İçeriğe atla

Calvin Fairbank

Calvin Fairbank
Papaz Calvin Fairbank
Doğum03 Kasım 1816(1816-11-03)
Pike, New York
Ölüm12 Ekim 1898 (81 yaşında)
Angelica, New York
Mezun olduğu okul(lar)Oberlin College
MeslekMetodist papaz,
Kölelik karşıtı
Evlilik(1) Mandana Tileston
(2) Adeline Winegar
İmza

Calvin Fairbank (3 Kasım 1816 – 12 Ekim 1898), ABD'li kölelik karşıtı ve Metodist papaz. New York eyaletinden olan Fairbank, Kentucky'de kölelerin kaçmasına yardımcı olduğu için iki kez hüküm giymiş ve 19 yıl hapis yatmıştır. Fairbank'in 47 kölenin kaçmasına yardımcı olduğu tahmin edilmektedir.

İlk cezasının dördüncü yılında, 1849'de affedilen Fairbank, serbest bırakılmasının ardından Yeraltı Demiryolu'ndaki faaliyetlerine devam etmiştir. 1850 yılında çıkartılan Kaçak Köle Kanunu'nu uygulayan Indiana valisinin yardımı ile 1851'de tekrar tutuklanmıştır. Kentucky'de hüküm giyen Fairbank, 15 yıllık cezasının tamamını yatmıştır.

Erken dönem

Calvin Fairbank, 1816 yılında Pike'ta (günümüzde Wyoming County, New York) doğdu. Babası Chester Fairbank'tir. Fairbank, 19. yüzyılın ilk yarısında ABD'deki protestanlar için İkinci Büyük Uyanış dönemi olarak adlandırılan ve batı New York'un Evanjelist faaliyetlerin merkezi olduğu bir dönemde, dindar bir aile ortamında büyüdü. Üç ayda bir gerçekleşen bir Metodist toplantısında tanıştığı iki kaçak kölenin anlattığı hikâyeleri dinleyen genç Fairbank, güçlü bir kölelik karşıtı oldu.

Köleleri özgürleştirme kariyerine 1837'de başlayan Fairbank, Ohio Nehri'nde keresteden bir sal ile köleleri nehrin karşısındaki köleliğin olmadığı topraklara taşımaya başladı. Kısa süre sonra, kaçak köleleri ABD'nin kuzeyindeki şehirlere veya Kanada'ya ulaştırmak üzere Yeraltı Demiryolu'nda taşıması için Quaker kölelik karşıtı Levi Coffin'e teslim ediyordu.

Metodist Piskoposluk Kilisesi

Metodist Piskoposluk Kilisesi, Fairbank'a 1840'ta vaaz vermesi için lisans vererek, 1842'de papaz olarak atadı. Eğitimini ilerletmeyi umut eden Fairbank, 1844 yılında şimdi Oberlin Koleji olan Ohio'daki Oberlin Collegiate Enstitüsü'nün hazırlık bölümünde okudu. Kolej, ırklararası ve kölelik karşıtı duyguların merkezi idi. Fairbank, Oberlin'de gelecekteki AME piskoposu olacak olan John M. Brown ile tanıştı ve Yeraltı Demiryolu faaliyetlerinde birlikte çalışmaya başladı.[1]

Kölelik Karşıtlığı

Gilson Berry

Gilson Berry adında kaçan bir kölenin karısını ve çocuklarını kurtarma çağrısına yanıt veren Fairbank Lexington, Kentucky'ye giderek, orada çalışan ve kölelik karşıtı olarak aktif olan Vermont'tan bir öğretmen olan Delia Webster ile temasa geçti. Webster, Berry'nin ailesini kurtarmaya yardım etmek istemesine rağmen, Berry'nin karısı planlandığı gibi Fairbank ile görüşemedi.

Fairbank şans eseri, kaçmayı planlayan bir köle olan Lewis Hayden ve ailesi ile tanıştı. Hayden'e “Neden özgürlüğünü istiyorsun?” diye sordu. Hayden, "Çünkü ben bir insanım" dedi.[2]

Lewis Hayden, eski köle, kölelik karşıtı, iş adamı ve 1873’de Boston’dan Massachusetts eyalet yasama organına seçilen Cumhuriyetçi temsilcisi; 19. yüzyıl portresi

Hayden Ailesi

Fairbank ve Webster; Lewis Hayden, harısı Harriet ve Harriet'in oğlu Joseph'i bir at arabası ile Ripley, Ohio'ya taşıyarak özgürlüklerine kavuşturdu. Kaçak çift, beyaz görünmek için yüzlerine un sürmüştü ve tehlike anında oğullarını vagon koltuğunun altına gizleyecekti. Fairbank ve Webster Kentucky'ye döndüklerinde, kaçak kölelere yardım ettikleri tespit edildi ve tutuklandılar.

Webster Aralık 1844'te yargılandı ve Kentucky eyalet hapishanesinde iki yıl hapis cezasına çarptırıldı, ancak cezasının iki aydan kısa bir süresini yattıktan sonra vali tarafından affedildi. Fairbank 1845'te yargılandı ve yardım ettiği her bir köle için beş yıl olmak üzere 15 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

Fairbank 1849'da[3] babası tarafından başlatılan bir çabayla affedildi.[4] Arka planda, kaçmasına yardımcı olduğu Lewis Hayden, özgürlüğünü satın almak için eski efendisinin istediği 650$'ı toplamış ve Fairbank için fidye ödemişti. Hayden ihtiyacı olan parayı, ailesiyle birlikte yerleştiği yerleştiği Boston'da 160 kişinin yardımıyla toplamıştı.[5]

Tamar

1851'de Fairbank, Kentucky'den Indiana'ya kaçan Tamar adlı bir köleye yardım etti. Aynı yılın 9 Kasım'ında, Clark County, Indiana şerifi ve Indiana Valisi Joseph A. Wright'ın ortak çabasıyla Kentucky'den gelen polis şefleri Fairbank'ı kendi eyaletlerine kaçırdı ve tekrar mahkemeye çıkardı. Fairbank, 1852'de devlet cezaevinde 15 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Hapishanede son derece sert muamele gören Fairbank, sık sık kırbaç cezası ve ekstra çalışma cezaları aldı.

Hapis cezasının etkileri

Toplam 17 yıldan fazla bir süre hapiste kalan Fairbank'in cezaevinde toplamda 35.000'den fazla kez kırbaçlandığı tahmin edilmektedir. 5 Nisan 1850 tarihli bir makalede, Liberator Fairbank'in William Lloyd Garrison'a yazdığı bir mektubu özetleyerek yayınlamıştır: "Boston halkına şükranlarını dile getirdi, deneyimleri hakkında bir kitap yazma niyetini belirtti ve kendisine Lewis Hayden aracılığıyla mektup gönderilebileceğini söyledi."[6]

Sonunda, 1864 yılında, Amerikan İç Savaşı'nın üçüncü yılında, Fairbank'in serbest bırakılmasını uzun süredir savunan Vali Vekili Richard T. Jacob tarafından affedildi. Thomas Bramlette göreve tekrar döndüğünde Jacob'u başkanlık kampanyası sırasında George B. McClellan’a destek ve Lincoln'e yaptığı saldırılar nedeniyle eyaletten tutuklandı ve eyaletten sürdü.

Evliliği ve ailesi

Mandana Tileston Fairbank

Fairbank özgürlüğüne kavuştuğunda, 1851'deki kısa süreli özgürlük döneminden bu yana on üç yıldır nişanlı olduğu Mandana Tileston ile evlendi. "Dana" olarak bilinen Mandana Tileston, Fairbank'ı hapishanede olabildiğince sık ziyaret etmek ve Kentucky Valisi'ne af için baskı yapmak amacıyla Williamsburg, Massachusetts'ten Oxford, Ohio'ya taşınmıştı. Tek çocukları Calvin Cornelius Fairbank, 1868'de doğdu.

Fairbank'ın cezaevindeki yaşam koşulları, sağlığına büyük zarar vermişti. Misyoner ve hayırsever topluluklarda çalışmasına rağmen, ailesini finansal açıdan destekleyemedi. Bir noktada, Fairbank ve karısı, Florance, Massachusetts'in ütopik komününde bir fırın işleterek geçimini sağlamaya çalıştı. Mandana Fairbank 1876'da tüberkülozdan öldükten sonra Calvin, oğlunu bakmaları için baldızı ve eniştesine verdi. Fairbank, 1879'da yeniden evlendi. İkinci eşi olan Adeline Winegar'a dair bilgiler, Calvin gibi Pike yerlisi olması ve Henry ve Jane Winegar'ın kızı olması dışında çok azdır. Adeline Winegar, 1870 nüfus sayımında mesleği hizmetçi olarak listelenmişti. 12 Şubat 1901'de Angelica'da kanserden öldü ve yerel mezarlıkta Calvin'in yanına gömüldü.

Anıları

Fairbank 1890'da anılarını Kölelik Zamanlarında Papaz Calvin Fairbank: "Yolu" Hazırlamak için "İyi Bir Mücadele" başlığıyla yayınladı. Kitap ona az para kazandırdı. Angelica, New York'ta yoksulluk içinde öldü ve Until the Dawn Cemetary'de gömüldü. Genelde 47 köleye yardım etmesi ile anılmaktadır.[7]

Ölüm sonrası af için çabalar

21. yüzyılda, Yeraltı Demiryolu hakkında makaleler yayınlayan Kentucky'den emekli bir devlet arşivcisi olan James Pritchard ve bazı başka kişiler, Kentucky Valisi Steve Beshear'a Fairbank'ı ve kölelerin kaçmasına yardım etmekten mahkûm olanları affetmeleri için istekte bulunmak üzere çalışıyor.[3] Kentucky eyaleti 1844-1870 yılları arasında köleleri serbest bırakma faaliyetleri nedeniyle 44 kişiyi hapse atmıştı. Eyalet,bu kişilerden sonuncusunu Amerikan İç Savaşı'nın bitişinden beş yıl sonrasına kadar serbest bırakmadı. Bu kişilerin sekizi hapiste öldü.[8]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Runyon, Randolph Paul. Delia Webster ve Yeraltı Demiryolu. Kentucky Üniversitesi Yayınları, 2015. s33
  2. ^ Fairbank, Calvin (1890). Rev. Calvin Fairbank During Slavery Times: How He "fought the Good Fight" to Prepare "the Way.". Patriotic Publishing Company. 29 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2014. 
  3. ^ a b Cheves, John (12 Mart 2010). "Pardons pushed for Kentuckians convicted of helping slaves escape". Kentucky.com. Lexington Herald-Leader. 15 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2014.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Cheves" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  4. ^ Tom Calarco, People of the Underground Railroad: A Biographical Dictionary 17 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Greenwood Publishing Group, 2008, p. 155
  5. ^ "Lewis Hayden Clothing Store Opened". The Liberator. Eylül 1849. 18 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2013. 
  6. ^ "Calvin Fairbank, (the one finally with 35,000 lashes on his back), writes to Garrison". The Liberator. 5 Nisan 1850. 16 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2013. 
  7. ^ Fairbank, Calvin. Rev. Calvin Fairbank, Kölelik Zamanlarında; Yolu Hazırlamak İçin İyi Bir Dövüşle Nasıl Savaşmıştı? Yurtsever Yayıncılık A.Ş., 1890. Yeniden basıldı, (Angelica: Heritage Days Press, 2016).
  8. ^ James Pritchard, Ateşli Ocağa Girdi 27 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., I. Bölüm: Kentucky Eyalet Cezaevi'ndeki Kölelik Karşıtı Mahkumlar, 1844-1870 27 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2006, Kentucky Yeraltı Demiryolu, KET-TV

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Abraham Lincoln</span> 16. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1861–1865)

Abraham Lincoln, Amerikalı siyasetçi, hukukçu ve Amerika Birleşik Devletleri'nin 16. başkanıdır. 1861'den suikasta uğrayıp öldüğü yıl olan 1865'e kadar görev yapan Lincoln, döneminde çıkan Amerikan İç Savaşı'nda Amerikan ulusunu anayasal bir birlik olarak savunmak için Birleşik Devletler birliğini yönetti, savaşı kazandı. Dört yıllık başkanlık sürecinde köleliği ortadan kaldırmayı ve ABD ekonomisini modernleştirmeyi başardı.

<span class="mw-page-title-main">Kölelik</span> bir insanın başka birinin malı ve mülkü olması

Kölelik, bir insanın başka birinin malı ve mülkü olması. Başka bir kişinin malı ve mülkü olan kişiye köle, memlûk veya kul; köle sahibine ise efendi veya mevla denir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu'nda kölelik</span> Osmanlı ekonomisinde ve toplumunda insan köleliği

Osmanlı İmparatorluğu'nda kölelik, Osmanlı İmparatorluğu'nun ekonomisinin ve geleneksel toplumunun yasal ve önemli bir parçasıydı. Köle edinilen ana kaynaklar Güney Avrupa, Doğu Avrupa, Balkanlar ve Kafkasya'daki savaşlar, siyasi olarak organize edilmiş köleleştirme seferleri ve Afrika'dan getirilen siyahilerin satıldığı köle ticaretiydi. Büyük askeri seferlerin ardından köle satış fiyatlarının düştüğü bilinir. Osmanlı İmparatorluğu'nun idari ve siyasi merkezi olan İstanbul'da, 16. ve 17. yüzyıl nüfusunun yaklaşık beşte biri kölelerden oluşuyordu. Bu yüzyılların gümrük istatistikleri, İstanbul'un Karadeniz'den yaptığı ilave köle ithalatının 1453'ten 1700'e kadar toplam 2,5 milyon civarında olabileceğini gösteriyor.

<span class="mw-page-title-main">James Madison</span> 4. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1809–1817)

James Madison, Amerika Birleşik Devletleri'nin 4. başkanı, siyaset felsefecisi, devlet adamı ve ABD'nin kurucu babalarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Kuveykırlar</span>

Quakers , mevcut Hristiyan mezheplerinden ve tarîkatlarından memnun olmayanlar tarafından 17. yüzyıl ortalarında İngiltere'nin kuzeybatısında ortaya çıkmış bir mezheptir.

<span class="mw-page-title-main">Abbie Hoffman</span> Amerikalı aktivist (1936 – 1989)

Abbot Howard "Abbie" Hoffman sosyal ve politik aktivist. ABD'de Uluslararası Gençlik Partisi kurucularındandır. Kokain dağıtmakla suçlandıktan sonra kanun kaçağı olup, takma isimler altında yaşadı ve çevreci eylemlere katıldı. 1968'de Demokrat Parti kongresinde polisle tartışamaları sonrası tutuklanıp isyana teşvik suçuyla Jerry Rubin, David Dellinger, Tom Hayden, Rennie Davis, John Froines, Lee Weiner ve Bobby Seale ile tutuklandı. Şikago Sekizlisi adlı bu grup, Seale'in davasının ayrılmasıyla "Şikago Yedilisi" olarak bilindi.

<span class="mw-page-title-main">Carpetbagger</span>

Carpetbagger, ABD tarihinde Amerikan İç Savaşı’nın 1865 yılında sona ermesiyle beraber yeniden yapılanma dönemi süresince Güney eyaletlerine gelen beyaz Kuzeyliler için kullanılan aşağılayıcı terimdir.

<span class="mw-page-title-main">İslam'da kölelik</span>

İslam'da kölelik, tarih boyunca birbirinden farklı şekillerde ve görüşlerde ele alınmış bir konudur.

<span class="mw-page-title-main">Lysander Spooner</span> Amerikalı filozof ve yazar (1808 – 1887)

Lysander Spooner, Amerikalı politik düşünür, deneme ve kitapçık yazarı, üniteryen, kölelik karşıtı, bireyci anarşist, hukuk kuramcısı, sosyalist Birinci Enternasyonal'in bir üyesi ve girişimcidir.

<i>Tom Amcanın Kulübesi</i> Harriet Beecher Stoweun 1852 tarihli romanı

Tom Amca'nın Kulübesi, Amerikalı yazar Harriet Beecher Stowe'un kaleme aldığı kölelik karşıtı roman. 1852'de yayımlanan kitap, Will Kaufman'a göre "İç Savaş'ın temellerinin atılmasına katkı yapmıştı".

<span class="mw-page-title-main">Senetli kölelik</span>

Senetli kölelik, özellikle gençlerin Yeni Dünya'ya geçiş karşılığında belirli bir süre, bir işveren için çalışmak zorunda olduğu çalışma rejimiydi. Başta Kuzey Amerika olmak üzere 18. yüzyılda Britanya İmparatorluğu sömürgelerinde çok yaygındı. Britanya ve Almanya'daki yoksul gençler için bir fırsat olarak değerlendirilmiştir. Belirli bir süre zorunlu çalışmanın ardından kişi istediği yerde çalışma hakkını kazanabiliyordu. İşyeri sahibi patron gençleri geldikleri gemi kaptanından satın almaktaydı. Gelişen imalat sanayisinin yanı sıra çiftliklerde yoğun bir işgücü talebi bulunmaktaydı. Her iki taraf da sözleşmenin şartlarını yerini getirmekle mesuldü, bu konuda Amerikan mahkemeleri yetkiliydi. İşyerinden kaçanlar yakalanıp geri getirilirdi. 17 ve 18. yüzyılda Amerikan sömürgelerine gelen beyazların neredeyse yarısı bu şekilde senetli köleydi. İngiltere ve Fransa çocuk yaşta yoksul gençleri kaçırıp Karayipler'de senetli köle olarak satan suç örgütleri mevcuttu, sözleşmeleri alınıp satılarak sürekli el değiştiren bu çocukların bazıları özgürlüklerine hiç kavuşamazdı.

<span class="mw-page-title-main">Harriet Tubman</span> Amerikalı eylemci hemşire

Harriet Tubman, Siyahi Amerikalı kölelik karşıtı eylemci, Süfrajet, Sivil haklar eylemcisi ve Amerikan İç Savaşı sırasında Konfederasyon aleyhine çalışıp Birlik lehine casusluk yapmış hemşire.

<span class="mw-page-title-main">Antik Yunanistan'da kölelik</span>

Antik Yunanistan'da kölelik, o dönemde diğer toplumlardaki kölelik kadar yaygın bir durumdu. Eski Yunanistan'daki bazı yazarlar köleliği doğal ve hatta gerekli görmüşlerdir. Bu paradigma, Sokratik diyaloglarda özellikle sorgulamıştır; Stoacılar, kayıtlara göre köleliği kınayan ilk kişilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Yeraltı Demiryolu</span>

Yeraltı Demiryolu, 19. yüzyılın başından ortasına kadar Amerika Birleşik Devletleri'nde kurulan ve Afrikalı-Amerikalı köleler tarafından köleliğin kaldırıldığı özgür eyaletlere, Kanada'ya ve Nova Scotia'ya kölelik karşıtları ve kölelik karşıtlığına sempati duyanlar yardımıyla kaçmak için kullanılan gizli yollar ve güvenli evler ağıydı. Bu terim aynı zamanda kaçakçılara yardım eden, siyah ve beyaz, özgür veya köle, tüm kölelik karşıtları için de kullanılmaktadır. Meksika'ya veya denizaşırı ülkelere çeşitli diğer yollar da bulunmaktaydı. 1763-83 yılları haricinde İspanyol toprakları olan Florida'ya, güneye doğru giden daha erken bir kaçış yolu, 17. yüzyılın sonlarından Florida'nın 1821'de ABD toprağı olmasına dek kullanılmıştır. Kaçak köleler, Florida'nın el değiştirmesinin ana nedeni idi. Bununla birlikte, şu anda genel olarak Yeraltı Demiryolu olarak bilinen ağ, 1700'lerin sonlarında kuruldu ve kuzeydeki özgür eyaletler ve Kanada'ya doğru uzanarak 1850-1860 arasında doruğa ulaştı. Bir tahmin 1850'de 100.000 kölenin Yeraltı Demiryolu aracılığıyla kaçtığını belirtmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Afrika'da kölelik</span>

Kölelik tarihsel olarak Afrika'da yaygındı ve Modern Afrika'da kölelik hala bazı Afrika ülkelerinde devam etmektedir.

Juneteenth, Amerika Birleşik Devletleri'nde Afroamerikan kölelerin azad edilişini kutlayan bir federal bayramdır. 19 Haziran 1865 ABD'de köleciliğin nihayet son bulduğu gün olarak kabul ediliyor. Aynı zamanda Kurtuluş Günü ya da Özgürlük Günü adlarıyla da bilinen Juneteenth 2021 yılında ABD başkanı Joe Biden'ın kongre tarafından sunulmuş öneriyi imzalamasıyla federal bayram olarak kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">1844 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span>

1844 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimi, 1 Kasım Cuma ile 4 Aralık 1844 Çarşamba tarihleri arasında yapılan dört yılda bir yapılan 15. başkanlık seçimiydi. Demokrat James K. Polk, kölelik ve Teksas Cumhuriyeti'nin ilhak'ı ile ilgili konular ekseninde tansiyonu oldukça yüksek gerçekleşen seçimde Whig adayı Henry Clay'a karşı başa baş geçen bir oylamada zafer elde ederek Amerika'nın 11. Başkanı seçilmiştir.

"Bütün insanlar eşit yaratılmıştır" ifadesi, 1776'da Amerikan Devrimi'nin başlangıcında Thomas Jefferson tarafından yazılan ABD Bağımsızlık Bildirgesi'nde ünlü bir şekilde yer almaktadır. Cümlenin tamamı şöyledir: "Bu gerçeklerin apaçık olduğunu, tüm insanların eşit yaratıldığını, Yaratıcıları tarafından bazı devredilemez haklarla donatıldıklarını, bunların arasında Yaşam, Özgürlük ve Mutluluk arayışı olduğunu kabul ediyoruz." Bu ifade John Locke'un yazılarından esinlenilmiş ve Amerikan tarihindeki çeşitli etkili şahsiyetler tarafından kullanılmıştır. Amerikan Devrimi döneminden kalma önemli ve kalıcı bir ifade olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">1848 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span>

1848 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri, 7 Kasım 1848 Salı günü dört yılda bir yapılan 16. başkanlık seçimleriydi. Meksika-Amerika Savaşı'nın ardından yapılan seçimde Whig Partisi'nden General Zachary Taylor, Demokrat Parti'den Senatör Lewis Cass'i mağlup ederek 12. Amerika Birleşik Devletleri başkanı seçilmiştir.

<i>Harriet</i> (film)

Harriet, Gregory Allen Howard ile birlikte senaryosunu da yazan Kasi Lemmons tarafından yönetilen 2019 yapımı bir Amerikan biyografik filmidir. Filmde kölelik karşıtı Harriet Tubman'ı Cynthia Erivo canlandırırken, yardımcı rollerde Leslie Odom Jr., Joe Alwyn ve Janelle Monáe yer alıyor. Harriet Tubman hakkında bir biyografi yıllardır üzerinde çalışılan bir projeydi ve Viola Davis de dahil olmak üzere birçok aktrisin rol alacağı söyleniyordu. Erivo Şubat 2017'de kadroya dahil oldu ve oyuncu kadrosu ile ekibin büyük bölümü ertesi yıl kadroya katıldı. Çekimler Ekim-Aralık 2018 tarihleri arasında Virginia'da gerçekleştirildi.