İçeriğe atla

Campo Formio Antlaşması

Anlaşma metni, Fransız Ulusal Arşivi.

Campo Formio Barışı veya Campo Formio Anlaşması 18 Ekim 1797 tarihinde[1] Devrimci Fransa devletinin Alpler ordusunun İtalya seferi için başkomutanı olan Napolyon Bonapart'ın İtalya'nın kuzeyini ele geçirmesi sonrası Avusturya ile yapılan antlaşma. Campo Formio Kuzey İtalya'da Udine yakınlarında (modern ismiyle "Campoformido" olan) bir köyün adı idi.

Anlaşma devrimci Fransa adına General Napolyon Bonapart ve Avusturya Arşidüklüğü adına Kont Philipp von Cobenzl tarafından imzalanmıştır. Bu anlaşma Napolyon'un devrimci Fransa ordusunun kuzey İtalya'da yaptığı galibiyetlerle dolu başarılı askeri seferini sona erdiren 18 Nisan 1797 tarihli "Leoben Ateşkes Anlaşması"'nı takip etmiştir. Campo Formio Anlaşması ile Fransız Devrim Savaşları'nın birinci kısmını oluşturan ve devrimci Fransa'ya karşı 1792'de kurulan Birinci Koalisyon ile Fransa arasında olan "I. Koalisyon Savaşı" kesinlikle sona ermiştir. Bu anlaşmadan sonra devrimci Fransa'ya karşı savaşan tek devlet olarak Büyük Britanya kalmıştır.

İçerik

Campo Formio barışına göre: 1795'te Fransa'nın işgal ve ilhak ettiği Belçika'nın, Fransa'ya ait olduğunu Avusturya kabul ediyordu. Belçika'nın kaybına karşılık, Venedik Cumhuriyeti toprakları, Avusturya ile Fransa arasında bölüşüyordu. Adige nehrine kadar olan Dalmaçya kıyılarını Avusturya alıyordu. Adige nehrinin sağında kalan topraklar, Napolyon'un kurduğu "Cisalpine" Cumhuriyeti'nin oluyordu. Venedik'e ait Yedi Ada'yı Fransa alıyordu. Venedik donanması da keza Fransa'ya geçiyordu. Ren'in sağ kıyılarının Fransa'da kalması konusunda ise, bu konu Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu'na ait olduğu için, Avusturya bu sorunu görüşmek üzere İmparatorluk Diyeti'ni toplantıya çağıracaktı.

Sonuçları

Bu barış antlaşmasının bazı bakımlardan şu önemli sonuçları vardır. Şöyle ki: Venedik Cumhuriyeti artık tarihten siliniyordu. Dalmaçya kıyıları ile Adige'ye kadar olan Venedik topraklarını almakla, Avusturya Adriyatik Denizi'ne çıkıyordu. Yedi Ada'yı alan Fransa, Osmanlı İmparatorluğu ile komşu oluyordu. komşuluk ve yakınlık sebebiyle, ihtilal fikirleri Osmanlı İmparatorluğu'nun Balkan topraklarına da sıçrayacak ve bu durum Osmanlı-Fransız münasebetlerini etkileyecektir.

Napolyon'un Kuzey İtalya'da bir takım "Cumhuriyetler" kurmasıyla (Lombardiya'da Cisalpine, Cenova'da Ligüryen, Roma'da Roma Cumhuriyeti) ihtilal fikirleri bütün kuzey İtalya'ya yayılacak ve bu durum İtalyan milli birliğine giden yolu açacaktır.[2]

Kaynakça

  1. ^ Jones, Colin (2002). The Great Nation: France from Louis XV to Napoleon 1715–99. New York: Columbia University Press (İngilizce)
  2. ^ Fahir Armaoğlu, 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi(1789 - 1914), Alkım Yayınları, Ankara 1995 s.54, 55

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karlofça Antlaşması</span> Osmanlı ve Kutsal İttifak devletleri arasında imzalanan antlaşma

Karlofça Antlaşması, 26 Ocak 1699 tarihinde Osmanlı ile başlarında Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu bulunan diğer Kutsal İttifak devletleri arasında imzalanmış olan bir barış antlaşmasıdır. Gerileme Dönemi'nin başlangıcı olarak sayılmaktadır. Karlofça bugünkü Sırbistan'ın sınırları içinde yer alan küçük bir kasabadır. Antlaşma, 1683-1698 yılları arasındaki Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nın sonucunda imzalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Venedik Cumhuriyeti</span> 7. yüzyıl ile 18. yüzyıl arasında İtalya Yarımadasında bugünkü Venedik kenti civarında hüküm sürmüş olan bir kent-devleti ve deniz cumhuriyeti

Venedik Cumhuriyeti, 7. yüzyıl ile 18. yüzyıl arasında İtalya Yarımadası'nda bugünkü Venedik kenti civarında hüküm sürmüş olan bir kent-devleti ve deniz cumhuriyetiydi. Genellikle "En sükunetli" anlamına gelen Serenissima sözcüğüyle anılırdı. MS 697'den MS 1797'ye kadar hüküm sürdü. Müreffeh Venedik şehrinin lagün toplulukları üzerinde yoğunlaşan cumhuriyet, Orta Çağ'da bir ticaret gücü haline geldi ve Rönesans'ta bu konumunu güçlendirdi.

<span class="mw-page-title-main">Napolyon Savaşları</span> Savaş dönemi

Napolyon Savaşları, Fransız Devrim Savaşları'nın ardından Napolyon önderliğindeki Fransa ile Avrupa'nın diğer güçlü devletlerinin oluşturduğu koalisyon arasında gerçekleşen savaş dönemi. Başlangıç tarihinin hangi yıl olduğuna dair tarihçiler ve araştırmacılar arasında fikir birliği yoktur. 1800-1815 yılları arasında, yaklaşık 15 yıl sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İtalya Krallığı</span> 1861-1946 yılları arasında Güney Avrupada hüküm sürmüş bir krallık

İtalya Krallığı, 1861 yılında İtalya’nın birleşmesinden 1946 yılında İtalyan Cumhuriyeti’nin ilanına kadar devam etmiş bir krallıktır. İtalya Krallığı, Roma İmparatorluğu’nun dağılmasından sonra kurulmuş, bütün İtalya yarımadasını kapsayan ilk devlettir. Aradaki 12 yüzyıl boyunca İtalya yarımadasında çok sayıda devletçik kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Denizci cumhuriyetler</span>

Denizci cumhuriyetler İtalya'da Orta Çağ'da ortaya çıkan ve gelişen şehir devletlerini tanımlar. Bunlardan en bilinenleri Pisa, Ceneviz ve Venedik'tir. Bu devletler birbirleriyle hem askeri hem de ekonomik anlamda rekabet halinde olmuşlardır. 10 ila 13. yüzyıllar arasında Akdeniz bölgesinde egemenlikleri altındaki ticaret yollarını korumak ve genişletmek için güçlü donanmalar kurmuşlardır. Bu açıdan Haçlı Seferleri'ne lojistik olarak büyük destek vermişlerdir. Cumhuriyetler güçlü imparatorluklar arasında hayatta kalabilmek için çok çeşitli ittifaklarda bulunmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Pressburg Barışı (1805)</span> 1805 tarihinde imzalanan barış antlaşması

Pressburg Barışı (1805) ya da Dördüncü Pressburg Barışı ya da Pressburg Antlaşması, Pressburg'da imzalanan bir barış antlaşması için kullanılan isim.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Devrim Savaşları</span> Fransa Cumhuriyeti ve diğer Avrupalı devletler arasındaki 1792den 1802ye kadar süren savaş

Fransız Devrim Savaşları 1792'den 1802'ye kadar süren Fransız Devrimi'nin sonucu olarak ortaya çıkan bir dizi kapsamlı askeri çatışmadır. Çatışmalar Fransa'yı İngiltere, Avusturya, Prusya, Rusya ve diğer birçok ülkeyle karşı karşıya getirdi. Savaşlar iki döneme ayrılır: Birinci Koalisyon Savaşı (1792-1797) ve İkinci Koalisyon Savaşı (1798-1802). Başlangıçta Avrupa ile sınırlı olan mücadele giderek küresel boyut kazandı. Fransa, on yıllık sürekli savaş ve saldırgan diplomasiden sonra, Avrupa'nın çoğuna karşı savaş için tamamen seferber edilmiş olan geniş Fransız nüfusu çok büyük ve güçlü ordusu sayesinde İtalya Yarımadası'ndaki, Aşağı Ülkeler'deki ve Renanya'daki toprakları fethetti. Fransızların bu çatışmalardaki başarısı, askeri işgali ve devrimci ilkelerin Avrupa'nın büyük bir bölümüne yayılmasını sağladı.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Koalisyon Savaşı</span>

İkinci Koalisyon Savaşı, İngiltere, Avusturya ve Rusya'nın başını çektiği ve Osmanlı İmparatorluğu, Portekiz, Napoli ve çeşitli Alman monarşilerinin de dahil olduğu birçok Avrupa monarşisinin devrimci Fransa'yı hedef alan ikinci savaşıdır. Savaşta İspanya Fransa'yı destekledi.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Koalisyon</span>

Üçüncü Koalisyon veya Üçüncü Koalisyon Savaşı, 1803-1806 yılları arasında, Büyük Britanya - Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu - Rus İmparatorluğu Koalisyonu ile Fransa Cumhuriyeti arasında gerçekleşmiş muharebeler dizisidir. Bu koalisyon savaşında, Napolyon'un asıl amacı, Büyük Britanya'nı işgal edip, savaşı kökten bitirmekti. Trafalgar Muharebesi'nde yenilmesi üzerine, bu planı suya düştü. Bunun yerine, Rusya hariç tüm Kıta Avrupası'nı işgal etmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Toskana Büyük Dükalığı</span>

Toskana Büyük Dükalığı 1569 - 1859 döneminde bazı aralıklarla Merkezi İtalya'da bulunan bir monarşi devletidir. Bu devlet 1569'da Floransa Dükalığı devletinin yerine kurulmuştur. Toskana Büyük Dükalığı'nın başkenti Floransa idi.

<span class="mw-page-title-main">Izola</span>

Izola İtalyanca: Isola) Eski bir balıkçı kasabası ve İstriya yarımadasının Adriyatik kıyısındaki güneybatı Slovenya'da bir belediyedir. Adı ada anlamına gelen İtalyan Isola kelimesinden kaynaklanır.

<span class="mw-page-title-main">Cisalpin Cumhuriyeti</span> Kuzey İtalyada kurulmuş eski bir ülke

Cisalpin Cumhuriyeti, 1797'den 1802 yılına kadar süren Kuzey İtalya'daki Cumhuriyettir.

Bergamo Cumhuriyeti, 24 kişilik üyeye sahip olan devrimci komite tarafından yönetilen cumhuriyettir. Fransız Devrim Savaşları sırasında devrim orduları tarafından ele geçirilen Bergamo'da 13 Mart 1797 tarihinde kurulan devlet kolay yönetilmesi için 15 kantona bölündü. Ancak devlet din karşıtı olduğu iddiası ile ayaklanma çıktı. Ayaklanma 1 ay sürdü ve bastırıldı. Kuruluşundan yaklaşık üç ay sonra Campo Formio Antlaşması imzalandı. Bu antlaşmasının ardından Napolyon Bonapart, İtalya'da siyasal birliği sağlamak için harekete geçti. Bergamo Cumhuriyeti bundan sonra Cisalpin Cumhuriyeti'nin bir parçası haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Transpadan Cumhuriyeti</span>

Transpadan Cumhuriyeti, Napolyon Bonapart tarafından Milano'da kurulan, geçici ve uluslararası alanda tanınmayan bir devrimci cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Crema Cumhuriyeti</span>

Crema Cumhuriyeti, Venedik Cumhuriyeti'ne bağlı iken Birinci Fransa Cumhuriyeti'ne bağlı devrim ordularının Crema şehrine girmesiyle oluşturulmuş cumhuriyettir. 28 Mart 1797 yılında kurulan devletin yönetimi Lombardiya devrimci komitesine verildi. Başkent, devlete adını veren Crema'ydı. Devletin ömrü kısa oldu. Çünkü Napolyon Bonapart, İtalya Yarımadasında siyasal bütünlük sağlamak için Cisalpin Cumhuriyeti'ni ilan etti. Bu kapsamda 10 Temmuz 1797 yılında devlet Cisalpin Cumhuriyeti'ne bağlandı.

<span class="mw-page-title-main">İtalya Krallığı (1805-1814)</span>

İtalya Krallığı Kuzey İtalya'da, Fransız imparatoru I. Napolyon'un himayesinde bulunan Fransa ile kişisel birliktelikte olan devletti.

<span class="mw-page-title-main">Venedik (eyalet)</span> Birinci Fransız Cumhuriyeti tarafından Habsburg Monarşisine verilen eski Venedik Cumhuriyeti toprakları

Venedik Eyaleti 1797 Birinci Koalisyon Savaşı'nı sona erdiren 1797 Campo Formio Antlaşması sonucunda Birinci Fransız Cumhuriyeti tarafından Habsburg Monarşisi'ne verilen eski Venedik Cumhuriyeti topraklarının adı. Eyaletin ilk başkenti Venedik'di. 1805'te bu eyalet I. Napolyon tarafından İtalya Krallığı'na dahil edildi.

<span class="mw-page-title-main">Milano Dükalığı</span>

Milano Dükalığı İtalya'nın kuzeyinde yer alan Kutsal Roma İmparatorluğu'na bağlı devlet. Başkenti Milano olan devlet Gian Galeazzo Visconti tarafından 1395 yılında kurulmuştu. Dükalığın komşuları doğuda Venedik Cumhuriyeti, batıda Savoy Dükalığı, güneyde Ceneviz Cumhuriyeti ve kuzeyde ise İsviçre Kantonlarıydı. Resmi olarak kullanılan diller Lombardca ve İtalyancaydı.

<span class="mw-page-title-main">İtalya Ordusu (Fransa)</span>

İtalya Ordusu, Grande Armée'nin İtalya sınırında konuşlanmış ve İtalya'daki operasyonlar için kullanılan bir sahra ordusuydu. 16. yüzyıldan beri bir şekilde var olmasına rağmen, en iyi Fransız Devrim Savaşları ve Napolyon Savaşları sırasındaki rolüyle bilinir.

Korfu Kuşatması, 1798-1802 Osmanlı-Fransız Savaşı'nda evre.