Camlı Köşk
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Mimari tarz | I. Ulusal Mimarlık Akımı |
| Şehir | Ankara |
| Ülke | Türkiye |
| Koordinatlar | 39°53′15″K 32°51′45″D / 39.88750°K 32.86250°D |
| Başlama | 1935 |
| Tamamlanma | 1936 |
| Yenileme | 1975 |
| Teknik ayrıntılar | |
| Kat sayısı | 1 |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar(lar) | Seyfi Arkan |
| Yenileme bilgileri | |
| Mimar | Abdurrahman Hancı |
Camlı Köşk (Atadan Köşkü;Cumhurbaşkanlığı Dış Konuklar Köşkü) Ankara'da Çankaya Köşkü arazisinde bulunan, tek katlı tarihi bir köşktür.
Türkiye'nin modern mimarlık tarihi açısında miras niteliği taşıyan bir yapıdır. Mustafa Kemal Atatürk'ün özel isteği üzerine kızkardeşi Makbule Hanım'ın ikamet etmesi için yaptırılmıştır.
1935 yılında mimar Seyfi Arkan tarafından tasarlanan yapının inşaatı 1936 ortalarında tamamlandı. Köşkte Atatürk'ün ölümüne kadar Makbule Hanım yaşadı. Yapı, 2016'ya kadar devlet başkanlarını ağırlamak üzere kullanılmıştır.
Tarihçe
1935 yılında cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, sık sık İstanbul'dan gelerek Çankaya Köşkü'nde kalan kızkardeşi Makbule Hanım ve eşi Mecdi Bey'in konaklaması için Cumhurbaşkanlığı alanı içinde bir ev yapılmasını istemiştir.
Atatürk, Florya Atatürk Deniz Köşkü'ndeki yapım süreci ve ortaya çıkan tasarımdan çok memnun kaldığı için evi tasarlama işini Seyfi Arıkan'a verdi.[1] 25 Haziran 1935'te Müteahhit mimar Zühtü Başar'a ihale edilen köşkün inşaatın bitişi iç mekân tasarımları ile 1936 yılı ortalarını buldu.[1] Yapının mobilya ve aydınlatma elemanlarını Seyfi Arkan tasarladı.
Atatürk, köşkü yaşadığı müddetçe kızkardeşinin kullanmasını, daha sonra "Misafir ve Başvekil Köşkü" olmasını istedi. Atatürk'ün ölümünden sonra Çankaya Köşkü'nün bütün arazisi CHP'ye miras kaldı. CHP, Camlı Köşk'ün kullanım hakkını Makbule Hanım'dan satın aldı.[2] 1949'da Maliye Bakanlığı CHPden Çankaya arazisi ve yapılarını satın aldı.[3]
1951-1954 arasında yurt dışından resmi ziyarete gelen yabancı konukları ağırlamak için kullanıldı; 1954-1970 yılları arasındaysa başbakanlık ve meclis başkanlığı konutu olarak hizmet verdi. Bu dönemde yapı kuzey kanadı kırılarak genişletildi, koruma polisleri için yeni blok eklendi.
1975'te başka bir mimar Abdurrahman Hancı[4] tarafından yenilendi ve devlet konukevi olarak işlev görmeye başladı.[5][6] İç mekan çift katlı iken 1975 restorasyonunda tek katlı hale getirildi. Galeri ve merdiven kaldırıldı, kış bahçesi ve havuz kaldırıldı, yapının içine alındı.
1994 yılında restore edilen yapıya 300 metrekarelik yatak ünitesi eklendi ve 1996 yılı başında yeniden yabancı devlet başkanlarını ağırlamak üzere kullanılmaya başladı.[7]
Mimari özellikler
Mimar Arkan, Makbule Atadan köşkündeki temel kaygılarının dinginlik, sakinlik ve yerine uygunluk olduğunu belirtmiştir.[8] Yapı, bir konut olarak tasarlanmakla birlikte cumhuriyetin ülkeye dair vizyonunu gerek kendi toplumuna gerekse yabancılara tanıtmak işlevini de üstlenmiştir.
Arkan'ın tasarladığı tek katlı yapıda çeşitli yaşama mekanları seviye farklarıyla belirtilmiştir. Konuk odaları, sigara odası, bayan oturma odası, kış bahçesi ve hizmetçi odası gibi bölümler içerir. Örtülü ve yarı örtülü teraslar hem iç hem dışa ait ortak alanlardır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Eryılmaz, Tuğçe (2018). "Türkiye'de modern iç mekanın içselleştirilmesi: Seyfi Arkan'ın Makbule Atadan evi örneği". Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Çoban, İbrahim (30 Aralık 2022). "Atatürk'ün Kız Kardeşi Makbule Atadan Hanımefendi'nin Hayatı". Tarih ve Tarihçi. 1 (2): 18-40. ISSN 2822-4930. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023.
- ^ "CHP, Çankaya Köşkü'nü 1949'da devlete satmış". T24. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023.
- ^ Birol, Radi. "Bir Mimarın Evi Nasıl Olmalıdır?: Abdurrahman Hancı'nın Büyükdere'deki Evi". Mimarlikdergisi.gom. 6 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Biçer, Selin (10 Mayıs 2013). "Geçmişin Modern Mimarisi: Ankara – 1". 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018.
- ^ Hasan, Aydın (4 Eylül 2014). "Bağ evinden Köşk'e 93 yıllık hikâye". 9 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018.
- ^ "Atadan Evi (Camlı Köşk)". Arkitera.com. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023.
- ^ Gzt (18 Kasım 2021). "ModernTürkiye'nin Kamu Konutları: Seyfi Arkan İmzalı Üç Köşk". Gzt. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023.
