Ahtapot; yumuşak gövdeli, sekiz kollu, Octopoda takımında sınıflandırılan yumuşakçaların genel adı. Kabul görmüş 300 civarında türü bulunan ahtapotlar kalamarlar, mürekkep balıkları ve nautiloidler ile birlikte kafadan bacaklılar (Cephalopoda) sınıfında gruplandırılırlar. Diğer kafadan bacaklılar gibi ahtapot bilateral simetrik, iki gözlü ve tek gagalıdır. Ağzı kollarının ortasında yer alır. Çok hızlı şekil değiştirebilen yumuşak gövdesi sayesinde küçük deliklerden gövdesini sıkıştırarak geçebilir. Yüzerken sekiz kolu arkasından uzanır. Sifon hem solunum hem de su jeti fışkırtmak vasıtasıyla hareket için kullanılır. Karmaşık bir sinir sistemine ve mükemmel bir görme duyusuna sahip olan ahtapotlar omurgasızlar içerisinde en zeki ve davranışsal olarak en büyük farklılıkları gösteren hayvanlar arasındadırlar.
Kafadan bacaklılar (Cephalopoda), çok hücreli omurgasız hayvanların yumuşakçalar (Mollusca) şubesinin en gelişmiş sınıfı. Başları büyük olup gözleri ve sinir sistemleri iyi gelişmiştir. Başlarının ön kısmından çekmenli veya çengelli kollar uzanır. Bunlarla avlarını yakalar ve sürünebilirler.
Taklitçi ahtapot, diğer canlıları taklit edebilen bir ahtapot türüdür. Taklitçi ahtapot aslan balığı, deniz yılanı, pisibalığı, vatoz, deniz anası, deniz şakayığı ve paygamberdevesi karidesi gibi hayvanları taklit edebilmektedir. Bunu kollarını ve gövdesini biçimlendirip rengini değiştirerek yapmaktadır.
Astropecten aranciacus, Astropectinidae familyasından bir denizyıldızı türü.
Mavi halkalı ahtapotlar, Hapalochlaena cinsini oluşturan, Japonya'dan Avustralya'ya Pasifik ve Hint Okyanusu'nun gelgit havuzu ve mercan resiflerinde bulunan dört çok zehirli ahtapot türünün ortak adıdır. Sarımsı derileri üzerinde hayvan tehdit edildiğinde belirgin şekilde renk değiştiren mavi ve siyah halkaları ile ayırt edilebilirler. Aralarında yengeç, keşiş yengeci, karides ve diğer kabukluların da bulunduğu küçük hayvanlar ile beslenirler.
Leptasterias muelleri, kuzey denizyıldızları Asteriidae familyasından bir denizyıldızı türüdür. Genellikle Arktik Okyanusu ve Atlantik Okyanusunun kuzey bölgelerinde yaşamaktadırlar. Bir avcı ve süpürücüdür.
Haliphron atlanticus, bilinen en büyük iki ahtapot türünden biridir; bilimsel rekorlara göre, tahmini maksimum uzunluğunu 350 cm (11,5 ft) ve ağırlığı 75 kg (165 lb)dır. Günümüzde varlığını sürdüren türler arasında, yedi kollu ahtapota benzeyen tek büyük tür dev Pasifik ahtapotudur.
Bayağı ahtapot, kafadan bacaklılar sınıfına ait bir yumuşakçadır. Octopus vulgaris, tüm ahtapot türleri arasında üzerinde en çok çalışma yapılan türdür.
Octopus wolfi bilinen en küçük ahtapot türüdür. Batı Pasifik'teki sığ sularda bulunur. Ahtapot kolunun ucuna yakın yerde bulunan vantuzların ucundaki "papilate saçakları" deseniyle karakterize edilir.
Octopus cyanea, ayrıca bilinen adıyla büyük mavi ahtapot veya gün ahtapotu, Octopodidae familyasından bir ahtapottur. Hem Pasifik, hem de Hint Okyanusu'nda rastlanır. Yayılımı Hawaii'den Afrika'nın doğu kesimlerine kadar uzanır. O. cyaneanın mantosu 16 santimetreye kadar büyüyebilirken, toplam uzunluğu kollarla beraber 1 metreyi bulabilir. Ağırlığı en az 6 kilogram olabilir. Büyük bireylerde her kolda 450-500 vantuz bulunabilir. Octopus Vulgaris gibi orta boyutlu bir ahtapottur. Bu ahtapot, ilk olarak 1849'da İngiliz zoolog John Edward Gray tarafından tanımlanmıştır; türünün ilk örneği Avustralya'da bulunmuştur ve Londra'daki Londra Doğa Tarihi Müzesi'nde sergilenmektedir.
Amphioctopus marginatus, Amphioctopus cinsine bağlı bir hayvan türüdür. Pasifik Okyanusu'nun batısındaki tropik sulara özgüdür.
Tremoctopus violaceus dünya genelin sıcak denizlerin pelajik bölgesinde yaşayan, Tremoctopodidae familyasından büyük bir ahtapot türüdür. İki tür arasındaki eşeysel dimorfizm derecesi çok yüksektir, dişiler iki metre uzunluğu ulaşabilirken, erkekler 2.4 santimetreye kadar büyüyebilir. Türün ilk erkek örneğine 2002 yılında Büyük Set Resifi'nde rastlanmıştır. Dişinin ağırlığı, erkeğin ağırlığının yaklaşık 10,000 katıdır.
World Register of Marine Species (WoRMS) veya Dünya Deniz Türü Kayıtları, deniz organizmalarının adlarının yetkili ve kapsamlı bir listesini sağlamayı amaçlayan taksonomik bir veri tabanıdır.
Grimpoteuthis, dumbo ahtapotları olarak bilinen pelajik şemsiye ahtapotlarının bir cinsidir. "Dumbo" adı, Disney'in 1941 filmi Dumbo'nun baş karakterine benzemesinden kaynaklanmaktadır ve her bir gözün üstündeki mantodan uzanan belirgin bir kulak benzeri yüzgeci vardır. Cinsinde tanınan 13 tür vardır. Av; kabuklular, bivalvialar, solucanlar ve kopepodları içerir. Çeşitli Grimpoteuthis türlerinin ortalama ömrü 3 ila 5 yıldır.
Bathypolypus arcticus, kuzey Atlantik ahtapotu veya derin deniz ahtapotu, Kuzey Atlantik'te yaşayan küçük bir demersal ahtapot türüdür. Genellikle sıcaklığın 2 ve 6 derece arasında olduğu, 200 ve 600 metre arasındaki derinliklerde yaşar.
Tremoktopus, subtropikal ve tropikal denizlerde orta sularda ortaya çıkan dört tür içeren pelajik sefalopod cinsidir. Genellikle battaniye ahtapotu olarak bilinirler ve yetişkin dişilerin sırt ve sırt yanı kollarını bağlayan uzun, şeffaf ağlardan ötürü bu adı almışlardır. Diğer kollar çok daha kısadır.
Abdopus aculeatus Octopoda takımındaki küçük bir ahtapot türüdür. A. aculeatus, tipik dinlenme kamuflajından dolayı yaygın olarak alg ahtapotu olarak da anılır. Görüntüsü su yosunuyla beraber büyümüş bir yumuşakça kabuğunu andırır. Küçük boyutlu bu ahtapotun mantosunun uzunluğu küçük bir portakal (~7 cm) kadardır ve ayaklarının uzunluğu 25 santimetredir. Çevresini taklit etme yeteneği gelişmiştir.
Karayipler mercan ahtapotu mercan resiflerinde yaşayan bir deniz hayvanıdır. Uzunluğu ve çapları birbirinden farklı olan 8 uzun kolu vardır. 60 santimetreye varan uzunluğuyla büyük ve tıknaz bir mantosu vardır. Bu türün tarif edilmesi zordur, çünkü çevresine uyum sağlamak için kromatofor adlı deri hücrelerini kullanarak renk ve doku değiştirir. Renk aralığı çok geniştir; kıpkırmızıdan yeşile dönüşebildiği gibi, pürüzsüz derisine pürtüklü bir görünüm verebilir. Ortalama ağırlığı 1.5 kilogramdır.
Opisthoteuthis californiana bir şemsiye ahtapot türüdür.
13. yüzyıldan beri kafadan bacaklıların insanlara saldırdığı çeşitli vakalar rapor edilmektedir. Cephalopoda sınıfın üyeleri olarak kafadan bacaklılara tüm ahtapot, kalamar, mürekkep balığı ve notilus türleri örnek verilebilir. Grubun bazı üyeleri insanlarda yaralanmaya ve hatta ölüme neden olabilir.
