCB tarafından Nobel Barış Ödülü'ne alternatif olarak sunulan ödüldür. Sovyet hükûmeti tarafından dünya çapında barış çalışmalarına katkıda bulunduklarına kanaat getirilenlere verilen ödüldür.

<span class="mw-page-title-main">Horta, Azorlar</span> Portekizde belediye

Horta belediyesi, Portekiz'in Azor Özerk Bölgesinde Faial Adası'nda yer alan belediyelerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Pico Adası</span> Portekizde ada

Pico Adası, Portekiz Azorları'ın merkez grubunda bulunan ve adaya adını veren, adadan çok konuşulan, adadaki, Portekiz'deki ve hatta Orta Atlantik Sırtı'ndaki en büyük dağ olan Pico Dağı ile bilinmektedir. Adada UNESCO tarafından tanıtılan tarihî üzüm bağları mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">1980 Azor Adaları depremi</span>

1980 Azor Adaları depremi, 1 Ocak 1980 günü Azor Adaları'nı vuran bir depremdi. Deprem sonucu 61 kişi öldü, 400'den fazla kişi yaralandı ve Terceira ile São Jorge adalarında ciddi hasar meydana geldi. Richter ölçeğine göre 7.2 büyüklüğünde olan depremde Pico ve Faial adalarında da hasar meydana geldi. Deprem, Azor Adaları'nda meydana gelen diğer depremlerde olduğu gibi bir doğrultu atımlı fayda meydana gelmişti.

<span class="mw-page-title-main">Kül konisi</span>

Kül konisi volkanik klinker, volkanik kül ya da volkanik bir yanardağ ağzının etrafında toplanmış, koni şeklinde dik piroklastik parçacıklardan oluşan bir tepedir. Piroklastik parçacıklar ya patlamalı püskürmeleri ya da genel olarak tek yanardağ ağızlı lav çeşmeleri tarafından oluştururlar. Gaz yüklü lav, şiddetli bir şekilde havaya püskürtüldüğünde, kül, klinker ya da skorya şeklinde katılaşıp ve yere düşüp, 30-40 derece açısı olan eğimleri, dairesel bir zemin planı olan ve çoğu zaman simetrik olan bir koni oluşturmaya çalışır. Çoğu kül konisinin tepe noktasında kase şeklinde bir krateri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Yaz Yaşanmayan Yıl</span> 1816daki kıtlık

Yaz Yaşanmayan Yıl, Yazsız Yıl, Yazı Olmayan Yıl veya Yoksulluk Yılı gibi isimlerle de bilinen 1816 yılında ortalama küresel sıcaklıkların 0.4–0.7 °C (0.7–1.3 °F) düşmesine neden olan ciddi iklim anormallikleri yaşanmıştır. Bu durum sonucu Kuzey Yarımküre boyunca büyük gıda sıkıntıları yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tambora Dağı</span> Sumbawadaki aktif bir stratovolkan

Tambora Dağı veya Tomboro Dağı, Endonezya'nın Küçük Sunda Adaları'ndan biri olan ve hem kuzeyi hem de güneyi okyanusal kabuk ile çevrili Sumbawa'daki aktif bir stratovolkandır. Tambora, altındaki aktif yitim zonu tarafından oluşturulmuştur. Bu da Tambora Dağı'nın 4.300 metre (14.100 ft) yüksekliğe ulaşmasını sağlamıştır. Yanardağ, Nisan 1815'teki patlamasından önce Endonezya takımadasında en yüksek zirvelerden biriydi. Dağın içindeki büyük bir magma odasının on yıllar boyunca dolmasıyla 1815'te meydana gelen patlama ile dağdaki volkanik olaylar tarihi bir zirveye ulaştı.

<span class="mw-page-title-main">1815 Tambora Dağı patlaması</span>

1815 Tambora Dağı patlaması, Volkan Patlama İndeksi (VEI)'nde 7 alarak tarihte kaydedilmiş en büyük patlamalardan biridir. MS 180 yılındaki Taupo Gölü patlamalarından bu yana bu dereceyi alan doğrulanmış tek patlamadır.

<span class="mw-page-title-main">Chaîne des Puys</span>

Chaîne des Puys, Fransa'nın Masif Merkezinde, kuzey-güney yönelimli, kül konileri, lav domları ve maarlardan oluşan bir silsiledir. Silsile yaklaşık 40 km (25 mi) uzunluğundadır ve belirlenen volkanik özellikler arasında 48 adet kül konisi, sekiz adet lava domu ve 15 adet maar ve patlama krateri bulunmaktadır. En yüksek noktası, silsilenin ortasına yakın olan ve 1.465 m (4.806 ft) yüksekliğindeki Puy de Dôme lav domudur. Silsilenin adı, yuvarlak profile sahip bir volkanik dağı tanımlayan bir Fransızca terimden (puy) gelmektedir. Bir Chaîne des Puys volkanının son patladığı tarih için M.Ö. 4040 tarihi belirtilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Faial</span> Portekizde ada

Faial, Azorlar'ın Orta Grup kuşağında yer alan bir Portekiz adasıdır. Flores Adası yakınlarındaki Monchique Adacığı Kuzey Amerika levhasına oturduğu için Kuzey Amerika'nın bir parçası olarak kabul edilirse, adanın en batı noktası olan Capelinhos Yanardağı, Avrupa'nın en batı noktası olarak kabul edilebilir. En büyük yerleşim Horta'dır.

<span class="mw-page-title-main">Ciomadul</span>

Ciomadul, Romanya'da yer alan bir yanardağdır. Macarca Csomád olarak bilinir. Karpatlar'da yer alır. Băile Tușnad ve Bixad kasabalarına yakın bir konumdadır. Călimani (Kelemen) - Gurghiu (Görgényi) - Harghita (Hargita) dağları olarak bilinen volkanik zincirin bir parçasıdır ve bu zincirin güneydoğu ucunda yer alır. Ciomadul, Mohos ve St. Ana olarak bilinen iki gömülü patlama kraterine sahip birkaç lav kubbesinden oluşur ve bu kraterlerden birisi bir krater gölü olan Sfanta Ana Gölü'ne ev sahipliği yapar. Ciomadul'daki baskın volkanik kayaç potasyum açısından zengin bir dasittir.

<span class="mw-page-title-main">Cumbre Vieja</span>

Cumbre Vieja, İspanya'nın Kanarya Adaları'ndaki La Palma adasında bulunan bir aktif yanardağdır. Cumbre Vieja yanardağı, adanın güney üçte ikisini kaplar. Yanardağın zirvesinde ve yanlarında birkaç volkanik krater bulunur. Son volkanik patlama El Paso belediyesinin Las Manchas bölgesindeki Montaña Rajada dağlarında, ormanlık alanda, Cabeza de Vaca'da, 19 Eylül 2021'de başladı. Yanardağın püskürttüğü lavlar hızlı bir şekilde yerleşim yerlerine ve muz tarlalarına ulaştı ve binlerce binayı yok etti. 25 Aralık 2021'de yanardağın faaliyetinin sona erdiği açıklandı.

<span class="mw-page-title-main">2021 Semeru yanardağ patlaması</span>

Semeru Yanardağı, 4 Aralık'ta Endonezya'nın Doğu Cava eyaletindeki Cava adasında aralıklarla patlamaya başladı. 9 Aralık itibarıyla Ulusal Felaket Yönetim Ajansı'nın resmi açıklamasına göre kırk üç kişi öldü, on iki kişiden haber alınamadı.

<span class="mw-page-title-main">Hōei patlaması</span>

Hōei patlaması 16 Aralık 1707-24 Şubat 1708 tarihleri arasında Fuji Dağı'nda meydana gelen bir volkanik patlamaydı. Bu patlama, Fuji Dağı'nın doğrulanmış son patlaması olup 1708'den 1854'e kadar üç doğrulanmamış patlama daha bildirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ol Doinyo Lengai</span>

Ol Doinyo Lengai, Maasai dilinde "Tanrı'nın Dağı" anlamına gelen adıyla, Tanzanya'nın Arusha Bölgesi'ndeki Natron Gölü'nün güneyinde, Gregory Rift'te bulunan aktif bir yanardağdır. Doğu Afrika rift'i volkanik sisteminin bir parçası olarak, natrokarbonatit lav üretir. Ol Doinyo Lengai'nin 1960 patlamasıyla, karbonatit kayaçlarının magmadan türetildiği görüşünü doğrulayan jeolojik araştırmalara yol açtı.

<span class="mw-page-title-main">Pico Dağı</span>

Pico Dağı, Azor Adaları'nın orta Atlantik takımadalarında, Pico Adası'ndaki ve halen sessiz durumda olan bir stratovolkan'dır. Deniz seviyesinden 2.351 metre (7.713 ft) yükseklikte Portekiz'deki en yüksek dağdır ve Atlantik'teki en yüksek dağlardan biridir; Azor Adaları'ndaki diğer herhangi bir zirvenin iki katından fazla yüksekliktedir. 1972'den beri doğa koruma alanıdır.

Portekiz İmparatorluğu'nun Kaptanlıkları Portekiz denizaşırı imparatorluğunu kurmak ve geliştirmek için Donatário sisteminin bir parçası olarak başlangıçta Gemici Henrique tarafından kurulan sosyo-idari bölgesel birimler ve kalıtsal lordluklardı. Madeira adasında başlatılan ve Azor takımadalarında kurumsallaşan kaptanlık sistemi, sonunda Yeni Dünya'ya uyarlandı.