İçeriğe atla

Canadarm

STS-72 Uzay Mekiği görevi sırasında Canadarm (sağda)

Ayrıca Canadarm (Canadarm 1) olarak bilinen Mekik Uzaktan Manipülatör Sistemi (MUMS), dağıtmak üzere Uzay Mekiği yörüngecisi üzerinde kullanılan, manevra ve görev yükü yakalama için robotik kol dizisidir. Uzay Mekiği Columbia felaketinden sonra, Canadarm her zaman, Orbiter Boom Sensör Sistemi (OBSS) ile eşleştirilmiş olduğu termal koruma sistemi hasarı için Mekik dışını incelemek için kullanılmıştır.

Geliştirme

1969 yılında, Kanada Uzay Mekiği programına katılmak için Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) tarafından davet edildi.[1] Kanadalı şirket, DSMA Atcon, CANDU nükleer reaktörleri içine yakıt yüklemek için bir robot geliştirdi; bu robot NASA'nın dikkatini çekti. 1975 yılında, NASA ve Kanada Ulusal Araştırma Konseyi (NRC) Kanada'da geliştirmek ve Mekik Uzaktan Manipülatör Sistemi inşa edecek bir mutabakat imzaladı.[2]

Ulusal Araştırma Konseyi Spar Aerospace için yönlendirici sözleşmesi imzaladı.[2] Üç sistem, bu tasarımı içinde inşa edildi, geliştirme, test ve değerlendirme sözleşmesi: bir mühendislik modelinde Canadarm tasarımı ve test edilmesine yardımcı olması için uçuş için tasarımı "hak kazanmakla" çevre testlerine tabi bir nitelik modelidir. Frank Mee Canadarm Son Efektör mucidi olarak tanınmaktadır. Onun tasarımı kameranın irisinden açılış ve kapanış olarak esinlenilmiştir. Onun tasarımı kabul ediliyordu pençeye benzer mekanizmalarla kazanmıştı.

Ana kontrol algoritmaları SPAR tarafından ve Toronto taşeronu DYNACON A.Ş. tarafından geliştirilmiştir. Montreal CAE Elektronik Ltd. ekran ve kontrol paneli ve servis arka uçuş güvertesinde bulunan el denetleyicilerini sağladı. Diğer elektronik arayüzleri, servo amplifikatörler ve Canadarm'da bulunan güç klimaları tasarlanmış ve Montreal fabrikasında SPAR tarafından inşa edilmiştir. Arasındaki yapısal bağlantısını sağlar grafit kompozit bomlu omuz ve dirsek müşterek ve bağlanan benzer bomlu bilek ve dirseği ABD'de General Dynamics tarafından üretildi. Toronto Dilworth, Secord, Meagher ve Ortakları Ltd daha sonra SPAR tasarımını geliştirmiştir ve yeterlilik ve uçuş birimleri üretilen mühendislik modeli uç efektör üretmek için sözleşme imzalamıştı. Canadarm kontrolleri mekik uçuşu yazılımı ve izler IBM Federal Sistemleri Bölümü tarafından, Houston, Texas'ta geliştirilmiştir. Rockwell International Space Ulaşım Sistemleri Bölümü, tasarlanmış, geliştirilmiş, test edilmiş ve uzay aracının yük bölmesine Canadarm takmak için kullanılan sistemleri inşa etmiştir. NASA için bir kabul töreni 11 Şubat 1981 tarihinde Toronto'da Spar en RMS Bölümünce düzenlendi.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b Dotto, Lydia; Steel, David (1992). A Heritage of Excellence: 25 years at Spar Aerospace Limited. Canada: Spar Aerospace Limited. ss. 41-42. ISBN 0-9696618-0-0. 12 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2015. [Frank] Mee is the inventor of the Canadarm hand, technically known as the "end effector". 
  2. ^ a b Garry Lindberg. "Canadarm and its U of A Connections". U of A Engineer Magazine. University of Alberta. 29 Kasım 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2011. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NASA</span> ABDde uzay programı çalışmalarından sorumlu kurum

NASA, Amerika Birleşik Devletleri'nin uzay programı çalışmalarından sorumlu olan kurum. 29 Temmuz 1958 tarihinde ABD Başkanı Dwight Eisenhower tarafından kurulmuştur. Daire, 1 Ekim 1958 tarihinden itibaren askerî amaçlardan ziyade sivil alanda barışçıl bir şekilde faaliyet göstermeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Robotik</span> robotların tasarımı, üretimi ve kullanımı ile ilgilenen çok disiplinli bir bilim dalı

Robotik, robotların tasarımı, üretimi ve kullanımı ile ilgilenen çok disiplinli bir bilim dalıdır. Makine mühendisliği, uçak mühendisliği, uzay mühendisliği, elektronik mühendisliği, bilgisayar mühendisliği, mekatronik mühendisliği ve kontrol mühendisliği dallarının ortak çalışma alanıdır. Robotlar bir yazılım aracılığıyla yönetilen ve yararlı bir amaç için iş ve değer üreten karmaşık makinelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Uzay aracı</span> araştırma yapmak üzere uzaya gönderilen insanlı veya insansız araçların ortak adı

Uzay aracı ya da uzay gemisi, Dünya'nın atmosferi dışında, özellikle dış uzayda çalışmak üzere tasarlanmış araç ya da makinedir. Uzay araçları insanlı ya da insansız olabilir. Bir uzay aracı telekomünikasyon, Dünya'nın gözlemlenmesi, meteoroloji, yolbul, uzay kolonizasyonu, gezegen keşfi, uzay turizmi, uzay savaşımı, uzay ortamında insan ve kargo taşınması gibi görevler için yapılmış olabilir. Bu tanım aynı zamanda yapay uyduları da kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Enterprise Uzay Mekiği</span>

Enterprise Uzay Mekiği ilk uzay mekiği. NASA tarafından inşa edildi ve atmosfer içinde test edildi. Bu motorlar işlevsel bir ısı kalkanı olmadan inşa edildi ve bu nedenle uzay uçuşu yeteneğine sahip değildi. 17 Eylül 1976 günü, ilk tam ölçekli prototipi tamamlandı.

<span class="mw-page-title-main">Görev kontrol merkezi</span>

Görev kontrol merkezi, (GKM), uzay uçuşlarını, genellikle kalkış noktasından inişe veya görevin sonuna kadar yöneten bir birimdir. Bu birimler genelde ya ulusal havacılık ve uzay kurumlarına ya da büyük havacılık şirketlerine bağlıdır. Görev kontrol merkezi, uzay aracı operasyonlarının yer bölümünün bir parçasıdır. Uçuş denetleyicileri ve diğer destek personeli, görev telemetri verileri ile tüm yönelimleri izler ve kara istasyonlarını kullanarak araca komutlar gönderir. Görevleri bir GKM'den destekleyen personel, durum kontrol sistemi, güç sistemi, itki sistemi, termal sistemler, durum dinamikleri, yörünge operasyonları ve diğer alt sistem disiplinlerinin temsilcilerini içerebilir. Bu görevler için eğitim çoğunlukla, uçuş denetimcilerinin sorumluluğundadır ve özgün biçimde GKM'de kapsamlı provaları da içerir.

<i>Curiosity</i> (keşif aracı) Marstaki Gale kraterinde keşifte bulunan NASA robot keşif aracı

Curiosity, NASA'nın Mars Bilim Laboratuvarı (MSL) görevinin bir parçası olarak Mars'taki Gale krateri ve Aeolis Mons'u araştıran otomobil büyüklüğündeki bir Mars keşif aracıdır. Curiosity kelimesi Türkçede "Merak" anlamına gelir. Curiosity, 26 Kasım 2011 15:02:00 UTC'de Cape Canaveral'dan (CCAFS) fırlatıldı ve 6 Ağustos 2012 05:17:57 UTC'de Mars'taki Gale kraterinin içindeki Aeolis Palus'a iniş yaptı. Bradbury iniş alanı, 560 milyon km (350 milyon mi) yolculuğun ardından aracın iniş hedefinin merkezine 2,4 km 'den (1,5 mi) daha yakındı.

<span class="mw-page-title-main">Chris Hadfield</span> Emekli Kanadalı astronot

Chris Hadfield,, uzayda yürüyen ilk Kanadalı astronottur. Eski Kanada Kraliyet Hava Kuvvetleri savaş pilotudur. Hadfield 1995 yılında STS-74 ve 2001 yılında STS-100 olmak üzere 2 kere uzay mekiği ile uçuş görevinde bulundu. 19 Aralık 2012 tarihinde başlatılan Soyuz TMA-07M projesinin parçası olan Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) üzerinde uzun süre kalmak için, planlandığı gibi 21 Aralık 2012 de Keşif 34 ve Keşif 35 ile istasyona geldi ve mürettebata komuta eden ilk Kanadalı oldu. 12 Mayıs 2013'te komuta görevini teslim ederek 13 Mayıs 2013'te dünyaya döndü. Uluslararası uzay istasyonundayken çektiği videolar ile merak edilen soruların cevaplarını insanlara göstermiştir. Dünya'ya dönmeden önce David Bowie’nin ‘Space Oddity' adlı parçasını yeniden yorumlayarak yerçekimsiz ortamdaki ilk müzik videosunu çekmiştir. Gönderdiği video ve fotoğraflarla birçok insanın ilgisini uzaya yöneltmeyi başarmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ares I</span>

Ares I, TakımYıldız Programı'nda kabin ekibini taşımak için NASA tarafından tasarlanmaya başlandı. Ares, eski Yunan mitolojisinde olan tanrı aynı zamanda eski Roma İmparatorluğu tanrısı olan Mars anlamına da gelmektedir. Ares I, ilk başlarda kabin ekibi taşıma aracı olarak biliniyordu.

<span class="mw-page-title-main">Ares V</span>

Ares V, NASA'nın Takımyıldız programı için planladığı kargo fırlatma bileşenidir. 2011'de rafa kaldırılmasının ardından yerine uzay mekikleri getirildi. Ares V, ayrıca Mars'ta koloni kuracak insanlara ikmal maddesi sağlamada kullanılması planlanıyordu. Ares V ve daha küçük modeli olan Ares I isimlerini Yunan mitolojisindeki savaş tanrısı olan Ares'ten almaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Endüstriyel robot</span>

Endüstriyel robot, ISO 8373 standardına göre üretim için kullanılan robot sistemidir. Endüstriyel robotlar otomatiktir, programlanabilir ve üç veya daha fazla eksende hareket edebilir.

<span class="mw-page-title-main">STS-115</span>

STS-115, Atlantis’in uluslararası uzay istasyonuna yaptığı uzay mekiği uçuş görevidir. Bu görev, Columbia Uzay Mekiği faciasından sonra gerçekleştirilen ilk tamamlanan görevdi. Bu görevden sonra iki başarılı görev daha gerçekleştirildi. STS-115, 9 Eylül 2006’da Kennedy Uzay Merkezi Pad 39-B rampasından fırlatıldı.

Yeniden kullanılabilir fırlatma sistemleri sayesinde uzaya birden fazla kez yük taşıması yapılabilir. Bu sistem genişletilebilir fırlatma sistemlerininin çalışma prensibinin tam zıttında yürüyordu. Genişletilebilir fırlatma sistemlerinde araç bir kere kullanıldıktan sonra kullanılmıyordu.

Mürettebat keşif aracı (CEV), Amerika Birleşik Devletler NASA Uzay Keşif Vizyonu' nun kavramsal bileşenidir. Bu keşif aracı daha sonradan Orion uzay aracı olarak da bilinmektedir. Orion mürettebat keşif aracı NASA’ nın Takımyıldız Programı’ nın bir parçasıydı. Bu programın amacı insan kaşifleri Ay' a geri yollamak ve daha sonra Mars ve Güneş sistemi içerisindeki diğer duraklara yollamaktı.

<span class="mw-page-title-main">Uzay mekiği ana motoru</span> NASAnın uzay aracına monte edilmiş kriyojenik sıvı yakıt roket motoru

Aerojet Rocketdyne RS-25 diğer adıyla Uzay Mekiği Ana Motoru, dondurucu sıvı yakıtlı bir roket motorudur. NASA’nın uzay istasyonunda kullanılmıştır ve fırlatma rampasında kullanılması düşünülmüştür ve Rocketdyne şirketi tarafından Birleşik devletlerde yapılmıştır. RS-25 dondurucu sıvı hidrojeni ve sıvı oksijeni yakar ve her bir motor kalkış esnasında 1,859 kN(418,000 lb) güç üretir. RS-25 60’lı yılların izinden gitmesine rağmen motorun gelişime açık olması nedeniyle çeşitli geliştirmelere uğramıştır. 1 Nisan 1981 tarihinde ilk denenmesinin yapılmasıyla beraber RS-25 güvenlik, bakım ve motor güvenilirliği açısından birçok geliştirmeye uğramıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tarım robotu</span>

Tarım robotları, tarımsal amaçlı kullanılan robotlardır. Günümüzde robotların tarımda ana uygulama alanı hasat aşamasındadır. Tarımda robotların veya drone'ların başlamakta olan uygulamaları arasında yabancı ot kontrolü, bulut tohumlama, tohum ekimi, hasat, çevresel izleme ve toprak analizi bulunmaktadır. Doğrulanmış Pazar Araştırmasına göre, tarım robotları pazarının 2025 yılına kadar 11.58 milyar dolara ulaşması bekleniyor.

<span class="mw-page-title-main">Reaksiyon kontrol sistemi</span>

Reaksiyon kontrol sistemi (RCS) duruş kontrolü ve bazen de tahrik sağlamak için iticileri ve reaksiyon kontrol tekerleklerini kullanan bir uzay aracı sistemidir. Harrier "sıçrayan jet" gibi geleneksel kanatlı uçuş hızlarının altında kısa veya dikey kalkış ve iniş yapan bir uçağın kararlı duruş kontrolünü sağlamak için yönlendirilmiş motor itişinin kullanılması, reaksiyon kontrol sistemi olarak da ifade edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">STS-7</span>

STS-7 NASA'nın yedinci Uzay Mekiği görevi ve Uzay Mekiği Challenger'ın ikinci göreviydi. Görev sırasında Challenger yörüngeye birkaç uydu yerleştirdi. Mekik, 18 Haziran 1983'te Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatıldı ve 24 Haziran'da Edwards Hava Kuvvetleri Üssü' ne indi. STS-7, Amerika'nın ilk kadın astronotu olan Sally Ride'ı taşıdı.

<span class="mw-page-title-main">Dream Chaser</span>

Dream Chaser, Sierra Space adlı Uzay şirketi tarafından geliştirilmekte olan Amerikan yapımı bir yeniden kullanılabilir gövdeden taşımalı (ing:lifting-body) uzay uçağıdır. Orijinalde mürettebatlı bir araç olarak tasarlanmış olan Dream Chaser Uzay Sistemi, kargolu versiyonu olan Dream Chaser Kargo Sistemi operasyonel hale geldikten sonra üretilecektir. Mürettebatlı versiyonunun, yer ile alçak Dünya yörüngesi arasında kargo ile birlikte 7 kişiye kadar mürettebat da taşıyabilmesi planlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Robot kol</span>

Robot kol, insan kolu ile benzer işlevleri olan ve genellikle programlanabilir mekanik bir koldur. Kol, mekanizmanın toplamı veya karmaşık bir robotun parçası olabilir. Böyle bir manipülatörün bağlantıları dönme hareketine veya doğrusal yer değiştirmeyi sağlayan eklemlerle bağlanır. Manipülatör bağlantıları kinematik bir zincir oluşturur. Manipülatörün kinematik zincirinin ucuna son efektör denir ve insan eline benzer.

Lockheed Martin X-59 Quesst, NASA'nın Low-Boom Flight Gösterici projesi için Skunk Works tarafından geliştirilen bir Amerikan deneysel süpersonik uçaktır. Ön tasarım Şubat 2016'da başlamıştır ve X-59'un 2021'de uçuş testlerine başlaması planlandı. Gecikmelerin ardından Ocak 2024 itibarıyla 2024 yılında uçuş testleri için NASA'ya teslim edilmesi planlanıyor. 55.000 ft yükseklikte ve 1.42 Mach hızla seyretmesi bekleniyor.