İçeriğe atla

Caltanissetta

Caltanissetta
Komün
Comune di Caltanissetta
Caltanissetta Katedrali
İtalya üzerinde Caltanissetta
Caltanissetta
Caltanissetta
Ülkeİtalya İtalya
BölgeSicilya Özerk Bölgesi
İlCaltanissetta ili
İdare
 • Belediye BaşkanıRoberto Gambino
Yüzölçümü
 • Toplam421,5 km²
Rakım568 m
Nüfus
 (30 Nisan 2017)
 • Toplam62.797
 • Yoğunluk150/km²
Zaman dilimiUTC+01.00 (OAS)
 • Yaz (YSU)UTC+02.00 (OAYS)
Posta kodu
93100
Alan kodu0934

Caltanissetta (Sicilyaca: Cartanissètta),[1] İtalya'nın Sicilya Özerk Bölgesi'nde aynı ismi taşıyan Caltanissetta ili merkezi olan bir komün ve şehirdir.

Tarihçe

Sicilya adası yerli halkı olan "Siciani" tarafından küçük bir köysel yerleşke olarak kuruldu. MÖ 7'de Greklerin Sicilya adasına gelmesi ile Sirakuza'ya bağlandı. Greklerin idaresi altında bir şehir olarak gelişti. Çok geçmeden şehir surları ve merkezi akropol kuruldu ve Yunan tanrıçalarına tapınaklar ve mezarlar Akropol ve civarına yapıldı. "Nissa" ismi ilk defa MÖ 397'de belgelenmiştir. Roma ile Kartaca arasındaki İkinci Punik Savaşları sonunda Sicilya Romalılar idaresi altına girdi.

Şehrin günümüzdeki mevkiye yerleşmesi ilk defa Bizans'lıların 8. yüzyılın ikinci yarısında yaptıkları Pietrarosa kalesiyle olmuştur. Arapların 846'da Sicilya'yı ele geçirmesi ile şehre ve kaleye (şimdiki şehir adının aslı olan) "Kal'at el-Nisa (Kadınlar Kalesi)" adı verilmiş ve 300 Tunuslu müslüman aile şehre ve kalesine yerleştirilmiştir. 240 yıl süren müslüman Arap hakimiyetinden sonra 1087'de Sicilya Normanların eline geçince Kont Ruggero Borsa şehri ve kaleyi kendi hakimiyeti altına almış ve Hristiyanlığın alelade halk üzerine hakimiyetini açıkça göstermek için Bizans kalesi Pietrarosa bulunduğu yere Romanesk stilde büyük bir manastır ve kilise ek yaptırmıştır.

Normanlardan sonra şehir Hohenstaufen hanedanı, Anju Hanedanı ve Aragonlular idaresi altına geçmiştir. Aragonlular şehir ve civarındaki arazide bir Kontluk oluşturmuşlardır. Sicilya Kralı II. Frederico bu şehirde taç giymiştir. III. Frederico (1355-1377) döneminde ortaya çıkan kargaşaları düzenlemek için şehirde bir konsey toplanmıştır.

1406'da şehir Paterno'da yerleşik Moncada ailesinin eline geçmiştir ve Sicilya'da 1812'de feodal idare ortadan kaldırılıncaya kadar bu ailenin hakimiyeti sürmüştür. Bu aile genel olarak şehirle ilgisizliği dolayısıyla şehir gittikçe köhneleşmiştir. Yine de 1539'da Katedral yapılmasına başlanmış; 1566'da Salaso Nehri üzerine bir köprü yapılmış ve şehrin duvarları dışında yeni mahalleler kurulmuştur. 1567'de depremde kale duvarları ve kuleleri çökmüş ve sadece üç kule ayakta kalmıştır.

Şehrin ekonomisi 19. yüzyıla kadar tarıma dayalı olmuştur. Bu yüzyıl başında bölgede kükürt madenleri açılmış ve ağır çalışma şartları gerektiren kükürt madenciliği bölgenin ana istihdam alanı olmuştur. 19. yüzyıl sonlarında şehir ve civarlarında 32.000 işçi çalıştıran 275 kükürt madeni bulunduğu bildirilmektedir. 19. yüzyıl ortasında itibaren şehirde İtalya'da hala çok tutulan "Amaro Averna" adlı içki (digestif likör) üretilmesine bu şehirde başlanmıştır.

Şehir Sicilya'da feodal idarenin kaldırılmasından sonra Sicilya'da bulunan 22 "Komark"'dan biri olmuştur. 1819'da il merkezi yapılmışsa da ertesi yıl Burbon hanedanına aleyhtar oldukları için ceza olarak şehir ordu tarafından yağmalanmıştır. 1844'te bir piskoposluk merkezi olmuştur. Birçok şehir mensubu Garibaldi'nin Sicilya fethine yardım ve destek sağlamıştır. Garibaldi şehri şahsen teslim almıştır. Yapılan plebisit ile şehir İtalya Krallığına dahil olmuştur. 1875'te il valisine karşı şehirde karışıklık çıkması valinin görevinden alınması ile yatıştırılmıştır. 1878'de şehre demiryolu gelmiş ve şehrin nakliye sorunlarını karşılamıştır.

Şehir II. Dünya Savaşında Müttefikler Sicilya'ya çıkartma yapmadan önce uçak bombardımanıyla ve çıkartmadan sonra da Müttefik kara kuvvetlerinin şehri ele geçirme çatışmaları sırasında büyük hasara uğratılmıştır.

Coğrafi konum

Caltanisetta beldesinin "Caltansetta ili" içindeki konumu

Şehir Sicilya adasının batı içlerinde ve 568 metre rakımla oldukça yüksek bir mevkide bulunur. Konumu arka arkaya tepelerden oluşan ve küçük köy ve kasabalarla dolu Salso Nehri'nin ortasından geçtiği bir bölgededir.

Demografi

Caltanissetta şehri bölgenin halk nakliyat merkezi olup alanı gayet büyük 416 km²; nüfusu (30 Haziran 2010 itibarıyla) 60.137 kişi ve nüfus yoğunluğu 44,22 kişi/km² olur. Caltanissetta komününün belediye sınırları içinde 19. ve 20. yüzyıllarda nüfusunun gelişmesi resmi nüfus sayımı sonuçlarına göre şu gösterimde özetlenmiştir:[2]

Kişi

Kardeş şehirler

Caltanissetta şu kentlerle kardeş şehir bağlantısı kurmuştur:

Resimler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Luigi Milanesi, Dizionario Etimologico della Lingua Siciliana 24 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Mnamon, 2015). (İtalyanca)
  2. ^ Kaynak: Fransızca ve İtalyanca Wikipedia

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Caltanissetta ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Vibo Valentia</span> İtalyanın Calabria bölgesinde, Vibo Valentia iline bağlı ilçe (komün)

Vibo Valentia, güney İtalya'nın Calabria bölgesinin güneyinde aynı adı taşıyan Vibo Valentia ili merkezi; idari bakımdan bir komün ve bir şehirdir. Belediye sınırları içinde şehrin yüzölçümü 1,139 km²; nüfusu 33.858 kişidir ve nüfus yoğunluğu 730,64 kişi/km² olur. Ama etrafındaki şehirleşmiş varoşları ile şehirsel nüfusun 87.245 kişi olduğu tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Taranto</span> İtalyanın Apulia bölgesinde, Taranto iline bağlı ilçe (komün)

Taranto, İtalya'nın güneyindeki Puglia bölgesinde yer alan bir liman şehridir. Aynı zamanda Taranto ilinin merkezi, önemli bir askeri üs ve önemli bir ticaret merkezidir. İtalyan filolarının konuşlandığı ve donanmanın bulunduğu stratejik bir konuma sahip Taranto'da belediye sınırları içinde 192.520 kişi yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Siraküza</span> İtalyanın Sicilya bölgesinde, Siracusa iline bağlı ilçe (komün)

Siraküza veya Sırakuza, İtalya'nın Sicilya Özerk Bölgesi'de Antik Yunan çağında bir koloni devlet olarak kurulmuş, günümüzde Siraküza ilinin merkezi olan kent.

<span class="mw-page-title-main">Gela, Sicilya</span> Caltanissetta iline bağlı komün (Sicilya, İtalya)

Gela, İtalya'nın Sicilya Özerk Bölgesi'nde Caltanissetta iline bağlı bulunan bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Katanya</span> Sicilya, İtalyada bir şehir

Katanya, İtalya'nın Sicilya Özerk Bölgesi'nde kendi adını taşıyan Katanya ili merkezidir. Hem yüzölçümü hem de nüfus bakımından Palermo'dan sonra Sicilya'nın en büyük ikinci belediyesidir. Adanın ikinci şehri olarak bilinmesine rağmen Katanya, Sicilya'nın en büyük şehir merkezidir ve önemli karayolu ve demiryolu ulaşım altyapılarının yanı sıra Sicilya'daki ana havalimanı, İtalya'nın en büyük havalimanlarındandır. Sicilya'nın doğu kıyısında, Etna Yanardağı'nın eteklerinde yer alır ve İyon Denizi'ne bakar. İtalya'nın yedinci en büyük metropol şehri olan Katanya, 58 belediyelik bölgenin başkentidir. Şehrin nüfusu 311.584, Katanya Metropoliten Şehri'nin nüfusu ise 1.107.702'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sicilyateyn Kraliyeti</span> Sicilya ve Napoli krallıklarından oluşan devlet (1816-60)

Sicilyateyn Kraliyeti veya İki Sicilya Kraliyeti, Napolyon Savaşları'ndan sonra 8 Aralık 1816 tarihinde güney İtalya'da kurulan bir krallıktı.

<span class="mw-page-title-main">Enna</span> İtalyanın Sicilya bölgesinde, Enna iline bağlı ilçe (komün)

Enna, İtalya'da Sicilya adası da kendi adını taşıyan Enna ili'nin merkezi olan bir komün ve şehirdir. Şehir Sicilya adasının hemen ortasında 931 m rakımlı bir tepenin üzerine kurulmuş olup etrafındaki bütün araziyi gözlem altında tutmaktadır. Enna İtalya'nın en yüksek rakımlı il merkezi olup "Belvedere dı Sicilia " ve "Ombelico di Sicilia " lakaplarını taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Andria</span> Barletta-Andria-Trani iline bağlı komün (Apulia, İtalya)

Andria, İtalya'nın güney kesiminde, Puglia yönetim bölgesinde komün ve bir şehirdir. Haziran 2009'a kadar Bari iline bağlı iken, o tarihte yeni bir il olarak resmen kurulan Barletta-Andria-Trani iline bağlanmıştır ve günümüzde Barletta ve Trani şehirleri ile birlikte bu ilin merkezi konumundadır. Andria Puglia bölgesinin dördüncü buyuk beldesidir ve yeni kurulan Barletta-Andria-Trani ilinin en buyuk beldesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ragusa, İtalya</span> Ragusa iline bağlı komün (Sicilya, İtalya)

Ragusa, İtalya'nın coğrafi olarak güneyinde Sicilya Özerk Bölgesi'nde tarihi bir şehir ve idâri bakımdan bir komün olup, Ragusa ili'nin merkezi şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Marsala</span> Trapani iline bağlı komün (Sicilya, İtalya)

Marsala, İtalya'da Akdeniz adası Sicilya Özerk Bölgesi'nin Trapani ilinde bir şehir ve yerel idare birimi olarak bir komündür.

<span class="mw-page-title-main">Benevento</span> İtalyanın Campania bölgesinde, Benevento iline bağlı ilçe (komün)

Benevento, güney İtalya'da Campania Bölgesi'nde, Benevento ili'nin merkezi bir kent ve bir komün.

<span class="mw-page-title-main">Olbia</span> İtalyanın Sardinya bölgesinde, Sassari iline bağlı ilçe (komün)

Olbia, İtalya'da Sardinya Özerk Bölgesi'nin kuzeydoğusunda, 2005'ten itibaren Tempio Pausania kenti ile birlikte Olbia-Tempio ili'nin ortaklaşa merkezi olan bir kent ve bir komün.

<span class="mw-page-title-main">Trani</span> Barletta-Andria-Trani iline bağlı komün (Apulia, İtalya)

Trani, güney İtalya'da Puglia Bölgesi'nde, 2009'dan itibaren Barletta-Andria-Trani ilinin Barletta ve Andria kentleri ile ortaklasa merkezi olan bir kent ve bir komün.

<span class="mw-page-title-main">Vittoria, İtalya</span> Ragusa iline bağlı komün (Sicilya, İtalya)

Vittoria, İtalya'da Sicilya Özerk Bölgesi'nin güneyinde, Ragusa ili'ne bağlı bir kent ve bir komün.

<span class="mw-page-title-main">Aversa</span> İtalyanın Campania bölgesinde, Caserta iline bağlı ilçe (komün)

Aversa, gūney İtalya'da Campania Bölgesi'nde, Caserta iline bağlı ve Napoli şehrinin merkezinin 15 km kuzeyinde bulunan bir kent ve bir komün. Şehir İtalya'daki önemli tarım ovalarının birinin (Terra Lavoro ortasında bulunur. Şehrin önemli tarım ürünleri "Aversa şarabı" olarak ismi korunmalı kaliteli şarap ve manda sütünden yapılmış "mozzarella" peyniridir. Aversa "Seconda üniversità değli studi di Napoli mimarı ve mühendislik fakültesi yerleşkelerinin bulunduğu bir kültür merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Manfredonia</span> İtalyanın Apulia bölgesinde, Foggia iline bağlı ilçe (komün)

Manfredonia, güney İtalya'da Puglia Bölgesi'nde, Foggia iline bağlı ve Foggia şehrinin merkezinin 35 km kuzeydoğusunda bulunan bir komündür.

<span class="mw-page-title-main">Lamezia Terme</span> İtalyanın Calabria bölgesinde, Catanzaro iline bağlı ilçe (komün)

Lamezia Terme, güney İtalya'da Calabria Bölgesi'nde, Catanzaro iline bağlı ve Catanzaro şehrinin merkezinin 35 km uzağında bulunan bir kent ve bir komün.

<span class="mw-page-title-main">Erice, İtalya</span> İtalyanın Sicilya bölgesinde, Trapani iline bağlı ilçe (komün)

Erice, İtalya'da yönetsel bakımdan Sicilya Özerk Bölgesi ve Trapani ili'ne bağlı tarihi bir kasaba ve bir komün. Erice 1934'a kadar Monte San Giuliano adını taşımaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Güney İtalya'da Müslümanların tarihi</span>

Güney İtalya'da Müslümanların tarihi, 7. yüzyılda Kuzey Afrika'da gelişmiş olan Arap-Berber asıllı Müslümanların İtalya'nın Akdeniz adaları ve İtalya yarımadasının özellikle güneyini ellerine geçirip buraların Müslümanlar tarafından idare edilmesi ve bu süreçte söz konusuydu. Güney İtalya'da Müslümanların tarihi, yerel halkın bir kısmının Müslüman olması sürecini de ele almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Güney İtalya'nın Normanlar tarafından fethi</span>

Güney İtalya'nın Normanlar tarafından fethi, 11. ve 12. yüzyıllarda güney İtalya bölgesindeki çok sayıda muharebe ve farklı Norman asıllı siyasi aktör tarafından gerçekleştirilen fetih dönemini anlatır. İlerleyen dönemlerde Sicilya Krallığı olarak birleşecek özneler ilk başlarda dağınık olarak bölgede hüküm sürecektir. Krallık, Sicilya Adası ve Güney İtalya'nın yanı sıra Malta ve Kuzey Afrika'da da topraklar elde edecektir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.