İçeriğe atla

Cancavid

At üstünde bir Cancavid militanı

Cancavid (Arapçaجنجويد), Darfur'da (batı Sudan) ve doğu Çad'da çoğu silahlı, hükûmetin isyanı bastırmak için devreye koyduğu askeri çeteler. Cancavid'in kelime olarak anlamı silahlı süvaridir. Birleşmiş Milletler tanımlaması ile; Cancavidler; göçebe Arapça konuşan, Abbalalardan (deve çobanları) ve Baggaralardan (sığır çobanları) müteşekkil Afrikalı kabilelerdir. Hükûmet yanlısıdırlar ve hükûmetin güçlerinin müdahale edemediği yerlere saldırabildikleri için bazı bölgelerde Cancavidler gönderilmiş fakat isyanı bastırmak yerine ülkedeki savaşı daha da körüklemiştir. Cancavidler ile savaş yeni bir boyut kazanmıştır. Çünkü Cancavidlerden önce çatışmalar isyancılar ve hükûmet arasındaydı. Cancavidler geldikten sonra ise Cancavidler hem isyancılarla hem de yerel halk ile savaştılar. Cancavidler isyanı bastırmaya çalışırken köyleri yaktılar ve kadınlara tecavüz ettiler. Ayrıca hükûmetten bağımsız hareket ettikleri için çıkarları doğrultusunda Afrika kabilelerine saldırdılar. Bu saldırılarda etnik durumun yanında kuraklık, susuzluk ve hayvanları otlatacak arazi sorunu gibi nedenler var. Ancak etnik nedenlerden sonra en çok karışıklığa sebep olan şeyin kuraklık ve susuzluk olduğu bilinse de bunun yanında bölgenin petrol zengini olduğunun öğrenilmesinin de payı var.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çad</span> Orta Afrika ülkesi

Çad, resmi adıyla Çad Cumhuriyeti, Kuzey-Orta Afrika'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Kuzeyde Libya, doğuda Sudan, güneyde Orta Afrika Cumhuriyeti, güneybatıda Kamerun ve Nijerya, batıda ise Nijer ile komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Hurşid Ahmed Paşa</span> 167. Osmanlı sadrazamı

Hurşid Ahmed Paşa, II. Mahmud saltanatında 5 Eylül 1812 - 1 Nisan 1815 tarihleri arasında iki yıl altı ay yirmi yedi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çing Hanedanı</span> Doğu Asyada kurulan Çinin son imparatorluk hanedanı

Çing Hanedanı, 1644-1911 yılları arasında Çin'de hüküm sürmüş hanedandır. Kurucusu, Çin'in kuzeydoğusunda yaşayan Mançuların Aisin Gioro klanıdır; bu nedenle Mançu Hanedanı olarak da adlandırılır. Çin'in son imparatorluk hanedanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Arap Ayaklanması</span> Arapların, 1916-1918 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine karşı başlattığı ayaklanma olayı

Arap Ayaklanması, Arap İsyanı veya Arap İhaneti, I. Dünya Savaşı sırasında Haziran 1916 tarihinde Yemen'de Aden, Suriye'de Halep'i kapsayan bağımsız ve birleşik bir Arap devleti kurmak amacıyla Şerif Hüseyin bin Ali tarafından başlatılan silahlı isyandır.

Oramar Ayaklanması ya da Oramar İsyanı, 16 Temmuz 1930'da başlayıp 10 Ekim 1930'da biten, Şeyh Ahmed Barzani'ye bağlı Molla Hüseyin Şerif komutasındaki 500 kişilik Kürt silahlı kuvvetinin Dağlıca köyünde bulunan Oramar taburuna saldırmaları sonucu başlayan isyan. İsyan, bazı Kürt aşiretlerinin Türk askerleriyle birlikte direnmesi ve Türk Ordusunun havadan bombardımana başlaması üzerine Kürt kuvvetlerinin Irak'a çekilmesiyle son bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kronstadt Ayaklanması</span>

Kronstadt Ayaklanması, Sovyet denizcilerinin ve askerlerinin Stepan Petriçenko önderliğinde Bolşevik iktidarına karşı başkaldırısıdır. Mart 1921'de başlayan ayaklanma başarısız olacak ve kanlı bir şekilde bastırılacaktır. İsyan, Finlandiya Körfezindeki Rus Baltık Deniz Filosu'nun üssü olan Kronstadt'ta patlak vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mansûr (Fâtımî halifesi)</span>

Mansur veya El-Mansur Nasrillah veya Arapça tam adıyla Ebu Tahir İsmail Mansur bi-Nasrillah, 18 Mayıs 946 – 19 Mart 953 arasında Fatımi Devleti halifesi.

Kalender Çelebi İsyanı ya da Kalender Şah İsyanı, 1527'de Kalender Çelebi liderliğinde başlayan ayaklanmadır. Kalender Çelebi İsyanı 1527 yılında Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Anadolu'da çıkan dini içerikli büyük bir isyandır.

<span class="mw-page-title-main">Ridde Savaşları</span>

Ridde Savaşları, Muhammed'in ölümü sonrasında kitlesel dinden dönme (irtidad) olayları üzerine, ilk halife Ebu Bekir tarafından 632-633 yıllarında yapılan askerî harekât ve savaşlardır.

<span class="mw-page-title-main">El-Mukanna</span>

Hâşim el-Mukanna (Peçeli) ya da Peçeli Hâşim Ebû Mûslim Horasanî'nin Abbâsîler tarafından gaddarane bir şekilde kâtli sonrasında Merv şehrinde ortaya çıkan Tanrının kendisine hulul ettiğine iddia ederek kendi Tanrı ilan Abbasi karşıtı isyancı.

<span class="mw-page-title-main">Cazin</span> Bosna-Hersekte şehir

Sazin, Bosna-Hersek'in Bosna-Hersek Federasyonu'nda Una-Sana Kantonu'na bağlı bir belediyedir.

Havran Dürzi İsyanı, Suriye'nin Havran bölgesinde yaşayan Dürzilerin 1909'da Osmanlı otoritesine karşı gerçekleştirdiği güçlü bir isyandır. Dürzi kabilesi olan el-Atras'ın bağımsızlık isteği üzerine çıkan ayaklanma sadece bu kabileyi etkilemedi. Bölgede yaşayan birçok Dürzî, sürgün edildi. Ayrıca önde gelen birçok Dürzi liderleri idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Panthay isyanı</span>

Çinliler tarafından Du Wenxiu İsyanı olarak bilinen Panthay isyanı (1856-1873), Müslüman Hui halkının ve diğer etnik grupların zalim Mançu yöneticilerine karşı bir isyanıydı. Bu isyanda 1 milyon Hui vahşice katledilmiştir. "Panthay" adı, Shan kelimesi Pang hse ile özdeş olduğu söylenen Birmanca bir kelimedir. Burmalıların, Çin'in Yunnan eyaletinden Burma'ya kervanlarla gelen Çinli Müslümanları çağırdığı addı. İsim Yünnan'da kullanılmadı veya bilinmiyordu.

<span class="mw-page-title-main">Sultan el-Atraş</span> Önde gelen Arap Dürzi lider ve Suriye milliyetçisi

Sultan el-Atraş,, yaygın olarak bilinen adıyla Sultan Paşa el-Atraş, önde gelen bir Suriye milliyetçisi Arap Dürzi lider ve Suriye Devrimi'nin (1925-27) başkomutanıydı. Fransızlara karşı savaştı. Suriye ve Dürzi tarihinin en etkili isimlerinden biri olarak Cebel el-Dürzi'nin ve genel olarak Suriye'nin kaderinin belirlenmesinde önemli bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Guba Ayaklanması (1920)</span>

Guba Ayaklanması, Azerbaycanlıların 1920'de Sovyet işgaline karşı ayaklanması olayıdır. Hamdulla Afandi Afandizadeh, Kaçak Mail ve ADR ordusu subayı Afandiyev, yaklaşık üç hafta süren ayaklanmanın liderleriydi. Alihaydar Karayev ve Levan Gogoberidze ayaklanmayı bastırmak için bölgeye görevlendirildi. Haftalarca süren eşitsiz çatışmalardan sonra isyancılar yenildi. Ayaklanma sırasında birçok köy yakıldı ve 400-500 köylü öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Hananu İsyanı</span> 1920-21 yılları arasında Kuzey Suriyede Fransız kuvvetlerine karşı isyan

Hananu İsyanı, 1920-1921 yıllarında Suriye'nin kuzeyinde, özellikle Halep'in batı kırsalında yoğunlaşan Fransız askerî güçlerine karşı bir isyandı. İsyana verilen destek, Suriye'de Fransız Mandası'nın kurulmasına karşı muhalefetten kaynaklanıyordu. İsmini önde gelen komutanı İbrahim Hananu'dan alan isyan esas olarak Cebel Harim, Cebel Kusayr, Cebel Zaviye ve Cebel Sahyun bölgelerindeki dört müttefik isyandan oluşuyordu. İsyancılar kırsal kesimdeki liderler tarafından yönetiliyordu ve çoğunlukla Fransız güçlerine karşı gerilla saldırıları düzenliyor ya da önemli altyapılara sabotaj yapıyorlardı.

Kays Aylân, genellikle sadece Kays olarak anılan, Mudar grubundan ayrılan bir Arap kabile konfederasyonudur. Kabile, İslam öncesi dönemde bir birim olarak işlev görmüş görünmemektedir. Bununla birlikte, Emevi döneminin başlarında (661-750), onu oluşturan aşiretler halifeliğin ana kabile-siyasi hiziplerinden birinde konsolide oldular.

<span class="mw-page-title-main">Tikveş Ayaklanması</span>

Tikveş Ayaklanması, 1913 yılının haziran ayı sonlarında Makedonya'nın Tikveş bölgesinde gerçekleşen bir ayaklanmadır.

<span class="mw-page-title-main">2023 Masalit Soykırımı</span>

2023 yılında Sudan Çatışmaları sırasında, Sudan Silahlı Kuvvetlerinden ayrılarak Hızlı Destek Güçleri adı altında örgütlenen birlikler Sudan Hükûmeti ve ordusuna karşı iktidarı ele geçirmek için isyan ettiler. Ülkenin her yanında Sudan Ordusu ile bu birlikler arasında çatışmalar çıktı. Darfur'daki birçok kasabaya sızma yapıp hükûmet güçleri ve Sudan ordusu ile çarpışan isyancı Hızlı Destek Güçleri tarafından aynı zamanda Masalitlere yönelik bir dizi katliam gerçekleştirilmiştir. Bu katliamlar arasında hepsi Masalit sivilleri hedef alan Ardamata katliamı, Misterei katliamı ve El Cuneyna Muharebesi ile birlikte El Cuneyna katliamı bulunmaktadır. Bu katliamlar The Economist, Genocide Watch, ABD'li akademisyen Eric Reeves, ve Khamis Abakar tarafından "soykırım" olarak nitelendirilmiştir. Ancak bu durum halen tartışmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Misterei Katliamı</span>

27-28 Mayıs 2023 tarihleri arasında, isyancı Hızlı Destek Güçleri'ne (RSF) bağlı silahlı Araplar, El Cuneyna Muharebesi sırasında Batı Darfur'un Misterei kasabasına saldırarak Sudan İttifakı ve Masalit öz savunma gruplarıyla kısa süreli çatışmaların ardından 97 Masalit sivili öldürdü ve kasabayı tahrip etti.