İçeriğe atla

Canihites ailesi

Canihites ailesi (YunancaΤζανιχίτες), Türkçe: Cancalar, Laz kökenli aristokrat bir ailedir.[1] Pontus'un merkez Haldia bölgesindeki Caniha (YunancaΤζάνιχα; TürkçeCanca) yerleşiminde yaşamışlardır. Tarihçi Anthony Bryer'a göre, 1355 yılından sonra Canihitesler, Trabzon İmparatorluğu'nun işgali sırasında Kabazites ailesi ile aynı safta yer almışlardır. En tanınmış Canihitesler: Theodore, John, Sevastos, Stephen, Michael ve iki Konstantindi.

Kayda değer aile fertleri

  • Theodore Canihites, 1306 yılında yazılmış bir metinde adı geçmektedir (II. Aleksios döneminde).
  • John Canihites, Mihail Panaretos tarafından 1330-55 arasında Pinkernis olarak aftedilir. John 1352 yılında ayaklanır ve Tzanicha kalesini ele geçirir, ancak sonrasında III. Aleksios tarafından bozguna uğratılır.
  • Sevastos Canihites, 1295 doğumludur. Askeri kampta önemli bir görevde bulundu ve Trabzon İç Savaşı sırasında (1341) Trabzon imparatoriçesi İrini'yi tahttan indirmeye çalıştı, bu girişimin sonucunda Aziz Eugenius'un müstahkem manastırındaki görevinden devrildi. Daha sonra Limnia'ya sürüldü ve infaz edildi.
  • Stephen Canihites, 1344-1350 arası dönemde “megas kontostaulos” olarak geçmektedir.
  • Michael Canihites, Kaffa'nın dışındaki Trabzon deniz filosundaki bir deniz saldırısında yer aldı (1349) ve John Kabazites ile birlikte savaşta öldürüldü.
  • İki Konstantin'den ilki, Vazelon Manastırı'nda "megas kontostaulos" olarak çalışmıştır ve 1365-1386 yılları arasında Palaiomatzouka (Maçka) bandonunun liderliğini yapmıştır. Vazelon kodekslerine göre, ikinci Konstantin 1415 yılında aynı bandonun başkanıydı.

Kale

Bryer, Tzanicha'da (Canca) eski bir kalenin ve iki şapelin kalıntılarının bulunduğunu belirtir. Canca Kalesi olarak bilinen yapı, modern Gümüşhane'nin 2 km kuzeybatısında ve Kanis (Harşit) nehrinin güney kıyısından 400 m uzaklıkta yer almaktadır. Her iki şapel de kilisedeki Hristiyan figürlerin resimlerini veya yazıtlarını içerir.

Kaynakça

  1. ^ David Marshall Lang. Georgia in the reign of Giorgi the Brilliant : 1314-1346
  • Encyclopedia of Pontian Hellenis. Malloiaris Peadia
  • Anthony Bryer & David Winfield, The Byzantine Monuments and Topography of the Pontos (DOS. XX), vol. 1–2, Washington, 1985. Page 309-310.
  • Alexios Savvides (2002). "Τζάννοι-Τζανίτ-Τζανιχίτες: Το πρόβλημα της επιβίωσης ενός καυκασιανού λαού στο βυζαντινό Πόντο των Μεγαλοκομνηνών". Αρχείον Πόντου (Yunanca). Cilt 49. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Aleksios (Trabzon imparatoru)</span> Trabzon imparatoru

II. Aleksios Megas Komninos (Yunanca: Αλέξιος Β΄ Μέγας Κομνηνός, Aleksios II Megas Komnēnos,, 16 Ağustos 1297 yılından 3 Mayıs 1330 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. II. İoannis ile Eudokia Palaiologina'nın oğludur, Paleologos ismini de kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Basileios (Trabzon imparatoru)</span>

Basileios Megas Komninos, Ağustos 1332 tarihinden öldüğü 1340 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. II. Aleksios ile Ciacak Cakeli'nin en küçük oğludur.

III. Aleksios Megas Komninos veya Aleksios III, Aralık 1349 tarihinden ölümüne kadar kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. İmparator Basileios ile ikinci eşi Trabzonlu İrini'nin küçük oğludur. Doğum adı İoannis olmasına rağmen 12 yaşında ölen ağabeyinin ya da Büyük büyük dedesi II. Aleksios hatırasına Aleksios ismi ile tahta geçmiştir.

IV. Aleksios Megas Komninos veya IV. Alexius, 5 Mart 1417–26 Ekim 1429 arasında Trabzon İmparatorluğu'nun hükümdarıdır. Trabzon imparatoru III. Manuil ile Gürcistan prensesi Gulkhan-Eudokia'nın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">IV. İoannis (Trabzon imparatoru)</span>

IV. İoannis Megas Komninos, , 1429 yılından 1459 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. Trabzon imparatoru IV. Aleksios ile karısı Theodora Kantakuzini'nin oğludur.

<span class="mw-page-title-main">David (Trabzon imparatoru)</span>

David Megas Komninos, 1459 yılından 1461 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun son imparatoru. Trabzon imparatoru IV. Aleksios ile Theodora Kantakuzini'nin oğludur.

<span class="mw-page-title-main">I. Aleksios (Trabzon imparatoru)</span> İlk Trabzon İmparatoru

I. Aleksios Megas Komninos, 1204 yılından 1222 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu'nun ilk imparatorudur. Manuil Komninos ile III. Giorgi'nin kızı Rusudan'ın en büyük oğludur. Böylece Bizans İmparatoru I. Andronikos'un torunudur. Andronikos tahtan indirilip, 1185 yılında öldürüldü. Manuil aynı zamanda kör edildi ve sonrasında tarihi kayıtlarda ismi geçmemesine istinaden muhtemelen öldürüldü. Geride iki çocuk bıraktı: Aleksios ve David. Anneleri Rusudan onları Gürcistan ya da Karadeniz'in güney sahillerine kaçırdı.

<span class="mw-page-title-main">David (Trabzon ortak imparatoru)</span> Ortak Trabzon imparatoru

David Komninos Trabzon İmparatorluğu'nun kurucularından ve erkek kardeşi Aleksios ile ortak imparatoru. Ayrıca 1204-1214 yılları arası Trabzon İmparatorluğu'nun megas domestikos'u idi. Manuil Komnenos ile III. Giorgi'nin kızı Rusudan'ın oğludur. Böylece Bizans imparatoru I. Andronikos'un torunudur. Andronikos tahtan alınıp, 1185 yılında öldürüldü. Manuil aynı zamanda kör edildi ve sonrasında tarihi kayıtlarda ismi geçmemesine istinaden muhtemelen öldürüldü. Geride iki çocuk bıraktı: Aleksios ve David. Anneleri Rusudan onları Gürcistan ya da Karadeniz'in güney sahillerine kaçırdı.

Anna Megali Komnini, , Gürcü Kralı V. Bagrat'ın ikinci eşi ve Trabzon İmparatoru III. Aleksios ile karısı Theodora Kantakuzini'nin kızlarıdır. Baba bir kardeşi Giorgi'nin ölümünden sonra tac giymiş Konstantin'in annesidir.

<span class="mw-page-title-main">III. Manuil (Trabzon imparatoru)</span> Trabzon imparatoru

III. Manuil Megas Komninos, 20 Mart 1390 tarihinden ölümüne kadar kadar Trabzon İmparatorluğu'nun imparatoru. III. Aleksios ile Theodora Kantakuzini'nin oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Despina Hatun</span> Despina Hatun

Despina Hatun, veya Theodora Megali Komnini,, Trabzon İmparatoru IV. İoannis'in kızı, Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan'ın eşi, Safevî Devleti hükümdarı Şah İsmail'in annesi Alemşah Halime Begüm'ün annesi.

Eudokia Megali Komnini, Trabzon İmparatoru III. Aleksios ile Theodora Kantakuzini'n kızıdır. Dolayısıyla güçlü Bizans Komninos Hanedanı'nın bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon İç Savaşı</span> Orta çağda bir iç savaş

Trabzon İç Savaşı, Trabzon İmparatorluğu'nun tahtının devamı için 1340'larda gerçekleşen bir dizi çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Vazelon Manastırı</span> Maçkada tarihi bir manastır

Vazelon Manastırı ya da diğer adıyla Aziz John Vazelon Manastırı Trabzon'un Maçka ilçesinde bulunan manastırdır. Rum Kırımı ve Mübadele sorunu'ndan dolayı terk edilmek zorunda kalmıştır.

Gabras ya da Kavraz Haldia'nın yarı bağımsız ve yarı veraset hükümdarları olarak özellikle 11. yüzyılın sonlarında ve 12. yüzyılların başlarında öne çıkan Bizanslı önemli bir soylu ailenin soyadıdır.

<span class="mw-page-title-main">Boztepe, Trabzon</span>

Boztepe, Trabzon'un Ortahisar ilçesinin 3 kilometre güneydoğusunda yer alan bir tepedir. Değirmendere Vadisi Boztepe'nin doğusunda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kızlar Manastırı</span>

Kızlar Manastırı veya Panagia Theoskepastos Manastırı, Trabzon'un Ortahisar ilçesinde bulunan, Trabzon İmparatorluğu döneminde inşa edilmiş eski bir kadın manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">V. Aleksios (Trabzon imparatoru)</span> Trabzon imparatoru

V. Aleksios Megas Komninos, Nisan 1460'ta bir süre tahtta kalan Trabzon imparatorudur. Amcası IV. İoannis'in yerine tahta geçen Aleksios, diğer amcası David tarafından tahttan indirildi. Aleksios, IV. İoannis ve David'in erkek kardeşi Aleksandros'un oğlu ve bilinen tek çocuğuydu. Aleksandros, IV. İoannis ile birlikte ortak imparator olsa da 1459'daki ölümüyle tahtın veraseti Aleksios'a kaldı. Aleksios'un tahta çıkmasından hemen sonra David, nüfuzlu Kavazites ailesinin desteğiyle Aleksios'u tahttan indirerek tahta geçti.

Aleksandros Megas Komnenos, ayrıca Skantarios olarak da kaydedilmiştir, ağabeyi IV. İoannis Megas Komnenos ile birlikte Trabzon İmparatorluğu'nun y. 1451–1459 arasında ortak imparatoruydu. Aleksandros, Trabzon imparatoru IV. Aleksios Megas Komnenos'un ikinci oğludur. İoannis, y. 1426'debabalarına karşı başarısız bir isyandan sonra sürgüne gönderilmiştir. 1426 ve Aleksios Aleksandros'u belirlenmiş varis yaptı. İoannis 1429'un başlarında Trabzon'a döndü ve tahtı ele geçirdi, Aleksios'u öldürdü ve İoannis'u sürgüne zorladı.

Theodora Kantakuzini Megali Komnini, Trabzon imparatoru IV. Aleksios'un İmparatoriçe eşiydi. Çok güzel olduğu söylenen Laonikos Halkokondilis'in vakayinamesine göre, oğlu İoannis Megas Komnenos tarafından Trabzon sarayının protovestiarios'u ile ilişkiye girmekle suçlandı; ancak diğer kayıtlar onu Aleksios ve oğulları arasındaki barışı koruyan sadık ve sevgi dolu bir eş olarak tanımlar. Her iki durumda da, yaşamı boyunca oğlu İoannis Gürcistan'a kaçtı ve Theodora'nın ölümünden sonraya kadar geri dönmedi.